Intempéries

Al jaren doen wetenschappers onderzoek naar de gezondheidseffecten van biologische landbouwproducten. Zeker is dat er veel minder pesticiden op zitten dan op voeding uit conventionele producten, althans in Europa. En doorgaans zijn bio-eters ook gezonder. Toch is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe gezond biovoeding echt is.

De observaties van een app die planten helpt herkennen, blijken nuttige informatie te verschaffen voor wetenschappers die de effecten van de klimaatverandering op de plantenwereld onderzoeken.

Zo'n vijftigduizend jaar geleden begon een uitstervingsgolf die een belangrijk deel van de grote dieren fataal werd. De precieze oorzaak – de mens of een veranderend klimaat – bleef een open discussie. Tot nu.

Blackened trees, dead animals and scorched earth – early wildfires have already devastated Brazil’s Pantanal and local people worry they may lose the battle to save them

Een grote overwinning in de strijd tegen klimaatverandering. Voor het eerst moeten grote fossiele brandstofbedrijven betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten. In de Amerikaanse staat Vermont is een wet goedgekeurd die olie- en gasbedrijven financieel verantwoordelijk houdt voor hun deel van de broeikasuitstoot in de regio en hen opdraagt te betalen voor de veroorzaakte klimaatkosten.

De Europese Natuurherstelwet is de grootste kans voor natuurherstel in 30 jaar en tegelijk noodzakelijk voor de aanpak van klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis.

De natuurherstelwet, een van de laatste grote wetgevende luiken van de Europese Green Deal, is dan toch goedgekeurd. Twee jaar na het voorstel heeft de Oostenrijkse minister van Milieu alsnog voor gestemd, waardoor de nodige meerderheid van de lidstaten is gevonden. Opvallend: binnen de Oostenrijkse federale regering dreigt nu wel een politieke crisis.

Ondanks de ruk naar rechts tijdens de Europese verkiezingen lijken de fundamenten van het Europees klimaatbeleid overeind te zullen blijven. De tijd van nieuwe, hoge doelstellingen is voorlopig wel voorbij. En het zal nog gaan spannen om enkele symbooldossiers zoals de natuurherstelwet en het verbod op benzinewagens.

Vandaag, 22 mei, is het Internationale Dag van de Biodiversiteit. Hoe erg is het gesteld met onze biodiversiteit? Valt er iets te vieren of wordt het een wake-up call? Kunnen we het tij nog keren? En hoe helpt zo’n Dag van de Biodiversiteit daarbij?

Tijdens het Plioceen, zo’n drie miljoen jaar geleden, was de aarde gemiddeld drie graden warmer dan in de pre-industriële periode. Even warm dus als de meest waarschijnlijke opwarmingsscenario’s voorspellen voor 2100. Fossiele schelpen uit de Noordzee tonen aan dat de zomers 4,3 graden warmer waren, en de winters ‘maar’ 2,5 graden.

Een enquête van de Britse krant The Guardian onder 380 vooraanstaande klimaatwetenschappers levert ontnuchterende resultaten op. Amper 1 op de 20 gelooft nog in het meest optimistische scenario. Toch moet de wereld blijven strijden tegen elke fractie opwarming.

Als de temperatuur van het zeewater te hoog wordt, verbleekt het koraal. En dat heeft ernstige gevolgen, schrijft oceanograaf Jan Stel.

Als er te veel CO2 in de atmosfeer zit, waarom halen we die er dan niet gewoon uit? Bomen en planten kunnen dat, dus moet het toch ook mogelijk zijn met technologie? Het kan inderdaad met Direct Air Captioning (DAC). Critici menen dat er efficiëntere manieren zijn om het opwarmen van de aarde te beperken tot 1,5°C. Binnen de plannen van de EU is de techniek wel een middel om in 2050 netto nul uitstoot te bereiken.

De leefomstandigheden voor de Europese egel worden almaar slechter, daarom trekken de dieren steeds vaker naar steden. Maar zelfs daar hebben ze het lastig.

De helft van de 75 meest kwetsbare landen ter wereld ziet de kloof met rijke landen opnieuw groeien, blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldbank. Nochtans beschikken de landen vaak over een jonge bevolking, grote natuurlijke rijkdommen en een groot potentieel aan energie.

Meer dan tweeduizend deelnemers telden afgelopen zaterdag over vierhonderd kilometer kustlijn zo’n 114.000 schelpen. Toppers waren onder meer de halfgeknotte strandschelp, de kokkel en het nonnetje. De resultaten tonen ook hoezeer niet-inheemse soorten hun weg gevonden hebben naar onze kustwateren.

6 Europese lidstaten, onder leiding van de Oostenrijkse minister van Landbouw, vragen versoepelingen van de ontbossingswet die eind dit jaar van kracht wordt. Die moet verhinderen dat nog producten op de Europese markt komen waarvoor bos is gesneuveld. Hun vraag wordt vandaag in Brussel besproken op de bijeenkomst van Europese Landbouwministers.

Nachtvlinders die in stedelijke gebieden leven, evolueerden mogelijk kleinere vleugels om minder hinder te ondervinden van lichtvervuiling.

Als de hele wereld zou consumeren zoals de Belgen, zouden de natuurlijke hulpbronnen nu zaterdag 23 maart al opgebruikt zijn. “Ons systeem loopt tegen de grenzen van de planeet aan”, zegt het WWF.

Het Amazonewoud wordt ook wel de ‘groene long’ van de aarde genoemd. Hoe cruciaal zijn bossen voor onze zuurstofvoorziening? 

De natuurherstelwet is dan toch goedgekeurd in het Europees Parlement. De wet om natuurgebied in de Europese Unie te beschermen, hing aan een zijden draadje. De grootste fractie in het Europees Parlement had opgeroepen om tegen te stemmen. Maar een meerderheid van de parlementsleden heeft het politieke akkoord nu toch goedgekeurd. De lidstaten zelf moeten de wet nog wel goedkeuren.

De toegevingen die de Vlaamse regering overweegt voor de landbouw, dreigen voor juridische problemen te zorgen. Daarvoor waarschuwen Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu op basis van een gelekte onderhandelingsnota. Onder andere het voorstel om landbouwgebied niet langer om te zetten in natuurgebied, zou in strijd met de grondwet kunnen zijn. "Deze nota lost geen problemen op voor de landbouwers, maar zadelt hen op met nieuwe."

In een open brief geven 32 bedrijven ‘een sterk, positief signaal ter ondersteuning van een ambitieus klimaatbeleid in lijn met de klimaatwetenschap’. Ze roepen alle actoren op net als hen wetenschappelijke klimaatdoelen voorop te stellen én te behalen.

De komst van een uitheemse mier leidt tot de toename van het aantal zebra’s op de Afrikaanse savanne en brengt zo de leeuwenpopulatie in gevaar. Dat is de hypothese achter een even fascinerend als alarmerend voorbeeld van een ecologische kettingreactie die een invasieve exoot in gang kan zetten.

Stel je eens voor, een toekomst waarin je laptop of smartphone opgeladen wordt met mierenzuur, gemaakt van gerecycleerde CO2. Het klinkt waarschijnlijk als iets uit een sciencefiction film. Toch wordt in deze opwindende tijd, vol wetenschappelijke vooruitgang, ijverig onderzoek gevoerd naar verschillende manieren om CO2 te hergebruiken en niet zomaar uit te stoten in onze atmosfeer.

Naar aanleiding van de start van het Belgisch Voorzitterschap van de Europese Unie, komen NGO’s, boer.in.nen en bezorgde burgers op 11 januari opnieuw op straat om hun ongenoegen te uiten over het Europese wetsvoorstel over nieuwe ggo’s. Om 15 uur verzamelen ze op het Luxemburgplein in Brussel. Ze vragen aan federaal landbouwminister David Clarinval en zijn Belgische collega’s om hun rol als voorzitter serieus te nemen en hun voet van het gaspedaal te nemen om te luisteren naar de talloze bezorgdheden van landbouwers, wetenschappers en burgers. “Een verregaande deregulering van deze nieuwe gentechnieken houdt te veel risico’s in voor mens, milieu en onze landbouwers”, aldus de organisaties.

Sommige planten bestuiven vaker zichzelf en produceren minder nectar als evolutionaire reactie op het instorten van insectenpopulaties. Slecht nieuws voor bestuivende insecten, die daardoor nog meer onderdruk komen te staan.

Witte of natuurlijke waterstof uit de bodem kan een onuitputtelijke bron van energie worden.

De afgelopen jaren werden er volop zonnepanelen geïnstalleerd. Maar na zo'n dertig jaar zijn die rijp voor de schroothoop, hoewel ze nog waardevolle grondstoffen bevatten. De recyclagetechnieken bevinden zich echter nog in een pril stadium.

In het Zoniënwoud bevindt zich een reservaat waar bomen sinds 1983 in alle rust oud en dik mogen worden. Elke boom die omvalt, elk dier dat sterft, blijft liggen. Dat is bijzonder, want eeuwenlang haalden mensen alles van vlees en hout uit het bos. We gingen praten met de oudste en dikste boom in het reservaat. Samen blikken we terug op veertig jaar Belgische bosgeschiedenis.

Peruaanse boeren blijken economisch niet beter te worden van ecolabels, ondanks hun nobele intenties. Toch betalen consumenten meestal meer voor producten met een ecolabel. Hoe komt dit?

Veertig jaar geleden was de klimaatopwarming vooral voor insiders een kwestie. Sinds het Akkoord van Parijs is ze meer op het voorplan gekomen. ‘Eindelijk’, zegt bioloog en klimaatblogger Sara Vicca. Een interview over extreem weer, de window of opportunity, en werken aan oplossingen.

Hoe krijgt de Green Deal waarmee de Europese Commissie de economie wil verduurzamen in de praktijk gestalte? Journalist Hans Wetzels trok voor MO* op onderzoek uit. In deze laatste aflevering: Griekenland, waar de energietransitie een verdienmodel dreigt te worden voor fossiele megabedrijven.

Je merkte het vast ook al in je eigen kleerkast: kledij gaat steeds minder lang mee. Samen met de prijs daalt ook de kwaliteit, en modetrends veranderen razendsnel. Sommige merken willen kwaliteitsvollere en duurzamere mode ontwerpen, maar hoe begin je daaraan?

Hoe krijgt de Green Deal waarmee de Europese Commissie de economie wil verduurzamen in de praktijk gestalte? Journalist Hans Wetzels trok voor MO* op onderzoek uit. In deze derde aflevering: Frankrijk, waar landbouwverduurzaming essentieel is voor de toekomst van het platteland.

In een Open Brief aan de Nederlandse en Belgische ministers van Landbouw en Volksgezondheid bekritiseren 158 Nederlandse en 132 Belgische wetenschappers de ernstige tekortkomingen in de risicobeoordeling van de onkruidverdelger glyfosaat door de Europese Commissie. Zij vragen een nieuwe beoordeling van de risico's van glyfosaat, zo meldt de Bond Beter Leefmilieu.

De Europese instellingen zijn 9 november bijeengekomen om een voorlopig akkoord te vinden over de tekst van de Europese natuurherstelwet. De Biodiversiteitscoalitie blijft met een gemengd gevoel achter. “We zijn blij dat het akkoord terug alle ecosystemen bevat die origineel in het wetsvoorstel waren opgenomen, maar de artikels zijn afgezwakt ten opzichte van het voorstel van de Europese Commissie en de positie van de Raad. Het is teleurstellend om te zien dat er veel uitzonderingen zijn opgenomen en dat de verplichtingen voor de lidstaten te flexibel zijn.”

Een schimmel of milieuramp kan een plantensoort plots op de rand van uitsterven brengen. Wetenschappers leggen diepgevroren back-upcollecties aan. Bij –196°C sturen ze de planten zelfs de eeuwigheid in.

Hoe maken we in de toekomst nog medicijnen, bouwmaterialen, textiel of verpakkingsmaterialen als we geen fossiele grondstoffen meer gebruiken? Er bestaan al veel alternatieven, maar die kunnen vaak nog niet gebruikt worden. Gelukkig kunnen slimme computerprogramma’s ons helpen.

Professor Saleemul Huq uit Bangladesh was een vaste waarde op elke klimaattop. Op 29 oktober overleed hij op 71-jarige leeftijd. Eos sprak hem onlangs nog over de kloof in wereldwijd klimaatonderzoek. ‘De literatuur is gekleurd.’

Volgens nieuw onderzoek van de Britse universiteiten van Surrey en Swansea is het haalbaar om relatief goedkope, lichte zonnepanelen te ontwikkelen die energie kunnen genereren in de ruimte.

De hoeveelheid wolken is de laatste jaren flink afgenomen. Dat blijkt uit gegevens van het KMI in Ukkel. Dat zonnestralen ons land daardoor beter bereiken lijkt goed nieuws, maar het baart wetenschappers zorgen.

De landbouw moet dringend minder plastics gaan gebruiken, stellen wetenschappers in het vakblad “Nature”. Zo kunnen we voorkomen dat microplastics en giftige chemicaliën terechtkomen in de bodem, en ook in ons voedsel.

Een accu die liefst minstens tien jaar meegaat, geen zeldzame grondstoffen nodig heeft en snel oplaadt? Wetenschappers werken eraan, ook bij technologie die al bestaat. ‘Aan lithiumionaccu’s kunnen we nog flink wat verbeteren.’

Vissen worden kleiner van gestalte door menselijk handelen. Dezelfde trend lijkt zich ook bij andere organismen af te tekenen, zij het een stuk minder duidelijk.

Driekwart van de Europese hommelsoorten kan in de komende halve eeuw bedreigd worden. Dat schrijven Belgische wetenschappers in het vakblad Nature.

Zowel de hoeveelheid als de diversiteit van insecten neemt af in West-Europa. Dat besluiten wetenschappers die 82 eerder gepubliceerde studies over loopkevers en vlinders vergeleken. Menselijke activiteiten, landbouw, verstedelijking en klimaatverandering zijn de drijvende kracht achter het verlies.

Over de hele wereld verdwijnen gletsjers in een steeds sneller tempo als gevolg van klimaatopwarming. De terugtrekkende ijsmassa's laten land achter dat ruimte biedt aan nieuwe ecosystemen.

De vergunningverlening aan bedrijven staat sinds enige maanden volop in de schijnwerpers. Zo is er de vernietiging van de Ineos-vergunning, berichtte deze krant over lokale ambtenaren die verontwaardigd zijn door vriendjespolitiek in bouwdossiers, onthulde Apache dat Antwerpse vergunningen verhoudingsgewijs vaker worden vernietigd door de Raad voor Vergunningsbetwistingen en stelden wij een aantal gemeenten, provincies en hun mandatarissen in gebreke wegens illegale vergunningverlening(DS 13 juli).

Wereldnieuws was het de laatste weken. ‘De Golfstroom kan stilvallen in 2025’, kopten kranten naar aanleiding van een recent verschenen paper. In feite ging de publicatie niet over de Golfstroom, maar over de Atlantic Meridional Overturning Circulation, kortweg AMOC. En bij de genoemde termijn vallen ook vraagtekens te plaatsen. Wat zegt de wetenschap over al die amok rond de AMOC? ‘Of het nu in 2025 is of in 2100, we willen niet dat dit gebeurt.’

Vuur speelt een belangrijke rol in ecosystemen, en dus ook in de evolutie van wilde dieren. Maar kan hun aanpassingsvermogen gelijke pas houden met de stijgende frequentie van natuurbranden?

Stop Ecocide Belgium en Greenpeace verwelkomen de erkenning van ecocide als misdaad in het nieuwe strafwetboek. Dat werd donderdag 20 juli goedgekeurd in tweede lezing door de federale ministerraad. “Hoewel de wet beperkter is dan we hadden gehoopt, is het een belangrijke stap in de goede richting,” zegt Patricia Willocq, oprichtster en directrice van Stop Ecocide Belgium. “Nu is het aan het Parlement om de wet te versterken.”

Europees Parlement stemt voor natuurherstelwet: hoopvol signaal voor de toekomst

Greenpeace Gent organiseert in Gent een minimanifestatie om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te eisen. Met een miniatuurversie van een betoging wijzen de leden van Greenpeace Gent erop dat we veerkrachtige natuur nodig hebben om de klimaatdoelstellingen te halen en het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Dezelfde actie zal deze week ook plaatsvinden in andere steden zoals Namen, Brussel en Leuven.

Waarom waren we niet klaar voor een pandemie en slagen we er misschien niet in om ons voor te bereiden op de volgende? Onderzoekers zetten vraagtekens bij de kortzichtige aanpak van regeringen.

Tijdens de EU-Milieuraad van vandaag verklaarde de meerderheid van de Europese milieuministers zich te kunnen vinden in de compromistekst voor een Europese natuurherstelwet. De compromistekst werd goedgekeurd door 20 lidstaten, die 66,13% van de EU-bevolking vertegenwoordigen. België onthield zich.

Insecten leveren verschillende diensten die van levensbelang zijn voor het functioneren van ecosystemen en onze samenleving. Een greep uit hun rijke aanbod aan straffe diensten.

Comment surfer sur la vague de l'engouement suscité par l'atelier 2tonnes, outil de formation ludique à l'action climatique, pour en faire un véritable levier vers une transition juste ? Le succès des ateliers 2tonnes Depuis quelques années, dans la foulée de la création de la Fresque du Climat en 2015, les ateliers pédagogiques en lien avec les enjeux de soutenabilité foisonnent et sont déployés massivement auprès de publics divers (cadres d'entreprise, fonctionnaires, étudiants, etc.).

Offshore windparken moeten een netto-positieve impact hebben op biodiversiteit. Uit onderzoek bij de windparken Borssele 1&2 voor de Zeeuwse kust blijkt dit voor kabeljauw alvast te lukken.

Was het een naïef besluit van MO*columniste Tine Hens in 1989 om geen vlees meer te eten? ‘Als ik nu naar mijn 15-jarige zelf kijk, voel ik een barst in mijn hart. Maar ik denk ook: liever naïef dan gewetenloos.’

De oceaan is de onbeminde vriend van de mens. Maar hij is er slecht aan toe, schrijft ecotoxicoloog en marien ecoloog Colin Janssen.

De natuurherstelwet: wat staat er eigenlijk in?

Greenpeace heeft vanochtend actie gevoerd bij de federale ministerraad, om duidelijk te maken dat het klimaat en de natuur geen pauze verdragen. De actievoerders schilderden de boodschap ‘fast forward for nature’ op de grond voor de Wetstraat 16. Ze wijzen erop dat we veerkrachtige natuur nodig hebben om de klimaatdoelstellingen te halen en het verlies aan biodiversiteit te stoppen. Greenpeace roept premier Alexander De Croo op om vaart te maken met het beleid voor de biodiversiteit, en de Europese voorstellen voor een natuurherstelwet te steunen.

Uit een bevraging in 2021 blijkt dat de helft van de Belgen het liefst flessenwater drinkt, en een op de drie kraanwater verkiest. Een kwart drinkt zelfs nooit kraantjeswater. Hoe komt dat? Wat zit er nu écht in kraanwater en wat betekent dat voor jouw gezondheid?

De Noordzeenatuur heeft het moeilijk. Dat is geen nieuws, net zo min als het feit dat we kunnen helpen en dat dit zal lonen op de lange termijn. Immers, door de Noordzeenatuur te beschermen worden ook de effecten van de klimaatverandering verzacht. Op zee kan de gouden tandem van robuuste natuur én technologie ons verzekeren van hernieuwbare energie, kustbescherming en rijke biodiversiteit. We weten hoe en veel sectoren zijn voor. Waarom het dan niet gewoon doen? Het is tijd voor 5 minuten politiek leiderschap in plaats van verkiezingskoorts. 4Sea roept de Belgische beleidsmakers op om een ambitieuze Europese natuurherstelwet te steunen.

De permanent bevroren bodem in het Hoge Noorden werd altijd beschouwd als een ideaal gebied voor industriële activiteiten. De opwarming van de aarde legt nu een explosieve erfenis bloot.

Deze lente vielen er in Vlaanderen vreemde vogels op te merken. Het gaat om zwarte ibissen en steltkluten, allebei soorten die zich normaal gezien ophouden in natte gebieden in het zuiden van Europa. Door de extreme droogte in Spanje en Italië trokken ze noodgedwongen noordwaarts.

Net voor de ontginning van ’s werelds meest ongerepte oceaanhabitat begint, wijst nieuw onderzoek op het belang van de bescherming ervan. In een gebied waarin België een kleine tweehonderd keer past, trof een team biologen zo’n vijfduizend tot nog toe onbekende organismen aan.

Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’

In de zomer van vorig jaar kampte Europa met een van de ergste droogtes sinds de metingen. Dit jaar zit er niet veel beterschap in.

De nieuwe Europese natuurherstelwet botst op steeds meer verzet. Na de vraag van de Franse president Emmanuel Macron - en later ook van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) - om even de pauzeknop in te drukken voor nieuwe Europese klimaatplannen, roept premier De Croo (Open VLD) nu ook op om "de kar niet te overladen".

Mensen in Colombia die moeten vluchten voor de gevolgen van de klimaatverandering, zullen binnenkort misschien wettelijke bescherming genieten. Een belangrijke wet over klimaatmigratie - een primeur voor Latijns-Amerika - heeft afgelopen week de eerste hindernis genomen in het Colombiaanse parlement.

Wetenschappers en artsen waarschuwen de leden van G7 dat een volgende gezondheidscrisis veel weg zal hebben van de coronacrisis. De leiders van de zeven rijkste industrielanden kwamen de afgelopen dagen samen in Hiroshima.

Op dagen met meer luchtvervuiling stijgt het aantal zelfdodingen. Luchtvervuiling veroorzaakt schade aan longen en bloedvaten; fijn stof tast zelfs direct de hersenen aan. Een Canadees onderzoek voegt aan de bekende gevolgen nog een dodelijk gevolg toe: samen met de luchtverontreiniging neemt ook het aantal zelfdodingen toe. De wetenschappers namen de suïcidecijfers in Canada tussen 2002 en 2015 onder de loep en legden die naast de waarden van het dichtstbijzijnde meetstation voor stikstofdioxide, fijn stof en ozon. Een kortstondige toename van die waarden kon in verband worden gebracht met een verhoogd risico op zelfdoding. Het verband was het sterkst voor ozon.

De gemeenteraad van Zwolle heeft een motie aangenomen om fossiele reclame te verbieden via een verordening. Zwolle is daarmee de 1e Nederlandse gemeente – en mogelijk zelfs de 1e wereldwijd – die fossiele reclame gaat weren via een lokale wet. Het college moet de komende tijd aan de slag met het opstellen van de verordening.

Activisten van Extinction Rebellion en WeMove Europe roepen de Europese Raad en de Europese Commissie op om het wetsvoorstel over ecocide, dat door 600.000 Europese burgers wordt gesteund, aan te nemen.

Een veelgehoord argument tegen strengere klimaatregels is dat bedrijven zouden uitwijken naar landen met een laksere wetgeving. Strengere klimaatwetgeving doet bedrijven echter helemaal niet verhuizen naar het buitenland, blijkt uit een studie van het Nederlands Centraal Planbureau. De regels blijken bovendien de winst of productiviteit niet te schaden.

Op 24 april 2013 kwamen 1138 kledingarbeiders om het leven toen in Bangladesh een gebouw instortte waarin kleding werd gemaakt voor westerse modemerken. Op de tiende verjaardag van de ramp organiseerden de Schone Kleren Campagne en de campagne Made With Respect een actie in Brussel. Hiermee willen ze beleidsmakers aanmanen om te zorgen voor een meer ambitieuze wetgeving.

Precies 10 jaar geleden stortte de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh in. De enorme ramp bracht aan het licht in welke onmenselijke omstandigheden kledingarbeiders werken. Is er intussen iets verbeterd? Documentairemaakster Lies Van der Auwera en ACV-persmedewerker Patrick Van Looveren gingen kijken.

Frans Timmermans, vicevoorzitter van de Europese Commissie, zegt "diep teleurgesteld" te zijn in de houding van Vlaanderen over de koolstofprijs, waardoor fossiele brandstoffen duurder worden. Hij verwijst daarmee naar Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir, die zegt er niet mee gediend te zijn dat de Vlaamse belastingbetaler ervoor zal moeten opdraaien.

De komenden maanden voeren ministers van de EU-lidstaten en de europarlementsleden cruciale onderhandelingen over de ‘Natuurherstelwet’. Het gaat om het belangrijkste wetgevende initiatief voor bescherming van de Europese natuur in de laatste 30 jaar.

En l’espace de quelques années, le débat sur la façon d’encadrer les Big Tech est devenu un sujet de premier plan, discuté dans tout le spectre politique. Pourtant, jusqu’à présent, les propositions de régulation ne tiennent pas compte des dimensions capitalistes, impérialistes et environnementales du pouvoir numérique, qui, ensemble, creusent les inégalités mondiales et poussent la planète vers l’effondrement. Nous devons de toute urgence construire un écosystème numérique écosocialiste. Mais à quoi cela ressemblerait-il et comment pouvons-nous y parvenir ?

Het Grondwettelijk Hof vernietigt twee voorwaarden die het sinds kort moeilijk maakten om omgevingsvergunningen aan te vechten bij de rechtbank. Zo krijgen burgers die opkomen voor natuur en milieu opnieuw een échte stem. Een coalitie van elf natuur- en milieuorganisaties, gesteund door 25.000 handtekeningen, eiste de vernietiging van deze struikelblokken omdat het de natuur dus monddood maakte. “Vandaag zegevierde de redelijkheid. Dit is een hoogdag voor burgers die bezorgd zijn om het leefmilieu”, reageren ze opgelucht.

Ruim 80% van de Belgen is voorstander van een Europese zorgplichtwet, die bedrijven verplicht om hun CO₂-uitstoot te verminderen. Dat blijkt uit een nieuwe enquête die 11.11.11 op dinsdag vrijgaf.

Plantages van grote bedrijven vervuilen het water in het zuidwesten van Guatemala. De oogst van de landbouwers en de gezondheid van de bevolking komen daardoor in het gedrang. Drie Guatemalteekse activisten kwamen voor de campagne van Broederlijk Delen in België het probleem aankaarten.

Dat wij mensen onze ondergang tegemoet zullen gaan, lijdt geen twijfel. De vraag is wanneer en hoe dat zal gebeuren.

Nu het vaker lang droog is, moeten we planten telen die tegen een stootje kunnen. Boeren zaaien daarom de granen, maïs of aardappelen die het best presteerden de voorbije, vaak droge, jaren. Er zijn ook nieuwe teelten die hun intrede doen in Vlaanderen: quinoa en kikkererwt bijvoorbeeld. Kunnen de Vlaamse boeren zomaar van het ene jaar op het andere overschakelen op zo’n nieuwe teelt?  

Elizabeth Wathuti is een mondiale pleitbezorgster voor lokale klimaatoplossingen. De 27-jarige Keniaanse is een van de gezichten van de mondiale beweging van klimaatjongeren. Milieubescherming en mensenrechten zijn met elkaar verbonden, zegt ze. ‘Transitie moet het leven van mensen beter maken.’

De broeikasuitstoot moet nu meteen drastisch naar beneden, schrijven wetenschappers in een nieuw rapport van het VN-klimaatpanel. ‘Alle landen gaan akkoord’, zegt co-hoofdauteur Detlef van Vuuren.

Een voedselbos combineert meerdere functies. Niet enkel gonst het er van de biodiversiteit, het is ook een aangename plek om toeven waar veel eetbaars groeit. Maar produceren ze voldoende voedsel als de wereldbevolking dra richting tien miljard tikt?

Een kritische Facebookpost over een kolencentrale in zijn dorp: daarvoor hangt de Bengaalse klimaatactivist Shahnewaz Chowdhury tot tien jaar celstraf boven het hoofd. Meer dan 17.000 Belgische scholieren vragen met een briefschrijfactie van Amnesty International om de aanklacht te laten vallen.

De Europese Commissie wil tegen 2030 het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw halveren. Drie pesticiden op basis van neonicotinoïden zijn ondertussen al verboden vanwege hun impact op het ecosysteem, maar nieuwe pesticiden dreigen soortgelijke effecten te hebben.

Staalreus ArcelorMittal wil tegen 2050 wereldwijd CO2-neutraal zijn. Geen sinecure, als je weet dat de staalindustrie, na de cementindustrie, de tweede grootste CO2-voetafdruk ter wereld heeft.

Eos selecteerde drie boeiende wetenschappelijke documentaires die je kan zien op het Internationaal Documentaire Filmfestival Docville.

Samen met 207 andere natuurorganisaties roept Natuurpunt in een gezamenlijke verklaring de EU-lidstaten, het Europees Parlement en de Europese Commissie op om in 2023 dringend werk te maken van een sterke natuurherstelwet. Het is nú het moment om te handelen willen we de klimaat- en biodiversiteitscrisis een halt toeroepen. Nog langer talmen of het ambitieniveau van deze wet afzwakken, zal het aanpakken van de gevolgen enkel nog moeilijker en duurder maken.

Een botsing met de wieken van windturbines loopt voor vogels haast altijd fataal af. Bij bepaalde roofvogels heeft die sterfte door aanvaringen mogelijk een effect op de populatie. Wat kunnen we daartegen doen?

Net als Noam Chomsky ben ik een koele minnaar van het criminaliseren van verkeerde meningen. Omdat als alleen nog de juiste mening getolereerd wordt, je in een dictatuur leeft. Negationisme moet je niet criminaliseren maar weerleggen, was eertijds Chomsky’s redenering. Nu, wees gerust, ik zal het hier zeker niet opnemen voor Dries Van Langenhove, die net is doorverwezen naar de correctionele rechtbank voor Holocaustnegationisme. Ik gebruik hem wel graag als opstapje, als voetveeg zo je wil, om te pleiten voor het criminaliseren van klimaatnegationisme.

"Make Polluters Pay!" roepen wetenschappers en klimaatactivisten die nu de ingang blokkeren van de Aviapartner Executive Lounge en de Luxaviation terminal, exclusieve faciliteiten voor de superrijken die met privéjets van en naar Brussel vliegen. 
Deze geweldloze actie maakt deel uit van een wereldwijde campagne waarin wordt geëist dat degenen die het meest verantwoordelijk zijn voor de klimaatnoodsituatie, stoppen met hun destructieve levensstijl.


We hebben ongeveer evenveel tuin als bos in Vlaanderen. Als je zelf aan de slag wil om de biodiversiteit te helpen, dan is de tuin dus een mooi vertrekpunt. Ecologen Ellen De Vrieze en Karen De Pauw (Universiteit Gent) leggen in deze aflevering uit hoe je vlinders, vogels, salamanders en misschien wel duizend andere diersoorten naar je tuin lokt.

Machine learning is producing impressive results, and, for better or worse, researchers are now using it to address the climate crisis, writes Frederick Hewett.

Sommige koude ijsplaten op Antarctica, waarvan onderzoekers aanvankelijk dachten dat ze de komende eeuwen stabiel zouden blijven, blijken toch kwetsbaar als de aarde verder opwarmt. Dat stelt een studie in Nature.

Hoe kunnen de Congolezen hun welvaart verbeteren zonder kwetsbare bossen kappen? MO*journalist John Vandaele deed er onderzoek naar en gaf tekst en uitleg in Bureau Buiteland op NPO Radio 1.

In het Hoge Noorden leefden 50 miljoen jaar geleden primaatachtige zoogdieren. Mogelijk leren zij ons iets over hoe soorten zich aanpassen aan de gevolgen van de huidige aardopwarming.

Wereldwijd zijn bijna negen op de tien grote havens blootgesteld aan klimaatgevaren, waarschuwen onderzoekers van de universiteit van Oxford. Ook de haven van Antwerpen is kwetsbaar. De potentiële impact op de wereldeconomie is enorm.

In zijn nieuwjaarstoespraak noemde de Franse president Macron de gevolgen van de klimaatverandering onverwacht. Onder andere bosbranden en droogte geselden de voorbije zomer het land. Franse klimaatwetenschappers reageren erg scherp op zijn speech. Zij wijzen erop dat ze al dertig jaar lang waarschuwen voor de gevolgen van de klimaatverandering. "Dit had je in de jaren 80 nog kunnen zeggen, maar niet in 2022."

Belgische wetenschappers onderzochten of straling van onder meer wifi en mobiele telefoons echt klachten als hoofdpijn en slapeloosheid kunnen veroorzaken. Net als in eerdere studies konden ook zij geen enkel aantoonbaar verband vinden.

Tussen mei en eind oktober van dit jaar vonden onderzoekers van Sciensano en van het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen op twaalf verschillende locaties in België Aziatische tijgermuggen. Dit is veel meer dan verwacht.

Historische stap vooruit in internationale bosbescherming: de onderhandelingen over een EU-bossenwet zijn dinsdag 6 december afgerond. Deze wet houdt in dat bedrijven die hun producten in de EU willen verkopen moeten aantonen dat zij niet aan ontbossing hebben bijgedragen.

Voortaan zullen voedingsproducenten moeten kunnen bewijzen dat er geen waardevol bos heeft moeten wijken voor hun producten. Tenminste, als ze hun producten nog willen kunnen verkopen op de Europese markt. Dat is het gevolg van een nieuwe Europese wet waarover vandaag een politiek akkoord is bereikt. Het gaat om producten als rundvlees, koffie, cacao-afgeleiden en soja, maar ook rubber, hout en beprint papier. De milieubewegingen reageren opgetogen: Door deze wet zullen sommige kettingzagen stilvallen.

De VN-Klimaattop in de Egyptische stad Sharm-el-Sheikh (COP27) loopt stilaan ten einde. Volgens klimaatwetenschapper Wim Thiery (VUB) zijn de resultaten ronduit teleurstellend. ‘Zolang wij onze atmosfeer als vuilnisbak blijven gebruiken, gaan we rampspoed tegemoet.’

De plenaire Kamer heeft donderdag unaniem haar fiat gegeven voor de nieuwe wet Marien Milieu van minister van Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open Vld). Die vervangt een 23 jaar oude wet en moet zorgen voor het beheer van de natuur in de Noordzee. Het principe 'de vervuiler betaalt' staat daarin centraal.

Ook in 2022 heeft het Global Carbon Budget, de wereldwijde CO2-begroting, geen goed nieuws. De globale uitstoot van broeikasgassen blijft stijgen. Peter Landschützer over de rol van de oceaan in het klimaat: ‘Het is aan ons om de stress die we de oceaan bezorgen, te stoppen.’

De noodzakelijke energietransitie komt volgens klimaatpsycholoog Gerdien de Vries niet snel van de grond omdat de overheid allerlei zaken om te verduurzamen neerlegt bij burgers en bedrijven. Burgers zijn afwachtend vanwege de onduidelijkheid en bedrijven willen dat er eerst wetgeving komt. Hoe kan de duurzame omslag er toch komen?

Het Peruaanse parlement had een wet goedgekeurd die mijnbouwbedrijven in financiële moeilijkheden vrijstelt van het naleven van milieunormen. Maar het ministerie van Milieu heeft die wet nu tegengehouden.

Wat mogen we verwachten van de klimaattop in Egypte? Hoe erg is het als het klimaat meer dan 1,5°C opwarmt? Is het te laat om een klimaatcrisis te voorkomen? Wie zal de factuur betalen? Is dit de top van de laatste kans? Antwoorden op deze en andere veel gestelde vragen kan je hier lezen.

Onze planeet is in crisis, dus tijd rekken om de klimaatverandering een halt toe te roepen is niet meer aan de orde, zegt klimaatwetenschapper Andrew King. Hij hoopt dat de wereldleiders doordrongen zijn van deze realiteit als ze zondag aanschuiven aan de COP27-onderhandelingstafel in Egypte.

De concentraties van methaan, na CO₂ het belangrijkste broeikasgas in onze atmosfeer, zijn nog nooit zo snel gestegen als vorig jaar. Dat meldt de internationale meteorologische organisatie (WMO) in een nieuw rapport. Wetenschappers kunnen dit maar deels verklaren. Tegelijk zijn de concentraties van CO₂ en methaan in de atmosfeer verder naar recordhoogtes geklommen. De WMO wil met het rapport de beleidsmakers wakker schudden aan de vooravond van de klimaatconferentie (COP) in Sharm-el-Sheikh. Eerder vandaag was er ook al een ander alarmerend VN-rapport.

Academici en zelfverklaarde nerds sloegen de handen in elkaar voor een dier- én budgetvriendelijke sensor die een nieuw licht werpt op het broedgedrag van de met uitsterven bedreigde zeeschildpad.

Energiecrisis, klimaatcrisis, biodiversiteitscrisis... Plant snelgroeiende bomen op een akker en je slaat drie vliegen in één klap: het hout kan worden omgezet in benzine, de bomen vangen broeikasgassen en de bosjes vormen een thuis voor fauna en flora. Te mooi om duurzaam te zijn?

Het gaat slecht met de bijen. Nochtans was Vlaanderen enkele eeuwen geleden het walhalla van de honingbij. Waarom keerde het tij, en vooral: hoe lossen we de bijencrisis op? Eos-redacteur Ilse Boeren verdiepte zich in dit onderwerp en vertelt er in deze aflevering alles over aan Eos-collega Liesbeth Gijsel.

Netbeheerder Fluvius heeft alle Vlaamse gemeenten het aanbod gedaan om 's nachts de verlichting te doven. Het doel is energie (en dus centen) besparen, maar ook het nachtleven vaart er wel bij.

Er beweegt iets onder de bodem van de Noordzee. Dikke bundels kabels verbinden windparken met het land en met elkaar. Ze maken ook internetverkeer mogelijk. Maar voor al die toepassingen zijn er evenveel uitdagingen.

Elon Musk beweert dat als je zonnepanelen op de oppervlakte van een kerncentrale legt, ze doorgaans meer energie opleveren dan de kerncentrale zelf. Het is een sterke uitspraak, maar klopt ze ook?

Er fladderen momenteel honderd keer minder vlinders rond dan vorig jaar zelfde tijd, blijkt uit tellingen van Natuurpunt. Een hele generatie rupsen ging verloren door de gevolgen van de droge zomer.

In een lege kooi vervelen papegaaien zich kapot en honden ontwikkelen verlatingsangst als hun baasje vaak van huis is. Mensen en hun omgeving hebben een enorme impact op het welzijn van huisdieren. Daar zijn we ons te weinig van bewust. ‘In de Ikea denkt niemand aan zijn kat.’

Klimaatorganisaties roepen de Wereldbank op om voorzitter David Malpass te ontslaan. In een panelgesprek weigerde die tot driemaal toe om de klimaatwetenschap te erkennen.

Wie vanaf 2029 een nieuwe auto wil kopen, zal alleen nog maar kunnen kiezen uit elektrische wagens. Dat heeft de regering in 2021 afgeklopt om zo de klimaatdoelstellingen te kunnen halen. Maar hoe haalbaar is dat?

In 2017 was de EU verantwoordelijk voor 16% van de ontbossing via de internationale handel. Na opnieuw een seizoen van helse droogte, bosbranden en natuurvernietiging, nemen bijna 195.000 burgers dit niet langer. Ze eisen van onze vertegenwoordigers in het Europees Parlement een ​​krachtige Europese wet tegen geïmporteerde ontbossing. Dinsdag 13 september stemt het parlement over het bestaande wetsvoorstel.

Scheikundige Sibel Ügdüler (31) ontwikkelt methodes om plasticverpakkingen goedkoper en kwalitatiever te recyclen. Haar meer dan ooit actuele onderzoek werd bekroond met de Eos Pipet i.s.m. de Jonge Academie.

De Chileense kiezers hebben een nieuwe grondwet verworpen die de milieurechten aanzienlijk zou hebben uitgebreid en de urgentie van klimaatactie zou hebben erkend. In aanloop naar de stemming liepen de spanningen hoog op, omdat nepnieuws het debat verzuurde.

Een groep internationale experts heeft een nieuwe batterij ontwikkeld voor de opslag van stroom uit duurzame bronnen. Ze gebruikten daarvoor drie huis-tuin-en keukenmiddeltjes: zout, aluminium en zwavel.

Hoe zit het met de gezondheid van de Noordzee voor onze kust? Welke rol speelt biodiversiteit nu juist in onze bossen en wat zijn de gevolgen van het verlies ervan? Eos-redacteur Ilse Boeren sprak erover met gewoon hoogleraar Ecotoxicologie en Marine Ecologie Colin Janssen (UGent) en hoofd van het Labo Bos & Natuur Kris Verheyen (UGent) op Theater Aan Zee.

Pinguïns passen zich moeilijk aan de opwarmende aarde aan. Hoe warmer het wordt, hoe sterker hun evolutiesnelheid afneemt.

Door de toenemende hitte neemt het wereldwijde gebruik van airco’s explosief toe. Het energieverbruik en de chemische koelmiddelen in airco’s dragen echter aanzienlijk bij aan de opwarming van de aarde. Wetenschappers hebben maandag een prototype voorgesteld van een airco-systeem dat een pak ecologischer is.

Dat de opwarming van de aarde een impact heeft op de verspreiding van bepaalde ziektes zoals malaria, cholera of hepatitis was al bekend. Een team onderzoekers legde al die studies over individuele ziekteverwekkers en hun interactie met weerfenomenen naast elkaar. Ze stelden vast dat 58 procent van al die pathogenen terrein wint als gevolg van veranderende weersomstandigheden gelinkt aan klimaatopwarming, zoals hittegolven of overstromingen.

Wereldwijd worden er hogere concentraties PFAS in regenwater aangetroffen dan Europese en Amerikaanse gezondheidsnormen toestaan. Dat besluit Zweeds onderzoek. Het toont aan hoe moeilijk de 'forever chemicals' uit de wereldwijde waterkringloop raken. De wetenschappers pleiten er daarom voor om het gebruik van PFAS zo snel mogelijk te verbieden waar mogelijk.

Ozon beschermt ons tegen schadelijke straling, maar kan ons ook ziek maken. Weerman Bram Verbruggen over "goede" en "slechte" ozon.

Scientists think we need to pay attention to a measure of heat and humidity – and it’s edging closer to the limits of human survivability

Earth Overshoot Day is de dag waarop de vraag van de mensheid naar ecologische hulpbronnen dat wat de aarde in dat jaar kan aanleveren, overstijgt.

Elektriciteitsproductie vandaag neemt maar weinig landoppervlakte in beslag. Dat dreigt dramatisch om te slaan door de shift naar een koolstofarme energieproductie. Hernieuwbare energiebronnen vragen immers wel behoorlijk wat land.

Dans ce seizième épisode, mon invitée est Professeure Sophie Opfergelt. Elle m’a emmené dans le grand nord à la découverte du permafrost. Nous avons parlé de notre budget CO2 et de l’impact du permafrost sur celui-ci. Pas de bonnes nouvelles en perspective. Sophie Opfergelt a une license en géologie de la faculté des sciences à l’UCLouvain. Elle a ensuite travaillé en exploitation minière et a enchainé avec une thèse de doctorat en tant qu’aspirante du FNRS mais cette fois en faculté de bioingéniérie. Elle a fait un postdoc à oxford en science de la terre. Depuis 2014, elle est chercheure qualifiée du FNRS et elle a récemment obtenu un financement prestigieux: une ERC Starting Grant pour le projet WeThaw dont on parle dans le podcast.

In een stedelijke omgeving is het vaak warmer dan in landelijke regios. Die extra hitte warmt ook de ondergrond op. Een stijging van de grondtemperatuur heeft negatieve gevolgen voor het milieu, maar kan ook dienen om gebouwen te verwarmen.

Wie aan de Noordpool denkt, denkt aan koude, sneeuw, ijs, ijsberen. Zullen onze kleinkinderen de Noordpool ook nog op die manier kennen? Weerman Bram Verbruggen over het veranderende klimaat in het Noordpoolgebied.

Les récentes canicules en Inde, aux États-Unis et dans plusieurs pays de l’Union Européenne ont mis en lumière la dangerosité du changement climatique. En effet, nous savons qu’il va augmenter la fréquence, la durée et l’intensité des canicules. Mais un phénomène tout aussi inquiétant se fait de plus en plus fréquent et est tout simplement mortel : le thermomètre mouillé (wet bulb).

Onze omgang met de natuur wordt bepaald door de waarde die we toekennen aan de wereld om ons heen. Nu steunt natuurbeleid al te vaak op een eenzijdig perspectief op de natuur. Meerdere visies in rekening brengen kan natuurbehoud niet enkel effectiever maken, maar ook rechtvaardiger.

Wie ecologie en voetbal in één zin gebruikt, komt al snel uit bij de Engelse vierdeklasser Forest Green Rovers, in 2018 uitgeroepen tot eerste klimaatneutrale voetbalploeg ter wereld. Elders scoren de clubs maar weinig ecologische doelpunten.

De Europese milieuministers hebben de aanstaande EU-wet die de bossen in de wereld moet beschermen tegen Europese consumptie, ernstig afgezwakt - zo merkt Greenpeace op. De ministers stellen wijzigingen in het wetsontwerp voor waardoor de verkoop van producten uit zwaar aangetaste bossen mogelijk zou blijven, net als de verkoop van hout-, pulp- en papierproducten die de volledige ontbossing van gebieden aanwakkeren.

Een slordige 64 miljoen vierkante kilometer, twee keer de oppervlakte van Afrika, zoveel land is er nodig om de soortenrijkdom van de aarde te beschermen. Dat is althans de conclusie die op tafel ligt nu de wereld onderhandelt over nieuwe afspraken over biodiversiteitsbehoud.

Een vijfde van alle CO2-uitstoot gelinkt aan de productie van voeding is te wijten aan transport. Die impact ligt beduidend hoger dan tot nu toe werd aangenomen. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die alle transport in de productieketen in kaart bracht.

Het inademen van vervuilde lucht kan ertoe leiden dat giftige deeltjes via de bloedbaan van de longen naar de hersenen worden getransporteerd. En dat draagt mogelijk bij aan het ontstaan van hersenaandoeningen en neurologische schade.

Sinds 8 uur s ochtends blokkeren ongeveer 40 internationale activisten van Extinction Rebellion (XR) de ingang van het Berlaymont gebouw van de Europese Commissie in Brussel. 10 van hen hebben zich aan de toegangsdeuren vastgelijmd. De vreedzame activisten eisen de onmiddellijke invoering van een ecocide-wet op nationaal en EU- niveau.

Sommige mensen maken zich zozeer zorgen om de klimaatverandering dat ze ervan wakker liggen. Anderen kunnen de slaap niet vatten dóór de klimaatopwarming.

In de darmen van plastic-etende wormen ligt mogelijk een sleutel tot een chemisch proces om het materiaal af te breken.

Beuken kappen om klimaatverandering een stapje voor te zijn? Geen goed idee, vinden Gentse bio-ingenieurs. De beuk blijkt minder droogtegevoelig dan gedacht.

Wat maakt dat bomen groeien? Fotosynthese, simpel toch? Zo eenduidig is het echter niet, zo blijkt uit een nieuwe studie. Dat heeft gevolgen voor modellen die de CO2-opname van bossen in kaart brengen.

De bodem is kurkdroog. De natuur en landbouwgewassen snakken naar water. Wat is de link met klimaatopwarming en hoe kunnen we onszelf weerbaarder maken tegen droogte?

What else is new? Hotspots are getting hotter. The major hotspot in April stretched from Iraq to India and Pakistan, and toward the northeast through Russia (Fig. 1). Temperature exceeded 45°C (113°F) in late April in at least nine Indian cities,[1] on its way to 50°C (122°F) in Pakistan in May,[2] where a laborer says “It’s like fire burning all around” and a meteorologist describing growing heatwaves since 2015 says “The intensity is increasing, and the duration is increasing, and the frequency is increasing.” Halfway around the world, Canada and north-central United States were cooler than their long-term average, but people in British Columbia and northwest United States remember being under their own record-breaking hotspot last summer.

Wanneer de overheid in de VS nieuwe autosnelwegen, pijpleiding of andere infrastructuur wil laten bouwen, moet ze opnieuw eerst de gevolgen daarvan voor het milieu onderzoeken. President Joe Biden herstelt zo belangrijke milieuregels, die onder zijn voorganger Trump werden afgeschaft.

Een groep vooraanstaande klimaatwetenschappers roept het VN-klimaatpanel IPCC op om jaarlijkse updates te geven over de klimaatverandering en klimaatactie in plaats van om de zes à zeven jaar zoals nu, omdat dit doeltreffender is om het klimaat bovenaan de politieke agenda te houden.

Wetenschappelijk onderzoek wijst op de toenemende aanwezigheid van microplastics in ons lichaam. Plastic is overal, in het water, de bodem en in de lucht. Hoe slecht is dit voor onze gezondheid? Kunnen wij ons hier nog tegen beschermen?