No collapswashing

La professeure de droit Marie-Angèle Hermitte et l’avocate Marine Yzquierdo analysent, dans une tribune au « Monde », la décision du Tribunal constitutionnel espagnol, qui, le 20 novembre, a confirmé la constitutionnalité de la loi accordant une personnalité juridique à la lagune de Mar Menor, dévastée par la pollution.

150 000 hectares d’espaces naturels devraient être détruits d'ici à 2050 par l’industrie photovoltaïque, dénoncent dans cette tribune plus de 60 scientifiques, politiques et personnalités. Pourtant, les alternatives existent.

Au sein même des villes, ce phénomène d’îlot de chaleur affecte différemment les quartiers selon la densité et la qualité des bâtiments, selon la végétation et selon les niveaux d’activité humaine. À Paris, Bordeaux, Lille et Nantes, ce sont à la fois les ménages les plus aisés et les plus modestes qui sont les plus exposés, car ils habitent dans les centres-villes. À Lyon, Marseille, Montpellier, Nice et Strasbourg, les ménages modestes sont les plus exposés au phénomène d’îlot de chaleur urbain et les ménages aisés sont les moins exposés, car ils habitent dans des quartiers périphériques moins denses, plus verts et aux constructions récentes.

Recente metingen van De Watergroep hebben uitgewezen dat de concentraties van het schadelijke TFA, een stof uit de groep PFAS, erg hoog zijn in Vlaams drinkwater. PAN Europe, Bond Beter Leefmilieu, Velt en Natuurpunt vragen een onmiddellijk verbod op het gebruik van dit soort pesticiden.

Ontwikkelingslanden kunnen zich onvoldoende aanpassen aan de nieuwe klimaatrealiteit. De kloof in financiering blijft enorm. Dat stelt het VN-milieubureau UNEP in een nieuw rapport aan de vooravond van COP29, de VN-klimaattop in Azerbeidzjan. Een en ander heeft vaak heel concrete gevolgen, bijvoorbeeld voor de teelt van koffiebonen, stelde VRT NWS vast in Kenia. Na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump in de VS lijkt het er bovendien niet op dat de financieringskloof gedicht zal raken, integendeel zelfs.

Meer dan de helft van het Brussels Gewest is inmiddels ondoorlatend, blijkt uit nieuwe gegevens van Leefmilieu Brussel. Dat heeft nefaste gevolgen voor de leefbaarheid in de stad.

Veel Europese landen treden steeds harder op tegen milieuactivisten. De politie arresteert eerder en vaker, en grijpt sneller naar het waterkanon. Rechters straffen langer en met name het Verenigd Koninkrijk introduceert draconische nieuwe wetgeving.

De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.

Nieuw onderzoek onthult een gebrek aan gericht beleid bij de meeste banken om iets te doen aan het groeiende plasticprobleem in ons leefmilieu. ‘De wereld vergaat van de plastics en toch blijven banken de productie ervan financieren.’

De Europese lidstaten slagen er al sinds 2010 amper in om de kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, te verbeteren. Dat blijkt uit een nieuwe, uitgebreide doorlichting door het Europees Milieuagentschap. Tegen 2027 moeten alle Europese waterlichamen in goede staat zijn, maar momenteel haalt slechts 1 op de 3 rivieren en meren de lat. In België is de toestand bovendien extra prangend: de landbouw pompt veel grondwater op én veroorzaakt vervuiling.

Vandaag hebben de Europese ministers van Milieu de herziene richtlijn voor luchtkwaliteit goedgekeurd. Die brengt de normen in lijn met de meest recente aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

De “groene” omwenteling ontketent een wedloop op cruciale mineralen, onder meer in Afrika. Een kader om diep onrecht in naam van ontwikkeling tegen te gaan, is dringend nodig, zegt de Zuid-Afrikaanse activiste Nonhle Mbuthuma. Twee jaar geleden wist ze een machtige olieproducent te stoppen, dit jaar ontving ze de ‘Groene Nobelprijs’.

Een team experten van de KU Leuven stelt voor de Vlaamse veestapel met een kwart te verminderen.

Het is perfect mogelijk om aan de wereldwijd groeiende vraag naar palmolie te voldoen zonder bossen te kappen, zeggen Nederlandse experten. En de milieu-impact van de bestaande productie kan flink naar beneden. ‘We moeten grote en kleine boeren helpen om de bestaande plantages duurzamer en efficiënter te gebruiken.’

Het Britse Hooggerechtshof schrapt de vergunning voor wat de eerste nieuwe steenkoolmijn in 30 jaar had moeten worden.

In 2027 treedt een nieuw Europees CO2-rechten veilingsysteem in werking: ETS-2. Brandstofleveranciers gaan dan een heffing betalen voor de CO2 van hun product. Dat betekent een flinke extra inkomstenbron voor de overheid, die gebruikt zou moeten worden voor de verduurzaming van de mobiliteit. Maar elk plan om dat te doen, ontbreekt, waarschuwen de autobranche en Natuur & Milieu.

Meer dan 70 procent van de inwoners uit de G20-landen is voorstander om milieuschade strafbaar te maken. Bedrijven of regeringen die de natuur of het klimaat beschadigen zouden zo voor de rechter gebracht kunnen worden.

Het Europese klimaatbeleid ligt onder juridisch vuur van milieuactivisten. Zo heeft de EU in twee dagen tijd twee klimaatzaken aan het been: één vanwege haar klimaatdoelen tegen 2030 en één voor het labelen van vliegtuigen en schepen als ‘groene investering’.

De exploitatievergunning voor chemiebedrijf Ineos Aromatics in Geel en Laakdal werd vernietigd vanwege kobaltvervuiling.

De milieuverenigingen Dryade, Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace trekken naar het Grondwettelijk Hof en vragen de gedeeltelijke vernietiging van het Stikstofdecreet. De Vlaamse regering verzuimde het decreet te baseren op de meest recente wetenschappelijke kennis. Het decreet hanteert achterhaalde cijfers en slaagt er niet in de overbelasting door stikstof voldoende snel weg te werken. Het stuwt de landbouwsector verder richting schaalvergroting, weg van een gezonde leefomgeving en een leefbaar inkomen voor de landbouwer.