Résilience

Terwijl Vlaamse en federale onderhandelaars wedijveren om de meest klimaatvijandige, antisociale en neoliberale coalitie ooit op poten te zetten, staan drie overblijvende partijen aan de zijlijn, twee links, één extreemrechts. Van die drie zijn het de groenen die dringend existentiële vragen moeten beantwoorden. Alleen kritische analyse van het eigen falen kan het tij keren.

We hebben deze campagne al vaak instemmend zitten knikken wanneer jullie aan het woord waren. Maar toch hebben we ons ook vaak afgevraagd: hoe ver is het eigenlijk gekomen als dit al als links en moedig wordt beschouwd?

Sprookjes hebben twee kenmerken: ze zijn aangenaam om lezen en hebben niets met de werkelijkheid te maken. Terwijl op de Heizel de top van de kernenergiesector, gesponsord door het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie IAEA, samenzit met Europese politieke leiders, organiseerden milieuactivisten uit meerdere landen hun tegentop, waar ze hun alternatief presenteerden.

Met hun boek 'Gaza – Een geschiedenis van kolonisatie' geven auteurs Ludo De Brabander en Soetkin Van Muylem de twee cruciale elementen die de mediafilters van vooringenomenheid en selectiviteit doorprikken: context en geschiedenis.

Natuurbeschermers en klimaatactivisten zijn verontwaardigd dat hun wegblokkades zwaar worden aangepakt en gecriminaliseerd, terwijl wegblokkades door boeren onaangeroerd blijven. Hun woede is terecht, maar ze richten zich tegen de verkeerde vijand. Het boerenprotest is terecht. Dat het niet zo hard wordt aangepakt klopt ook, maar er zit een andere tragiek achter die protesten die we niet mogen ontkennen. Ten gronde voeren boeren en klimaatactivisten dezelfde strijd.

Lara Ferrante en Elze Vermaas schreven samen met Dirk Holemans 'Omgroei - Meer levenskwaliteit voor iedereen', een pleidooi voor een andere groei waarin winst niet langer financiële winst betekent, maar winst van welvaart en welzijn voor iedereen. Met acht voorstellen voor een betere wereld.

Anuna De Wever: "We gaan voor een beweging van bewegingen voor klimaat-vrede-sociaal, want wij zijn de meerderheid"

Humanitair chirurg Réginald Moreels schetst de realiteit van het grootste en langst durende conflict ter wereld, dat reeds dertig jaar aansleept, met tienduizenden burgerslachtoffers, terwijl mijnbouwbedrijven ongestoord temidden van een burgeroorlog de coltan voor onze gsm opdelven.

Emeritus professor Aviel Verbruggen schreef 'Energie- en klimaatbeleid ontluisterd – Democratische omwenteling tegen neoliberale doorbraak'. Niet zomaar een zoveelste pamflet tegen kernenergie, maar de meest gezaghebbende samenvatting ooit in het Nederlands waarom kernenergie geen plaats heeft in de toekomst van de mensheid. 242 pagina's essentiële informatie voor iedereen die bezorgd is over de wereld morgen.

Als dagelijks fervent treingebruiker kan ik mezelf meer dan ervaringsdeskundige noemen wat treinreizen betreft. De trein is maatschappelijk gezien de grootste uitvinding ooit van de industriële revolutie. Er is zoveel meer mogelijk met de treinen als de politieke leiding van dit land dat zou willen. Het is treurig om de huidige achteruitgang te aanschouwen. Dit is een heus afbraakbeleid.

Nederlandse, Duitse en Belgische boeren en boerinnen kwamen op woensdag 29 november naar Brussel om samen met leefmilieuorganisaties te protesteren tegen de nieuwe regels voor ggo-gewassen die de Europese Commissie sluiks wil doordrukken.

Er worden gevangenen geruild en er komen vier dagen lang geen (lucht)aanvallen. Dat is het resultaat van de onderhandelingen tussen Israël en Hamas. Het toont aan dat de druk van de internationale solidariteitsbeweging effect heeft en dat ze door moet gaan tot een langdurig staakt-het-vuren realiteit is.

In een Open Brief aan de Nederlandse en Belgische ministers van Landbouw en Volksgezondheid bekritiseren 158 Nederlandse en 132 Belgische wetenschappers de ernstige tekortkomingen in de risicobeoordeling van de onkruidverdelger glyfosaat door de Europese Commissie. Zij vragen een nieuwe beoordeling van de risico's van glyfosaat, zo meldt de Bond Beter Leefmilieu.

Europees Parlementslid Sara Matthieu (Groen) veroordeelt de Europese Commissie die het gebruik van glyfosaat opnieuw tien jaar toelaat. Dit gaat in tegen alle wetenschappelijke adviezen en zonder dat een meerderheid van de EU-lidstaten hier achter staat. “De Commissie negeert het voorzorgsprincipe ten koste van de volksgezondheid en de biodiversiteit.”

Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout en Groen-fractieleidster Mieke Schauvliege in het Vlaams Parlement reageren met vernietigende kritiek op de stikstofdeal die de Vlaamse regering van N-VA, Open VLD en CD&V bereikte. “Dit is een deal waar INEOS blij mee zal zijn, maar daar is alles mee gezegd.”

Van 27 november tot 1 december vindt in New York de tweede bijeenkomst plaats van de lidstaten van het Verdrag inzake het Verbod op Kernwapens. De regering heeft ondanks deelname in 2022 als 'waarnemer' aan de eerste bijeenkomst van de lidstaten van het Verdrag, nog niet bevestigd dat ze terug zal deelnemen.

Wat door de Europese Commissie – daarin devoot gevolgd door de grote media – wordt verkocht als een grote stap vooruit in de productie van veilig voedsel is in werkelijkheid een zoveelste cadeau aan de agro-industrie, dat de rechten van boeren en consumenten andermaal laat vallen voor de ongebreidelde graaiwinsten van de grote agrobedrijven.

Net als na de sabotage van Nord Stream in de Oostzee aarzelen de media niet om vrij snel de waarschijnlijke dader aan te duiden, terwijl het nog ontbreekt aan enig element om er ook maar iets over te beweren. Het antwoord op de vraag 'Wie heeft hier baat bij? was bij Nord Stream vrij snel duidelijk, ditmaal is dat niet het geval.

De bazen van Delhaize sturen deurwaarders met bevelschriften van de rechtbank die elke sociale actie op en rond Delhaize-winkels verbieden. Volgens PLN-advocaten Hind Riad en Jan Buelens gaat deze aanval veel verder dan de strijd van de werknemers van één bedrijf. "Dit is een gevaarlijk precedent dat elke actievorm bedreigt, ook de klimaatbeweging, de strijd voor het leefmilieu, tegen kernenergie en de strijd voor vrede. Daar gaat de betoging van 22 mei over."

Tijs Boelens, groentekweker in het Pajottenland, legt uit hoe hij samenwerkt met een veeteeltbedrijf voor een duurzame landbouw die tegelijkertijd gezonde voeding produceert én de natuur laat herleven. Het kan, maar dit is niet de visie die de Vlaamse regering met zijn stikstofplan uitdraagt.

Op 24 april 2013 stortte in Dhaka, hoofdstad van Bangladesh, een gammel gebouw in waar naaisters (hoofdzakelijk vrouwen) voor westere consumenten spotgoedkope merkkledij fabriceerden aan hongerlonen in erbarmelijke werkomstandigheden. Van de 3112 aanwezige personen kwamen er officieel 1138 om het leven, terwijl anderen zwaargewond overleefden. Is er sindsdien iets veranderd?

Pakistaans Brusselaar Sadiq Khan geeft zes maand na de klimaatramp een update over de situatie in zijn geboorteland. In september 2022, een maand na de moordende overstromingen in Pakistan, sprak DeWereldMorgen.be reeds een eerste maal met hem. Pakistan is weg uit het nieuws maar nog niet uit de problemen.

De organisatie Grootouders voor het Klimaat organiseerden op 24 maart een colloquium in Antwerpen over de kwestie 'Burgerlijke Ongehoorzaamheid, een volgende stap in het klimaatactivisme? Voor Grootouders voor het Klimaat meer dan een retorische vraag. Zijn zachte acties nog voldoende om de klimaatcrisis aan te pakken?

Buitenlandse ervaring bevestigt mijn jarenlange vermoedens: grote media geven selectieve versie van de waarheid. In ons aller nadeel. Begonnen als arbeider bij Sabena (1975-1984) - niet vanuit een of andere ideologische keuze maar vanuit noodzaak. Mijn diploma van de landbouwschool in Vilvoorde bracht me immers niet aan een baan. Later toch ambtenaar Departement Leefmilieu Vlaams Gewest (1984-1995) geworden. Ondertussen een Licentiaat Politieke Wetenschappen gehaald aan de VUB (1989-1993). In 1982 de stap gezet naar de politiek. Keuze was beperkt. Uiterst links bracht schitterende analyses van perversie van overheersende economische systeem maar bood verkrampte dogmatische alternatieven. CVP (CD&V), PVV (VLD), VU uiteraard géén optie. SP ideologisch OK maar principeloze machtsdeelname, corruptieschandalen jaren 1970 en beschamende atlantische slaafsheid (remember Willy Claes) sloten hen uit. Agalev (de partij, niet de beweging) was degelijk alternatief. Een andere manier om aan progressieve politiek te doen.

Noam Chomsky stelt vast dat er zeer kleine breuken komen in het Westerse discours voor de oorlog 'tot de laatste Oekraïner' om Rusland te verzwakken.

Tijdens ons uitgebreid gesprek met Noam Chomsky vorig jaar had hij het tevens over de oorsprong van de wapen- en geweldcultuur in de VS. Zoals hij uitlegt in dit uittreksel van 11:50 minuten: "Promotie van vrije wapendracht is een methode om arme witte kiezers aan te trekken, die anders nooit voor een partij zouden kiezen die met zijn echt programma alleen voor de rijke Amerikanen zorgt."

Buitenlandse ervaring bevestigt mijn jarenlange vermoedens: grote media geven selectieve versie van de waarheid. In ons aller nadeel. Begonnen als arbeider bij Sabena (1975-1984) - niet vanuit een of andere ideologische keuze maar vanuit noodzaak. Mijn diploma van de landbouwschool in Vilvoorde bracht me immers niet aan een baan. Later toch ambtenaar Departement Leefmilieu Vlaams Gewest (1984-1995) geworden. Ondertussen een Licentiaat Politieke Wetenschappen gehaald aan de VUB (1989-1993). In 1982 de stap gezet naar de politiek. Keuze was beperkt. Uiterst links bracht schitterende analyses van perversie van overheersende economische systeem maar bood verkrampte dogmatische alternatieven. CVP (CD&V), PVV (VLD), VU uiteraard géén optie. SP ideologisch OK maar principeloze machtsdeelname, corruptieschandalen jaren 1970 en beschamende atlantische slaafsheid (remember Willy Claes) sloten hen uit. Agalev (de partij, niet de beweging) was degelijk alternatief. Een andere manier om aan progressieve politiek te doen.

Noam Chomsky sprak in 2022 een uur lang met Lode Vanoost over meerdere onderwerpen. Het werd onze meest bekeken video van vorig jaar. We hernemen thematische onderdelen van dit gesprek, te beginnen met zijn kijk op de Russische invasie in Oekraïne (gesprek van 19 minuten).

Jean-Paul Gailly is gepensioneerd ambtenaar met rijke ervaring in mobiliteit en verkeerskunde. Hij legt de principes uit van het nieuwe circulatieplan voor de Brusselse Vijfhoek.

Greta Thunberg bracht 108 wetenschappers, filosofen, auteurs en activisten samen die hun commentaren bundelden in 84 korte, vlot leesbare bijdragen. Zelf schreef ze 18 thematische inleidingen. Via het traject van haar eigen leerproces wijst ze op de onophoudelijke ontwijkingsmanoeuvres van de industrie en de collaboratie van de commerciële media, hun pundits en de meeste regeringen. Daartegenover ziet zij hoop in de bereidheid tot verandering van de jonge generaties, zij die het niet langer nemen.

Met 'Voordat de bom valt' schreven Ludo De Brabander en Pieter Teirlinck de beste samenvatting ooit van de geschiedenis van de kernwapenwaanzin. Hier staat alles wat je moet weten uitstekend samengevat in 178 pagina's. Verzet begint bij kennis, kennis verwerf je met informatie, die vind je in 'Voordat de bom valt'.

Nauwelijks één week na de gruwelijke klimaatramp is Pakistan – zoals was te verwachten – verdwenen naar de kleine achterpaginas van de kranten. De Pakistanen organiseren zich zo goed als ze kunnen. Dit zal jaren herstel vragen. DeWereldMorgen.be sprak met de 51-jarige Brusselse Pakistaan Khalid Sadiq, die in augustus nog op familiebezoek was in Pakistan.

Niet de gewone Pakistanen zijn verantwoordelijk voor de vreselijke overstromingsramp in hun land. Het aantal doden wordt geschat op 1000, een zware onderschatting. Andermaal tijd voor internationale solidariteitsacties? Eerder hoogste tijd om de echte schuldigen ter verantwoording te roepen: de multinationals van de olie- en gassector. Zij moeten dit betalen met hun woekerwinsten.

Met hun woekerwinsten beïnvloeden de multinationals van de olie- en gassector al 50 jaar het overheidsbeleid om hun fossiele brandstoffen olie en gas op de ‘markt’ te houden. Met die woekerwinsten kan evengoed de klimaatcrisis opgelost worden. Dat blijven de daders weigeren zolang onze regeringen hen dat toelaten. Het kan wél anders.

Een jaar geleden trof een tropische regenstorm meerdere dorpen in de diepe valleien van de provincies Luik en Namen. Meer dan 40 mensen verloren het leven. Duizenden anderen zagen hebben en houden verdwijnen in het wilde water. Een jaar later leven velen van hen nog steeds in het puin en blijft de beloofde overheidssteun achterwege. DeWereldMorgen sprak met Henri (69) en Rosa (66) in de zwaarst getroffen gemeente Pepinster.

In drie videos van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de tweede aflevering van onze reeks Looking back, looking forward - Klimaatactie over de jaren heen, waarin Lode Vanoost dieper ingaat op het ontstaan en de groei van de groene partijen.

In drie video's van telkens 5 minuten geeft Lode Vanoost een historisch overzicht van de klimaatbeweging van de jaren 1960 tot vandaag, met als besluit een blik op de toekomst voor jong en oud en de suggestie van een goed boek over de strijd voor het klimaat. Bekijk hier de eerste aflevering.

Het federaal akkoord voor de kernuitstap wordt de stok waarmee Groen de volgende twee jaar tot aan de volgende verkiezingen zal worden geslagen, door de coalitiepartners, door de oppositie en door de media. De mediabashing van Groen gaat na deze 'kernuitstap' in overdrive. Dat is fundamenteel oneerlijk, maar de partij gaat zelf ook niet helemaal vrijuit.

Treinen zijn het symbool van de industriële revolutie en zijn vandaag onvervangbare wapens tegen de klimaatcrisis. De geschiedenis kennen is de toekomst voorbereiden. Het Vlaams-Nederlands tijdschrift voor industriecultuur wijdt een volledig Themanummer Grenzeloze Spoorwegen aan die geschiedenis. Treinfanaat, klimaatstrijder of gewoon treingebruiker, dit hoort in jouw boekenrek.

Volgens VUB-klimaatwetenschapper Wim Thiery leven we nu in het cruciale decennium voor de aanpak van de klimaatcrisis. DeWereldMorgen.be vroeg hem naar zijn evaluatie van de voorbije klimaatconferentie COP26 in Glasgow.

Corporate Europe Observatory (CEO) windt er geen doekjes om. De financiële bedrijven schrijven zelf de teksten voor de 'oplossing'. Geen overheidscontrole maar zelfregulering is hun boodschap. De oplossing is nabij ... in 2050. Als het van de politieke leiders afhangt wordt de COP26 een zoveelste propaganda-event voor de multinationals. Alleen tegenactie van de gewone burgers zal dit veranderen.

Als de groene partijen in de federale regering De Croo nu nog niet door hebben dat ze gaan verraden worden op het einde van deze legislatuur, zijn ze koppig, naïef of machtswellustig. Een andere mogelijke verklaring is er niet. De lobbying om kernenergie tot 'groene energie van de toekomst' te verklaren, is volop bezig, getuige het artikel 'Kan kernenergie de wereld redden?' in De Standaard. Dit is een voorbeeld bij uitstek van indirecte lobbying via schijnbaar neutrale berichtgeving.