No collapswashing

Een nieuw rapport van Oxfam wijst op de enorme emissiekloof tussen de superrijken en de gemiddelde burger.

Het Europese klimaatbeleid ligt onder juridisch vuur van milieuactivisten. Zo heeft de EU in twee dagen tijd twee klimaatzaken aan het been: één vanwege haar klimaatdoelen tegen 2030 en één voor het labelen van vliegtuigen en schepen als ‘groene investering’.

Op korte termijn lijken groene vliegtuigbrandstoffen de enige manier om de uitstoot van luchtvaart aan banden te leggen.

Volgens nieuw onderzoek van Greenpeace Midden- en Oost-Europa zijn Europese steden nog steeds veel beter verbonden via de lucht dan via het spoor. Hierdoor worden mensen aangemoedigd om te vliegen in plaats van de trein te nemen, ondanks de schadelijke gevolgen van de luchtvaart voor de planeet. Ook België scoort slecht in het onderzoek: rechtstreekse treinen brengen je vanuit onze hoofdstad naar slechts 11 van de 44 andere onderzochte steden, terwijl maar liefst 41 steden bereikbaar zijn met een rechtstreekse vlucht.

Het is niet altijd even gemakkelijk om duurzaam te reizen. Zeker voor verre bestemmingen kan je zelden zonder het vliegtuig, en de trein is vaak duurder. Toch zijn er handige manieren om de prijs te drukken én je reis nog spannender (of net romantischer) te maken, en tegelijk de klimaatimpact te drukken.

Duizenden gevallen van hoge bloeddruk, diabetes en dementie kunnen gelinkt worden aan de vervuiling rond luchthavens. Dat zegt onderzoek van CE Delft. Ook rond Brussels Airport is de milieu-impact groot.

Europese lagekostenmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air vervuilden in 2023 meer dan ooit. Ze stoten nu aanzienlijk meer uit dan tijdens de piek voor de coronapandemie.

Meer dan 75 organisaties hebben een open brief gepubliceerd aan nationale en Europese politici. In de brief roepen ze op om privévliegtuigen te verbieden en om frequent vliegen te belasten.

Reizen met de trein is in Europa gemiddeld twee keer duurder dan vliegen, blijkt uit onderzoek door Greenpeace. Op sommige routes en bij last-minute boekingen kan het prijsverschil nog veel groter zijn, en dat heeft veel met het beleid te maken.

Het gebruik van brandstoffen op basis van dierenvetten neemt toe in Europa. Maar wat gepromoot wordt als een schone brandstof voor auto’s en vliegtuigen, maakt ons transport in werkelijkheid minder duurzaam volgens koepelorganisatie Transport & Environment (T&E).

Een grootschalige studie naar de gevolgen van geluid van het wegverkeer en vliegtuigen op de gezondheid toont aan dat regelmatige blootsstelling aan een geluidsniveau boven 55 decibel het risico op hartaandoeningen verhoogt.

De Zwitserse luchtvaartmaatschappij Swiss International en haar moederbedrijf Lufthansa Group hebben een akkoord gesloten met Synhelion. Dat bedrijf ontwikkelt kerosine op basis van zonnekracht. Wordt duurzame luchtvaart binnenkort dan toch mogelijk?

De klimaatimpact van reclames voor auto’s en vliegtuigreizen in de Europese Unie is vergelijkbaar met de totale uitstoot van België, stelt een studie door Greenpeace en het New Weather Institute. De organisaties pleiten voor een Europees verbod zoals dat bestaat voor tabaksreclame.

Om de klimaatopwarming binnen de perken te houden zijn er dringend drastische maatregelen nodig. Daarover is zo goed als iedereen het eens. Enkel de luchtvaartsector, de olifant in de klimaatkamer, is niet mee in het verhaal, schrijft Henk Cuypers, voorzitter van Burgerforum Luchthaveregio. De luchtvaart wil enkel verantwoordelijkheid nemen in de strijd tegen klimaatverandering indien dat haar groeiambities niet schaadt. Zelfs na corona wordt the sky is the limit opnieuw het motto.

Een meerderheid van de Europeanen is voorstander van snelle actie om de klimaatcrisis te stoppen, blijkt uit onderzoek in zeven Europese landen. Maar zelf de eet- of reisgewoonten veranderen, ligt moeilijker.