Articles

Kurk toont ons hoe we opnieuw op een duurzame manier met het bos kunnen leven, met minder bosbranden en meer natuur.

De klimaatverandering draagt wereldwijd bij tot een toename van natuurbranden. Dat blijkt uit een nieuw internationaal onderzoek waaraan de VUB deelnam. Dat klinkt logisch, maar dat is het niet per se, omdat door menselijke activiteiten heel wat bosgebied versnipperd raakt, waardoor natuurbranden zich minder makkelijk verspreiden. De Afrikaanse savanne is zo'n gebied met een dubbele impact.

In de jaren na een zware storm, overstroming of aardverschuiving neemt partnergeweld tegen vrouwen toe. Dat blijkt uit onderzoek van University College London in 156 landen.

Gemonitorde populaties van wilde dieren zijn gemiddeld met 73 procent gekrompen tussen 1970 en 2020. In Latijns-Amerika en het Caraïbisch gebied ging het zelfs om 95 procent, meldt het Wereldnatuurfonds WWF: "Verschillende indicatoren tonen dat de natuur verdwijnt met een alarmerende snelheid". Ook voor de mens blijft dat niet zonder gevolgen, waarschuwt het WWF.

De aantallen zoogdieren, vogels, amfibieën, reptielen en vissen in het wild zijn sinds 1970 gemiddeld met 73% afgenomen. Dat is te lezen in het nieuwste Living Planet Report van het Wereld Natuur Fonds (WWF).

Bos, grasland, andere natuur of gewone tuinen: allemaal slaan ze ongeveer evenveel koolstof op in de bodem. Enkel akkers slaan per hectare minder koolstof op. Dat blijkt uit een groot bodemonderzoek in Vlaanderen. Voor het eerst is zo'n onderzoek op zo'n grote schaal gevoerd, tot een diepte van 1 meter. "Fantastisch dat dit gebeurt, dit is cruciaal", benadrukt bioloog Ivan Janssens van UAntwerpen het belang ervan voor ons klimaatbeleid.

In 2027 treedt een nieuw Europees CO2-rechten veilingsysteem in werking: ETS-2. Brandstofleveranciers gaan dan een heffing betalen voor de CO2 van hun product. Dat betekent een flinke extra inkomstenbron voor de overheid, die gebruikt zou moeten worden voor de verduurzaming van de mobiliteit. Maar elk plan om dat te doen, ontbreekt, waarschuwen de autobranche en Natuur & Milieu.

De insectentelling van Natuurpunt deze zomer levert ‘verontrustende’ resultaten op: bij heel wat insectensoorten is een sterke achteruitgang vast te stellen. Vooral hommels, vlinders en zweefvliegen bleven deze zomer weg.

De lancering van de satelliet Sentinel-2C, ontwikkeld en beheerd door de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, heeft om 3.50 uur Belgische tijd kunnen plaatsvinden. De satelliet zou eigenlijk 24 uur eerder naar de ruimte vertrekken, maar de lancering werd uitgesteld door elektrische problemen. De nieuwe Europese satelliet zal onder meer de methaanuitstoot en de waterkwaliteit beter in kaart kunnen brengen.

Terwijl de formateurs uitrustten in hun pauzeweek, maakte de klimaatcrisis het leven zoals we het vroeger kenden steeds meer onmogelijk. Middenveldorganisaties, wetenschappers en burgers roepen de Vlaamse en federale onderhandelaars op om ambitieus klimaat- en natuurbeleid centraal op te nemen in de regeringsnota. Want de klimaatopwarming is in een stroomversnelling geraakt, met alle rampzalige gevolgen vandien.

Tropische cyclonen vormen zich dichter bij de kustlijnen van Zuidoost-Azië, worden snel sterker en blijven langer hangen. Volgens onderzoekers is er dringend actie nodig om gemeenschappen die risico lopen te beschermen.

Meer dan 250 wetenschappers, bekende Belgen en burgerbewegingen roepen in een open brief van 11.11.11, Bond Beter Leefmilieu en Canopea de Vlaamse en Federale onderhandelaars op om ambitieus klimaat- en natuurbeleid centraal op te nemen in de regeringsnota. Want de klimaatopwarming is in een stroomversnelling geraakt, met alle rampzalige gevolgen vandien.

Na meer dan een jaar van recordhitte nadert het hoogtepunt van het bosbrandseizoen in grote delen van onze groene planeet. Wat betekent dat voor mens en natuur? “Zelfs bomen stoppen met ademen als reactie op de rook”, zeggen experts.

De Europese Natuurherstelwet is de grootste kans voor natuurherstel in 30 jaar en tegelijk noodzakelijk voor de aanpak van klimaatverandering en de biodiversiteitscrisis.

De natuurherstelwet, een van de laatste grote wetgevende luiken van de Europese Green Deal, is dan toch goedgekeurd. Twee jaar na het voorstel heeft de Oostenrijkse minister van Milieu alsnog voor gestemd, waardoor de nodige meerderheid van de lidstaten is gevonden. Opvallend: binnen de Oostenrijkse federale regering dreigt nu wel een politieke crisis.

Ondanks de ruk naar rechts tijdens de Europese verkiezingen lijken de fundamenten van het Europees klimaatbeleid overeind te zullen blijven. De tijd van nieuwe, hoge doelstellingen is voorlopig wel voorbij. En het zal nog gaan spannen om enkele symbooldossiers zoals de natuurherstelwet en het verbod op benzinewagens.

We willen geen doemdenkers zijn, maar het klimaat is ontregeld, ecosystemen zijn vernietigd en veel mensen hebben geen toegang tot voldoende voedsel en energie, schrijft Moritz Tenthoff, die in Colombia werkt voor Broederlijk Delen. Hij wijst op twee recente lichtpuntjes uit Latijns-Amerika.

Vandaag, 22 mei, is het Internationale Dag van de Biodiversiteit. Hoe erg is het gesteld met onze biodiversiteit? Valt er iets te vieren of wordt het een wake-up call? Kunnen we het tij nog keren? En hoe helpt zo’n Dag van de Biodiversiteit daarbij?

De ongelijkheid in onze wereld is torenhoog. Bovendien heeft ze een enorme economische, ecologische en menselijke kost. In het nieuwe boek Kantelen! toont Eva Smets aan dat een andere aanpak van onze economie, klimaat en zorg niet alleen broodnodig, maar ook mogelijk is. Als we kantelen naar een donuteconomie, dan ligt een rechtvaardige toekomst voor het grijpen.

Inheemse gemeenschappen verzetten in hun directe omgeving belangrijk onbetaald werk in de strijd tegen de klimaatverandering en voor natuurbeheer. Werk dat in feite de hele wereld ten goede komt. Moet dit werk worden vergoed?

Behalve de grote menselijke tol is er in Gaza ook sprake van ernstige vernielingen van natuur en milieu. Dat roept vragen op over de langetermijngevolgen van deze oorlog. Moet ook het milieu beschouwd worden als oorlogsslachtoffer dat bescherming en gerechtigheid verdient?

Activisten van Greenpeace hebben een reusachtige giftige appel geïnstalleerd aan het Europees Parlement in Brussel. Ze vragen de EU-parlementsleden om boeren en boerinnen geen vergiftigd geschenk te geven door de natuurbeschermingsregels in het gemeenschappelijk landbouwbeleid te schrappen.

Naast het leed dat de bevolking van Palestina ondergaat, leiden ook waterbronnen, bodem, lucht, bomen en planten ernstige schade. Deze schade heeft een naam: ecocide.

Actievoerders van Greenpeace België projecteren maandag 25 en dinsdag 26 maart getuigenissen van gewone Belgen aan de hoofdkwartieren van politieke partijen en op publieke plaatsen in Brussel. In de video’s vertellen mensen over de uitdagingen waarmee ze in hun dagelijks leven worstelen door het gebrek aan doortastend en inclusief klimaat- en natuurbeleid in ons land. De actie trapt de ‘Ik verdien meer’-campagne af, waarmee de Belgische milieu- en natuurbeweging politici wil aansporen om van klimaat- en natuurbeleid dat niemand achterlaat een topprioriteit te maken in de volgende legislatuur.

6 Europese lidstaten, onder leiding van de Oostenrijkse minister van Landbouw, vragen versoepelingen van de ontbossingswet die eind dit jaar van kracht wordt. Die moet verhinderen dat nog producten op de Europese markt komen waarvoor bos is gesneuveld. Hun vraag wordt vandaag in Brussel besproken op de bijeenkomst van Europese Landbouwministers.

Als de hele wereld zou consumeren zoals de Belgen, zouden de natuurlijke hulpbronnen nu zaterdag 23 maart al opgebruikt zijn. “Ons systeem loopt tegen de grenzen van de planeet aan”, zegt het WWF.

Elk jaar komt er evenveel verharding bij als het volledige grondgebied van Mechelen. In totaal kwam er tussen 2013 en 2021 maar liefst 15.000 hectare verharding bij, of gemiddeld meer dan vijf hectare per dag. Dat zijn de harde cijfers uit het Betonrapport 2024 van Breekijzer en Natuurpunt. Om de doelstellingen van de betonstop te kunnen halen, zullen we tot 2050 jaarlijks 1 m² per Vlaming moeten ontharden.

Europa is helemaal niet voldoende voorbereid op de extreme hitte, droogte, natuurbranden en overstromingen die in de volgende jaren zullen blijven toenemen. Dat zegt het Europese Milieuagentschap (EEA) in een nieuw rapport.

‘Voedsel is te goedkoop’, noteert landschapsarchitect en auteur Louis De Jaeger tijdens een gesprek tussen boeren en mensen uit de retail en de voedingsindustrie. ‘Als we de landbouw eerlijk willen maken, moeten we de hele maatschappij aanpakken.’

De brainstormsessies in de Europese middens bereiken een ongeziene creativiteit deze dagen. Opgejaagd door de boerenprotesten, krioelt het er van de ideeën om het Europese landbouwbeleid nóg wat minder groen te maken. Samen met meer dan 60 organisaties roepen Bond Beter Leefmilieu en Natuurpunt vandaag Europees commissievoorzitter Ursula Von der Leyen op om die plannen te laten varen en een echt antwoord te geven op de uitdagingen van de Europese landbouw.

De natuurherstelwet is dan toch goedgekeurd in het Europees Parlement. De wet om natuurgebied in de Europese Unie te beschermen, hing aan een zijden draadje. De grootste fractie in het Europees Parlement had opgeroepen om tegen te stemmen. Maar een meerderheid van de parlementsleden heeft het politieke akkoord nu toch goedgekeurd. De lidstaten zelf moeten de wet nog wel goedkeuren.

Na de hevige boerenprotesten en de politieke beslissingen die in het verlengde daarvan genomen werden, in het nadeel van natuur en milieu, reageert nu ook het brede middenveld. Met een open brief benadrukt WWF, samen met meer dan 50 organisaties, dat natuur niet het probleem is, maar een belangrijk deel van de oplossing. Nu maatregelen voor natuurherstel terugdraaien, is een verduiveld slecht idee. Het maakt een doeltreffende aanpak van de uitdagingen waar we als maatschappij voor staan onmogelijk. 'Dit gaat ons allemaal aan. Wij vragen een oplossingsgerichte dialoog.'

De toegevingen die de Vlaamse regering overweegt voor de landbouw, dreigen voor juridische problemen te zorgen. Daarvoor waarschuwen Natuurpunt en Bond Beter Leefmilieu op basis van een gelekte onderhandelingsnota. Onder andere het voorstel om landbouwgebied niet langer om te zetten in natuurgebied, zou in strijd met de grondwet kunnen zijn. "Deze nota lost geen problemen op voor de landbouwers, maar zadelt hen op met nieuwe."

De manier waarop de wereld voedsel produceert, moet helemaal op de schop. Dat is nodig om de klimaatcrisis tegen te gaan, de natuur te redden en meer mensen eten te kunnen geven, stelt een commissie van vooraanstaande wetenschappers en economen.

Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen trok gisteren het voorstel van de nieuwe Pesticidenrichtijn in. Hierdoor verdwijnt het noodzakelijke Europese doel om het gebruik van pesticiden tegen 2030 te halveren, weer uit beeld. Het is schandalig dat Belgisch premier De Croo deze beslissing bejubelt. Dit betekent de overwinning van de agrochemische industrie en een stap achteruit in de bescherming van onze gezondheid en de biodiversiteit, stelt Bond Beter Leefmilieu.

De landbouwlobby en de daaraan verbonden politici richten het boerenprotest op de natuur. Ze spelen landbouw en natuur tegen elkaar uit. Daarmee laten ze én de bevolking én de boeren stikken. We hebben immers allemaal recht op een gezonde bodem, propere lucht en zuiver water. Natuurpunt komt op voor een sterk natuurnetwerk en een gezond milieu. Wie de milieumaatregelen probeert af te zwakken en de pijlen op de natuur richt, leidt de aandacht enkel af van de essentie: het falende landbouwbeleid waar vooral de boer de dupe van is. De natuur is niet de boosdoener …

Het burgercollectief We Are Nature.Brussels start vandaag een gerechtelijke procedure om de gewestregering te dwingen tot de invoering van een moratorium op bouwen in stedelijke natuurgebieden.

Op de 28ste klimaattop beloofde voorzitter Al-Jaber in zijn toespraak na het klimaatakkoord vol trots “een betere toekomst voor de mensheid en de planeet”. Opvallend is dat hij hier mens en planeet apart benoemd. Deze scheiding tussen ‘natuur’ en ‘mens’ op COP28 is kenmerkend voor het antropocentrisme, een denkwijze waarin de mens centraal staat. Deze ideologie domineert niet alleen het taalgebruik van de klimaattop, maar ook dat van de media. In zijn boek ‘We Have Never Been Modern’ legt de bekende denker Bruno Latour, een socioloog, antropoloog en filosoof, uit wat de gevolgen zijn van deze loskoppeling: het geeft de mens de mogelijkheid om boven de natuur uit te stijgen, deze te beheersen en te manipuleren.

Landschapsarchitect en auteur Louis De Jaeger heeft begrip voor de acties van de boeren. Volgens hem heeft het huidige landbouwmodel geen toekomst en is het tijd om samen aan een nieuw verhaal te schrijven, een verhaal waarbij de landbouw de natuur beschermt én verbetert.

Natuurbeschermers en klimaatactivisten zijn verontwaardigd dat hun wegblokkades zwaar worden aangepakt en gecriminaliseerd, terwijl wegblokkades door boeren onaangeroerd blijven. Hun woede is terecht, maar ze richten zich tegen de verkeerde vijand. Het boerenprotest is terecht. Dat het niet zo hard wordt aangepakt klopt ook, maar er zit een andere tragiek achter die protesten die we niet mogen ontkennen. Ten gronde voeren boeren en klimaatactivisten dezelfde strijd.