Justice & Paix

Wereldwijd zijn al minstens 86 rechtszaken aangespannen tegen 's werelds grootste olie- en gasbedrijven. De cijfers van ngo Oil Change International tonen de toenemende juridische druk op de fossiele brandstofsector, die verantwoordelijk is voor 69 procent van de door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot.

Of je een afgedragen T-shirt kan terugsturen voor recycling of upcycling, hangt heel sterk af van waar je woont. Grote kledingbedrijven zetten wel initiatieven op om de kringloop te sluiten, maar uit een nieuwe studie blijkt dat die niet zo doeltreffend zijn.

In 2023 werden wereldwijd minstens 230 klimaatzaken aangespannen tegen overheden en bedrijven, ook in ‘nieuwe’ landen zoals Panama. Vooral rechtszaken tegen bedrijven zitten in de lift.

Een grote overwinning in de strijd tegen klimaatverandering. Voor het eerst moeten grote fossiele brandstofbedrijven betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten. In de Amerikaanse staat Vermont is een wet goedgekeurd die olie- en gasbedrijven financieel verantwoordelijk houdt voor hun deel van de broeikasuitstoot in de regio en hen opdraagt te betalen voor de veroorzaakte klimaatkosten.

Het affakkelen van gas in de fossiele brandstofindustrie klom vorig jaar naar het hoogste niveau sinds 2019, ondanks de groeiende internationale druk om de vervuilende praktijk aan banden te leggen.

Artisanale mijnbouw heeft doorgaans geen al te beste reputatie. Maar soms is dat het enige wat mogelijk is. Vraag dat maar aan de kazabuleurs, ofwel mineraalduikers, in het door geweld geteisterde Oost-Congo.

In een open brief geven 32 bedrijven ‘een sterk, positief signaal ter ondersteuning van een ambitieus klimaatbeleid in lijn met de klimaatwetenschap’. Ze roepen alle actoren op net als hen wetenschappelijke klimaatdoelen voorop te stellen én te behalen.

Belangrijkste les van het Wereld Economisch Forum? De klimaatproblematiek en het verlies aan natuur zijn een enorme bedreiging voor de bedrijfswereld. Heel wat CEO’s zijn zich daar intussen van bewust, maar de politiek moet nu het juiste kader scheppen, schrijft Julie Vandenberghe van WWF-België.

Azerbeidzjan, gastland van de volgende VN-klimaattop, heeft verschillende topmannen van olie- en gasbedrijven en enkele controversiële regeringsfiguren benoemd in het comité dat de top moet organiseren. Ook opvallend: er is geen enkele vrouw bij.

Tunesië zit in een economische crisis én een watercrisis. Maar terwijl de ene na de andere boer daardoor zijn veestapel van de hand moet doen, gaat de kraan vlot open voor textielbedrijven en waterparken. ‘Onze overheid denkt alleen aan het binnenhalen van buitenlands geld.’

Journalisten Amy Goodman en Dennis Moynihan van de alternatieve VS-zender Democracy Now! stellen op de klimaatconferentie COP28 in Dubai een enorme aanwezigheid vast van lobbyisten voor de fossiele energiebedrijven. Hun aanpak van de klimaatverandering is er op gericht ze nog erger te maken.

Fossiele energiebedrijven sponsoren de klimaatconferentie COP28 in oliestaat Dubai. Ze doen nog meer onbaatzuchtige dingen voor het klimaat, zoals een oorlog uitlokken. Voor de Venezolanen die op 3 december 2023 stemden in een referendum over de betwiste regio Essequibo gaat dit niet om een conflict met buurland Guyana maar over een conflict dat ExxonMobil uitlokt tegen de bevolking van Venezuela én Guyana.

Humanitair chirurg Réginald Moreels schetst de realiteit van het grootste en langst durende conflict ter wereld, dat reeds dertig jaar aansleept, met tienduizenden burgerslachtoffers, terwijl mijnbouwbedrijven ongestoord temidden van een burgeroorlog de coltan voor onze gsm opdelven.

Hoe krijgt de Green Deal waarmee de Europese Commissie de economie wil verduurzamen in de praktijk gestalte? Journalist Hans Wetzels trok voor MO* op onderzoek uit. In deze laatste aflevering: Griekenland, waar de energietransitie een verdienmodel dreigt te worden voor fossiele megabedrijven.

Onder de uitgestrekte zoutvlaktes van Jujuy in Argentinië zitten gigantische hoeveelheden lithium. Tientallen mijnbouwbedrijven staan te trappelen om die te ontginnen, maar de bewoners van de zoutvlaktes vechten terug. ‘Er is veel water voor nodig. En water is leven.’

De gemiddelde koolstofvoetafdruk van de grote BEL20 bedrijven bedraagt 20,84 miljoen ton CO2 per jaar Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van de armste 34% in België, d.w.z. 3,87 miljoen mensen, zo toont Oxfam aan in een nieuw rapport vandaag. Vier bedrijven overtreffen dit gemiddelde: KBC, AB INBEV, Umicore en Solvay. Toch zijn er manieren om de investeringen te financieren die nodig zijn om een ambitieuze vermindering van de CO2-uitstoot te realiseren. Tussen 2016 en 2021 betaalden de BEL20-bedrijven immers meer dan €47,5 miljard aan dividenden uit aan hun aandeelhouders, of 70% van hun winst.

Stoppen met plastic: veel bedrijven beloven het, maar nog meer bedrijven vermijden het. De ngo Surfrider Foundation Europe brengt in kaart welke strategieën ze toepassen om plastic te blijven gebruiken.

Wat door de Europese Commissie – daarin devoot gevolgd door de grote media – wordt verkocht als een grote stap vooruit in de productie van veilig voedsel is in werkelijkheid een zoveelste cadeau aan de agro-industrie, dat de rechten van boeren en consumenten andermaal laat vallen voor de ongebreidelde graaiwinsten van de grote agrobedrijven.

De gemiddelde koolstofvoetafdruk van de grote BEL20 bedrijven bedraagt 20,84 miljoen ton CO2 per jaar. Dit komt overeen met de jaarlijkse uitstoot van de armste 34% in België, d.w.z. 3,87 miljoen mensen, zo toont Oxfam aan in een nieuw rapport die onlangs uitkwam. Vier bedrijven overtreffen dit gemiddelde: KBC, AB INBEV, Umicore en Solvay. Toch zijn er manieren om de investeringen te financieren die nodig zijn om een ambitieuze vermindering van de CO2-uitstoot te realiseren. Tussen 2016 en 2021 betaalden de BEL20-bedrijven immers meer dan €47,5 miljard aan dividenden uit aan hun aandeelhouders, of 70% van hun winst.

De gemiddelde CO2-voetafdruk van veertien Bel20-bedrijven is gelijk aan de jaarlijkse uitstoot van de armste 34 procent van de bevolking, blijkt uit een rapport van Oxfam. Er zijn mogelijkheden om de CO2-impact van de bedrijven te verkleinen, zegt Oxfam, maar die worden niet benut.

Wetenschappers en artsen waarschuwen de leden van G7 dat een volgende gezondheidscrisis veel weg zal hebben van de coronacrisis. De leiders van de zeven rijkste industrielanden kwamen de afgelopen dagen samen in Hiroshima.

Langetermijncontracten voor de levering van Amerikaans gas aan Europese bedrijven leiden tot een enorme toename aan infrastructuur aan beide kanten van de oceaan, verstikken lokale gemeenschappen, en bedreigen onze klimaatdoelen. De gasindustrie, waaronder het Belgische Fluxys, zit niet alleen aan de knoppen, maar heeft geprofiteerd van de oorlog in Oekraïne om deze plannen door te duwen. Dat wijst een nieuw onderzoeksrapport van Greenpeace International uit, dat vandaag wordt gepubliceerd. [1]

Een veelgehoord argument tegen strengere klimaatregels is dat bedrijven zouden uitwijken naar landen met een laksere wetgeving. Strengere klimaatwetgeving doet bedrijven echter helemaal niet verhuizen naar het buitenland, blijkt uit een studie van het Nederlands Centraal Planbureau. De regels blijken bovendien de winst of productiviteit niet te schaden.

Ruim 80% van de Belgen is voorstander van een Europese zorgplichtwet, die bedrijven verplicht om hun CO₂-uitstoot te verminderen. Dat blijkt uit een nieuwe enquête die 11.11.11 op dinsdag vrijgaf.

Om de ergste gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan, moet er het komende decennium een ingrijpende economische transformatie plaatsvinden, schrijft Owen Gaffney (Earth4all). Dat is zowel mogelijk als betaalbaar – als we ervoor zorgen dat de rijksten in de wereld hun deel betalen.

Velen doen hun best om hun ecologische voetafdruk te verkleinen en toch worden de zomers steeds warmer. Moeten we de teugels laten vieren? Zeker niet, zegt MO*columnist van de maand Jurgen Masure. Maar de focus op onze individuele inspanningen leidt ons af van de échte boosdoeners voor het klimaat.

De grootste agro- en voedingsbedrijven ter wereld hebben sinds 2020 miljardenwinsten gemaakt, dankzij de corona-pandemie en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van Greenpeace. De milieuorganisatie roept internationale, nationale en lokale beleidsmakers op om mee een einde te maken aan de controle en het monopolie van dit soort bedrijven, en maatregelen te nemen die zorgen voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.

Vierentwintig grote multinationals die claimen dat ze klimaatleiders zijn omdat ze actief inzetten op netto nul-uitstoot blijken in werkelijkheid amper te doen wat ze beloven. Dat concludeert de non-profit Carbon Market Watch.

De financiële wereld kan inspiratie uit oude kennissystemen putten om ethischer te handelen, schrijft auteur en econoom Atul K. Shah. Bedrijven kunnen met andere, duurzamere concepten werken en toch succesvol zijn. ‘De mens is niet de spil van het leven op aarde.’

Terwijl de boeren buiten de prijzen vallen is de Vlaamse overheid zeer gul met subsidies aan grote bedrijven. Vaak dienen die subsidies voor nepoplossingen. Als we de klimaattransitie serieus nemen moeten we durven resultaat afdwingen voor de subsidies die gegeven worden.

Duurzaam beleggen is populairder dan ooit. Maar ondanks mooie praatjes en beloftes belegt de helft van Europa’s duurzaamste beleggingsfondsen nog altijd in kolenbedrijven, oliegiganten en andere vervuilers.

Het Europees Parlement roept de EU-lidstaten op om uit het omstreden Internationaal Energiehandvest (ECT) te stappen. Dat handvest maakt het voor energiebedrijven mogelijk om miljarden euro’s schadevergoeding te eisen van landen die klimaatinspanningen doen.

Greenpeace voerde op maandagochtend 21 november actie aan het partijbureau van de N-VA. De milieuorganisatie toont met een groot spandoek dat de partij de fossiele energiebedrijven een hand boven het hoofd houdt. Greenpeace vindt het onbegrijpelijk dat N-VA de Belgische uitstap uit het omstreden Energiehandvestverdrag (ECT) blokkeert.

De noodzakelijke energietransitie komt volgens klimaatpsycholoog Gerdien de Vries niet snel van de grond omdat de overheid allerlei zaken om te verduurzamen neerlegt bij burgers en bedrijven. Burgers zijn afwachtend vanwege de onduidelijkheid en bedrijven willen dat er eerst wetgeving komt. Hoe kan de duurzame omslag er toch komen?

Het Peruaanse parlement had een wet goedgekeurd die mijnbouwbedrijven in financiële moeilijkheden vrijstelt van het naleven van milieunormen. Maar het ministerie van Milieu heeft die wet nu tegengehouden.

De energiecrisis is een complex weefwerk van oorlog, politieke keuzes en economische dynamieken. De meeste aandacht gaat – terecht – naar de ontploffende prijzen en de sociale gevolgen daarvan. Opvallend minder aandacht gaat naar het eigenaarschap van de energiebedrijven. Nochtans geloven sommigen dat de prijzen pas onder controle gebracht kunnen worden als de aandeelhouders van gedaante en dus ook van logica veranderen. Een gesprek tussen Nick Meynen en, zoals altijd, onze host Tjhoi Ng Sauw.

De organisatie die milieuvriendelijke houtproducten certificeert, FSC, gaat zijn label nu ook geven aan bedrijven die hout kappen. Die moeten dan wel alle bossen herstellen die ze tussen 1994 en 2020 hebben gekapt én de gemeenschappen vergoeden die schade hebben geleden door de ontbossing.

De Birkbeck University of London laat fossiele bedrijven niet langer toe om werknemers te zoeken op de universiteit. Het is een overwinning voor een studentencampagne die ook tientallen andere Britse universiteiten onder druk zet.

Grote bedrijven die actief zijn in de Europese Unie spenderen tot een derde meer aan lobbyen dan zeven jaar geleden. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van lobbywaakhond Corporate Europe Observatory.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, stelt voor om een plafond in te voeren voor de inkomsten van bedrijven die elektriciteit produceren met lage kosten en een solidariteitsbijdrage van bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken. De inkomsten uit deze onverwachte winsten zullen naar mensen en bedrijven gaan om hen te helpen met de recente stijging van de energieprijzen en om te investeren in hernieuwbare energiebronnen van eigen bodem. Oxfam EU wil een belasting op de overwinsten van alle bedrijven die van de crisis profiteren.