➔ 
2024
Het noodweer in Spanje is het meest recente voorbeeld van de rechtstreekse impact die de klimaatverandering heeft op het weer en bijgevolg op ons dagelijkse leven. Klimaatwetenschappers analyseren deze extreme weersituaties die nu al vaker voorkomen. Als er geen actie ondernomen wordt, wordt de kans op deze klimaatextremen groter. Toch zijn er oplossingen om de opwarming in te perken en het risico op deze dodelijke overstromingen dus te verkleinen.
De gevolgen van de opwarmende aarde worden steeds tastbaarder en treffen steeds grotere groepen mensen. In toenemende mate worden bedrijven en overheden aangeklaagd voor hun rol in de klimaatverandering. Jozef Seghers, student aan de Universiteit Gent, schreef er een thesis over.
De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.
De klimaatverandering draagt wereldwijd bij tot een toename van natuurbranden. Dat blijkt uit een nieuw internationaal onderzoek waaraan de VUB deelnam. Dat klinkt logisch, maar dat is het niet per se, omdat door menselijke activiteiten heel wat bosgebied versnipperd raakt, waardoor natuurbranden zich minder makkelijk verspreiden. De Afrikaanse savanne is zo'n gebied met een dubbele impact.
40 procent van de projecten die ons moeten voorbereiden op een veranderend klimaat, heeft eigenlijk weinig tot geen effect. Dat blijkt uit een steekproef van de Europese Rekenkamer in Frankrijk, Oostenrijk, Polen en Estland. De Rekenkamer is kritisch en ziet nog "grote uitdagingen". De Europese Unie loopt het risico zich onvoldoende aan te passen aan de realiteit van de klimaatverandering, is het besluit.
Vorig jaar stonden rivieren wereldwijd op hun laagste punt in meer dan drie decennia. Het is maar een van de vele tekenen van de klimaatverandering, stelt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in een nieuw rapport.
Afrika wordt bijzonder hard getroffen door de impact van de klimaatverandering, en met name de groeiende oudere bevolking dreigt daar het slachtoffer van te worden. Klimaatgerontoloog Gary Haq wil meer aandacht voor de oudere Afrikaan in het klimaatbeleid.
De oppervlakte van het Antarctisch Schiereiland waar planten groeien, is vandaag minstens 12 keer groter dan in 1986. Dat blijkt uit satellietfoto's. De vergroening van de Zuidpool, door de klimaatverandering, gaat steeds sneller. Daardoor zou Antarctica er binnen enkele decennia wel eens heel anders kunnen uitzien.
Nieuwe technieken en innovatieve technologieën maken het mogelijk het verhaal van het leven op aarde, in ongekend detail, te ontrafelen. Dat leven is heel robuust en uitstekend aangepast aan het steeds weer veranderende klimaat en milieu. Het CO2-gehalte in de atmosfeer is al een half miljard jaar de belangrijkste veroorzaker van klimaatverandering, terwijl andere geologische of kosmische processen voor vijf massa-uitstervingen hebben gezorgd, die het leven op de aarde steeds heeft overleefd. Sinds de Britse industriële revolutie zorgen wij voor een unieke en gevaarlijke uitzondering. Beeld boven: het zeeleven 450 miljoen jaar geleden toen er nog geen leven op het land was (links) en het begin van de grootste uitstervingsgolf ooit, 251 miljoen jaar geleden, door grootschalige vulkanische erupties.
Patricia Popelier is gewoon hoogleraar grondwettelijk recht (UAntwerpen). Samen met dertien hoogleraren in de rechten vindt ze het onbegrijpelijk dat er in het Vlaams regeerakkoord amper iets staat over het klimaat.
De teelt en import van veel snijbloemen en kamerplanten dragen, ironisch genoeg, bij aan de klimaatverandering. Dat komt door de CO2-uitstoot bij de vliegreis vanuit Afrika naar Europa of door de kunstmest en het aardgas dat nodig is om sommige soorten bij ons te telen. Maar dat hoeft niet zo te zijn. Met deze tips vind je leuke bloemen en planten met een kleinere klimaatimpact.
Zwitserland en Italië hebben hun grens dichtbij de bekende Matterhorn moeten aanpassen door de klimaatverandering. De oorzaak zijn snel smeltende gletsjers en sneeuwvelden, die de basis van de grens vormen.
MO*columnist Jan Mertens vraagt zich af ‘waarom we er zo nodig “alles moeten uithalen”, zoals men dat zegt? Waarom kan rijkdom ook niet omschreven worden als dat wat we overlaten voor anderen, in plaats van dat wat we verbruikt hebben?
‘Door de klimaatverandering worden steeds meer mensen getroffen door klimaatangst’, zegt neurowetenschapper Emma Lawrance. Zij leidt het Climate Cares Centre in Londen, een centrum dat de impact van de klimaatverandering op ons mentale welzijn onderzoekt. ‘De stijging van de zeespiegel, extreme hitte of verwoestende overstromingen zijn niet enkel een milieuprobleem, ze wakkeren een crisis in de geestelijke gezondheid aan.’
De klimaatverandering veroorzaakt door de mens heeft de zware overstromingen door storm Boris in Centraal-Europa dubbel zo waarschijnlijk gemaakt. Nooit is in het getroffen gebied zwaardere regenval opgemeten. Dat zegt World Weather Attribution, een groep van klimaatexperts die de gevolgen van de huidige klimaatverandering afzet tegenover een scenario zonder klimaatverandering.
Als Vlaanderen evenveel regen over zich heen zou krijgen als Oost-Europa deze week, zouden hele woonwijken in steden en gemeenten als Denderleeuw, Dendermonde en Deinze onder water komen te staan. Taferelen zoals die uit Polen of Tsjechië zouden zich hier dan ook kunnen voordoen. Bovendien stijgt de kans op zulke waterbommen door de klimaatverandering. Hydroloog Patrick Willems waarschuwt dat die klimaatverandering sneller om zich heen grijpt dan we ons aanpassen aan de risico's.
De theatervoorstelling For Rosa vertelt het waargebeurd verhaal van Benjamin Van Bunderen Robberechts. Drie jaar geleden verloor hij zijn vriendin Rosa in de aan klimaatverandering gerelateerde grote waterramp in Wallonië. Wij spraken met Benjamin en Nic Balthazar, regisseur van de voorstelling.
De oprukkende klimaatverandering brengt de voedselproductie in toenemende concurrentie met regio’s die hout produceren. Dat de vraag naar zowel voedsel als hout snel groeit, maakt die concurrentie nog groter.
Japan maakt werk van de zoektocht naar nieuw types rijst die beter bestand zijn tegen de klimaatverandering. Met stip bovenaan: meer hittebestendige variëteiten. Het land hoopt om zo in de toekomst de rijstschuren gevuld te houden en niet in de problemen te komen zoals bijvoorbeeld het voorbije seizoen, met schaarste, lege rekken en hogere prijzen.
Door de grillen van de klimaatverandering kan de biodiversiteit van graslanden in Vlaanderen tot 75 procent afnemen. Vooral kruiden en hooisoorten zouden in de klappen delen. Dat blijkt uit nieuw doctoraatsonderzoek aan de universiteit van Antwerpen.
Door de klimaatverandering worden de koffieoogsten steeds wisselvalliger, en in sommige regio's gaat de kwaliteit achteruit. Dat duwt de prijs van koffie van de hoogste kwaliteit de lucht in. De "gewone" koffie uit de supermarkt zal wellicht snel volgen. Terwijl sommige koffieboeren worstelen voor hun voortbestaan, kan de prijsstijging voor anderen een goede zaak zijn.
Een groep inheemse vrouwen in traditionele kledij begeleidt toeristen op de hoogste gletsjers van Bolivia. Maar door klimaatverandering smelten de besneeuwde toppen van de Andes, en daarmee ook de dromen van deze opmerkelijke berggidsen.
Weinig plekken op aarde warmen sneller op dan het noordpoolgebied. Dat bedreigt de tradities van de inheemse Sámi.
Het internet zou een van de grootste uitdagingen in de strijd tegen klimaatverandering kunnen worden. Op dit moment is het naar schatting goed voor 2 tot 7 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en het groeit razendsnel. De data-industrie maakte al beloftes om de klimaatimpact terug te dringen, maar ook jij kan in afwachting al deze 7 simpele tips toepassen.
Uit onderzoek blijkt dat methaan verantwoordelijk is voor bijna de helft van de opwarming van de aarde tot nog toe.
Hitte in de steden oplossen door meer groen aan te leggen? Het zou wel eens kunnen werken, toont onderzoek.
De Europese doelstellingen voor groene waterstof voor 2030 zijn té ambitieus, zowel wat betreft de voorziene productie als wat betreft de vraag ernaar. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een nieuw rapport. De EU moet alles best herbekijken en een soort van reality check uitvoeren, zegt de Rekenkamer. Die denkoefening is onder meer belangrijk voor de toekomst van belangrijke industriële sectoren, zoals staal, chemie en kunstmest.
De observaties van een app die planten helpt herkennen, blijken nuttige informatie te verschaffen voor wetenschappers die de effecten van de klimaatverandering op de plantenwereld onderzoeken.
Consumenten moeten eraan wennen dat niet alle groenten het hele jaar beschikbaar zijn. Dat zegt topvrouw Nicole Freid van de Nederlandse groente- en peulvruchtenverwerker HAK. Door klimaatverandering worden oogsten in de toekomst minder voorspelbaar en gaan weersextremen leiden tot schaarste van bepaalde producten, klinkt het.
Conflictlanden worden vaak onevenredig zwaar getroffen door de klimaatverandering, zegt het Internationale Rode Kruis. Tegen 2050 zullen 200 miljoen mensen hulp nodig hebben.
Wetenschappers waarschuwen voor een stijging aan sterfgevallen door de hitte, nu in grote delen van de wereld juni tot augustus de heetste periode ooit kan worden. De recente golf van hoge temperaturen "is slechts een teken van wat komen gaat", waarschuwt speciaal adviseur voor klimaatverandering van de VN, Selwin Hart in de Financial Times. Landen moeten volgens hem dringend actie ondernemen om mensen te beschermen tegen de extreme hitte.
Het Olympisch vuur, een symbool van hoop, vertrok op 16 april 2024. De priesteressen van Hera staken de olympische fakkel aan met een vuurpot. De fakkel zal door lopers naar Parijs worden gebracht.
Een grote overwinning in de strijd tegen klimaatverandering. Voor het eerst moeten grote fossiele brandstofbedrijven betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten. In de Amerikaanse staat Vermont is een wet goedgekeurd die olie- en gasbedrijven financieel verantwoordelijk houdt voor hun deel van de broeikasuitstoot in de regio en hen opdraagt te betalen voor de veroorzaakte klimaatkosten.
De Europese Natuurherstelwet is de grootste kans voor natuurherstel in 30 jaar en tegelijk noodzakelijk voor de aanpak van klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) waarschuwt voor de "serieuze impact" die de klimaatverandering zal hebben (en al heeft) op de gezondheid van kinderen, ouderen en zwangere vrouwen. De risico's worden "zwaar onderschat", klinkt het. Zo piekt tijdens hittegolven het aantal vroeggeboortes, ook in België waar het cijfer kan oplopen tot 15 procent extra. Dat kan dan weer gevolgen hebben voor het latere leven.
Op 10 jaar tijd is het aantal bultrugwalvissen in de noordelijke Stille Oceaan met een vijfde afgenomen. Dat blijkt uit een langdurige studie van de bultrugwalvispopulaties in de noordelijke Stille Oceaan, waaraan marien bioloog Joëlle De Weerdt van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft meegewerkt. De mariene hittegolf van 2014 tot 2016, de sterkste ooit geregistreerd, heeft het herstel van de soort belemmerd.
ChatGPT verbruikt 25 keer meer energie dan Google: We gebruiken het voor van alles, maar het is die enorme rekenkracht niet waard
Inheemse gemeenschappen verzetten in hun directe omgeving belangrijk onbetaald werk in de strijd tegen de klimaatverandering en voor natuurbeheer. Werk dat in feite de hele wereld ten goede komt. Moet dit werk worden vergoed?
Rechters zijn verplicht om de Vlaamse milieuzorgplicht toe te passen. Dus kunnen ze maar beter aan de bak nu er zes van de negen planetaire grenswaarden worden overschreden. Dat burgers de piekbelasters aanklagen is terecht. Isabelle Larmuseau legt uit hoe dat in zijn werk kan gaan. #hackthelaw
De leefomstandigheden voor de Europese egel worden almaar slechter, daarom trekken de dieren steeds vaker naar steden. Maar zelfs daar hebben ze het lastig.
FairFin heeft de nieuwe BankWijzer gepubliceerd, waarin scores worden gegeven op maatschappelijk relevante thema's zoals klimaatverandering, mensenrechten en belastingontduiking. Wat opvalt? Grote banken scoren slechter, en vooral Belfius.
Vissen en ongewervelde dieren ondervinden veel meer last van warmer en zuurder zeewater dan tot nog toe bekend was, blijkt uit nieuw Nederlands onderzoek dat gepubliceerd is in het vakblad Nature.
Als de wereld gezonder gaat eten, is dat een enorme boost voor de strijd tegen de klimaatverandering, blijkt uit Duits onderzoek. De impact is zo groot dat er minder ingrijpende reducties nodig zijn in het energie- of transportsysteem.
Deze week trekken de kiezers van de op drie na grootste uitstoter ter wereld opnieuw naar de stembus. Poetin kan rekenen op nog eens zes jaar aan de macht, en dat heeft ook gevolgen voor de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.
De skisector in de VS alleen al heeft de afgelopen twintig jaar meer dan vijf miljard dollar misgelopen door de klimaatverandering. Het is voor het eerst dat een studie zich buigt over de economische schade van de opwarming van de aarde voor de ski-industrie.
Als de Golfstroom in de Atlantische Oceaan ooit stilvalt, kan dat erg snel gebeuren en zouden de gevolgen voor het noorden en westen van Europa rampzalig zijn. Dat hebben wetenschappers van de universiteit van Utrecht berekend. In België zou het gemiddeld 5 tot 10 graden kouder worden.
Hoe kunnen ontwikkelingslanden de strijd tegen de klimaatverandering adequaat aangaan? Onderzoekers Ishac Diwan en Vera Songwe pleiten voor een verlichting van hun schulden, zodat ze kunnen investeren in de noodzakelijke groene transitie.
De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.
Door de klimaatverandering nemen de visbestanden verder af. Daardoor zullen arme landen minder toegang hebben tot vis, een relatief goedkope bron van gezonde voeding. Een hervorming van de visserij dringt zich op, schrijven biologen Stefanie Colombo en Aaron MacNeil.
2023
De opwarming van de aarde is niet alleen een ecologische crisis, maar ook een gezondheidscrisis, schrijft Thibaut Verhaeghe, medewerker bij ngo Memisa. De klimaatverandering belemmert, vooral in het Globale Zuiden, de toegang tot de gezondheidszorg. Hoog tijd dus om dit klimaatonrecht te bestrijden.
Dokter Wouter Arrazola de Oñate vindt dat de klimaatcrisis te vaak eenzijdig benaderd wordt. Een multidisciplinaire blik is dringend nodig en daarbij mag het domein van de volksgezondheid niet ontbreken. De klimaatverandering is immers ook een ernstig gezondheidsprobleem.
Journalisten Amy Goodman en Dennis Moynihan van de alternatieve VS-zender Democracy Now! stellen op de klimaatconferentie COP28 in Dubai een enorme aanwezigheid vast van lobbyisten voor de fossiele energiebedrijven. Hun aanpak van de klimaatverandering is er op gericht ze nog erger te maken.
abs_empty
abs_empty
De politici, bedrijfsleiders en activisten op de klimaattop in Dubai zien één cruciaal aspect over het hoofd: meisjesrechten. Dat vindt Isabelle Verhaegen van Plan België. Want de negatieve impact van de klimaatverandering is het grootst voor meisjes en jonge vrouwen.
In Irak worstelt 60% van de boeren met watertekorten en verminderde oogsten door de extreme droogte. Veel Irakezen proberen na jaren van conflict de draad weer op te nemen, maar nu dreigt de klimaatverandering er voor een tweede keer voor te zorgen dat ze hun huis en land moeten verlaten.
De jaarlijkse alarmklok 'Broken Records' van het VN-Milieuprogramma UNEP in 2023 bevestigt de klimaatrapporten, sinds het jaar 1990: “De blijvende stijging van de uitstoot van broeikasgassen is de meest zekere weg naar onomkeerbare klimaatverandering en de eruit volgende verwoesting van natuurlijke en menselijke leefgebieden”.
Rivierdelta’s wereldwijd staan onder druk, en lang niet alleen door de klimaatverandering, blijkt uit een studie van 49 grote riviermondingen over de hele wereld. In veel gevallen vormen bevolkingsgroei en slecht milieubeheer een nog grotere bedreiging.
De wateroverlast die de Westhoek momenteel treft, is geen noodlot. Ze heeft een oorzaak: klimaatverandering. Extreme weerfenomenen hebben altijd bestaan, maar des te verder we de klimaatverandering laten escaleren des te vaker zullen ze voorkomen en des te heviger zullen ze zijn.
Heel veel jongeren zijn uitermate bezorgd over de klimaatverandering en willen dat het onderwijs hier meer aandacht aan besteedt. Burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat ondersteunt de verzuchting van de jongeren met een open brief aan alle scholen. ‘Toon uw inzet voor hun toekomst.’
De Europese hopteelt krijgt het moeilijker in een opwarmend klimaat, stelt onderzoek in Nature. Niet alleen daalt de oogst, ook de typische smaak komt in het gedrang.
Amfibieën zijn overal ter wereld in grote problemen en hebben wanhopig behoefte aan bescherming. De klimaatverandering blijkt een steeds grotere rol te spelen in de teloorgang, stelt onderzoek in Nature.
De heetste winter ooit, gevolgd door een bijzonder droge lente, leidt tot grootschalige droogte in heel Bolivia. Zes van de negen departementen kampen nu met droogte.
De hoop om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden blijft leven, met dank aan het fenomenale succes van hernieuwbare energie. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
De Noorse toendra rekent op strenge winters en temperaturen die met gemak tientallen graden onder het vriespunt gaan. De temperatuurschommelingen van de laatste jaren blijken een groot probleem voor de rendierpopulaties in Noorwegen én voor de mensen die er afhankelijk van zijn. “We kunnen niet meer vertrouwen op de natuur”.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2% dalen – of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2 procent dalen - of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
Hoe zal de toekomst eruit zien? Een verstandige benadering is om de menselijke soort vanuit een extern perspectief te beschouwen. Stel je voor dat je een buitenaardse waarnemer bent die tracht te begrijpen wat er hier gaande is, of een historicus 100 jaar in de toekomst- ervan uitgaande dat die dan nog bestaat, wat niet vanzelfsprekend is - die terugkijkt naar wat er vandaag gebeurt. Je zou iets zeer opmerkelijks vaststellen.
De toename van zowel droogtes als erg natte periodes vormt een grote uitdaging voor het waterbeheer overal ter wereld. Niet alleen de beschikbaarheid van water staat onder druk, maar ook de kwaliteit ervan, blijkt uit internationaal onderzoek.
Of het nu gaat om de strijd tegen honger, armoede en ziekte of de toegang tot schoon water en energie: de klimaatverandering en extreem weer halen de hele ontwikkelingsagenda overhoop. Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van 18 VN-instellingen en agentschappen.
Het klimaat verandert. Het is een enorme uitdaging voor de hele wereld. Een uitdaging waarin iedereen een rol heeft. Wat kan je zelf doen? Hoe ga je over tot actie? Samen werken we aan een duurzame stad. Door te recycleren, te hergebruiken en minder te verbruiken.
De leiders van de G20 komen op 9 en 10 september bijeen in New Delhi. Daar zullen ze onder meer maatregelen bespreken om de klimaatverandering aan te pakken en schone energie te stimuleren. Verschillende experts vinden dat de G20-landen een deadline moeten vastleggen voor het afschaffen van subsidies. Enkel zo kunnen fossiele brandstoffen uitgefaseerd worden.
We worden ons steeds bewuster van de klimaatcrisis, maar tegelijkertijd lijkt het alsof we er zelf niets aan kunnen doen. Volgens Loes van Hove van KlimaatContact klopt dat niet en kunnen we zelf veel meer doen dan we denken. Hoe dat moet, legt ze uit in deze nieuwe aflevering van Alles Wordt Beter.
Zowel de hoeveelheid als de diversiteit van insecten neemt af in West-Europa. Dat besluiten wetenschappers die 82 eerder gepubliceerde studies over loopkevers en vlinders vergeleken. Menselijke activiteiten, landbouw, verstedelijking en klimaatverandering zijn de drijvende kracht achter het verlies.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, schrijft expert Matthew Blackett van de Universiteit van Coventry.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, waardoor het gevaar op aardbevingen en vulkaanuitbarstingen kan toenemen.
Als een kopstuk van het establishment verklaart dat het kapitalisme een zware crisis doormaakt, dan is het ernst en zit de schrik er goed in. Hieronder lees je een vlijmscherpe analyse van hoe de wereld er aan toe is. Deze longread is een must-read.
In januari wordt Celeste Saulo de eerste vrouw aan het hoofd van de Wereld Meteorologische Organisatie van de VN. Ze verdedigt met vuur het globale belang van meteorologische diensten en ziet een geëngageerde samenleving als de basis van verandering. ‘We hebben een ontwrichtende samenleving nodig.’
De klimaatcrisis en de teloorgang van het milieu leiden op verschillende manieren tot een toename van mentaal, fysiek en institutioneel geweld tegen kinderen, schrijven vier Britse experten. Ze pleiten voor meer onderzoek naar het verband tussen extreem weer en geweld tegen kinderen.
De klimaatverandering gaat in het arctisch gebied drie tot vier keer zo snel als elders in de wereld. Veranderende weerpatronen tasten in het noordwesten van Canada de kwetsbare natuur aan, de cultuur en voedselvoorziening van inheemse gemeenschappen. Hoe kunnen ze overleven en tegen welke prijs?
Articifiële intelligentie is anno 2023 hip en biedt tal van mogelijkheden. Maar de technologie komt ook met grote risico’s, waarschuwen activisten en AI-onderzoekers. ‘Bedrijven moeten verantwoordelijk kunnen worden gesteld als AI-modellen schade berokkenen.’
Kunnen vleesvervangers een oplossing zijn voor noodlijdende boeren, de klimaatverandering én problemen met de volksgezondheid? Denemarken trok 168 miljoen euro uit voor onderzoek naar vleesvervangers en premies voor boeren die plantaardige eiwitten produceren. ‘Een win-winsituatie voor iedereen.’
De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.
abs_empty
Extreem weer, de stijgende zeespiegel en milieuvervuiling maken dat hiv in de Aziatisch-Pacifische regio moeilijker valt in te dijken. ‘We weten dat de klimaatverandering de menselijke gezondheid beïnvloedt.’
Het aantal rechtszaken over klimaatverandering is sinds 2017 meer dan verdubbeld en neemt wereldwijd nog steeds toe.
De extreme hittegolven deze maand in grote delen van de VS, Zuid-Europa en China zouden ‘vrijwel onmogelijk’ geweest zijn zonder de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat is de conclusie van het World Weather Attribution-initiatief (WWA).
De Noorse archipel Spitsbergen warmt 6 keer sneller op dan de rest van de wereld. Het lokale bestuur probeert de schade te beperken. ‘Deze plek is altijd het toneel geweest van ontdekking en uitbuiting. Het is tijd om die cyclus te doorbreken.’
De wereldwijd stijgende temperaturen verstoren het broedseizoen van vogels, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek. Dat kan verregaande gevolgen hebben voor de al dalende vogelpopulaties wereldwijd.
UGent toont effecten klimaatverandering aan met VRT-archiefbeelden van de Ronde van Vlaanderen
Zoals alle Europese landen moest België op 30 juni zijn Klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Maar door het gebrek aan inzet van Vlaanderen zal deze deadline niet gehaald worden. Deze houding zal een grote impact hebben op de Belgische economie, haar industrieën en de inspanningen die nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan.
Kinderen zijn de grootste dupe van de klimaatcrisis, maar tellen eigenlijk nauwelijks mee in de inspanningen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Dat zeggen Unicef, Save The Children en Plan International in een gezamenlijk rapport.
In hoge bergketens zoals de Alpen bliksemt het nu dubbel zo vaak dan 40 jaar geleden. Dat hebben onderzoekers van de universiteit van Innsbruck ontdekt. Het geeft hun een beter begrip van de relatie tussen de klimaatverandering en lokaal weer.
In Bonn kwamen vertegenwoordigers van bijna 200 landen samen om ambitieuze doelen te bepalen in de strijd tegen de klimaatverandering, ter voorbereiding van de echte klimaattop in november dit jaar (COP28). De klimaatgesprekken werden pas op het nippertje gered, na bittere verdeeldheid tussen ontwikkelingslanden en welvarende landen.
Het Netwerk van intellectuelen en kunstenaars ter verdediging van de mensheid (REDH) roept op om de staatsgreep te verwerpen en de vrede en de uitdrukking van de volkswil in Venezuela te steunen.
De oceaan is de onbeminde vriend van de mens. Maar hij is er slecht aan toe, schrijft ecotoxicoloog en marien ecoloog Colin Janssen.
De natuurherstelwet: wat staat er eigenlijk in?
Welvarende landen zijn al drie jaar te laat met het nakomen van hun belofte om jaarlijks 100 miljard dollar te mobiliseren voor arme landen om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken. Dat stelt Oxfam vandaag in een rapport.
De Noordzeenatuur heeft het moeilijk. Dat is geen nieuws, net zo min als het feit dat we kunnen helpen en dat dit zal lonen op de lange termijn. Immers, door de Noordzeenatuur te beschermen worden ook de effecten van de klimaatverandering verzacht. Op zee kan de gouden tandem van robuuste natuur én technologie ons verzekeren van hernieuwbare energie, kustbescherming en rijke biodiversiteit. We weten hoe en veel sectoren zijn voor. Waarom het dan niet gewoon doen? Het is tijd voor 5 minuten politiek leiderschap in plaats van verkiezingskoorts. 4Sea roept de Belgische beleidsmakers op om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te steunen.
De ene technologie, artificiële intelligentie (AI), leidt dezer dagen tot grote zorg: politiek, journalistiek en zelfs CEO’s van betrokken tech-bedrijven waarschuwen voor de grote risico’s. Des te opvallender is het grenzeloze optimisme over die andere technologie: kernenergie. Die krijgt, in tijden van klimaatverandering en energieschaarste, een nieuw leven toegeschreven. Vooral kleine modulaire reactoren, ‘small modular reactors’, SMR’s in het jargon, krijgen veel optimistische steun van politiek, journalistiek en betrokken bedrijfsleven. Ze zouden goedkoop, veilig en duurzaam zijn. Dat optimisme is onterecht, soms stuitend oppervlakkig en vaak misleidend. Ook deze technologie behoort kritischer benaderd te worden.
Klimaatactiviste Anuna De Wever en filosoof Maarten Boudry mochten met elkaar in discussie gaan in De Afspraak afgelopen dinsdagavond (23 mei) op Eén. Mocht je Maarten niet kennen, moet je je nu niet schuldig voelen. In tegenstelling tot Anuna die haar mening verkondigt aan iedereen en dit op een vurige manier ter harte neemt, zal je Maarten niet tegenkomen op de straat.
Mensen in Colombia die moeten vluchten voor de gevolgen van de klimaatverandering, zullen binnenkort misschien wettelijke bescherming genieten. Een belangrijke wet over klimaatmigratie - een primeur voor Latijns-Amerika - heeft afgelopen week de eerste hindernis genomen in het Colombiaanse parlement.
Hoewel er geen oorzakelijk verband is vastgesteld tussen klimaatverandering en tuberculose (tbc), wijzen steeds meer studies erop dat het de verspreiding van de ziekte in de hand werkt. ‘We moeten ons voorbereiden op een potentiële pandemie van door de klimaatverandering veroorzaakte tbc.’
Liggen burgers aan de andere kant van de wereld net als wij ook wel eens wakker van het klimaat, van plasticvervuiling, van het mentaal welzijn van hun kinderen of van economische ongelijkheid? In welke mate zijn stedelingen op andere continenten begaan met de voedselzekerheid voor een groeiende wereldbevolking of de invloed van sociale media en fake news? IPS-correspondenten in verschillende wereldsteden in het zuiden trokken de straat op en gingen op zoek naar antwoorden. Waar liggen onze medewereldburgers wakker van?
Steeds meer studies wijzen erop dat de klimaatverandering de verspreiding van tuberculose in de hand werkt. “We moeten ons voorbereiden op een potentiële pandemie van door de klimaatverandering veroorzaakte tbc”, volgens medische experten op vlak van tbc-bestrijding.
De ijskappen op Groenland en Antarctica smolten nooit zo snel dan de voorbije tien jaar. De slechtste zeven jaar sinds het begin van de metingen hebben zich in het afgelopen decennium voorgedaan. Wetenschappers wijzen de klimaatverandering aan als schuldige.
Kwetsbare landen zoals Malawi hebben vandaag een actieplan nodig om zich te weren tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Ze kunnen niet wachten tot er over compenserende maatregelen voor hun verliezen wordt onderhandeld op een volgende klimaattop.
Om de ergste gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan, moet er het komende decennium een ingrijpende economische transformatie plaatsvinden, schrijft Owen Gaffney (Earth4all). Dat is zowel mogelijk als betaalbaar – als we ervoor zorgen dat de rijksten in de wereld hun deel betalen.
Nu het vaker lang droog is, moeten we planten telen die tegen een stootje kunnen. Boeren zaaien daarom de granen, maïs of aardappelen die het best presteerden de voorbije, vaak droge, jaren. Er zijn ook nieuwe teelten die hun intrede doen in Vlaanderen: quinoa en kikkererwt bijvoorbeeld. Kunnen de Vlaamse boeren zomaar van het ene jaar op het andere overschakelen op zo’n nieuwe teelt?
Door klimaatverandering trekken steeds meer boeren weg uit de Iraakse moerassen. Ze verkopen hun vee of verhuizen met hun waterbuffels. De overheid in Bagdad weet zich geen raad met de klimaatmigratie, milieuactivisten worden bedreigd of gekidnapt. ‘De regering belooft actie en doet niets.’
Klimaatverandering symptoom van een zieke economie
Vorige week bracht het IPCC, het internationaal klimaatpanel van de VN haar 6de rapport uit. De boodschap is opnieuw duidelijk: wie vandaag wordt geboren, ondervindt een veel grotere impact van de klimaatverandering dan zijn ouders of grootouders. Federaal parlementslid Kim Buys (Groen) kroop in haar pen.
Duizenden vrouwelijke fietsers doorkruisten afgelopen weekend verschillende steden in zes Aziatische landen onder het motto ‘Pedal for People and Planet’. Met de fietsactie willen ze mensen bewust maken van klimaatverandering, voedselzekerheid en duurzame energie, én de rol van vrouwen in de strijd voor klimaatrechtvaardigheid.
Een van Europa's grootste banken krijgt twee spraakmakende rechtszaken te slikken. Het moederbedrijf van BNP Paribas Fortis moet zich verdedigen tegen beschuldigingen van financiering van klimaatverandering en de vernietiging van natuur.
Het Tonlé Sapmeer in het noordwesten van Cambodja is de levensader van 1,2 miljoen mensen. Dammen op de rivier de Mekong hebben het aantal vissen in het meer sterk doen dalen. De klimaatverandering bedreigt de biodiversiteit in Tonlé Sap, dat ook lijdt onder corruptie en overbevissing.
Nog nooit waren zoveel mensen -vier op vijf- zich bewust van de klimaatverandering. Maar hoewel de helft daarvan zegt actie te willen ondernemen, gebeurt er in de praktijk nog veel te weinig. Hoe komt het precies dat ‘willen’ niet noodzakelijk leidt tot effectief ‘doen’? Volgens sociale wetenschapper George Marshall en communicatiestrateeg Koen Thewissen ligt de oplossing in ons brein en de manier waarop we beslissingen nemen. “Eens je daar inzicht in hebt, ligt de weg open voor gedragsverandering.” Met deze vijf tips gaan wij alvast aan de slag.
Een sterke toename van stof uit zandstormen in de atmosfeer in de voorbije eeuw heeft de echte omvang van de klimaatverandering voor een deel gemaskeerd. Nieuw onderzoek spreekt van een effect tot 8 procent.
Onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de Université Catholique de Louvain (UCL) waarschuwt voor de gevolgen van de opwarming van de aarde voor de kwetsbare ecosystemen van één van de grootste Afrikaanse meren. Een opwarming van enkele graden van het water kan het ecosysteem uit evenwicht brengen met een grote impact op de lokale leefgebieden (habitats).
Verschillende experts ter zake delen hun inzichten over welke kwesties het klimaatdebat het komende jaar zullen beheersen.
In zijn nieuwjaarstoespraak noemde de Franse president Macron de gevolgen van de klimaatverandering onverwacht. Onder andere bosbranden en droogte geselden de voorbije zomer het land. Franse klimaatwetenschappers reageren erg scherp op zijn speech. Zij wijzen erop dat ze al dertig jaar lang waarschuwen voor de gevolgen van de klimaatverandering. "Dit had je in de jaren 80 nog kunnen zeggen, maar niet in 2022."
2022
De wereld ver verwijderd is van de doelstelling van het klimaatverdrag van Parijs, schrijven Naveen Rao en Eloise Todd. Er moet gezamenlijk actie worden ondernomen om de klimaatdoelstelling van 1,5°C nieuw leven in te blazen – en dat begint met de erkenning dat klimaat en gezondheid deel uitmaken van hetzelfde gesprek. ‘Ze kunnen en moeten samen worden aangepakt’.
Onze bossen hebben steeds vaker te lijden onder natuurlijke verstoringen, gaande van branden tot schorskevers en schimmels, blijkt uit onderzoek in de hele EU. De oorzaak ligt bij de klimaatverandering.
Dat financiële instellingen mee verantwoordelijk zijn voor mensenrechtenschendingen, klimaatverandering en natuurvernietiging is bekend, schrijft MO*ontwikkelaar Wies Willems. Het is dan ook wraakroepend dat de sector erin slaagt om te ontsnappen aan nieuwe Europese duurzaamheidsregels.
Congo wil zich volop op de kaart zetten als een land dat met oplossingen komt voor de klimaatverandering. Maar wil het in die missie slagen, dan zal het land ook moeten luisteren naar de grieven van zijn noodlijdende bevolking. Nuttige eerste stappen worden gezet, maar de weg is nog lang. ‘Het vraagt tijd om menselijke gewoontes te veranderen.’
Het aantal meren op aarde is de afgelopen decennia sterk toegenomen, en dat heeft belangrijke gevolgen, zeggen Deense wetenschappers. De veelal kleine meren zijn vaak echte ‘broeikasgasfabrieken’.
België deed het goed: geen Fossil of the Day award dit keer. Maar dat is dan ook bijna alles.
COP27 heeft mooie stappen gezet in de richting van een schadefonds voor arme landen die getroffen worden door de gevolgen van de klimaatverandering. Concrete maatregelen om de opwarming af te remmen heeft de klimaattop echter niet opgeleverd, en dat heeft ernstige gevolgen voor de wereld zegt het Wereldnatuurfonds (WWF).
Omdat het klimaat verandert en de wereldbevolking toeneemt, moet er meer en efficiënter dan ooit voedsel worden geproduceerd. Vaak wordt dan naar vlees gekeken vanwege de voedingsstoffen en de mogelijkheid om deze sector snel te intensiveren. Deze landbouwtechniek heeft op de lange termijn echter veel nadelen, stelt een nieuwe analyse.
Onze planeet is in crisis, dus tijd rekken om de klimaatverandering een halt toe te roepen is niet meer aan de orde, zegt klimaatwetenschapper Andrew King. Hij hoopt dat de wereldleiders doordrongen zijn van deze realiteit als ze zondag aanschuiven aan de COP27-onderhandelingstafel in Egypte.
Europa maakt de ergste crisis qua levensduurte sinds decennia door als gevolg van de stijgende energie- en voedselprijzen. Covid, de oorlog in Oekraïne en de klimaatverandering hebben de stijging van de grondstoffenprijzen nog verergerd, met voedseltekorten en een snel toenemende voedselonzekerheid in de ontwikkelingslanden tot gevolg. Maar er is ook goed nieuws, schrijven Sarah Lake en Nico Muzi van non-profitorganisatie Madre Brava: met een eenvoudige maar cruciale verandering in de voedselproductie kan de Europese Unie de inflatie van de voedselprijzen verlichten en de mondiale voedselvoorziening schragen.
Onze verslaving aan fossiele brandstoffen vormt “een toenemende bedreiging voor de gezondheid en het voortbestaan van alle mensen die vandaag leven”. Dat stelt een nieuw rapport van het gezaghebbende medische tijdschrift The Lancet.
We verlangen naar dingen die eeuwig in verandering zijn en toch blijven, zoals muziek van onsterfelijke schoonheid, een rivier of de seizoenen. Dat is een troostende gedachte, vindt MO*columnist Jan Mertens. Maar het is net dat wat we met ons gedrag dreigen te verstoren.
NL
Olivier De Schutter: ‘Verhoog uitkeringen en lonen evenredig met inflatie of er zullen doden vallen’
-
De armoede-expert van de Verenigde Naties, Olivier De Schutter, roept overheden wereldwijd op om uitkeringen en lonen aan te passen aan de inflatie. Door de wereldwijde stijgende levensduurte kunnen veel mensen zich sommige basisbenodigdheden zelfs niet meer veroorloven.
Er beweegt iets onder de bodem van de Noordzee. Dikke bundels kabels verbinden windparken met het land en met elkaar. Ze maken ook internetverkeer mogelijk. Maar voor al die toepassingen zijn er evenveel uitdagingen.
Oliebedrijf Shell werd vorig jaar veroordeeld voor het mee veroorzaken van klimaatverandering. Een omvangrijk dataonderzoek toont aan dat het bedrijf ook vandaag op grote schaal blijft investeren in olie en gas, zegt de Nederlandse organisatie Milieudefensie.
abs_empty
abs_empty
Denemarken is de eerste VN-lidstaat die geld toezegt aan ontwikkelingslanden voor loss and damage: compensatie voor schade door klimaatverandering.
Mensen maken zich meer dan ooit zorgen over klimaatverandering. In een uitgebreide bevraging in 31 landen zeggen meer dan vier op de tien mensen dat de effecten van klimaatverandering hen afschrikken om kinderen te krijgen.
Een belangrijk onderdeel van de internationale klimaatinspanningen is “adaptatie”: acties om zich aan te passen aan de impact van een veranderend klimaat. Maar hoe kan men zich aanpassen aan de enorme verwoesting die klimaatverandering kan teweegbrengen?, vraagt energie- en ontwikkelingsexpert Philippe Benoit zich af.
Meren die droogvallen. Stofstormen die wel drie keer per week terugkeren. Temperaturen die hoger zijn dan ooit. Irakezen lijden onder de gevolgen van de klimaatverandering, terwijl de overheid niets doet om die te beperken. Boeren vluchten naar de stad, en de rijken gaan op klimaatvakantie.
In de tien landen waar de klimaatcrisis het hardst toeslaat, is de acute honger de voorbije zes jaar meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd Oxfam-rapport.
Tot 7 meter hoog stond het water dit voorjaar op sommige plaatsen in Suriname, en dat maanden aan een stuk. 12.000 Surinamers werden getroffen door de zware overstromingen van 17 maart. Er was nauwelijks aandacht voor, en de gevolgen van de overstroming werden overschaduwd door een discussie over de oorzaak. Want niet iedereen gelooft dat de klimaatverandering het probleem is.
Afrikaanse leiders hebben kritiek geuit op hun Europese tegenhangers voor het missen van een belangrijke top in Rotterdam over hoe Afrika zich kan aanpassen aan de klimaatverandering.
De klimaatverandering kost nu al levens en levenskwaliteit, maar ook geld, veel geld. Als overheden, bedrijven en burgers niets of te weinig doen, leidt de ecologische crisis ook tot een economische ramp. MO*journalist John Vandaele maakt een tussentijdse balans op met het meest recente VN-klimaatrapport in de hand.
De overstromingen in Pakistan hebben intussen al aan meer dan 1300 mensen het leven gekost. Pakistan is een van de landen die volgens de Verenigde Naties het meest kwetsbaar zijn voor de klimaatverandering. Het land probeert zich nu, na de hittegolven en acht weken non-stop regen, opnieuw te organiseren. ‘Op sommige plaatsen is het onmogelijk om hulp te bieden.’
Vorig jaar is de steun van overheden voor fossiele brandstoffen bijna verdubbeld, blijkt uit cijfers van de OESO en het Internationaal Energieagentschap. De instellingen noemen de subsidies contraproductief en wijzen op de gevolgen voor de klimaatverandering.
Vorig jaar steeg de concentratie van CO2 en methaan in de atmosfeer tot een nieuw record, stelt een rapport van de Amerikaanse Klimaatdienst NOAA. Ook de zeespiegel stond nog nooit zo hoog sinds de metingen begonnen, en de temperatuur van het oceaanwater piekt.
De overstromingen in Pakistan, de hitte en droogte in Europa, de ongeziene hittegolf in China, de door droogte veroorzaakte hongersnood in de Hoorn van Afrika. Jawel, over al deze fenomenen bericht de openbare omroep regelmatig. Daarbij verschijnen heel wat stukken die de link leggen tussen het extreme weer, de impact van de mens en de klimaatverandering. Je zou denken dat ze bij de openbare omroep de ernst van het probleem beseffen.
Dat de opwarming van de aarde een impact heeft op de verspreiding van bepaalde ziektes zoals malaria, cholera of hepatitis was al bekend. Een team onderzoekers legde al die studies over individuele ziekteverwekkers en hun interactie met weerfenomenen naast elkaar. Ze stelden vast dat 58 procent van al die pathogenen terrein wint als gevolg van veranderende weersomstandigheden gelinkt aan klimaatopwarming, zoals hittegolven of overstromingen.
De Groenlandse ijskap smelt elk jaar aan een sneltempo. De Inuït, de inheemse bevolking van Groenland, worden daarmee rechtstreeks getroffen door de gevolgen van klimaatverandering. Stijgende temperaturen tasten de natuur en het kwetsbare ecosysteem aan, en daarmee hun levensonderhoud. ‘Stop alsjeblieft de klimaatverandering, zodat ik kan blijven leven volgens onze tradities.’
De uitgebreide kennis van Inheemse volkeren over de natuur, voedselvoorziening, gezondheid, culturele tradities en inheemse talen wordt in de meeste landen ter wereld niet voldoende gewaardeerd en onderbelicht in onderwijs en beleid. Dit moet anders, vindt het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk. Naar aanleiding van de internationale Dag van Inheemse volkeren op 9 augustus roept dit netwerk op tot meer steun voor de overdracht van deze inheemse kennis, die ook een grote rol speelt bij het oplossen van de biodiversiteits- en klimaatcrises.
Extreme weersomstandigheden en de gevolgen van klimaatverandering treffen Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied hard, van de Amazone tot de Andes en van de oceanen tot de met sneeuw bedekte bergen van Patagonië. Dat zegt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) , een VN-organisatie, in een nieuw rapport.
Tien grote financiële spelers hebben samen energiebedrijven in handen die goed zijn voor de helft van alle uitstoot uit steenkool, olie en gas, blijkt uit nieuw onderzoek. Ze kunnen zo een cruciale rol spelen in de transitie naar een groene economie.
Wie aan de Noordpool denkt, denkt aan koude, sneeuw, ijs, ijsberen. Zullen onze kleinkinderen de Noordpool ook nog op die manier kennen? Weerman Bram Verbruggen over het veranderende klimaat in het Noordpoolgebied.
Gletsjers in tropische bergketens smelten in een gelijkaardig tempo als de poolkappen in Antarctica en het Noordpoolgebied. De klimaatverandering treft ijsmassa’s overal ter wereld even hard, concluderen wetenschappers van de Universiteit van Florida.
Klimaatverandering is in de eerste plaats een gedragsprobleem, vinden psychologen en een filosoof. Daarom moeten we de psychologische impact van de klimaat- en biodiversiteitscrisis op de mens beter begrijpen. ‘Het is het wegkijken om niets te voelen dat ons van collectieve actie weerhoudt.’
Langdurige temperatuurstijgingen en regenval vergroten de kans op conflicten - ook buiten het direct getroffen gebied. Dat blijkt uit nieuw onderzoek uit Italië en Spanje.
Het Fit for 55-pakket, dat moet zorgen voor de EU-doelstelling om in 2030 de netto‑uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te verminderen, betekent nog eens 15 jaar bijkomend neoliberalisme. Dit is fataal voor de mensheid, want de klimaatverandering is onomkeerbaar en de tijd is op.
Elk jaar wordt Midden-Amerika getroffen door weerfenomenen die vanwege de klimaatverandering extremer worden. Overheden zijn onwillig of niet in staat de nodige openbare werken uit te voeren.
