Scientifiques en Rébellion

De oorlog in Oekraïne heeft geleid tot een patstelling op het terrein, maar heeft de krachtsverhoudingen in de wereld grondig gewijzigd. Hoe moet het verder?

In deze rubriek brengt veellezer Marc Vandepitte markante feiten, cijfers of quotes van over heel de wereld die in de andere media weinig of geen aandacht kregen, maar zeker het vermelden waard zijn om de chaotische wereld van vandaag te begrijpen. Deze keer richt hij zijn blik op de klimaattop in de Verenigde Arabische Emiraten en de blijvende uitdagingen ten aanzien van de klimaatopwarming.

In deze rubriek brengt veellezer Marc Vandepitte markante feiten, cijfers of quotes van over heel de wereld die in de andere media weinig of geen aandacht kregen, maar zeker het vermelden waard zijn om de chaotische wereld van vandaag te begrijpen. Deze keer de invoer van Russisch gas, Afghanen aan hun lot overgelaten en vluchtelingenkinderen geplaatst bij zedendelinquenten.

Ja, het was een kwakkelzomer. Maar weer mag je niet verwarren met klimaat. De fenomenen die we de afgelopen zomer zagen zijn meer dan alarmerend. In plaats van met combiplassers bezig te zijn zou het alle hens aan dek moeten zijn.

Als een kopstuk van het establishment verklaart dat het kapitalisme een zware crisis doormaakt, dan is het ernst en zit de schrik er goed in. Hieronder lees je een vlijmscherpe analyse van hoe de wereld er aan toe is. Deze longread is een must-read.

De bijna honderdjarige Kissinger is een van de meest ervaren strategische denkers van deze tijd. In een uitgebreid interview in The Economist maakt hij zich ernstig zorgen over de gevaarlijke wereldsituatie en geeft hij aan hoe een confrontatie tussen de VS en China kan vermeden worden.

Dezelfde landen waar mensen op straat komen om te demonstreren tegen stijgende kosten, gebrekkige gezondheidszorg, langer werken... zullen in de toekomst beduidend meer uitgeven aan bewapening. Dat is geen toeval, want het accepteren van hogere wapenuitgaven betekent inleveren op sociale uitgaven en welzijn. Het wordt tijd dat we die tegenstelling goed onder ogen zien.

Door de verschuivingen op de arbeidsmarkt en andere evoluties wordt het klassiek beeld van mannelijkheid - dominant, competitief, sterk, rationeel – vandaag in vraag gesteld en dat veroorzaakt onzekerheid bij mannen, in de eerste plaats bij laaggeschoolden. Extreemrechts probeert daar garen bij te spinnen. Dit en andere zaken leggen we voor aan feministe van het eerste uur Monika Triest.

Exxon en de andere energiereuzen wisten in de jaren zeventig al dat de ontginning van fossiele brandstof zou leiden tot een klimaatontaarding. Toch hebben ze alles gedaan om dat te ontkennen en hebben ze jarenlang denktanks en onderzoekers gefinancierd die klimaatontkenning propageerden.

Dat de economische sancties ten gevolge van de inval in Oekraïne Europa meer treffen dan Rusland is een vervelend feit. Maar nu blijkt uit een recente studie van The Economist dat omwille van de hoge brandstofprijzen het aantal extra doden in Europa in de komende winter groter zou kunnen zijn dan het aantal soldaten dat tot nu toe in de strijd in Oekraïne is omgekomen. Stof om eens goed over na te denken.

Wat mogen we verwachten van de klimaattop in Egypte? Hoe erg is het als het klimaat meer dan 1,5°C opwarmt? Is het te laat om een klimaatcrisis te voorkomen? Wie zal de factuur betalen? Is dit de top van de laatste kans? Antwoorden op deze en andere veel gestelde vragen kan je hier lezen.

Zeker 30.000 mensen uit ons hele land en erbuiten kwamen zondag 23 oktober naar Brussel om mee te stappen in de klimaatmars. 'Change the system not the climate', is een van de slogans die je op veel spandoeken voorbij ziet komen. "Het huidig systeem gaat ons niet uit de crisis helpen", waarschuwt Zanna Vanrenterghem, woordvoerster van de klimaatcoalitie die de mars organiseert. Hoe dan wel? We spraken verschillende deelnemers.

In een opmerkelijk interview pleit een topman van de Europese Centrale Bank voor een rijkentaks om de energiecrisis aan te pakken. Dat zelfs al zo’n gevestigd instituut oproept om de rijken te belasten toon aan hoe ernstig de crisis is waar we voor staan.

Energiefacturen worden onbetaalbaar. En wat doet onze overheid? Ze geeft wat kruimels en weigert de schandalige overwinsten van de energiereuzen af te romen. Spanje en Griekenland tonen nochtans dat het anders kan. Gelukkig komen de vakbonden in actie.

We beleven een zeer hete en droge zomer. Sommigen vinden dat best wel aangenaam en voor onze overheid is er nog niets aan de hand. Maar eigenlijk zouden we groot alarm moeten slaan. Indien we niet snel het roer omgooien dreigen we volgens experten terecht te komen in het ‘eindspel’ van het klimaat. Ondertussen speelt het orkest van de Titanic rustig verder.

Anuna De Wever, bekend boegbeeld van Youth for Climate vertelt in een openhartig en pittig interview hoe ze de klimaattop in Glasgow heeft beleefd, welk bilan ze van de top maakt en hoe het nu verder moet met onze planeet.

One point five to keep the planet alive, dat was de inzet van deze top. Na veertien dagen onderhandelen is de woede bij klimaatactivisten en landen uit het Zuiden groot en terecht. Hoe moet het nu verder?

Is het te laat om een klimaatcrisis te voorkomen? Welke gevolgen staan ons te wachten? Wat is het verschil tussen 1,5°C en 2°C? Wie zal de factuur betalen? Is dit de top van de laatste kans? Antwoorden op deze en andere veel gestelde vragen kan je hier lezen.

Zaterdag 30 oktober 2021, vlak voor de historische klimaattop in Glasgow, kwamen de leiders van de G20 (de 20 grootste geïndustrialiseerde landen) samen in Rome. De verwachtingen waren groot, maar ze slaagden er niet om een krachtig signaal te geven in aanloop naar de klimaatconferentie.

Naar aanleiding van de komende klimaattop formuleert de meest gekende klimaatactiviste in haar gekende stijl een striemende aanklacht tegen de regeringsleiders. Het tij kan nog gekeerd worden, maar dan moet er volgens haar snel en drastisch iets veranderen.

De globale pandemie was een vingeroefening voor wat ons mogelijk te wachten staat met de klimaatopwarming. Uit de voorbije crisisperiode vallen daarom heel wat interessante en belangrijke lessen te trekken.