2024
Le géant pétrolier américain ConocoPhillips a annoncé mercredi vouloir racheter son concurrent Marathon Oil, valorisé à 22,5 milliards de dollars dont 5,4 milliards de dette nette, au moment où le secteur fait face à des pressions sur la sortie des énergies fossiles face au changement climatique.
Het straatarme Malawi wordt al maandenlang geteisterd door droogtes en overstromingen die gelinkt zijn aan het klimaatfenomeen El Niño. Naar schatting 9 miljoen mensen hebben door mislukte oogsten te maken met honger en ontbering.
Afrika raakt maar niet af van vervuilende fornuizen op brandhout en houtskool, hoewel die erg schadelijk zijn voor de volksgezondheid en het klimaat. Een top in Parijs moet daar verandering in brengen.
In Brazilië komen openbare en gemeenschappelijke gronden steeds meer in handen van grote internationale bedrijven. Dat gebeurt via grootschalige privatisering van grond voor hernieuwbare energieprojecten, maar dan met slecht toezicht en een gebrek aan transparantie, stelt onderzoek in Nature.
Meer batterijproductie in Europa in plaats van in China zou tot 60 procent minder uitstoot van broeikasgassen betekenen. Dat blijkt uit een analyse van de ngo Transport & Environment.
De voedselsystemen in de wereld bieden enorme kansen om de uitstoot te verminderen, besluit de Wereldbank in een lijvig rapport. Zelfs met bestaande technologieën kan de uitstoot van broeikasgassen met bijna een derde naar beneden, en dit zonder hoge kosten.
Een enquête van de Britse krant The Guardian onder 380 vooraanstaande klimaatwetenschappers levert ontnuchterende resultaten op. Amper 1 op de 20 gelooft nog in het meest optimistische scenario. Toch moet de wereld blijven strijden tegen elke fractie opwarming.
April was de elfde maand op rij met de warmste temperaturen die ooit zijn gemeten voor de tijd van het jaar. Dat meldt de Europese klimaatdienst Copernicus.
Vliegen is slecht voor het milieu, maar hoe groot de schade per land precies is, is bijzonder moeilijk te berekenen. Tenzij je er big data bij neemt, dachten Noorse wetenschappers.
Brits premier Rishi Sunak wil olie- en gasexploratie toelaten op locaties die eigenlijk al waren toegewezen aan offshore windenergieprojecten. ‘Een politiek spel met het klimaat’, zeggen critici in de Britse krant The Guardian.
De afgelopen vijftien jaar zijn minstens 749 journalisten en media aangevallen die nieuws over milieu en klimaat brachten. Tegelijk is de online desinformatie dramatisch toegenomen, blijkt uit een VN-rapport op de Werelddag van de Persvrijheid.
VN-klimaatbaas Simon Stiell hoopt dat de volgende klimaattoppen het met veel minder bezoekers kunnen stellen. De laatste top in Dubai was een recordeditie met bijna 84.000 deelnemers.
Steeds meer overheden gooien de internationale rechtsorde overboord en artificiële intelligentie biedt een vruchtbare bodem voor racisme, discriminatie en verdeeldheid. Dat zijn de voornaamste conclusies uit het jaarrapport van Amnesty International.
Toendra’s ondergaan veranderingen door de opwarming van de aarde. De mos- en grasrijke gebieden zijn traditioneel een belangrijke koolstofput, maar ze veranderen mogelijk in een bron van CO2-uitstoot, waarschuwt nieuw onderzoek in het vakblad Nature.
Groene elektriciteit heeft de wereldeconomie in 2023 een boost van 10 procent gegeven. Dit komt door de investeringen in de productie van schone energie en de verkoop van elektrische auto’s zeggen analisten van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
Bepaalde pesticiden die verboden zijn in de Europese Unie (EU) worden toch nog uitgevoerd naar andere continenten. Een stop van die export zal geen negatieve invloed hebben op de economie in Europa. Tot die conclusie komt een rapport in opdracht van een coalitie van middenveldorganisaties.
Europese lagekostenmaatschappijen als Ryanair en Wizz Air vervuilden in 2023 meer dan ooit. Ze stoten nu aanzienlijk meer uit dan tijdens de piek voor de coronapandemie.
De helft van de 75 meest kwetsbare landen ter wereld ziet de kloof met rijke landen opnieuw groeien, blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldbank. Nochtans beschikken de landen vaak over een jonge bevolking, grote natuurlijke rijkdommen en een groot potentieel aan energie.
Milieuorganisaties vrezen dat de aandacht voor de klimaatcrisis in Europa helemaal is weggeëbd. Een gelekte nota van de Europese Raad toont vooral de militaire ambities aan. ‘Maar je kunt een bosbrand of overstroming niet neerschieten en bombarderen.’
Katoenen kleding van Zara en H&M blijkt gelinkt aan illegale houtkap in Brazilië. De Britse milieuorganisatie Earthsight kon bijna een miljoen ton grondstoffen volgen van de Braziliaanse Cerrado tot de Aziatische kledingfabrieken waar katoenen T-shirts voor beide merken in elkaar worden gestikt.
Vissen en ongewervelde dieren ondervinden veel meer last van warmer en zuurder zeewater dan tot nog toe bekend was, blijkt uit nieuw Nederlands onderzoek dat gepubliceerd is in het vakblad Nature.
Recent onderzoek van CSIRO, het nationale wetenschapsagentschap van Australië, en de Universiteit van Toronto in Canada schat dat tot 11 miljoen ton plastic afval op de bodem van de oceaan ligt.
Gezinnen gooiden in 2022 wereldwijd meer dan een miljard maaltijden per dag weg. Tegelijk zijn 783 miljoen mensen getroffen door honger en een derde van de wereldbevolking kampt met voedselonzekerheid. Voedselverspilling schaadt de wereldeconomie en bedreigt klimaat en milieu.
Als de wereld gezonder gaat eten, is dat een enorme boost voor de strijd tegen de klimaatverandering, blijkt uit Duits onderzoek. De impact is zo groot dat er minder ingrijpende reducties nodig zijn in het energie- of transportsysteem.
Meer dan 80 % van de Europese landbouwsteun gaat naar dierlijke producten, ondanks hun veel grotere klimaatimpact. Dat blijkt uit onderzoek in het vakblad Nature. Vooral de productie van veevoeder speelt een grote rol.
Er is dringend behoefte aan betere samenwerking om de gevolgen van de klimaatcrisis op drie belangrijke rivieren in Zuid-Azië te temperen, zeggen experts. De Brahmaputra, de Indus en de Ganges bieden voedsel en water aan bijna een miljard mensen.
Gezinnen gooiden in 2022 wereldwijd meer dan 1 miljard maaltijden per dag weg. Tegelijk zijn 783 miljoen mensen getroffen door honger en een derde van de wereldbevolking kampt met voedselonzekerheid. Deze verspilling is schadelijk voor mens en milieu, zegt het VN-milieuagentschap.
Laaggelegen wijnregio’s in Spanje, Italien Californië zullen tegen het einde van deze eeuw niet meer leefbaar zijn, blijkt uit onderzoek van verschillende Franse instituten. Maar nieuwe regio’s worden geschikt, waaronder België, Nederland en zelfs Denemarken.
De klimaatimpact van de luchtvaart wordt sterk onderschat, zegt een nieuwe studie in opdracht van Bond Beter Leefmilieu (BBL). ‘Terwijl we van andere sectoren grote klimaatinspanningen verwachten, krijgt de luchtvaart vrij spel om te blijven uitstoten: dat is onrechtvaardig en contraproductief’.
Het klimaatagentschap van de VN wordt geconfronteerd met ‘ernstige financiële uitdagingen’. Regeringen stellen niet voldoende middelen ter beschikking, terwijl de takenlast van het agentschap voortdurend groeit.
Voedzame stoffen in kleine visjes zoals ansjovis of sardines gaan grotendeels verloren als ze eindigen als voer voor kweekzalm. ‘Het is veel slimmer en duurzamer om deze vissoorten rechtsreeks te eten’, zeggen wetenschappers in het vakblad Nature.
De transportsector vergroent veel trager dan de rest van de Europese economie. Zonder ingrepen kan de sector tegen 2030 zelfs verantwoordelijk zijn voor bijna de helft van de hele Europese uitstoot. ‘Europa moet zijn transportprobleem ernstig nemen.’
Als de hele wereld zou consumeren zoals de Belgen, zouden de natuurlijke hulpbronnen nu zaterdag 23 maart al opgebruikt zijn. “Ons systeem loopt tegen de grenzen van de planeet aan”, zegt het WWF.
Elk jaar sterven meer dan een miljoen mensen door een kortdurende blootstelling aan luchtvervuiling, zegt onderzoek in het medisch tijdschrift The Lancet. Minstens twee derde van die overlijdens zijn te betreuren in Azië.
Deze week trekken de kiezers van de op drie na grootste uitstoter ter wereld opnieuw naar de stembus. Poetin kan rekenen op nog eens zes jaar aan de macht, en dat heeft ook gevolgen voor de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering.
De Europese luchtkwaliteit is er in de voorbije twee decennia duidelijk op vooruitgegaan. Toch ademen nog altijd ruim vier op de vijf Europeanen vuile lucht in, blijkt uit onderzoek in het vakblad Nature.
Een boer uit Henegouwen daagt TotalEnergies voor de rechter vanwege de impact van het bedrijf op de klimaatcrisis. Extreme weersomstandigheden hebben zijn boerderij aanzienlijke schade berokkend, zegt hij. Het is de eerste klimaatzaak tegen een multinational in België.
Vladimir Poutine a entériné, lundi 11 mars, la dénonciation de l’accord permettant depuis 1956 aux pêcheurs du Royaume-Uni d’opérer dans les eaux russes de la mer de Barents. Or, comme le pointe la presse, plusieurs centaines de milliers de tonnes de cabillaud ont été puisées par les Britanniques dans la région arctique l’an dernier.
Extreme droogte heeft de helft van de landbouwopbrengst in Zambia vernietigd. Oxfam luidt de alarmbel: 6 miljoen mensen staan op de rand van een humanitaire crisis.
Europa is helemaal niet voldoende voorbereid op de extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen die in de volgende jaren zullen blijven toenemen. Dat zegt het Europese Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport.
Europese rivieren bevatten een mix van meer dan 500 schadelijke chemicaliën, blijkt uit Duits onderzoek. Die vormen vooral voor ongewervelde organismen een gevaar.
De skisector in de VS alleen al heeft de afgelopen twintig jaar meer dan vijf miljard dollar misgelopen door de klimaatverandering. Het is voor het eerst dat een studie zich buigt over de economische schade van de opwarming van de aarde voor de ski-industrie.
Textiel wordt op grote schaal vernietigd: zo’n 3,4 miljard T-shirts gaan jaarlijks de vuilbak in. Het merendeel zijn retourzendingen. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van het Europees Milieuagentschap.
Tegen 2050 zal het stedelijke afval met twee derde groeien en de kost bijna verdubbelen, blijkt uit projecties van de VN. Een drastische vermindering van de afvalproductie dringt zich op, en daarmee kan geld verdiend worden.
Een duurzamer model voor de Braziliaanse Cerrado beschermt niet alleen de wereld tegen een voedselcrisis. Het kan de Braziliaanse economie ook 72 miljard dollar extra per jaar opleveren, zegt een rapport van het World Economic Forum.
De Europese verkoop van warmtepompen is vorig jaar licht gedaald na jaren van groei. De sector vraagt dat er snel een Europees actieplan komt. Zo niet komen niet alleen de klimaatdoelen in het gedrang, maar ook 3000 banen.
De hele mensheid profiteert van Antarctica en de oceaan die het continent omringt, schrijven Natalie Stoeckl en Rachel Baird, hoogleraren aan de Universiteit van Tasmanië. Een schatting van de economische waarde kan volgens hen een goede motivatie zijn voor de bescherming van dit unieke ecosysteem.
Het gebruik van chemicaliën met PFAS is in tien jaar tijd enorm toegenomen in de EU, waardoor consumenten ook via hun voeding steeds vaker blootgesteld worden aan PFAS. Dat blijkt uit onderzoek van groenten en fruit. België hoort bij de landen met de hoogste concentraties.
Tegen het einde van deze eeuw kan er door verdwijnende mangrovebossen maar liefst 50.000 procent meer CO2 vrijkomen in de atmosfeer. Dat voorspelt een nieuwe Amerikaanse studie.
Vandaag start de zesde editie van de Milieuvergadering van de Verenigde Naties (UNEA) in Nairobi, Kenia. Wat is UNEA? Wat wordt er besproken en welke impact heeft het platform?
Nieuw onderzoek in het vakblad Nature Foods waarschuwt voor een toenemend tekort aan kalium in landbouwgrond. Dat vormt een ernstige bedreiging voor de wereldwijde voedselzekerheid.
De nieuwe ultrarechtse president van Argentinië Javier Milei wil de kettingzaag zetten in de milieu- en klimaatregels van het land. Voorlopig komt hij van een kale reis thuis.
Het Europese gas- en steenkoolverbruik kende vorig jaar een nooit eerder geziene daling. Dat heeft ook de uitstoot van de energiesector doen dalen, met bijna een vijfde. Energie uit wind en zon tekenen recordcijfers op.
De Coca-Cola Company is opnieuw het meest gevonden merk op zwerfvuil overal ter wereld. Dat blijkt uit de analyse van meer dan een half miljoen stukken zwerfplastic in 41 landen.
De manier waarop de wereld voedsel produceert, moet helemaal op de schop. Dat is nodig om de klimaatcrisis tegen te gaan, de natuur te redden en meer mensen eten te kunnen geven, stelt een commissie van vooraanstaande wetenschappers en economen.
John Podesta stapt in de schoenen van VS-klimaatgezant John Kerry, die vorige maand zijn afscheid aankondigde. Wie is de man die de rol van Amerikaans klimaatambassadeur op zich neemt?
Bomen in warmere en drogere klimaten hebben meer moeite om CO2 op te slaan. ‘Ze “hoesten” eerder dan ze ademen’, stellen Amerikaanse onderzoekers, en worden zo minder dienstbaar als oplossing voor het klimaatprobleem.
Bossen met veel diversiteit in soorten blijken het best bestand tegen stormen en ander extreem weer. Dat toont Frans onderzoek in Europese wouden aan.
De Nederlandse luchthaven van Schiphol, een van de vijf grootste in Europa, heeft laten onderzoeken hoe de CO2-uitstoot in de luchtvaart kan worden teruggedrongen. Het rapport, dat maatregelen voorstelt zoals een wereldwijde tax op kerosine, is gepubliceerd op de website van de luchthaven.
Artificiële intelligentie (AI) ontwikkelt zich in een razend tempo, waardoor ook druk op de grote techbedrijven groeit om de milieu- en klimaatimpact ervan aan te pakken. Want die is groot: AI vereist enorme hoeveelheden energie en water.
Skiërs laten volop PFAS achter op skipistes. Boosdoener is de wax om ski’s of snowboards mee in te vetten.
Dilbeek krijgt het eerste coöperatieve bos in Vlaanderen. Het grote verschil met andere initiatieven: wie een aandeel koopt, kan niet alleen actief meehelpen maar blijft ook wettelijk mede-eigenaar van het bos.
Radicaal-rechtse partijen zijn op weg naar stevige winst bij de Europese verkiezingen, blijkt uit nieuwe projecties. Dat kan de balans in het Europees Parlement stevig doen verschuiven, met grote gevolgen voor de klimaatkoers en het buitenlandbeleid van de Unie.
Microplastics stapelen zich op in de Vlaamse kustwateren, zeehavens en estuaria, blijkt uit grootschalig onderzoek door het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Op twintig locaties werden honderden stalen genomen, en die bevatten allemaal plastic.
Het Nederlandse Milieudefensie is een proces gestart tegen grootbank ING, omdat die haar investeringsbeleid niet genoeg in lijn brengt met het Klimaatakkoord van Parijs. Eerder won de milieuorganisatie al een gelijkaardige zaak tegen Shell.
Een nieuwe studie berekende hoe snel de gletsjers in de Alpen zullen smelten op korte termijn. Zelfs als de opwarming van de aarde volledig zou stoppen, is meer dan een derde van het ijs er tegen 2050 verdwenen. Die conclusie zou mensen meer kunnen aanzetten tot actie.
Grootschalige installaties met zonnepanelen kunnen een zegen zijn voor bedreigde insectenpopulaties en de biodiversiteit, blijkt uit Amerikaans onderzoek. Zo kunnen ze ook de landbouw in de buurt een flinke duw in de rug geven.
De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.
Azerbeidzjan, gastland van de volgende VN-klimaattop, heeft verschillende topmannen van olie- en gasbedrijven en enkele controversiële regeringsfiguren benoemd in het comité dat de top moet organiseren. Ook opvallend: er is geen enkele vrouw bij.
Vorig jaar kwam er wereldwijd de helft meer hernieuwbare energie bij, vergeleken met 2022. Ook de volgende vijf jaar zullen we een recordgroei optekenen. Dat biedt hoop om de klimaatdoelen alsnog te halen, zegt het Internationaal Energieagentschap.
Als in slechts 10 belangrijke zeehavens productiecentra voor groene ammoniak worden opgericht, kan dat 60% van de wereldwijde scheepvaart koolstofvrij maken. Dat hebben onderzoekers van de Universiteit van Oxford becijferd.
Nieuw Amerikaans onderzoek heeft uitgewezen dat een literfles mineraalwater tot 240.000 kleine plasticdeeltjes kan bevatten. Dat is tien tot honderd keer meer dan tot nog toe werd gedacht.
Roofvogelsoorten zoals de zanghavik, de vechtarend of de bruine kiekendief zijn op het Afrikaanse continent bijna volledig verdwenen, stelt nieuw onderzoek in vakblad Nature. Wetenschappers zeggen dat hun verdwijning onbekende risico’s voor de mens met zich meebrengt.
Door de klimaatverandering nemen de visbestanden verder af. Daardoor zullen arme landen minder toegang hebben tot vis, een relatief goedkope bron van gezonde voeding. Een hervorming van de visserij dringt zich op, schrijven biologen Stefanie Colombo en Aaron MacNeil.
Tomatenplanten produceren suberine in de wortels, een stof die hen in staat stelt om zelf water te rantsoeneren tijdens periodes van droogte. Onderzoekers willen nu nagaan of deze stof nog beter kan worden ingezet om planten bestand te maken tegen de droogte in sommige delen van de wereld.
De kans dat er momenteel genetisch gemodificeerde gewassen (ggo’s) op uw bord belanden is uiterst klein, vanwege strenge Europese regels. De EU staat echter onder druk van de biotechsector om een voorstel goed te keuren om bepaalde ggo’s toe te laten, zonder label of bijkomende veiligheidstest. Volgens de Belgische agro-ecologen Anneleen Kenis en Barbara Van Dyck gebeurt dat onder valse voorwendsels.
De populairste sport ter wereld, voetbal, wordt steeds groter. Kan de sector blijven groeien en tegelijkertijd zijn CO2-uitstoot naar beneden halen om te voldoen aan de internationale klimaatdoelstellingen?
2023
De mens heeft zo’n 1400 vogelsoorten uitgeroeid. Dat is twee keer zoveel als tot nog toe werd aangenomen, stelt nieuw Brits onderzoek. Volgens de onderzoekers blijft dat niet zonder gevolgen voor andere soorten en ecosystemen.
Elke dag lekt cocktail van honderden vaten uitgelekte olie, algen, rioolwater en zoutwater vanuit de nabijgelegen Caraïbische Zee in het Maracaibo-meer in Venezuela. Het duwt het meer, het grootste van Latijns-Amerika, naar de ecologische afgrond.
Dit jaar is er in de EU 56 gigawatt aan nieuwe zonnepanelen geïnstalleerd. Dat is 40 procent meer dan vorig jaar. Ook in België spreekt de sector van een recordgroei.
Amper een half jaar na een historische droogte hebben enorme overstromingen grote delen van Kenia, Ethiopië en Somalië onder water gezet, midden in het oogstseizoen. Meer dan vier miljoen mensen in het gebied hebben dringend humanitaire hulp nodig.
Als we binnen de grenzen van onze planeet streven naar welzijn voor iedereen, moeten we dringend nadenken over de manier waarop we onze grondstoffen en natuurlijke bronnen waarderen. Dat schrijft Mathias Schluep, algemeen directeur van het World Resources Forum.
De klimaatcrisis bedreigt steeds meer dier- en plantensoorten die op de beruchte “Rode lijst” staan. Gelukkig is er ook goed nieuws te melden: inspanningen om diersoorten te redden werken wel degelijk.
Van internetbankieren tot online vergaderen: technologie lijkt ons veel tijd te besparen. Maar vaak vullen we de vrijgekomen tijd gewoon op met nieuwe taken, die vaak het gevolg zijn van die nieuwe technologie. Drie experten schrijven hoe we het beter kunnen aanpakken.
Bijna tweehonderd landen hebben woensdagochtend na nachtelijke vergaderingen de slottekst van de VN-klimaattop in Dubai goedgekeurd, zonder harde belofte over de uitfasering van olie, aardgas en steenkool. De reacties die we sprokkelden bij delegatieleden lopen uiteen: van 'historische koersverandering' tot 'ronduit teleurstellend'.
Nu de klimaattop in Dubai zijn tweede week is ingegaan, neemt de druk toe om in het akkoord te praten over een geleidelijke afbouw van fossiele brandstoffen. Maar ook de tegenstand tegen dat idee groeit, met Saoedi-Arabië op kop.
Nu de VN-klimaattop in Dubai zijn tweede week is ingegaan, neemt de druk toe om in het akkoord te praten over een geleidelijke afbouw van fossiele brandstoffen. Maar ook de tegenstand tegen dat idee groeit, met oliestaat Saudi-Arabië op kop.
Cruciale kantelpunten in het klimaatsysteem van de aarde komen in sneltempo dichterbij. Dat blijkt uit het grootste onderzoek ooit naar “tipping points”. Meer dan tweehonderd wetenschappers werkten mee aan een tekst met waarschuwingen en aanbevelingen, die is gepresenteerd op de klimaattop in Dubai (COP28).
Blootstelling aan PFAS heeft een negatieve invloed op de botontwikkeling bij adolescenten en jongvolwassenen, blijkt uit onderzoek in de VS.
Na alle regen in de afgelopen weken zou je het misschien niet meteen zeggen, maar volgens nieuwe data van de Verenigde Naties rukt droogte overal ter wereld op: “Er zijn weinig gevaren die meer levens eisen en meer economisch verlies veroorzaken.”
Op de VN-klimaattop in Dubai zijn een recordaantal lobbyisten van de fossiele industrie aanwezig, zeggen lobbywaakhonden. Volgens een telling is die groep lobbyisten groter dan de delegaties van alle landen behalve het gastland en Brazilië, en vier keer groter dan op de vorige klimaatconferentie in Egypte.
Honderden inheemse leiders mogen dan wel afgereisd zijn naar de klimaattop in Dubai, in akkoorden blijven ze onzichtbaar. “We hebben nochtans de kennis om Moeder Aarde te beschermen.”
‘De luchtvaart kan de opwarming van de aarde nog meer doen toenemen.’ Tot deze conclusie komen Britse onderzoekers. Ze bekeken twee jaar lang het effect van andere uitstoot in de luchtvaart dan die van CO2.
De wereldwijde CO2-uitstoot uit fossiele brandstoffen is dit jaar opnieuw gestegen tot een ongezien niveau, zo blijkt uit een explosief rapport dat vandaag wordt voorgesteld op de klimaattop in Dubai. Dat kan betekenen dat het koolstofbudget om onder de 1,5 graad Celsius te blijven al binnen zeven jaar opgesoupeerd is.
Hoe kunnen lage-inkomenslanden hun economische infrastructuur en transport verbeteren met zo weinig mogelijk impact op het klimaat? Mobiliteitsexperts tonen in een nieuwe paper het enorme potentieel van het spoor voor duurzame groei en energie-efficiëntie.
De COP28-klimaattop opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de “historische beslissing” toe.
Bij de start van de Klimaattop in Dubai komt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) met nieuwe cijfers, en die zijn niet geruststellend voor de onderhandelaars. 2023 wordt het warmste jaar ooit gemeten, en de zeespiegelstijging en CO2-concentratie zijn nog nooit zo hoog geweest.
De VN-klimaattop in Dubai opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de ‘historische beslissing’ toe.
Dit is wat er op het spel staat op de VN-klimaattop in Dubai: een internationaal akkoord over de uitfasering van fossiele brandstoffen. Zal dat lukken, met een oliestaat die de klimaattop organiseert?
Om de meest vervuilende industriële sectoren te vergroenen is zo’n 12.300 miljard euro aan investeringen nodig, blijkt uit nieuwe cijfers van het Wereld Economisch Forum. Vooral in de productie van cement en staal, en de energie- en transportsectoren zijn nog enorme veranderingen nodig.
Donderdag start in Dubai een - alweer cruciale - VN-klimaattop. Begrippen als INDC’s, emissiehandel en loss and damage zullen ons dus weer twee weken lang om de oren vliegen. Tijd voor een opfrissing van ons klimaatjargon.
Nog twee dagen voor alweer een cruciale VN-klimaatconferentie, een internationaal akkoord over de uitfasering van fossiele brandstoffen is wat er op het spel staat. Kan een oliestaat de klimaattop hosten die deze natte droom van klimaatactivisten waarmaakt?
In Irak worstelt 60% van de boeren met watertekorten en verminderde oogsten door de extreme droogte. Veel Irakezen proberen na jaren van conflict de draad weer op te nemen, maar nu dreigt de klimaatverandering er voor een tweede keer voor te zorgen dat ze hun huis en land moeten verlaten.
Alle acht Vlaamse en Waalse politici die zijn getest, testen positief op PFAS in hun bloed, ongeacht woonplaats of levensstijl. “Dit toont hoe wijdverspreid PFAS-vervuiling is.”
Ziet u ook de bomen door het bos niet meer in de wirwar van klimaatrapporten, energiecijfers en CO2-concentraties? In aanloop naar de klimaattop in Dubai lijsten we de belangrijkste cijfers en trends voor u op.
Rivierdelta’s wereldwijd staan onder druk, en lang niet alleen door de klimaatverandering, blijkt uit een studie van 49 grote riviermondingen over de hele wereld. In veel gevallen vormen bevolkingsgroei en slecht milieubeheer een nog grotere bedreiging.
De rijkste 1 procent in de wereld stoot evenveel uit als de 5 miljard armste mensen op aarde, stelt Oxfam in een nieuw rapport. De ngo pleit voor een belasting op extreme rijkdom.
Temperatuurrecords sneuvelen en de uitstoot van broeikasgassen bereikt nieuwe hoogten. Het Emissions Gap Report 2023 dat op maandag werd vrijgegeven klinkt bijzonder onheilspellend: de wereld stevent af op een temperatuurstijging van net geen 3 graden Celsius
De bosbranden dit jaar in Canada hebben niet alleen lokaal, maar wereldwijd ernstige gevolgen gehad voor de luchtkwaliteit. Nieuw onderzoek toont aan dat het volledige noordelijk halfrond, inclusief Europa en China getroffen werd.
Er is een Europees akkoord over een nieuwe richtlijn die milieumisdrijven strenger aanpakt. Het aantal erkende misdrijven verdubbelt en de straffen worden strenger.
Als we ons gebruik van herbruikbare flesjes en bekers met tien procentpunt opkrikken tegen 2030, elimineren we duizend miljard plastic drankverpakkingen. En minstens 153 miljard van die plastics komen dan niet langer in oceanen en rivieren terecht, beweert milieugroep Oceana in een nieuw rapport.
Waterschaarste of waterstress treft één op de drie kinderen op mentaal en fysiek vlak, zegt VN-kinderrechtenorganisatie Unicef in een nieuw rapport.
Australië heeft een verdrag getekend met het eilandstaatje Tuvalu om klimaatvluchtelingen op te vangen. Dat is een mijlpaal, schrijft Jane McAdam, aan de Universiteit van Oxford. Het kan een begin zijn van bredere akkoorden in de regio.
Regeringen zijn van plan om in 2030 twee keer zoveel fossiele brandstoffen te produceren als wat het Klimaatakkoord van Parijs toelaat. Dat blijkt uit een VN-onderzoek van 20 grote landen die steenkool, olie en gas produceren.
Olie- en gasbedrijf Shell heeft voor het Hooggerechtshof in Londen een enorme schadeclaim geëist van Greenpeace, tenzij de organisatie al haar verdere protesten tegen het bedrijf wereldwijd stopzet. De milieuorganisatie spreekt van intimidatie.
De Europese Commissie wil weten of onze kleding vrij is van schadelijke chemicaliën. Onafhankelijke laboratoria in België, Duitsland en Italië concluderen dat een zesde van ons textiel onze gezondheid kan schaden.
Driekwart van de Belgen wil fossiele brandstoffen afbouwen en pleit voor meer investeringen in wind- en zonne-energie. Ook voor ambitieuze klimaatdoelen is er een grote meerderheid, blijkt uit een enquête in opdracht van 11.11.11 en Knack.
Vijftien consumentenorgansiaties hebben bij Europa klacht ingediend tegen grote producenten van flessenwater. Onder meer Danone, Coca-Cola en Nestlé schilderen hun producten veel groener af dan ze zijn, stellen ze.
Door de voedselverspilling aan te pakken, kunnen Europese landen de ecologische voetafdruk fors verminderen. Deense onderzoekers zien grote winsten op het vlak van water-, land- en energieverbruik.
Regeringen zijn van plan om in 2030 zowat dubbel zoveel fossiele brandstoffen te produceren als wat het Klimaatakkoord van Parijs toelaat. Dat blijkt uit een VN-onderzoek van twintig grote producerende landen van steenkool, olie en gas.
Koraalriffen hebben er een nieuwe vijand bij: overal ter wereld rukken korstvormende algen snel op. De algen gedijen in het warmere water, overwoekeren de koralen en verstikken ze.
Er is te weinig financiële ondersteuning voor zonne-energie in de armste landen van de wereld. Dat weerhoudt zonne-energie ervan om overal het volledige potentieel te bereiken, zo stellen Britse wetenschappers in een analyse.
In Europa zijn ‘verborgen bomen’ goed voor maar liefst een miljard ton aan extra biomassa. Het zijn bomen in steden en landelijke gebieden die eerder niet meegerekend werden in inventarisaties omdat ze niet in een bos groeien.
In de Chileense hoofdstad Santiago staat de droge, zuidelijke zomer voor de deur en dreigt een watertekort. Meer dan 40% van de 19,5 miljoen Chilenen wonen in Santiago, en het drinkwater wordt er steeds schaarser. Gemeenschappen in en rond de stad herontdekken de natuur nu als oplossing voor dat probleem.
De productie, het transport, het verpakken en de opslag van voedsel leidt samen tot een uitstoot van 4,6 gigaton CO2 per jaar. Dat is een hap van 15 procent van het jaarlijkse wereldwijde verbruik van fossiele brandstoffen.
Souhaiter restreindre certaines libertés individuelles ne veut pas dire que l’on est liberticide, car la liberté fondamentale est bien différente que ces petites libertés.
Volgens nieuw onderzoek van de Britse universiteiten van Surrey en Swansea is het haalbaar om relatief goedkope, lichte zonnepanelen te ontwikkelen die energie kunnen genereren in de ruimte.
De Europese Unie zal haar eigen energie- en klimaatdoelen niet halen op basis van de plannen die tot nog toe zijn ingediend. Dat blijkt uit een vernietigende doorlichting van Climate Action Network Europe, een koepel van milieuorganisaties.
De landbouw moet dringend minder plastics gaan gebruiken, stellen wetenschappers in het vakblad “Nature”. Zo kunnen we voorkomen dat microplastics en giftige chemicaliën terechtkomen in de bodem, en ook in ons voedsel.
De Europese hopteelt krijgt het moeilijker in een opwarmend klimaat, stelt onderzoek in Nature. Niet alleen daalt de oogst, ook de typische smaak komt in het gedrang.
In Brazilië, de grootste sojaproducent ter wereld, rijpen de geesten om uitgeputte gronden te herstellen voor de teelt, in plaats van bossen te kappen om nieuwe landbouwgrond vrij te maken.
David Obura, président de l’IPBES, a fait toute sa carrière en étudiant les récifs coralliens et est le cofondateur de CORDIO East Africa, une organisation à but non lucratif qui mène des recherches, assure la surveillance et le renforcement des… Continue Reading →
België zal zich volgende week onthouden bij de stemming over de hervergunning van glyfosaat, een werkzame stof in verschillende bestrijdingsmiddelen. “Een compromis à la belge”, reageert Bond Beter Leefmilieu (BBL) teleurgesteld.
Van 2016 tot 2021 heeft extreem weer wereldwijd 43,1 miljoen kinderen uit hun huis gejaagd, blijkt uit cijfers van Unicef. Dat zijn er zo’n twintigduizend per dag.
Pesticiden die verboden zijn in de EU worden nog steeds massaal verscheept naar Zuid-Afrika. Daar beginnen arbeiders in de landbouw zich te verenigen om aan te tonen dat die bestrijdingsmiddelen hun gezondheid schaden. “Waarom zijn onze levens minder belangrijk?”
Volgens gegevens van de Europese klimaatdienst Copernicus was de afgelopen september de warmste maand ooit sinds de metingen. Het brengt 2023 weer wat dichter bij de twijfelachtige eer om warmste jaar ooit te worden.
Amfibieën zijn overal ter wereld in grote problemen en hebben wanhopig behoefte aan bescherming. De klimaatverandering blijkt een steeds grotere rol te spelen in de teloorgang, stelt onderzoek in Nature.
Steeds meer mensen op de vlucht door droogte, overstromingen of mislukte oogsten - allemaal zaken die vaker voorkomen in een warmere wereld. Toch gnieten klimaatvluchtelingen tot vandaag geen enkele erkenning. Hoog tijd om die juridische leemte aan te pakken, schrijft Cristiano d’Orsi, hoogleraar Internationaal Recht aan de Universiteit van Johannesburg.
Meer dan 75 organisaties hebben een open brief gepubliceerd aan nationale en Europese politici. In de brief roepen ze op om privévliegtuigen te verbieden en om frequent vliegen te belasten.
De wereldwijde werkgelegenheid in de hernieuwbare energiesector bereikt een recordpiek van 13,7 miljoen voltijdse banen. Dat blijkt uit een nieuw rapport van het Internationaal Agentschap voor Hernieuwbare Energie (Irena) en de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO).
Tropische bossen zijn niet langer de belangrijkste CO2-reservoirs ter wereld, stelt een nieuwe studie in Nature. Boreale en gematigde bossen hebben die rol overgenomen.
Cruisemaatschappijen investeren steeds vaker in schepen op vloeibaar aardgas. Ze profileren die move als een ‘klimaatvriendelijke’ actie. Maar onderzoek toont aan dat dit niet de hele waarheid is, stelt de ngo Opportunity Green. Die dient klacht in wegens “greenwashing”.
bosbranden,jongeren,Portugal,Europees Hof voor de Rechten van de Mens,proces,opwarming,Klimaatakkoord van Parijs,klimaatcrisis,Save the Children
De heetste winter ooit, gevolgd door een bijzonder droge lente, leidt tot grootschalige droogte in heel Bolivia. Zes van de negen departementen kampen nu met droogte.
Hoe weet je of er gevaarlijke chemische stoffen in je regenjas of voedselverpakking zitten? De nieuwe app Scan4Chem kan daarbij helpen.
De hoop om de ergste gevolgen van de klimaatverandering te vermijden blijft leven, met dank aan het fenomenale succes van hernieuwbare energie. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Internationaal Energieagentschap (IEA).
Regenwormen blijken een onderschatte rol te spelen in de mondiale voedselvoorziening. Ze dragen elk jaar bij aan de productie van 140 miljoen ton voedsel, stelt onderzoek in Nature.
De Noorse toendra rekent op strenge winters en temperaturen die met gemak tientallen graden onder het vriespunt gaan. De temperatuurschommelingen van de laatste jaren blijken een groot probleem voor de rendierpopulaties in Noorwegen én voor de mensen die er afhankelijk van zijn. “We kunnen niet meer vertrouwen op de natuur”.
Maar liefst 98 procent van de Europeanen leeft in een gebied met een schadelijke luchtkwaliteit. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van de Britse krant The Guardian.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2% dalen – of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
De Europese Unie gebruikt heffingen op CO2-uitstoot om een gaspijplijn in Roemenië te financieren. Brussel beweert dat het project de uitstoot zal verminderen in vergelijking met steenkool, maar critici veroordelen de beslissing.
De wereld moet een flinke inhaalbeweging maken als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, blijkt uit cijfers van consultancybedrijf PwC. Vanaf nu moet de uitstoot elk jaar 17,2 procent dalen - of zeven keer sneller dan het huidige tempo.
Patiënten met borst-, eierstok-, huid- en baarmoederkanker blijken opvallend hogere niveaus van bepaalde chemicaliën in hun lichaam te hebben. Een grootschalig onderzoek in de VS vindt een “duidelijk verband” met stoffen als PFAS en Bisphenol A.
Of het nu gaat om de strijd tegen honger, armoede en ziekte of de toegang tot schoon water en energie: de klimaatverandering en extreem weer halen de hele ontwikkelingsagenda overhoop. Dat blijkt uit een gezamenlijk rapport van 18 VN-instellingen en agentschappen.
De toename van zowel droogtes als erg natte periodes vormt een grote uitdaging voor het waterbeheer overal ter wereld. Niet alleen de beschikbaarheid van water staat onder druk, maar ook de kwaliteit ervan, blijkt uit internationaal onderzoek.
De schoolstakingen van Greta Thunberg en haar volgelingen hebben een tastbare indruk gemaakt op het consumentengedrag. Uit onderzoek in Zwitserland blijkt dat bijna een op drie zijn gedrag heeft veranderd.
De wereldwijde vraag naar fossiele brandstoffen zal nog voor 2030 beginnen te dalen. Dat zegt Fatih Birol, topman van het Internationaal Energieagentschap (IEA). ‘Elektriciteit en brandstoffen met een lage uitstoot staan steeds meer in voor de stijgende energiebehoeften van de wereld.’
Wereldwijd de helft van onze vlees- en melkproducten vervangen door plantaardige alternatieven levert enorme klimaat- en milieuwinsten op, zegt een nieuwe studie in Nature. De CO2-uitstoot zou met 31 procent dalen en de aantasting van bossen en natuurgebied zou grotendeels gestopt kunnen worden.
De blootstelling van de Europeanen aan de chemische stof bisphenol A ligt veel te hoog en vormt een gezondheidsrisico voor miljoenen mensen. Dat blijkt uit onderzoek van het Europees Milieuagentschap (EEA).
De haastige uitbreiding van kobalt- en kopermijnen in de DR Congo leidt tot gedwongen uitzettingen en ernstige mensenrechtenschendingen zoals seksueel geweld, brandstichting en mishandeling. Dat blijkt uit onderzoek door Amnesty International in het zuiden van het land.
De ontbossing in het Braziliaanse Amazonegebied blijft een neerwaartse trend vertonen, zo blijkt uit gegevens die vrijdag zijn vrijgegeven door INPE, het nationale ruimteonderzoeksinstituut van Brazilië.
De grootste banken ter wereld pompen twintig keer meer in de oorzaken van de klimaatcrisis dan regeringen in het zuiden krijgen voor klimaatoplossingen. Dat blijkt uit cijfers van de ngo ActionAid.
De zomercampagne ‘Niet meppen, wel appen’ heeft anderhalf miljoen waarnemingen van insecten in Vlaanderen opgeleverd. ‘Een massa insecten, maar toch zien we bij veel soorten een achteruitgang’, concludeert Natuurpunt.
Welvarende landen slagen er niet in om economische groei in evenwicht te brengen met de internationale klimaatdoelstellingen. Spreken over ‘groene groei’ is misleidend, stelt een nieuwe studie in The Lancet, omdat deze landen er niet in slagen om hun emissies voldoende terug te dringen.
Europese longspecialisten hebben opgeroepen om dringend in actie te komen tegen de klimaatcrisis. ‘Die vormt een van de grootste risico’s voor mensen met ademhalings- en longproblemen’, schrijven ze.
Glyfosaat, de werkzame stof in verschillende bestrijdingsmiddelen, is overal: het is al aangetroffen in menselijke urine, huisstof en de bodem. Uit nieuw onderzoek van Pan Europe en de Europese Groenen blijkt dat de stof en zijn metaboliet AMPA ook terug te vinden is in de waterlopen van elf van de twaalf onderzochte lidstaten …
De commerciële walvisvangst in IJsland zal worden hervat na een verbod van twee maanden. De regering heeft de walvisjacht in juni tijdelijk verboden vanwege zorgen over het dierenwelzijn, maar laat de praktijk nu toch weer doorgaan. Dat lokt veel kritiek uit van milieuactivisten en voorstanders van dierenrechten.
Wereldwijd worden steeds grotere hoeveelheden N2O uitgestoten, ook bekend als lachgas. De emissie van dit broeikasgas – vele malen krachtiger dan CO2 – is de voorbije eeuw verdrievoudigd. Vooral stuwmeren vormen het probleem.
De leiders van de G20 komen op 9 en 10 september bijeen in New Delhi. Daar zullen ze onder meer maatregelen bespreken om de klimaatverandering aan te pakken en schone energie te stimuleren. Verschillende experts vinden dat de G20-landen een deadline moeten vastleggen voor het afschaffen van subsidies. Enkel zo kunnen fossiele brandstoffen uitgefaseerd worden.
Volgens nieuw onderzoek van de Universiteit van Cambridge en de Vrije Universiteit Amsterdam overdrijven de meeste CO2-compensatieprogramma’s in hoeverre ze bomen planten of ontbossing voorkomen. Dat zet het systeem van de populaire koolstofkredieten zwaar onder druk.
Kunstlicht verstoort de biologische klok van wilde dieren, en daardoor blijven ze ‘s nachts langer actief. Dat hebben biologen van de Universiteit Antwerpen aangetoond.
Australische onderzoekers hebben aangetoond dat kleine stedelijke vergroeningsprojecten een enorme boost kunnen betekenen voor het ecosysteem van de stad.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, schrijft expert Matthew Blackett van de Universiteit van Coventry.
De recente verwoestende overstromingen in Peking hebben het Chinese “Sponge Cities Project” danig op de proef gesteld. Hoewel de hoofdstad onder het project extreme regenval zou moeten aankunnen, lieten tientallen mensen het leven en moest een gloednieuwe “sponsluchthaven” sluiten.
De Cambodjaanse textielindustrie teert op illegaal gekapt brandhout. Het best bewaarde regenwoud van het land komt daardoor in gevaar.
De gevolgen van een veranderend klimaat worden steeds duidelijker: ongewone weersomstandigheden zijn eerder regel dan uitzondering geworden. Maar de klimaatverandering heeft ook een impact onder het aardoppervlak, waardoor het gevaar op aardbevingen en vulkaanuitbarstingen kan toenemen.
Op zaterdag hebben honderden Zuid-Koreanen in de hoofdstad Seoul betoogd tegen plannen van Japan. Het Zuid-Koreaans buurland kondigde vorige week namelijk aan dat het zal beginnen “behandeld” radioactief water te lozen in de Stille Oceaan.
Na verschillende terreinbezoeken aan plantages in Liberia en Kameroen, hebben onderzoekers aantijgingen bevestigd van seksuele intimidatie, oneigenlijk grondgebruik en oneerlijke wervingspraktijken aan het adres van het Belgisch-Luxemburgs palmoliebedrijf Socfin.
De top in Jamaica over diepzeemijnbouw heeft voorlopig geen groen licht opgeleverd. ‘Er wordt steeds meer ingezien hoe onrechtvaardig en vernietigend diepzeemijnbouw zal zijn.’
“Luchtvervuiling en antibioticaresistentie zijn op dit moment de twee grootste bedreigingen voor de volksgezondheid”, volgens recent grootschalig onderzoek over bacteriën in fijnstof van luchtvervuiling. Resistentie tegen antibiotica neemt toe in gebieden waar veel luchtvervuiling wordt gemeten.
De klimaatcrisis en de teloorgang van het milieu leiden op verschillende manieren tot een toename van mentaal, fysiek en institutioneel geweld tegen kinderen, schrijven vier Britse experten. Ze pleiten voor meer onderzoek naar het verband tussen extreem weer en geweld tegen kinderen.
Ons voedselsysteem bleek de voorbije jaren rampzalig kwetsbaar. Het is niet gebouwd om iedereen toegang tot voedsel en gezonde voeding te garanderen. Speciaal VN-rapporteur Olivier De Schutter schetst hoe we van crisis naar veerkracht kunnen gaan.
Afgelopen maand brak de temperatuur wereldwijd verschillende records, bevestigt het Europese observatieprogramma Copernicus.
Jaarlijks dreigt meer dan 122 miljard dollar aan economische activiteit verloren te gaan als extreem weer de werking van havens verstoort. Onderzoek door de Universiteit van Oxford spreekt van een grote impact op de internationale handel.
Tegenwoordig loont het soms om kleren opnieuw binnen te brengen bij de modeketens. Die geven je er een kortingsbon voor, en een goed gevoel. Ze beloven immers dat de kledij een “tweede leven” kan krijgen.
De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.
“Er is te weinig aandacht voor de impact van de klimaattransitie op de arbeidsomstandigheden van mijnwerkers en fabrieksarbeiders, waarschuwt de Nederlandse vakbond CNV Internationaal. "Om werkelijk duurzaam te zijn, mogen de sociale gevolgen niet vergeten worden.”
Morgen, op 2 augustus, zullen alle hulpbronnen al opgebruikt zijn die de planeet in een jaar kan genereren. Als iedereen aan het tempo van de Belgen zou consumeren, zou “Earth Overshoot Day” zelfs al op 26 maart gevallen zijn, zegt het Wereldnatuurfonds.
Extreem weer, de stijgende zeespiegel en milieuvervuiling maken dat hiv in de Aziatisch-Pacifische regio moeilijker valt in te dijken. ‘We weten dat de klimaatverandering de menselijke gezondheid beïnvloedt.’
De helft van alle kinderen in Europa en Centraal-Azië wordt steeds vaker blootgesteld aan hittegolven, het dubbele van het wereldwijde gemiddelde. Dat blijkt uit een onderzoek van Unicef in vijftig landen.
Het aantal rechtszaken over klimaatverandering is sinds 2017 meer dan verdubbeld en neemt wereldwijd nog steeds toe.
Toeristen trekken naar de Middellandse Zee alsof er niets aan de hand is, maar de huidige hittegolven zijn wel degelijk een game changer, schrijven experten Susanne Becken en Johanna Loehr. Hoe, waar en wanneer we reizen gaat de komende jaren sterk veranderen.
Hulporganisaties waarschuwen voor uitbraken van dengue in de nasleep van de vele overstromingen in heel Azië. Die creëren de perfecte broedplaatsen voor de mug die de ziekte overbrengt.
De extreme hittegolven deze maand in grote delen van de VS, Zuid-Europa en China zouden ‘vrijwel onmogelijk’ geweest zijn zonder de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. Dat is de conclusie van het World Weather Attribution-initiatief (WWA).
Reizen met de trein is in Europa gemiddeld twee keer duurder dan vliegen, blijkt uit onderzoek door Greenpeace. Op sommige routes en bij last-minute boekingen kan het prijsverschil nog veel groter zijn, en dat heeft veel met het beleid te maken.
De klimaatcrisis dreigt een derde van de vlasoogst teniet te doen. Dat meldt de Europese koepel voor vlas, linnen en hennep. Vlasboeren experimenteren met wintervlas om hittegolven te slim af te zijn.
Verschillende schoonmaakproducten die in tal van gezinnen worden gebruikt, blijken gevaarlijk voor de gezondheid. Dat wijst een studie uit in opdracht van ACV.
Stoppen met plastic: veel bedrijven beloven het, maar nog meer bedrijven vermijden het. De ngo Surfrider Foundation Europe brengt in kaart welke strategieën ze toepassen om plastic te blijven gebruiken.
