Articles

Zondag 9 juni staan verkiezingen voor de deur. Wat de kiezers ook willen, in de cenakels van de macht blijven machtige lobbygroepen meer dan ooit op hun wenken bediend worden, terwijl gewone mensen voor de kosten en de miserie opdraaien. Zo dreigt ook gebeuren met kernenergie. Het kan nochtans anders, volgens de 11 maart beweging

Op donderdag 21 maart organiseerde het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) een conferentie bij het Atomium, symbool van de gouden jaren '50 van het atoom, ter versteviging van hun succesvolle lobbying op de klimaatconferentie COP28 in Dubai. Aviel Verbruggen herleidt hun discours tot zijn ware dimensie van platte leugens en fletse sprookjes en legt uit waarom het nog altijd over atoomenergie gaat, niet over kernenergie.

Donderdag 21 maart had in Brussel een top over kernenergie plaats, georganiseerd door premier De Croo en het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Kernenergie is een erg controversieel onderwerp en dat was die donderdag ook duidelijk.

Sprookjes hebben twee kenmerken: ze zijn aangenaam om lezen en hebben niets met de werkelijkheid te maken. Terwijl op de Heizel de top van de kernenergiesector, gesponsord door het Internationaal Agentschap voor Atoomenergie IAEA, samenzit met Europese politieke leiders, organiseerden milieuactivisten uit meerdere landen hun tegentop, waar ze hun alternatief presenteerden.

VS-onderzoeksjournalist Karl Grossman publiceerde over de recente lobbying onder leiding van de VS op COP28 voor ‘driemaal meer kernenergie’ een informatief artikel, gevolgd door kritische bedenkingen van deskundigen. Aviel Verbruggen las zijn artikel en geeft er aanvullende inzichten bij.

Emeritus professor Aviel Verbruggen schreef 'Energie- en klimaatbeleid ontluisterd – Democratische omwenteling tegen neoliberale doorbraak'. Niet zomaar een zoveelste pamflet tegen kernenergie, maar de meest gezaghebbende samenvatting ooit in het Nederlands waarom kernenergie geen plaats heeft in de toekomst van de mensheid. 242 pagina's essentiële informatie voor iedereen die bezorgd is over de wereld morgen.

De ene technologie, artificiële intelligentie (AI), leidt dezer dagen tot grote zorg: politiek, journalistiek en zelfs CEO’s van betrokken tech-bedrijven waarschuwen voor de grote risico’s. Des te opvallender is het grenzeloze optimisme over die andere technologie: kernenergie. Die krijgt, in tijden van klimaatverandering en energieschaarste, een nieuw leven toegeschreven. Vooral kleine modulaire reactoren, ‘small modular reactors’, SMR’s in het jargon, krijgen veel optimistische steun van politiek, journalistiek en betrokken bedrijfsleven. Ze zouden goedkoop, veilig en duurzaam zijn. Dat optimisme is onterecht, soms stuitend oppervlakkig en vaak misleidend. Ook deze technologie behoort kritischer benaderd te worden.

Over de risico's op rampen van kerncentrales, het onoplosbare probleem van het kernafval, de onverzekerbaarheid van de sector en de échte kostprijs verschijnen voortdurend kritische commentaren. Dat ook het gewone leven rond kerncentrales (en rond uraniummijnen) ernstige gezondheidsrisico's inhoudt krijgt minder aandacht. Nederlands auteur Els de Groen schreef deze analyse van een onterecht onderschat gevaar.

Verschillende milieuorganisaties dagen de Europese Commissie voor de rechter omdat die gas en kernenergie heeft opgenomen in de lijst van duurzame activiteiten. ‘Pure greenwashing’, zeggen deze organisaties.

Greenpeace-kantoren in 8 EU-lidstaten dienen op 18 april 2023 beroep in tegen de Europese Commissie bij het Europees Hof van Justitie. Ze verzetten zich tegen de opname van fossiel gas en kernenergie in de EU-lijst van duurzame investeringen die sinds 2022 van kracht is. Ook andere organisaties sluiten zich hier bij aan.

De kernlobby overstelpt de maatschappij met peptalk over de schitterende toekomst die kleine kerncentrales tegemoet gaan. Tegelijk weten ze beter dan wie ook dat kleine kerncentrales nu al te kampen hebben met ernstige problemen, nog voor ze werkelijk bestaan. Eén ervan is het probleem van de bevoorrading met speciale nucleaire brandstof. Het enige land dat dit op dit moment kan doen is Rusland. Waarmee meteen de leugen van kernenergie maakt ons onafhankelijk doorprikt wordt. Met als pikant detail: kleine kernreactoren vergroten de kans op verspreiding van kernwapens.

Volgens Maarten Boudry zijn klimaatactivisten een grotere bedreiging voor onze planeet dan klimaatontkenners. Om dat te staven maakt hij gebruik van zogenaamde ecomodernistische oplossingen, die in feite hopeloos ouderwets zijn: kerncentrales en CO2-taks. Zijn vooruitgangsoptimisme eindigt waar kritiek op het kapitalisme begint.

Acht Greenpeace-entiteiten ondernemen juridische stappen tegen de opname van fossiel gas en kernenergie in de EU-lijst van duurzame investeringen. De Europese Commissie besliste deze vervuilende technologieën in januari van dit jaar aan de taxonomie toe te voegen en het Europees Parlement maakte in juli bij een stemming geen bezwaar - ondanks wijdverbreid verzet van burgers, klimaatwetenschappers, financiële instellingen en milieuorganisaties.

Het project van looptijdverlenging van twee oude kernreactoren, Tihange 3 en Doel 4, mag om verschillende redenen niet doorgaan. De Vivaldi-regering moet gestopt worden.

Europese investeringen in gas en kernenergie krijgen voortaan het label groen, zo is vorige week besloten. Dit is pure greenwashing, waarschuwen Esther Bollendorff en Olivier Vardakoulias, beleidsexperts bij Climate Action Network Europe. De EU moet erop rekenen dat de nieuwe classificatie in de rechtbank wordt aangevochten.

Plannen van de Europese Commissie om gas en nucleaire energie op te nemen in de lijst van duurzame investeringen botsen op kritiek. Meer CO2-uitstoot en slecht voor de klimaatdoelstellingen, klinkt het bij tegenstanders. Bovendien zou de maatregel ook in het voordeel kunnen werken van Rusland.

De nucleaire lobby beweert dat een “nieuwe generatie” van kleine kernreactoren (SMR’s) alle problemen van kernenergie én het klimaatprobleem zou oplossen. Marc Alexander van de 11 maart-beweging heeft daar zijn vragen bij. Wie en wat schuilt er achter deze campagne?

Is kernenergie weer in? Als het van de kernlobby afhangt wel. Ze ruikt een kans, nu de nucleaire wolf zich vermomd heeft in een schapenvacht van klimaatbekommernis. En wie is nu niet bekommerd om het klimaat? Maar achter de zogenaamde klimaatbekommernissen, schuilt een echt gevaar. Kernenergie helpt klimaatbeleid niet vooruit. Integendeel, ze ondergraaft het.

Na zovele zwakke golven van 'heropstanding van kernenergie', probeert de nucleaire lobby nog eens om haar waar aan de man te brengen. Een 'nieuwe generatie' van kleine kernreactoren (SMR’s) zou alle problemen van de bestaande kernenergie oplossen. En tegelijk ook nog eens het klimaatprobleem. Wie en wat schuilt achter deze desinformatiecampagne?

Het interview in De Standaard met federaal minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) viel bij Aviel Verbruggen niet in goede aarde. Hij schreef er een Vervelend Inzicht over op zijn website. Verbruggen was hoogleraar toegepaste economie aan de Universiteit Antwerpen en kabinetschef van Vlaams minister van Leefmilieu Vera Dua (Groen).