Intempéries

De VN-klimaattop COP27 in Sharm-el-Sheikh Egypte liep zondag 20 november op zijn einde. De bijna tweehonderd deelnemende landen kwamen afgelopen weekend tot een slotakkoord. De brede klimaatbeweging reageert, wij bundelden de reacties van de Klimaatcoalitie, 11.11.11, Greenpeace, en Oxfam. ‘COP27 vergeet de oorzaak van de klimaatcrisis aan te pakken. De uitstap uit alle fossiele brandstoffen heeft de tekst niet gehaald.’

Greenpeace voerde op maandagochtend 21 november actie aan het partijbureau van de N-VA. De milieuorganisatie toont met een groot spandoek dat de partij de fossiele energiebedrijven een hand boven het hoofd houdt. Greenpeace vindt het onbegrijpelijk dat N-VA de Belgische uitstap uit het omstreden Energiehandvestverdrag (ECT) blokkeert.

“19 jaar lang stilstand”, met die slagzin haalden we als groenen het afgelopen jaar het feit aan dat de 10 vorige regeringen de kernuitstap niet hebben teruggedraaid en dat deze ook te weinig hebben geïnvesteerd om een effectieve omschakeling mogelijk te maken. Vandaag komen we uit op een verlenging, of beter gezegd een uitstel van executie voor de komende 10 jaar. Hadden de verschillende regeringen die in het zadel zaten na 2003 wat meer ambitie en lange termijn visie gehad, dan zaten we nu niet in zulke diepe chaos.

Het federaal akkoord voor de kernuitstap wordt de stok waarmee Groen de volgende twee jaar tot aan de volgende verkiezingen zal worden geslagen, door de coalitiepartners, door de oppositie en door de media. De mediabashing van Groen gaat na deze 'kernuitstap' in overdrive. Dat is fundamenteel oneerlijk, maar de partij gaat zelf ook niet helemaal vrijuit.

De regering heeft beslist om de twee minst oude kernreactoren langer open te houden. De oorlog in Oekraïne en de afhankelijkheid van Russisch gas worden daarbij als alibi gebruikt. Tegelijk worden twee gascentrales gepland en is er 1,2 miljard voorzien voor hernieuwbare energie. Deze cocktail van tegenstrijdige elementen is geen veilige garantie voor een duurzame energietoekomst.

De regering beslist op 18 maart over de kernuitstap. Zal ze kernachtig ja zeggen aan de volledige kernuitstap? Of haalt de nucleaire lobby een slag thuis door enkele reactoren toch langer open te laten? Nochtans toont de oorlog in Oekraïne aan hoe gevaarlijk kerncentrales kunnen zijn, zelfs in stilstand. En hoe onredelijk duur gas geworden is. Er rest ons toch nog een uitweg: een versnelling hoger gaan voor een sociaal rechtvaardige transitie naar 100 % hernieuwbare en klimaatpositieve energie.

Na - weer eens - een uitgebleven definitieve beslissing van de federale regering over de kernuitstap, benadrukken Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Inter-Environnement Wallonie dat de kernuitstap volledig uitvoeren de enige mogelijke weg vooruit is. "Over nucleaire veiligheid valt niet te onderhandelen", klinkt het. Een verlenging houdt in: jarenlage juridische procedures, een nog zwaardere nucleaire erfenis, en bewuste afleiding van échte klimaatactie.

Het huidige energiedebat is op enkele uitzonderingen na beperkt tot een enge opvatting over bevoorradingszekerheid, schrijft ontwikkelingsexpert Jonas Van der Slycken. Het is een gemiste kans om het over andere heikele en onderbelichte onderwerpen te hebben die nodig zijn voor een rechtvaardige klimaattransitie.

De provincie Vlaams-Brabant weigert een vergunning te geven aan Engie/Electrabel voor de gascentrale in Vilvoorde. Dat meldt de krant De Tijd en het nieuws is ons bevestigd. De beslissing is verrassend. De gascentrale van Vilvoorde zou mogelijk een van de twee of drie centrales worden om de kernuitstap tegen 2025 mogelijk te maken.