Jean-Marc Jancovici

Zeeschildpadden keren elk jaar vroeger terug naar hun nestplaatsen om de stijgende temperatuur te compenseren.

De herintroductie van de wolf in Schotland zou de enorme bossen van weleer kunnen doen terugkeren, stelt nieuw onderzoek. En die bossen kunnen jaarlijks een miljoen ton CO2 opslaan.

Tussen 2012 en 2023 hebben de kleinere gletsjers wereldwijd elk jaar gemiddeld 273 miljard ton ijs verloren. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek op gletsjergebieden buiten Groenland en Antarctica. Het smeltproces verliep daarmee een derde sneller dan een decennium eerder. "Schokkend", zeggen de onderzoekers. Ze waarschuwen dat de drinkwatervoorziening in bijvoorbeeld Zuid-Amerika en Azië in gevaar komt.

Amerikaans onderzoek heeft een veel hogere concentratie microplastics aangetroffen in de hersenen dan in andere organen. En die concentratie stijgt snel: met de helft in amper acht jaar tijd.

De oceaan bepaalt hoe snel klimaatverandering plaatsvindt. Blijkt nu uit nieuw internationaal onderzoek dat ook de diepere waterlagen jaar na jaar opwarmen. Meer dan verontrustend.

De laatste update van de Rode Lijst met bedreigde diersoorten komt met een kras cijfer: maar liefst een kwart van de vissen, zoetwaterschaaldieren en waterinsecten zoals libellen is met uitsterven bedreigd.

Plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel zijn niet alleen goed voor het milieu en het klimaat, maar ook voor het microbioom in de darmen, blijkt uit onderzoek in Nature. Zelfs kleine verschuivingen kunnen al een impact hebben.

De voedselprijzen worden stevig opgedreven door maatregelen die de landbouw schoner moeten maken en moeten aanpassen aan een warmere wereld. Vooral arme landen zijn daarvan de dupe, blijkt uit nieuw onderzoek in Nature.

De sneeuwval in de Alpen is tussen 1920 en 2020 met een derde afgenomen. Dat blijkt uit een studie van onderzoekscentrum Eurac in Bolzano.

De wereldwijde uitstoot van CO2 is dit jaar opnieuw gestegen met 0,8%. Tegelijk verliest de oceaan aan capaciteit om een deel van die uitstoot weer op te nemen. Dat blijkt uit internationaal onderzoek waar ook het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) aan heeft meegewerkt.

De klimaatverandering draagt wereldwijd bij tot een toename van natuurbranden. Dat blijkt uit een nieuw internationaal onderzoek waaraan de VUB deelnam. Dat klinkt logisch, maar dat is het niet per se, omdat door menselijke activiteiten heel wat bosgebied versnipperd raakt, waardoor natuurbranden zich minder makkelijk verspreiden. De Afrikaanse savanne is zo'n gebied met een dubbele impact.

In de jaren na een zware storm, overstroming of aardverschuiving neemt partnergeweld tegen vrouwen toe. Dat blijkt uit onderzoek van University College London in 156 landen.

Bos, grasland, andere natuur of gewone tuinen: allemaal slaan ze ongeveer evenveel koolstof op in de bodem. Enkel akkers slaan per hectare minder koolstof op. Dat blijkt uit een groot bodemonderzoek in Vlaanderen. Voor het eerst is zo'n onderzoek op zo'n grote schaal gevoerd, tot een diepte van 1 meter. "Fantastisch dat dit gebeurt, dit is cruciaal", benadrukt bioloog Ivan Janssens van UAntwerpen het belang ervan voor ons klimaatbeleid.

Steden in het Globale Zuiden zijn bijzonder kwetsbaar voor extreme hitte omdat ze gemiddeld minder groen hebben, stelt internationaal onderzoek in het vakblad Nature. Parken, bossen en ander groen kunnen de temperatuur in de stad met 3 graden verlagen.

Door de grillen van de klimaatverandering kan de biodiversiteit van graslanden in Vlaanderen tot 75 procent afnemen. Vooral kruiden en hooisoorten zouden in de klappen delen. Dat blijkt uit nieuw doctoraatsonderzoek aan de universiteit van Antwerpen.

Goed nieuws voor de voedselzekerheid: uit nieuw onderzoek blijkt dat wilde verwanten van tarwe ook echt een gewas kunnen opleveren dat beter bestand is tegen klimaatstress en ziekten. Tarwe is voor meer dan anderhalf miljard mensen in het Globale Zuiden het hoofdvoedsel.

Met de opwarming van de aarde stijgt ook de behoefte aan duurzame manieren om gebouwen te koelen. Onderzoekers van UCLA hebben nu een betaalbare én schaalbare techniek ontwikkeld om huizen en andere gebouwen in de zomer te koelen en in de winter te verwarmen, met behulp van alledaagse bouwmaterialen.

Bomen slaan jaarlijks minstens 25 miljoen ton methaan op in hun boomschors, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Dat is verrassend, want tot nu toe werd aangenomen dat planten vooral een bron waren van het krachtige broeikasgas. Reden te meer om bomen te planten en de bossen die nog overblijven te beschermen, zeggen de wetenschappers.

Hitte in de steden oplossen door meer groen aan te leggen? Het zou wel eens kunnen werken, toont onderzoek.

Al jaren doen wetenschappers onderzoek naar de gezondheidseffecten van biologische landbouwproducten. Zeker is dat er veel minder pesticiden op zitten dan op voeding uit conventionele producten, althans in Europa. En doorgaans zijn bio-eters ook gezonder. Toch is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe gezond biovoeding echt is.