A propos du rapport de synthèse du GIEC – mars 2023
2023
De opwarming van de aarde is niet alleen een ecologische crisis, maar ook een gezondheidscrisis, schrijft Thibaut Verhaeghe, medewerker bij ngo Memisa. De klimaatverandering belemmert, vooral in het Globale Zuiden, de toegang tot de gezondheidszorg. Hoog tijd dus om dit klimaatonrecht te bestrijden.
Dokter Wouter Arrazola de Oñate vindt dat de klimaatcrisis te vaak eenzijdig benaderd wordt. Een multidisciplinaire blik is dringend nodig en daarbij mag het domein van de volksgezondheid niet ontbreken. De klimaatverandering is immers ook een ernstig gezondheidsprobleem.
Journalisten Amy Goodman en Dennis Moynihan van de alternatieve VS-zender Democracy Now! stellen op de klimaatconferentie COP28 in Dubai een enorme aanwezigheid vast van lobbyisten voor de fossiele energiebedrijven. Hun aanpak van de klimaatverandering is er op gericht ze nog erger te maken.
25.000 mensen betoogden zondag in Brussel terwijl de Klimaattop COP28 in Dubai bezig is. Het is nog niet te laat, klinkt het. Ze vragen de regering om de subsidies voor fossiele brandstoffen dringend te stoppen. De meeste slachtoffers van de klimaatverandering vallen nu al in landen die er het minst schuldig aan zijn. Enkel een rechtvaardige klimaattransitie kan hier verandering in brengen.
20.000 klimaatbetogers hebben de sneeuw en vrieskou in Brussel getrotseerd voor een klimaatmars. De betogers eisen meer daadkracht tegen de klimaatverandering. Ze voeren niet toevallig nu actie, want er loopt momenteel een VN-klimaattop in Dubai.
De politici, bedrijfsleiders en activisten op de klimaattop in Dubai zien één cruciaal aspect over het hoofd: meisjesrechten. Dat vindt Isabelle Verhaegen van Plan België. Want de negatieve impact van de klimaatverandering is het grootst voor meisjes en jonge vrouwen.
In Irak worstelt 60% van de boeren met watertekorten en verminderde oogsten door de extreme droogte. Veel Irakezen proberen na jaren van conflict de draad weer op te nemen, maar nu dreigt de klimaatverandering er voor een tweede keer voor te zorgen dat ze hun huis en land moeten verlaten.
De jaarlijkse alarmklok 'Broken Records' van het VN-Milieuprogramma UNEP in 2023 bevestigt de klimaatrapporten, sinds het jaar 1990: “De blijvende stijging van de uitstoot van broeikasgassen is de meest zekere weg naar onomkeerbare klimaatverandering en de eruit volgende verwoesting van natuurlijke en menselijke leefgebieden”.
Rivierdelta’s wereldwijd staan onder druk, en lang niet alleen door de klimaatverandering, blijkt uit een studie van 49 grote riviermondingen over de hele wereld. In veel gevallen vormen bevolkingsgroei en slecht milieubeheer een nog grotere bedreiging.
De wateroverlast die de Westhoek momenteel treft, is geen noodlot. Ze heeft een oorzaak: klimaatverandering. Extreme weerfenomenen hebben altijd bestaan, maar des te verder we de klimaatverandering laten escaleren des te vaker zullen ze voorkomen en des te heviger zullen ze zijn.
Heel veel jongeren zijn uitermate bezorgd over de klimaatverandering en willen dat het onderwijs hier meer aandacht aan besteedt. Burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat ondersteunt de verzuchting van de jongeren met een open brief aan alle scholen. ‘Toon uw inzet voor hun toekomst.’
De Europese hopteelt krijgt het moeilijker in een opwarmend klimaat, stelt onderzoek in Nature. Niet alleen daalt de oogst, ook de typische smaak komt in het gedrang.
Amfibieën zijn overal ter wereld in grote problemen en hebben wanhopig behoefte aan bescherming. De klimaatverandering blijkt een steeds grotere rol te spelen in de teloorgang, stelt onderzoek in Nature.
De heetste winter ooit, gevolgd door een bijzonder droge lente, leidt tot grootschalige droogte in heel Bolivia. Zes van de negen departementen kampen nu met droogte.
De hoop om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden blijft leven, met dank aan het fenomenale succes van hernieuwbare energie. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
De Noorse toendra rekent op strenge winters en temperaturen die met gemak tientallen graden onder het vriespunt gaan. De temperatuurschommelingen van de laatste jaren blijken een groot probleem voor de rendierpopulaties in Noorwegen én voor de mensen die er afhankelijk van zijn. “We kunnen niet meer vertrouwen op de natuur”.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2% dalen – of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2 procent dalen - of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
Hoe zal de toekomst eruit zien? Een verstandige benadering is om de menselijke soort vanuit een extern perspectief te beschouwen. Stel je voor dat je een buitenaardse waarnemer bent die tracht te begrijpen wat er hier gaande is, of een historicus 100 jaar in de toekomst- ervan uitgaande dat die dan nog bestaat, wat niet vanzelfsprekend is - die terugkijkt naar wat er vandaag gebeurt. Je zou iets zeer opmerkelijks vaststellen.
De toename van zowel droogtes als erg natte periodes vormt een grote uitdaging voor het waterbeheer overal ter wereld. Niet alleen de beschikbaarheid van water staat onder druk, maar ook de kwaliteit ervan, blijkt uit internationaal onderzoek.
Of het nu gaat om de strijd tegen honger, armoede en ziekte of de toegang tot schoon water en energie: de klimaatverandering en extreem weer halen de hele ontwikkelingsagenda overhoop. Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van 18 VN-instellingen en agentschappen.
Het klimaat verandert. Het is een enorme uitdaging voor de hele wereld. Een uitdaging waarin iedereen een rol heeft. Wat kan je zelf doen? Hoe ga je over tot actie? Samen werken we aan een duurzame stad. Door te recycleren, te hergebruiken en minder te verbruiken.
De leiders van de G20 komen op 9 en 10 september bijeen in New Delhi. Daar zullen ze onder meer maatregelen bespreken om de klimaatverandering aan te pakken en schone energie te stimuleren. Verschillende experts vinden dat de G20-landen een deadline moeten vastleggen voor het afschaffen van subsidies. Enkel zo kunnen fossiele brandstoffen uitgefaseerd worden.
We worden ons steeds bewuster van de klimaatcrisis, maar tegelijkertijd lijkt het alsof we er zelf niets aan kunnen doen. Volgens Loes van Hove van KlimaatContact klopt dat niet en kunnen we zelf veel meer doen dan we denken. Hoe dat moet, legt ze uit in deze nieuwe aflevering van Alles Wordt Beter.
Zowel de hoeveelheid als de diversiteit van insecten neemt af in West-Europa. Dat besluiten wetenschappers die 82 eerder gepubliceerde studies over loopkevers en vlinders vergeleken. Menselijke activiteiten, landbouw, verstedelijking en klimaatverandering zijn de drijvende kracht achter het verlies.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, schrijft expert Matthew Blackett van de Universiteit van Coventry.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, waardoor het gevaar op aardbevingen en vulkaanuitbarstingen kan toenemen.
Als een kopstuk van het establishment verklaart dat het kapitalisme een zware crisis doormaakt, dan is het ernst en zit de schrik er goed in. Hieronder lees je een vlijmscherpe analyse van hoe de wereld er aan toe is. Deze longread is een must-read.
In januari wordt Celeste Saulo de eerste vrouw aan het hoofd van de Wereld Meteorologische Organisatie van de VN. Ze verdedigt met vuur het globale belang van meteorologische diensten en ziet een geëngageerde samenleving als de basis van verandering. ‘We hebben een ontwrichtende samenleving nodig.’
De klimaatcrisis en de teloorgang van het milieu leiden op verschillende manieren tot een toename van mentaal, fysiek en institutioneel geweld tegen kinderen, schrijven vier Britse experten. Ze pleiten voor meer onderzoek naar het verband tussen extreem weer en geweld tegen kinderen.
De klimaatverandering gaat in het arctisch gebied drie tot vier keer zo snel als elders in de wereld. Veranderende weerpatronen tasten in het noordwesten van Canada de kwetsbare natuur aan, de cultuur en voedselvoorziening van inheemse gemeenschappen. Hoe kunnen ze overleven en tegen welke prijs?
Articifiële intelligentie is anno 2023 hip en biedt tal van mogelijkheden. Maar de technologie komt ook met grote risico’s, waarschuwen activisten en AI-onderzoekers. ‘Bedrijven moeten verantwoordelijk kunnen worden gesteld als AI-modellen schade berokkenen.’
Kunnen vleesvervangers een oplossing zijn voor noodlijdende boeren, de klimaatverandering én problemen met de volksgezondheid? Denemarken trok 168 miljoen euro uit voor onderzoek naar vleesvervangers en premies voor boeren die plantaardige eiwitten produceren. ‘Een win-winsituatie voor iedereen.’
De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.
‘We moeten echt stilstaan bij wie al gestorven is door de klimaatverandering én over hoe we nog meer doden voorkomen’, stelt de 16-jarige Benjamin. Hij doet wat hij kan om de klimaatslachtoffers te herdenken. ‘Het is heel erg dat we het nog niet begrepen hadden van de slachtoffers in andere landen.’
Extreem weer, de stijgende zeespiegel en milieuvervuiling maken dat hiv in de Aziatisch-Pacifische regio moeilijker valt in te dijken. ‘We weten dat de klimaatverandering de menselijke gezondheid beïnvloedt.’
Het aantal rechtszaken over klimaatverandering is sinds 2017 meer dan verdubbeld en neemt wereldwijd nog steeds toe.
De extreme hittegolven deze maand in grote delen van de VS, Zuid-Europa en China zouden ‘vrijwel onmogelijk’ geweest zijn zonder de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat is de conclusie van het World Weather Attribution-initiatief (WWA).
De Noorse archipel Spitsbergen warmt 6 keer sneller op dan de rest van de wereld. Het lokale bestuur probeert de schade te beperken. ‘Deze plek is altijd het toneel geweest van ontdekking en uitbuiting. Het is tijd om die cyclus te doorbreken.’
De wereldwijd stijgende temperaturen verstoren het broedseizoen van vogels, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek. Dat kan verregaande gevolgen hebben voor de al dalende vogelpopulaties wereldwijd.
UGent toont effecten klimaatverandering aan met VRT-archiefbeelden van de Ronde van Vlaanderen
Zoals alle Europese landen moest België op 30 juni zijn Klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Maar door het gebrek aan inzet van Vlaanderen zal deze deadline niet gehaald worden. Deze houding zal een grote impact hebben op de Belgische economie, haar industrieën en de inspanningen die nodig zijn om de klimaatverandering tegen te gaan.
Kinderen zijn de grootste dupe van de klimaatcrisis, maar tellen eigenlijk nauwelijks mee in de inspanningen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Dat zeggen Unicef, Save The Children en Plan International in een gezamenlijk rapport.
In hoge bergketens zoals de Alpen bliksemt het nu dubbel zo vaak dan 40 jaar geleden. Dat hebben onderzoekers van de universiteit van Innsbruck ontdekt. Het geeft hun een beter begrip van de relatie tussen de klimaatverandering en lokaal weer.
In Bonn kwamen vertegenwoordigers van bijna 200 landen samen om ambitieuze doelen te bepalen in de strijd tegen de klimaatverandering, ter voorbereiding van de echte klimaattop in november dit jaar (COP28). De klimaatgesprekken werden pas op het nippertje gered, na bittere verdeeldheid tussen ontwikkelingslanden en welvarende landen.
De oceaan is de onbeminde vriend van de mens. Maar hij is er slecht aan toe, schrijft ecotoxicoloog en marien ecoloog Colin Janssen.
Welvarende landen zijn al drie jaar te laat met het nakomen van hun belofte om jaarlijks 100 miljard dollar te mobiliseren voor arme landen om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken. Dat stelt Oxfam vandaag in een rapport.
De Noordzeenatuur heeft het moeilijk. Dat is geen nieuws, net zo min als het feit dat we kunnen helpen en dat dit zal lonen op de lange termijn. Immers, door de Noordzeenatuur te beschermen worden ook de effecten van de klimaatverandering verzacht. Op zee kan de gouden tandem van robuuste natuur én technologie ons verzekeren van hernieuwbare energie, kustbescherming en rijke biodiversiteit. We weten hoe en veel sectoren zijn voor. Waarom het dan niet gewoon doen? Het is tijd voor 5 minuten politiek leiderschap in plaats van verkiezingskoorts. 4Sea roept de Belgische beleidsmakers op om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te steunen.
