Intempéries

De helft van de 75 meest kwetsbare landen ter wereld ziet de kloof met rijke landen opnieuw groeien, blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldbank. Nochtans beschikken de landen vaak over een jonge bevolking, grote natuurlijke rijkdommen en een groot potentieel aan energie.

Tegen 2050 zal het stedelijke afval met twee derde groeien en de kost bijna verdubbelen, blijkt uit projecties van de VN. Een drastische vermindering van de afvalproductie dringt zich op, en daarmee kan geld verdiend worden.

Wat als onze economie niet hoeft te groeien? Dit is misschien moeilijk om voor te stellen. De groei-economie moet groeien, omdat ze structureel afhankelijk is van groei. Maar deze groeidwang staat niet in steen gebeiteld. We kunnen onze economie anders en beter vormgeven.

Lara Ferrante en Elze Vermaas schreven samen met Dirk Holemans 'Omgroei - Meer levenskwaliteit voor iedereen', een pleidooi voor een andere groei waarin winst niet langer financiële winst betekent, maar winst van welvaart en welzijn voor iedereen. Met acht voorstellen voor een betere wereld.

Burgerlijk ingenieur-architect en docent ruimtelijke ordening Peter Lacoere schreef ‘Van Groei naar Grens – Ruimteneutraliteit en bouwshift als doelstellingen van duurzaam landgebruik’. Rik Pinxten: “Lacoere brengt een complexe materie samen voor de geïnteresseerde politicus, ambtenaar en ook de geïnformeerde burger om bewust en onderbouwd tot een onafwendbaar beleid te komen dat natuur, landbouw en bewoning duurzaam en leefbaar samenbrengt.”.

De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.

Vorig jaar kwam er wereldwijd de helft meer hernieuwbare energie bij, vergeleken met 2022. Ook de volgende vijf jaar zullen we een recordgroei optekenen. Dat biedt hoop om de klimaatdoelen alsnog te halen, zegt het Internationaal Energieagentschap.

De populairste sport ter wereld, voetbal, wordt steeds groter. Kan de sector blijven groeien en tegelijkertijd zijn CO2-uitstoot naar beneden halen om te voldoen aan de internationale klimaatdoelstellingen?

Dit jaar is er in de EU 56 gigawatt aan nieuwe zonnepanelen geïnstalleerd. Dat is 40 procent meer dan vorig jaar. Ook in België spreekt de sector van een recordgroei.

Hoe kunnen lage-inkomenslanden hun economische infrastructuur en transport verbeteren met zo weinig mogelijk impact op het klimaat? Mobiliteitsexperts tonen in een nieuwe paper het enorme potentieel van het spoor voor duurzame groei en energie-efficiëntie.

Rivierdelta’s wereldwijd staan onder druk, en lang niet alleen door de klimaatverandering, blijkt uit een studie van 49 grote riviermondingen over de hele wereld. In veel gevallen vormen bevolkingsgroei en slecht milieubeheer een nog grotere bedreiging.

Een nieuw manifest en bijhorende campagne, ‘Meer dan genoeg/More than enough’, pleit voor een wereld met genoeg voor iedereen. Het doet MO*columniste Tine Hens nadenken over de schoonheid van genoeg en de pletwals van steeds meer.

“Groene groei” en technologie gaan ons niet redden van de klimaatcrisis. Valt er dan nog iets in te brengen tegen doemdenken? Ja, vindt de Nederlandse filosofe Lisa Doeland. ‘Alternatieven zoeken vanuit de beperking, vanuit wat we vandaag al hebben: dat vind ik een inspirerende gedachte.’

We beginnen de sociale en ecologische crises steeds meer te voelen, en dus valt “degrowth” of ‘ontgroei’ niet langer weg te denken uit het debat. Maar helaas circuleren er hardnekkige misverstanden over die ontgroei. Hoog tijd om die definitief uit de wereld te helpen, vindt econoom Jonas Van der Slycken.

Het boek 'Apocalypsofie' van Lisa Doeland leest als een ijskoude emmer water over je hoofd, niet als verfrissing maar als wake-up-call. Paul Verhaeghe las het en is verontwaardigd, maar hij weigert te doemdenken en maakt zich terecht boos over de onwillige struisvogelpolitici die een echte aanpak van de klimaatcrisis voor zich uit blijven schuiven.

De haastige uitbreiding van kobalt- en kopermijnen in de DR Congo leidt tot gedwongen uitzettingen en ernstige mensenrechtenschendingen zoals seksueel geweld, brandstichting en mishandeling. Dat blijkt uit onderzoek door Amnesty International in het zuiden van het land.

Welvarende landen slagen er niet in om economische groei in evenwicht te brengen met de internationale klimaatdoelstellingen. Spreken over ‘groene groei’ is misleidend, stelt een nieuwe studie in The Lancet, omdat deze landen er niet in slagen om hun emissies voldoende terug te dringen.

De transformatie van de aarde een nieuwe wereldgeschiedenis,,Peter Frankopan,verstedelijking,biodiversiteit,leefbaarheid,menselijk gedrag,economische groei

Na de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de steeds sluimerende opstoten van migratiecrises, komt stilaan weer de meest omvangrijke van alle crises, de klimaatproblematiek, bovenaan de belangstelling van de media.

Vlinders worden wereldwijd het hardst getroffen door de groei van steden. Gebrek aan groen en voedsel treft daarnaast ook veel wilde bijen die vroeg in het voorjaar vliegen, blijkt uit een wereldwijde studie.

Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Wetenschappers Jim Saiers en Shimi Anisfeld denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.

Hoe kunnen we, in het licht van toenemende droogte, overstromingen en de snelle bevolkingsgroei de toegang tot voldoende zuiver water garanderen? Want ook vanuit de landbouw, de industrie en de energiesector is de vraag naar water groeiend. Professor Hydrologie Jim Saiers en hoofddocent en onderzoekswetenschapper Water en Milieuchemie Shimi Anisfeld van de Yale School of the Environment denken na over de toekomst van ons water en geven oplossingen op korte en lange termijn.

Wat wensen ouders hun pasgeboren kind? Dat het gezond is, dat het opgroeit tot een fijne tiener en uitgroeit tot een volwassen persoon. Er zijn geen ouders bekend die verlangen dat hun kind groeit en blijft groeien, en dus steeds groter wordt. Dat lijkt eerder iets voor een sprookje of beter een griezelverhaal. En toch is dit laatste verlangen de overheersende wens als het over onze economie gaat. Die moet groeien, en blijven groeien. Een land gaat zogezegd achteruit als het bruto binnenlands product niet groeit, als we niet steeds, jaar na jaar na jaar, meer producten en diensten produceren. En terwijl we ons goed kunnen voorstellen hoe onwezenlijk het zou als een kind zou blijven groeien – het huis, de stoelen, het eten, het zou allemaal te klein of te weinig zijn – lukt dat dus niet als het over de groei van de economie gaat in het huis van de mens, onze aarde. Terwijl die ook niet groeit. Sterker nog, ons leven gedijt enkel in die dunne laag boven en net in de aardkorst, de kwetsbare zone van de biosfeer,

Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’

Ondanks alle IPCC-rapporten over de klimaatcrisis stevenen we tegen 2100 nog steeds af op een opwarming van de aarde van 3 graden Celsius. Volgens de degrowth-beweging kan alleen een ander economisch model het tij keren. Ng Sauw Tjhoi praat hierover met economen Irma Emmery en Jonas Van der Slycken.

Terwijl politieke leiders bijeenkomen voor een tweede conferentie in het Europese Parlement over hoe we “voorbij groei” gaan, pleit een groep academici en maatschappelijke organisaties om de geopolitieke crisis aan te grijpen als een kans om in Europa van onze groeiafhankelijkheid los te komen.

Op 15 mei organiseert Denktank Oikos in samenwerking met Kunstencentrum 404 in Gent een debat met de belangrijkste 'degrowth'-denker van het moment, Jason Hickel. Oikos-hoofdredacteur Dirk Holemans daarover: “'Ontgroei' (degrowth) is een filosofisch concept: het toont dat we een heel ander maatschappelijk verhaal nodig hebben dan het blinde groeidenken.”

De toenemende bevolkingsomvang is niet de voornaamste reden waarom de mensheid de planetaire grenzen overschrijdt. Tot die vaststelling kwamen Beniamo Callegari en Per Espen Stoknes na onderzoek. Wat wél een probleem is, is de luxe-consumptie van koolstof en het uitputten van de biosfeer.

Europa bouwde vorig jaar voor 19 gigawatt aan windmolenparken bij. Dat is meer dan het jaar ervoor, maar het gaat nog lang niet snel genoeg om de klimaatdoelen van 2030 te halen.

Volgens Maarten Boudry zijn klimaatactivisten een grotere bedreiging voor onze planeet dan klimaatontkenners. Om dat te staven maakt hij gebruik van zogenaamde ecomodernistische oplossingen, die in feite hopeloos ouderwets zijn: kerncentrales en CO2-taks. Zijn vooruitgangsoptimisme eindigt waar kritiek op het kapitalisme begint.

Het Griekse eiland Ikaria, een plek waar het idee dat meer beter is en tijd geld is nooit vaste voet aan de grond kreeg, is voor econoom Jonas Van der Slycken een hartverwarmende inspiratiebron. Ze toont hem dat een leven zonder focus op de groeieconomie mogelijk is.

De gevolgen van de groeiende ruimtevaart op het klimaat zullen ontzettend ingrijpend zijn als we niet nu in actie komen met regulering. Dat stelt een team van wetenschappers in nieuw onderzoek.

Dit boek daagt ons uit om ons een wereld voor te stellen voorbij het kapitalisme en de mythe van de economische groei. Het is zowel een manifest voor systemische verandering als een uitnodiging om opnieuw een dieper gesprek aan te gaan over de aard van de menselijke conditie.

De Britse ecologische econoom en professor duurzame ontwikkeling Tim Jackson schreef 'Voorbij de Groei – Het leven na het kapitalisme'. Jan Mertens vindt het een moedig boek. “'Voorbij de Groei' voegt een mooie en relevante dimensie toe aan het wereldwijde debat over het denken voorbij de groei.”

Hans Demeyer las 'Minder is Meer' van Jason Hickel en vergeleek dit boek met 'Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat (als we het hoofd koel houden)' van Maarten Boudry.

Op 24 oktober 2021 sprak Jason Hickel, auteur van Minder is Meer (EPO, 2021), op Ecopolis in Brussel. Zijn toespraak publiceren we hier naar aanleiding van het 50-jarig jubileum van het rapport De Grenzen aan de Groei van de Club van Rome. “Wat we de komende tien jaar doen zal de toekomst van de mensheid bepalen”.

Aangezien de huidige economieën structureel afhankelijk zijn van groei, blijven velen inzetten op groei als deel van het economisch herstel na corona, schrijft MO*Ontwikkelaar Jonas Van der Slycken. Volgens de ontgroei-beweging biedt deze crisis net kansen om de economie te herontwerpen. Houden de relanceplannen van Vlaanderen, België en de Europese Unie (EU) een wezenlijke systeemverandering in of blijven we aanmodderen?

Het klopt dat groei nodig is om het kapitalisme in zijn huidige vorm enigszins te laten draaien, schrijft MO*Ontwikkelaar Jonas Van der Slycken. Maar komen we niet bedrogen uit? Is ons sociale welvaartscontract niet stilaan aan herziening toe? ‘Goed samenleven houdt meer in dan het serveren van een ontwikkelingseenheidsworst met een groen techno-sausje.’

Het aantal natte dagen heeft invloed op de economische groei, blijkt uit Duits onderzoek. Vooral dagen met erg veel regen zijn schadelijk, en die komen steeds vaker voor door de klimaatverandering.

Gezinnen die toegang hebben tot stroom of gas om te koken hebben gemiddeld minder kinderen, blijkt uit onderzoek in vakblad Nature. Moderne energie emancipeert niet alleen vrouwen en meisjes, maar kan ook de groei van de wereldbevolking afremmen.