Intempéries

Het debat over de toekomst van onze nationale luchthaven komt op kruissnelheid nu Brussels Airport toe is aan een nieuwe omgevingsvergunning. Volgens een nieuwe studie, in opdracht van Bond Beter Leefmilieu, levert een plafond op het aantal vliegbewegingen en een verbod op nachtvluchten 400 miljoen euro gezondheidswinst op, zonder dat er jobs verloren hoeven te gaan. BBL roept overheid, werkgevers en vakbonden op om te werken aan een ‘masterplan': “De regeringen moeten de gezondheid van omwonenden en werknemers boven de private winsten van BAC stellen, en investeren in begeleidingstrajecten voor werknemers.”

Wereldwijd de helft van onze vlees- en melkproducten vervangen door plantaardige alternatieven levert enorme klimaat- en milieuwinsten op, zegt een nieuwe studie in Nature. De CO2-uitstoot zou met 31 procent dalen en de aantasting van bossen en natuurgebied zou grotendeels gestopt kunnen worden.

Volgens Portugees klimaatonderzoeker João Camargo zijn de financiële crisissen van heden en toekomst klein bier tegen de vernietigende kostprijs van de klimaatcrisis, die onvermijdelijk op ons afkomt. Enkel een bundeling van alle ecologische en sociale krachten kan de klimaatverwoestende winsthonger van de multinationals nog stoppen.

Met veel trompetgeschal werd begin juli 2023 de nucleaire deal aangekondigd, het akkoord tussen de federale regering en de Franse energiegigant Engie - of is het andersom? De 11 maart beweging is niet overtuigd, integendeel. Een goede maatstaf om dergelijke akkoorden te beoordelen is hoe de financiële markten erop reageren. Het aandeel van Engie schoot na de aankondiging van het akkoord de hoogte in. Duidelijker kan niet.

Welk voedsel willen we en wat willen we ervoor opgeven? vraagt MO*columniste Virginie Platteau zich af. ‘De wereldbevolking voeden, dat wíl de agro-industrie niet. Overproductie en inadequate distributie zijn inherent aan het systeem waarin winstmarges voorgaan op het voeden van de mensheid.’

Flash drought, characterized by unusually rapid drying, can have substantial impact on many socioeconomic sectors, particularly agriculture. However, potential changes to flash drought risk in a warming climate remain unknown. In this study, projected changes in flash drought frequency and cropland risk from flash drought are quantified using global climate model simulations. We find that flash drought occurrence is expected to increase globally among all scenarios, with the sharpest increases seen in scenarios with higher radiative forcing and greater fossil fuel usage. Flash drought risk over cropland is expected to increase globally, with the largest increases projected across North America (change in annual risk from 32% in 2015 to 49% in 2100) and Europe (32% to 53%) in the most extreme emissions scenario. Following low-end and medium scenarios compared to high-end scenarios indicates a notable reduction in annual flash drought risk over cropland. Flash droughts are projected to become more frequent unde

Een veelgehoord argument tegen strengere klimaatregels is dat bedrijven zouden uitwijken naar landen met een laksere wetgeving. Strengere klimaatwetgeving doet bedrijven echter helemaal niet verhuizen naar het buitenland, blijkt uit een studie van het Nederlands Centraal Planbureau. De regels blijken bovendien de winst of productiviteit niet te schaden.

Precies 10 jaar geleden stortte de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh in. De enorme ramp bracht aan het licht in welke onmenselijke omstandigheden kledingarbeiders werken. Is er intussen iets verbeterd? Documentairemaakster Lies Van der Auwera en ACV-persmedewerker Patrick Van Looveren gingen kijken.

Op de schoolbanken kreeg MO*columnist en klimaatactivist Katrin Van den Troost steevast te horen dat de vervuiler betaalt. Alleen lijkt dat niet op te gaan voor een van de meest vervuilde lappen grond in Europa: daar waar multinational 3M decennialang PFOS dumpte.

De grootste agro- en voedingsbedrijven ter wereld hebben sinds 2020 miljardenwinsten gemaakt, dankzij de corona-pandemie en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van Greenpeace. De milieuorganisatie roept internationale, nationale en lokale beleidsmakers op om mee een einde te maken aan de controle en het monopolie van dit soort bedrijven, en maatregelen te nemen die zorgen voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.

Een decennium geleden was er het plan om belastingontduiking van grote bedrijven via onder meer belastingparadijzen aan banden te leggen. Is dat plan gelukt? ‘Niet echt’, zeggen economen Ludvig Wier en Gabriel Zucman. ‘Het probleem is alleen maar groter geworden.’

Olie- en gasproducenten kunnen de klimaatschade in ontwikkelingslanden makkelijk compenseren en nog steeds miljardenwinsten overhouden. Dat is een van de bevindingen van een rapport van Oxfam en de Loss and Damage Collaboration.

Volgens Maarten Boudry zijn klimaatactivisten een grotere bedreiging voor onze planeet dan klimaatontkenners. Om dat te staven maakt hij gebruik van zogenaamde ecomodernistische oplossingen, die in feite hopeloos ouderwets zijn: kerncentrales en CO2-taks. Zijn vooruitgangsoptimisme eindigt waar kritiek op het kapitalisme begint.

Als we de maatregelen overschouwen die de regeringen nemen tegen de energiecrisis, dan zie je duidelijk een rode draad: de vrije markt blijft onaantastbaar. Men blijft erin geloven alsof het een natuurwet is. Maar bij de huidige werking van de energiemarkt is die logica ver te zoeken. Het kan en moet anders.

Energiefacturen worden onbetaalbaar. En wat doet onze overheid? Ze geeft wat kruimels en weigert de schandalige overwinsten van de energiereuzen af te romen. Spanje en Griekenland tonen nochtans dat het anders kan. Gelukkig komen de vakbonden in actie.

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, stelt voor om een plafond in te voeren voor de inkomsten van bedrijven die elektriciteit produceren met lage kosten en een solidariteitsbijdrage van bedrijven die fossiele brandstoffen gebruiken. De inkomsten uit deze onverwachte winsten zullen naar mensen en bedrijven gaan om hen te helpen met de recente stijging van de energieprijzen en om te investeren in hernieuwbare energiebronnen van eigen bodem. Oxfam EU wil een belasting op de overwinsten van alle bedrijven die van de crisis profiteren.

De overstromingen in Pakistan, de hitte en droogte in Europa, de ongeziene hittegolf in China, de door droogte veroorzaakte hongersnood in de Hoorn van Afrika. Jawel, over al deze fenomenen bericht de openbare omroep regelmatig. Daarbij verschijnen heel wat stukken die de link leggen tussen het extreme weer, de impact van de mens en de klimaatverandering. Je zou denken dat ze bij de openbare omroep de ernst van het probleem beseffen.

Niet de gewone Pakistanen zijn verantwoordelijk voor de vreselijke overstromingsramp in hun land. Het aantal doden wordt geschat op 1000, een zware onderschatting. Andermaal tijd voor internationale solidariteitsacties? Eerder hoogste tijd om de echte schuldigen ter verantwoording te roepen: de multinationals van de olie- en gassector. Zij moeten dit betalen met hun woekerwinsten.

Met hun woekerwinsten beïnvloeden de multinationals van de olie- en gassector al 50 jaar het overheidsbeleid om hun fossiele brandstoffen olie en gas op de ‘markt’ te houden. Met die woekerwinsten kan evengoed de klimaatcrisis opgelost worden. Dat blijven de daders weigeren zolang onze regeringen hen dat toelaten. Het kan wél anders.

De voedselinflatie in de Oost-Afrikaanse landen, waar miljoenen mensen in een alarmerende hongercrisis verkeren, is sterk toegenomen. In Ethiopië bedraagt de inflatie maar liefst 44% - bijna vijf keer het wereldgemiddelde. Alleen al in Ethiopië, Kenia en Somalië, waar de ergste droogte in decennia nog wordt verergerd door voedselprijzen die de pan uit rijzen, sterft naar schatting elke 48 seconden een persoon.

Wanneer neoliberale partijen pleiten voor nationalisering van de kerncentrales, boer, pas op je ganzen! Aviel Verbruggen ziet geen heil in verderzetten van grootschalige energieproductie met kerncentrales, een model dat alleen om winsten voor de enkelen draait. De toekomst is voor de velen, duurzaam én kleinschalig.

Weinig mensen zullen er ooit van hebben gehoord, maar het Energy Charter Treaty (ECT) is een groot obstakel voor de aanpak van klimaatverandering. Het verdrag biedt energiemultinationals de mogelijkheid overheden aan te klagen als deze beleid invoeren dat hun winsten beperkt. De fossiele industrie maakt dankbaar gebruik van deze mogelijkheid en jagen met miljardenclaims de kosten van de energietransitie verder omhoog.

Jongeren over de hele wereld komen vrijdag 25 maart op straat. Ze eisen aandacht en een krachtdadig beleid voor de wereldwijde klimaatcrisis. Ook in ons land organiseren de jongeren van Youth For Climate een grote betoging, meer bepaald in Brussel. De actievoerders leggen wereldwijd de focus op #PeopleNotProfit en benadrukken zo dat de klimaatstrijd een systeemcrisis én klassenstrijd is, en dat de klimaattransitie klimaatrechtvaardig moet zijn.

3,7 miljard euro. Zoveel winst maakte het Franse Engie vorig jaar. Met dank aan — onder meer — de hoge stroom- en gasprijzen. En de Belgische kerncentrales. Ook andere grote energieconcerns maken miljardenwinsten. En dat terwijl de consument kreunt onder hoge facturen en dito prijzen aan de pomp. Hoe kan dat? En valt daar niets aan te doen?

In 2021 werden wereldwijd meer SUV’s met een verbrandingsmotor verkocht dan ooit tevoren, zo stelt het Internationaal Energieagentschap (IEA). Dat dringt de klimaatwinst fors terug terug die geboekt werd met de opgang van de elektrische auto.

Op 8 september ligt het nieuwe MO*nummer in de bus. Centraal daarin staat de rol van een sterke staat, vooral na een crisis zoals we die afgelopen anderhalf jaar beleefde. In 2019 sprak MO* met auteur Chandran Nair, over de gevolgen van de nakende klimaatcrisis . ‘Als we voor een uitzonderlijke bedreiging staan, dan moeten we ook met uitzonderlijke ideeën komen.’

Vandaag, 29 juli, is “Earth Overshoot Day”, de dag van het jaar waarop we als mensheid alle hulpbronnen hebben opgebruikt waar we eigenlijk een volledig jaar mee zouden moeten toekomen. De dag valt vier weken vroeger dan vorig jaar. Maakten we tijdens het coronajaar 2020 een bescheiden ecologische winst, dan is die dus alweer uitgewist.