Intempéries

Tussen maart en mei kampte Kenia met overstromingen. De dodentol liep op tot 291, het aantal gewonden tot 188 en het aantal vermisten tot 75. Nochtans is de overheid zich bewust van bestaande overstromingsrisico’s. Maar wetgeving betekent weinig zonder uitvoering en reactie komt meestal te laat.

Het straatarme Malawi wordt al maandenlang geteisterd door droogtes en overstromingen die gelinkt zijn aan het klimaatfenomeen El Niño. Naar schatting 9 miljoen mensen hebben door mislukte oogsten te maken met honger en ontbering.

Europa is helemaal niet voldoende voorbereid op de extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen die in de volgende jaren zullen blijven toenemen. Dat zegt het Europese Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport.

Amper een half jaar na een historische droogte hebben enorme overstromingen grote delen van Kenia, Ethiopië en Somalië onder water gezet, midden in het oogstseizoen. Meer dan vier miljoen mensen in het gebied hebben dringend humanitaire hulp nodig.

Wereldleiders verzamelen vanaf vandaag in Dubai voor COP28, de jaarlijkse wereldwijde klimaattop. Dat gebeurt aan het eind van een jaar waarin elk werelddeel te maken kreeg met extreme weersomstandigheden, van de hitte in de zomer, over de overstromingen in Pakistan tot de recente wateroverlast in het IJzerbekken bij ons. Simon Sterck is in Dubai als VN-jongerenvertegenwoordiger vanuit de Vlaamse Jeugdraad.

De waterellende in de Westhoek confronteert ons opnieuw met de kwetsbaarheid van Vlaanderen. Als we échte oplossingen willen, moeten we het water meer ruimte geven via het vernatuurlijken van het landschap. Na de overstromingen in de Vesder hebben we voor Vlaanderen lessen getrokken, implementatie blijft uit. Geef water ruimte, anders slaat het terug, aldus Robin Verachtert van de Watercoalitie, een brede groep natuur- en milieuverenigingen die ijvert voor een ambitieuzer waterbeleid.

Steeds meer mensen op de vlucht door droogte, overstromingen of mislukte oogsten - allemaal zaken die vaker voorkomen in een warmere wereld. Toch gnieten klimaatvluchtelingen tot vandaag geen enkele erkenning. Hoog tijd om die juridische leemte aan te pakken, schrijft Cristiano d’Orsi, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Johannesburg.

Ja, het was een kwakkelzomer. Maar weer mag je niet verwarren met klimaat. De fenomenen die we de afgelopen zomer zagen zijn meer dan alarmerend. In plaats van met combiplassers bezig te zijn zou het alle hens aan dek moeten zijn.

De recente verwoestende overstromingen in Peking hebben het Chinese “Sponge Cities Project” danig op de proef gesteld. Hoewel de hoofdstad onder het project extreme regenval zou moeten aankunnen, lieten tientallen mensen het leven en moest een gloednieuwe “sponsluchthaven” sluiten.

‘We moeten echt stilstaan bij wie al gestorven is door de klimaatverandering én over hoe we nog meer doden voorkomen’, stelt de 16-jarige Benjamin. Hij doet wat hij kan om de klimaatslachtoffers te herdenken. ‘Het is heel erg dat we het nog niet begrepen hadden van de slachtoffers in andere landen.’

Hulporganisaties waarschuwen voor uitbraken van dengue in de nasleep van de vele overstromingen in heel Azië. Die creëren de perfecte broedplaatsen voor de mug die de ziekte overbrengt.

Alles is er, schrijft MO*columniste Virginie Platteau, om onze hedendaagse universele uitdagingen aan te pakken. Maar dan moet wel het hele systeem op de schop. ‘Het kapitalisme loslaten betekent een existentiële crisis.’

Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Wetenschappers Jim Saiers en Shimi Anisfeld denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.

Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Want ook vanuit de landbouw, de industrie en de energiesector is de vraag naar water groeiend. Professor Hydrologie Jim Saiers en hoofddocent en onderzoekswetenschapper Water en Milieuchemie Shimi Anisfeld van de Yale School of the Environment denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.

Pakistaans Brusselaar Sadiq Khan geeft zes maand na de klimaatramp een update over de situatie in zijn geboorteland. In september 2022, een maand na de moordende overstromingen in Pakistan, sprak DeWereldMorgen.be reeds een eerste maal met hem. Pakistan is weg uit het nieuws maar nog niet uit de problemen.

Steeds hevigere stormen en overstromingen zorgen ervoor dat natuurrampen de komende jaren zware economische verliezen zullen veroorzaken, stelt herverzekeraar Munich Re in een nieuw rapport. In 2022 bedroeg de “rampenfactuur” wereldwijd 270 miljard dollar volgens de Duitse verzekeraar.

Meer dan vier maanden nadat noodweer een derde van Pakistan onder water heeft gezet, leven 4 miljoen kinderen nog steeds in ongezonde en mensonwaardige omstandigheden. Unicef waarschuwt voor een menselijke catastrofe.

Van enorme overstromingen in Pakistan en extreme droogte in Europa, tot doorbraken op het vlak van milieubescherming en plastic: de wereld beleefde opnieuw een goed gevuld klimaatjaar in 2022. De impact van de Russische invasie in Oekraïne liet zich op zowat alle domeinen voelen.

Grootschalige overstromingen in Tsjaad hebben ook de hoofdstad Ndjamena getroffen, pal in het hoogseizoen voor malaria. Tienduizenden mensen zijn uit hun huizen verdreven, en hulporganisaties vrezen voor uitbraken van malaria en cholera.

Benjamin Van Bunderen Robberechts is op de Klimaattop in Sharm-el-Sheikh. Hij verloor zijn vriendin Rosa tijdens de overstromingen in Wallonië in 2021. Hij kon dit verhaal al vertellen aan Runa Khan uit Pakistan, een land dat ongelooflijk hard getroffen is door overstromingen. Runa heeft veel bewondering voor Ben die in zijn verlies de kracht vindt om zich te verzetten tegen de klimaatcrisis. “In die strijd hebben we meer jongeren zoals hij nodig,” zegt Runa Khan. Met welke ideeën is Ben naar Sharm-el-Sheikh vertrokken?

Overstromingen hebben het voorbije jaar minstens 27,7 miljoen kinderen getroffen in tientallen landen over de hele wereld. Vaak is de nasleep van de rampen dodelijker dan de overstromingen zelf.

Na de enorme overstromingen in Azië blijft het water op veel plaatsen staan, waarschuwt het Internationale Rode Kruis. Daarmee neemt niet alleen de de schade toe, maar ook het risico op dodelijke ziekten als malaria, dengue en cholera.

Een belangrijk onderdeel van de internationale klimaatinspanningen is “adaptatie”: acties om zich aan te passen aan de impact van een veranderend klimaat. Maar hoe kan men zich aanpassen aan de enorme verwoesting die klimaatverandering kan teweegbrengen?, vraagt energie- en ontwikkelingsexpert Philippe Benoit zich af.

De verwoestende overstromingen in Pakistan hebben al aan minstens 528 kinderen het leven gekost. De vertegenwoordiger van Unicef in Pakistan vreest dat meer doden zullen volgen.

In Niger en Nigeria zijn al meer dan 150.000 mensen, van wie de helft kinderen, getroffen door aanhoudende overstromingen. En de stortregens zullen naar verwachting nog tot eind deze maand aanhouden.

Een derde van Pakistan staat onder water, en de omvang van de verwoesting is moeilijk te vatten. De ellende voor de getroffen inwoners is momenteel nauwelijks te overzien. Maar ook de komende maanden en jaren zullen de schade aan infrastructuur, gebouwen en de economie zwaar wegen op het land.

Tot 7 meter hoog stond het water dit voorjaar op sommige plaatsen in Suriname, en dat maanden aan een stuk. 12.000 Surinamers werden getroffen door de zware overstromingen van 17 maart. Er was nauwelijks aandacht voor, en de gevolgen van de overstroming werden overschaduwd door een discussie over de oorzaak. Want niet iedereen gelooft dat de klimaatverandering het probleem is.

Ondanks beter risicobeheer blijft de impact van overstromingen en droogtes over de hele wereld toenemen, stelt een nieuwe studie in Nature.

De overstromingen in Pakistan hebben intussen al aan meer dan 1300 mensen het leven gekost. Pakistan is een van de landen die volgens de Verenigde Naties het meest kwetsbaar zijn voor de klimaatverandering. Het land probeert zich nu, na de hittegolven en acht weken non-stop regen, opnieuw te organiseren. ‘Op sommige plaatsen is het onmogelijk om hulp te bieden.’

Vrouwen en meisjes lopen extra gevaar door de enorme overstromingen in Pakistan, zegt het Bevolkingsfonds van de VN. Naar schatting 650.000 zwangere vrouwen hebben er zorg nodig. En nu bijna een miljoen huizen zijn beschadigd, lopen vrouwen en meisjes een hoger risico op gendergerelateerd geweld.

Niet de gewone Pakistanen zijn verantwoordelijk voor de vreselijke overstromingsramp in hun land. Het aantal doden wordt geschat op 1000, een zware onderschatting. Andermaal tijd voor internationale solidariteitsacties? Eerder hoogste tijd om de echte schuldigen ter verantwoording te roepen: de multinationals van de olie- en gassector. Zij moeten dit betalen met hun woekerwinsten.

Een jaar geleden trof een tropische regenstorm meerdere dorpen in de diepe valleien van de provincies Luik en Namen. Meer dan 40 mensen verloren het leven. Duizenden anderen zagen hebben en houden verdwijnen in het wilde water. Een jaar later leven velen van hen nog steeds in het puin en blijft de beloofde overheidssteun achterwege. DeWereldMorgen sprak met Henri (69) en Rosa (66) in de zwaarst getroffen gemeente Pepinster.

Het noordoosten van Bangladesh wordt getroffen door de ergste overstromingen in decennia. Volgens het Rode Kruis zijn schatting 7,2 miljoen mensen getroffen, en de nood aan onderdak en noodhulp is groot.

Grote steden rond de Middellandse Zee maken zich op voor een tsunami. Het risico daarop in de volgende dertig jaar is bijna 100 procent, zegt Unesco.

Droogte, overstromingen en kusterosie vormen een enorm risico voor steden over de hele wereld. De kosten kunnen oplopen tot 194 miljard dollar per jaar tegen de helft van deze eeuw, blijkt uit onderzoek in 96 steden.

Overstromingen in de regio Sylhet in Bangladesh hebben 6 miljoen mensen getroffen. ‘80 procent van de regio staat onder water’, zegt de Noorse Vluchtelingenraad, die een oproep lanceert voor dringende hulp.

De overstromingen eind vorig jaar in Maleisië kwamen als een schok voor veel stedelingen. De ramp doet de discussie oplaaien over nieuwe stappen om de gevolgen van klimaatverandering binnen de perken te houden.

Door de klimaatopwarming krijgt Jemen te maken met intense droogtes én zware overstromingen. Duizenden jaren geleden beschermde een netwerk van aquaducten en reservoirs de havenstad Aden tegen beide.

Stormen, hittegolven en overstromingen hebben de Europese economie in de afgelopen veertig jaar 500 miljard euro gekost en tienduizenden mensen het leven gekost. Dat blijkt uit cijfers van het Europees Milieuagentschap.

De overstromingen van vorige zomer in België, Nederland en Duitsland zijn beïnvloed door de klimaatverandering en door verstedelijking. Die twee fenomenen zorgden er samen voor dat de storm die de ramp veroorzaakte, sterker was, zo blijkt uit nieuw onderzoek.

Uit nieuw onderzoek blijkt dat de specifieke combinatie van klimaatverandering en lokale verstedelijking de storm versterkt heeft die zorgde voor overstromingen in België, Nederland en Duitsland, in juli 2021.

FairFin voerde afgelopen vrijdag 29 oktober samen met Positive Money actie voor de Nationale Bank van België. Door een autowrak uit de overstromingen in de Vesdervallei voor de deur van het hoofdkantoor in Brussel te deponeren, willen ze wijzen op de gevolgen van vervuilende investeringen. “Door leningen op te kopen van bedrijven die de klimaatopwarming versterken, is de Nationale Bank van België mee verantwoordelijk voor de rampen die hieruit volgen.”

De voorbije zomer was een wake-up call voor het klimaat: overstromingen en bosbranden over de hele wereld, ook in Europa en België. Het laatste rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) bevestigt met nog meer klaarheid de omvang en de urgentie van het klimaatprobleem. Intussen maakt de wereld zich op voor COP26, de jaarlijkse klimaatonderhandeling, die dit jaar in Glasgow plaatsvindt.

De overstromingen in Wallonië zijn verergerd door het gebrek aan natuurlijke bossen op de hoger gelegen gebieden, zeggen experten van het Wereldnatuurfonds. De drainage van de grootschalige bossenplantages leidde de regen razendsnel naar de lagergelegen rivieren.

De watersnood van juli heeft er stevig op ingehakt bij de bewoners van de vallei van de Vesder. Nu het water weggetrokken is, rijzen er vragen over de langetermijneffecten van deze overstroming. De Vesdervallei kent een lange industriële geschiedenis en is een notoir vervuild gebied. Zijn er met de overstromingen zware metalen verspreid geraakt? En wie is daarvoor verantwoordelijk?

Paul Blume (co-animateur de l’Observatoire de l’Anthropocène) – Dominique Bruyère – Corentin Crutzen – Laurent Lievens (Dr. Maitre de conférence UCL) – Michel Rabinowicz (Résiliences Métamorphoses)…

De staat heeft tot taak de rechten en vrijheden van de burgers te waarborgen: recht op leven, gezondheid en een veilige en gezonde omgeving, vrijheid om een waardig en authentiek menselijk leven te leiden.