Intempéries

Migratie! Het afgronddiepe gat in de begroting! Staatshervorming! Dat is waarover de verkiezingen gaan. De opwarming van moeder aarde? Curieus, dat roept bijna niemand. De komende generaties Vlamingen erven een puinhoop, maar de begroting is in orde, schrijft MO*columnist Geert Van Istendael cynisch.

We hebben deze campagne al vaak instemmend zitten knikken wanneer jullie aan het woord waren. Maar toch hebben we ons ook vaak afgevraagd: hoe ver is het eigenlijk gekomen als dit al als links en moedig wordt beschouwd?

Op woensdag 10 april 2024 stemde een meerderheid van de leden van het Europees Parlement voor een Migratiepact dat mensen die veiligheid zoeken aan de grenzen van de EU met geweld terugdringt, NGO's die hen willen helpen criminaliseert en het grensbeheer toevertrouwt aan onveilige landen, aldus Artsen Zonder Grenzen.

De Rif loopt leeg. De regio in het noorden van Marokko kent de hoogste emigratiecijfers naar Europa. Niet toevallig lijden mensen er ook steeds meer onder de gevolgen van de klimaatcrisis. ‘Als je in Marokko blijft, ben je eigenlijk al dood.’

Australië heeft een verdrag getekend met het eilandstaatje Tuvalu om klimaatvluchtelingen op te vangen. Dat is een mijlpaal, schrijft Jane McAdam, aan de Universiteit van Oxford. Het kan een begin zijn van bredere akkoorden in de regio.

Steeds meer Joodse Israëli verlaten die regio of willen dat doen. Die emigratie heet 'yerida' en is het tegengestelde van de 'aliyah', de immigratie van Joden uit de zogenaamde diaspora naar Israël. De Israëlische overheid maakt emigratie knap lastig. Door o.a. de eis van een exit visum en andere administratieve obstakels.

Tijdens de Europese Raad van 8 en 9 juni bereikten de EU-lidstaten een historisch akkoord over twee belangrijke onderdelen van het nieuwe Europese Migratiepact. Flor Didden, migratie-expert bij 11.11.11, vindt het akkoord teleurstellend en wijst op de belangrijkste tekortkomingen.

Het tentenkamp aan het klein kasteeltje werd opgedoekt, de Paleizenstraat werd ontruimd en plots was het muisstil rond de opvangcrisis. Maar is het opvangprobleem daadwerkelijk opgelost? Verre van.

In 2022 zijn opnieuw meer mensen op de vlucht geslagen, blijkt uit nieuwe cijfers van de VN. De oorlog in Oekraïne, extreem weer en toenemende conflicten in de wereld zijn daarvoor de belangrijkste oorzaken.

‘Waar economische migranten lange tijd kop van Jut waren, zijn ze door de arbeidskrapte – decennia na onze zoektocht naar “gastarbeiders” – opnieuw in trek’, stelt MO*hoofdredacteur Jago Kosolosky vast. Die realiteit botst met het antimigratiediscours waar politici keer op keer naar teruggrijpen.

Deze lente vielen er in Vlaanderen vreemde vogels op te merken. Het gaat om zwarte ibissen en steltkluten, allebei soorten die zich normaal gezien ophouden in natte gebieden in het zuiden van Europa. Door de extreme droogte in Spanje en Italië trokken ze noodgedwongen noordwaarts.

Artsen zonder Grenzen, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Caritas International, Ciré en Dokters van de Wereld brengen in een gezamenlijk rapport de verontrustende gevolgen van de opvangcrisis op mensen die internationale bescherming zoeken aan het licht. Volgens de zes organisaties zijn de maatregelen van het federale akkoord over migratie, bedoeld om deze crisis op te lossen, ontoereikend gebleken. De bevindingen van het rapport zijn alarmerend en roepen op tot dringende aanvullende acties.

Mensen in Colombia die moeten vluchten voor de gevolgen van de klimaatverandering, zullen binnenkort misschien wettelijke bescherming genieten. Een belangrijke wet over klimaatmigratie - een primeur voor Latijns-Amerika - heeft afgelopen week de eerste hindernis genomen in het Colombiaanse parlement.

Eind 2022 waren er wereldwijd 71,1 miljoen mensen op de vlucht in eigen land voor crises en conflicten. Nooit eerder waren er zoveel intern ontheemden, blijkt uit een rapport van het Internal Displacement Monitoring Centre (IDMC) en de Noorse Vluchtelingenraad (NRC).

In een gloednieuw 'Crisis Info'-rapport over migratie naar Europa geeft de internationale medisch-humanitaire organisatie Artsen Zonder Grenzen (AZG) een overzicht van de belangrijkste en meest zorgwekkende effecten van het Europese migratiesysteem en roept ze opnieuw op tot oplossingen die mensenlevens beschermen en de waardigheid van iedereen hooghouden. Europese staten kondigen opnieuw een 'crisis' aan de Europese grenzen af, maar hun prioriteit blijft het stimuleren van meer institutionele steun voor meer opsluiting, meer grensmuren en meer deportaties, in plaats van zinvolle hulp en bescherming. De crisis van vandaag is er bovenal een van institutionalisering van het geweld in de hele EU.

Door klimaatverandering trekken steeds meer boeren weg uit de Iraakse moerassen. Ze verkopen hun vee of verhuizen met hun waterbuffels. De overheid in Bagdad weet zich geen raad met de klimaatmigratie, milieuactivisten worden bedreigd of gekidnapt. ‘De regering belooft actie en doet niets.’

Een temperatuurstijging van 1 graad Celsius kan leiden tot een vertienvoudiging van migratie. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Oxford, waarin de effecten van conflict, weer en droogte op gedwongen migratie zijn bestudeerd.

Een groep academici aan het Departement Architectuur van de KU Leuven reageert op de ongepaste manier waarop het 'Palace des Droits' op 14 en 15 februari werd ontruimd in de Paleizenstraat te Brussel. Zij stellen dat er ter plaatse een alternatief aanwezig is: “Het Paleis zou een pilootproject kunnen zijn voor een stad als Brussel die zich wil branden als leefbare en verdraagzame stad.”

In de Paleizenstraat 48 in Schaarbeek woonden de afgelopen drie maanden enkele honderden mensen, vooral vluchtelingen, in erbarmelijke omstandigheden. Dinsdag 14 februari vond er een ontruiming plaats waarbij alle bewoners op vrijwillige basis naar opvangcentra werden gebracht. Een dag later, woensdag 15 februari, werd het pand definitief ontruimd en zijn de achterblijvers gedwongen eruit gezet door de politie. Echter liep dinsdag al de organisatie van hun evacuatie in bussen uit op een fiasco. Onze collega Rahma was erbij en maakte deze reportage.

Bij de aftrap van haar jaarlijkse campagne publiceert 11.11.11 samen met Knack de 'Barometer Internationale Solidariteit 2022'. Daaruit blijkt dat de Belg sterk voorstander is van de strijd tegen klimaatonrecht en fiscale onrechtvaardigheid. Ook de regularisatie van mensen zonder papieren geniet ruime steun. 'Er is een mismatch tussen wat Belgen willen en hetgeen ze vandaag krijgen,' zegt 11.11.11-directeur Els Hertogen. 'Politieke taboes moeten dringend plaatsmaken voor ambitieus beleid.'