Les Soulèvements de la Terre

"Wat hier beslist wordt, is heel belangrijk. Het zal de bescherming van onze oceanen in een bepalende plooi leggen." Aan het woord is een Vlaming die voor België deelneemt aan een conferentie over diepzeemijnbouw op Jamaica. Komt er een strikt kader, en wanneer dan? De klok tikt, want bepaalde spelers staan te trappelen om aan de ontginning te beginnen. Biologen vrezen voor een impact op het (nog grotendeels onbekende) diepzeeleven.

Activisten van Greenpeace hebben een reusachtige giftige appel geïnstalleerd aan het Europees Parlement in Brussel. Ze vragen de EU-parlementsleden om boeren en boerinnen geen vergiftigd geschenk te geven door de natuurbeschermingsregels in het gemeenschappelijk landbouwbeleid te schrappen.

De hele mensheid profiteert van Antarctica en de oceaan die het continent omringt, schrijven Natalie Stoeckl en Rachel Baird, hoogleraren aan de Universiteit van Tasmanië. Een schatting van de economische waarde kan volgens hen een goede motivatie zijn voor de bescherming van dit unieke ecosysteem.

De natuurherstelwet is dan toch goedgekeurd in het Europees Parlement. De wet om natuurgebied in de Europese Unie te beschermen, hing aan een zijden draadje. De grootste fractie in het Europees Parlement had opgeroepen om tegen te stemmen. Maar een meerderheid van de parlementsleden heeft het politieke akkoord nu toch goedgekeurd. De lidstaten zelf moeten de wet nog wel goedkeuren.

Nachtvlinders of motten zijn nuttige insecten en blijken, net zoals bijen, fantastische bestuivers te zijn. Ze verdienen meer waardering én bescherming, vinden onderzoekers van de Universiteit van Sheffield.

Congo is een grootmacht op het vlak van klimaatregulering. Congolese politici zijn zich daarvan steeds meer bewust en eisen nu boter bij de vis. Maar rijke landen leggen vooralsnog weinig geld op tafel, ziet milieuminister Ève Bazaiba. ‘We zullen het milieu niet beschermen met onze eigen goede wil.’

De Noordzeenatuur heeft het moeilijk. Dat is geen nieuws, net zo min als het feit dat we kunnen helpen en dat dit zal lonen op de lange termijn. Immers, door de Noordzeenatuur te beschermen worden ook de effecten van de klimaatverandering verzacht. Op zee kan de gouden tandem van robuuste natuur én technologie ons verzekeren van hernieuwbare energie, kustbescherming en rijke biodiversiteit. We weten hoe en veel sectoren zijn voor. Waarom het dan niet gewoon doen? Het is tijd voor 5 minuten politiek leiderschap in plaats van verkiezingskoorts. 4Sea roept de Belgische beleidsmakers op om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te steunen.

Artsen zonder Grenzen, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Caritas International, Ciré en Dokters van de Wereld brengen in een gezamenlijk rapport de verontrustende gevolgen van de opvangcrisis op mensen die internationale bescherming zoeken aan het licht. Volgens de zes organisaties zijn de maatregelen van het federale akkoord over migratie, bedoeld om deze crisis op te lossen, ontoereikend gebleken. De bevindingen van het rapport zijn alarmerend en roepen op tot dringende aanvullende acties.

Elizabeth Wathuti is een mondiale pleitbezorgster voor lokale klimaatoplossingen. De 27-jarige Keniaanse is een van de gezichten van de mondiale beweging van klimaatjongeren. Milieubescherming en mensenrechten zijn met elkaar verbonden, zegt ze. ‘Transitie moet het leven van mensen beter maken.’

De Europese Commissie wil tegen 2030 het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw halveren. Drie pesticiden op basis van neonicotinoïden zijn ondertussen al verboden vanwege hun impact op het ecosysteem, maar nieuwe pesticiden dreigen soortgelijke effecten te hebben.

Beleidsmakers en milieuorganisaties wereldwijd zijn in de wolken over het bindend internationaal verdrag om de wereldzeeën en het leven erin beter te beschermen. Na bijna twintig jaar van moeilijke onderhandelingen werd zaterdag eindelijk een akkoord gesloten. “Wat op volle zee gebeurt, is niet langer 'uit het oog, uit het hart’”.

In de context van een dreigende wereldoorlog lijkt het bijkomstig, maar de klimaatcrisis blijft even urgent, wordt door de oorlog nog erger en blijft onze aandacht opeisen. Afgevaardigden van 193 VN-lidstaten pogen sinds 20 februari 2023 een akkoord te bereiken om de wereldzeeën te beschermen tegen overbevissing, vervuiling en andere bedreigingen.

Maandag begonnen in New York onderhandelingen tussen afgevaardigden van 193 lidstaten van de Verenigde Naties. Ze hopen een akkoord te bereiken over een langverwacht verdrag om de wereldzeeën te beschermen tegen overbevissing, vervuiling en andere bedreigingen.

Het voorbije jaar was er niet alleen eentje van klimaatrampen, toenemende vervuiling en verdwijnende natuur. Er waren ook hoopgevende ontwikkelingen en ronduit historische doorbraken op het vlak van milieu en klimaat. We zetten de vijf grootste op een rij.

Van enorme overstromingen in Pakistan en extreme droogte in Europa, tot doorbraken op het vlak van milieubescherming en plastic: de wereld beleefde opnieuw een goed gevuld klimaatjaar in 2022. De impact van de Russische invasie in Oekraïne liet zich op zowat alle domeinen voelen.

Ook tropische wouden die al zijn omgehakt, verdienen nog altijd volop bescherming, stelt onderzoek in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. De gebieden blijven opvallend waardevol en mogen niet zomaar opgegeven worden voor plantages. 

Tijdens de COP15-top over biodiversiteit is een wereldwijd akkoord gesloten om 30% van het land en de oceanen van de aarde in stand te houden. In het verdrag worden voor het eerst ook de rechten van inheemse volkeren op hun land erkend.

Door menselijke activiteiten als overbevissing en vervuiling staat het zeeleven onder zware druk. Uit de laatste update van de rode lijst van de Internationale Unie voor Natuurbescherming met alle bedreigde diersoorten blijkt dat bijna een tiende van alle mariene soorten met uitsterven bedreigd wordt.

Historische stap vooruit in internationale bosbescherming: de onderhandelingen over een EU-bossenwet zijn dinsdag 6 december afgerond. Deze wet houdt in dat bedrijven die hun producten in de EU willen verkopen moeten aantonen dat zij niet aan ontbossing hebben bijgedragen.

Een zeldzame gekko, niet groter is dan een paperclip, maakt een opmerkelijke comeback in het Caribisch gebied. Die is te danken aan de beschermingsinspanningen van milieuorganisaties en de overheid.

De bescherming van tropische regenwouden in Azië tegen palmolieplantages verhoogt onbedoeld de druk op andere gebieden, blijkt uit Brits onderzoek. Vooral graslanden en droge bossen in Latijns-Amerika en Afrika lopen gevaar.

Koraalriffen voor de kust van Hawaï krijgen een nieuwe bescherming tegen toenemende stormen: een verzekeringspolis. Die is gesloten door de Amerikaanse organisatie The Nature Conservancy, ter waarde van 2 miljoen dollar.

Sinds 2018 is er een dalende trend te merken in de stroperij van Afrikaanse neushoorns om hun hoorns. Ook de illegale handel in neushoornproducten is sterk afgenomen, meldt de Internationale Unie voor Natuurbescherming.

De afgelopen 35 jaar vond slechts 1,6 procent van alle ontbossing in Brazilië plaats in beschermde regio’s. De beste beschermers blijken de inheemse gemeenschappen – met wat hulp van moderne technologie.

Historisch gezien heeft Midden-Amerika torenhoge ontbossingscijfers en opvallend veel sterfgevallen onder milieubeschermers. Maar de voorbije jaren lijkt de regio voorzichtig vooruitgang te boeken op het gebied van milieubescherming.

Ze willen de internationale plannen voor natuurbescherming grondig herdenken, onderzoekers Vijay Kolinjivadi & Gert Van Hecken (Universiteit Antwerpen). Want de huidige plannen vallen binnen een erg westers wereldbeeld, en dat heeft nefaste gevolgen. ‘In feite worden natuurreservaten een kapitalistisch goed, terwijl inheemse gemeenschappen geen zelfbeschikkingsrecht krijgen over hun directe omgeving.’

Het enige onafhankelijke overheidslabo voor milieuanalyses wordt mogelijk opgedoekt, en dat wekt de verontwaardiging van Erik Grietens (Bond Beter Leefmilieu). Hij hekelt de besparingen op de kap van milieu en gezondheid. De politieke verontwaardiging over het PFOS-schandaal en stikstofgate zijn nauwelijks geluwd, of de jarenlange besparingsdrift die aan de basis ervan lag wordt gewoon verdergezet.’

Het Italiaanse parlement keurde op 8 februari 2022 een grondwetsamendement goed voor de bescherming van dieren en het leefmilieu. Milieuorganisaties verwelkomen het initiatief, maar benadrukken het belang van concrete toepassingen.

Volgens een nieuw rapport van Finance for Biodiversity (F4B) leveren milieumisdrijven jaarlijks tot 280 miljard dollar op. De regels om die vorm van criminaliteit te bestrijden zijn er, zegt Simon Zadek, voorzitter van F4B, maar regeringen treden niet krachtig genoeg op. ‘De financiële gemeenschap zou goed aan doen zich in te zetten voor een proces waarbij beleggingsportefeuille worden ontdaan van banden met milieucriminaliteit’.

Amper 15 procent van alle kustgebieden ter wereld is nog intact. Er is dringend nood aan bescherming en herstel, zeggen Australische onderzoekers in het vakblad Conservation Biology.

De bescherming van de ozonlaag heeft een doemscenario vermeden. Als de internationale gemeenschap eind jaren tachtig niet was overeengekomen om samen de ozonlaag te beschermen, zou de aarde volgens een nieuwe studie nog een pak sneller opwarmen dan nu.