Veille 2.1

Witte of natuurlijke waterstof uit de bodem kan een onuitputtelijke bron van energie worden.

De ‘waterstofeconomie’ is oude wijn in nieuwe zakken. Het is de droom van een schijnbaar onuitputtelijke en goedkope energiebron, die ons leven aangenaam en onze economie competitief maakt. Net als vroeger steenkool, en daarna ook olie, gas en kernenergie. Elke energiebron kwam echter met een prijskaartje: vervuiling, afval en een ontregeld klimaat. Hernieuwbare energie vergt een lastige aanpassing van brandstoffen naar elektriciteit, en dus kwam waterstof als geroepen. Want waterstof brandt zonder CO2-uitstoot en lijkt het onmogelijke mogelijk te maken: een energietransitie zonder grote aanpassingen. Met waterstof blijft alles bij het oude: in plaats van aardgas verwarmen we in de toekomst met waterstof, in plaats van benzine of diesel tanken we waterstof en ook industrie en gascentrales draaien binnenkort op waterstof. Dit maakt niet alleen onze energie proper, maar geeft zelfs de huidige energie-infrastructuur een tweede leven…

Jaarlijks belanden miljoenen kerstbomen rond deze periode op het stort. Uit nieuw onderzoek blijkt echter dat uit dennennaalden van afgedankte kerstbomen een vloeistof kan worden gewonnen die kan dienen als waterstofdrager en grondstof voor andere producten.

Omdat de zon niet altijd schijnt en er niet steeds wind is, is een van de belangrijkste vraagstukken voor de komende energietransitie het kunnen bufferen van opgewekte groene energie. Zopas is op dat vlak een doorbraak gerealiseerd in China door de productie van waterstof uit zeewater.

MO*columniste Kiki Berkers zag op de klimaattop hoe België met gastland Egypte een nieuw internationaal initiatief voor waterstofpartnerschappen oprichtte. Die kunnen een belangrijke rol spelen in de globale energieomslag. Maar ‘of die transitie ook rechtvaardig zal zijn, is verre van zeker’.

Duitsland en Canada hebben deze week een ‘waterstofalliantie’ aangekondigd. Maar die zet leidt de aandacht af van het Duitse plan om massaal niet-Russisch fossiel gas in te kopen, stellen critici.

Nieuwe EU-regels voor investeringen in hernieuwbare energie spelen ook in de kaart van zogenaamde “blauwe waterstof”, waarschuwen experten. Ze wordt geproduceerd op basis van aardgas en kan mogelijk meer vervuilend zijn dan de fossiele brandstoffen die ze moet vervangen.

Dat uit biomassa groene brandstof kan worden gemaakt, is bekend. Maar nu heeft een team van Zwitserse wetenschappers een uiterst snelle manier gevonden om waterstof te produceren uit verschillende soorten organisch afval, zoals bananenschillen, sinaasappelschillen en koffiebonen.

Europa heeft nieuwe brandstoffen nodig om zijn industrie klimaatneutraal te maken en lonkt daarvoor naar Afrika. De zon op dat continent moet de gewilde groene waterstof overvloedig en goedkoop maken. Dat zou, zo beweren voorstanders, goed zijn voor Europa én voor de ontwikkeling van Afrikaanse landen. Klopt dat wel? ‘Europa is al meer dan zestig jaar een partner van Afrika. Wat was er zo “win-win” aan wat zich sindsdien heeft afgespeeld?’

Waterstof zal hoe dan ook een belangrijke rol spelen in de overgang naar een koolstofneutrale samenleving. Na lang aarzelen trekt ons land die kaart nu volop, maar dat gebeurt op een bedenkelijke manier. Het beleid is er ook op gericht om de grootste uitstoters ter wille te zijn door ze met subsidies te overladen en de infrastructuur te betalen. Kassa kassa voor hen, maar wie zal dat betalen en is dit wel de beste strategie?

Het Internationaal Energieagentschap schetst in een nieuw rapport een hoopvol beeld over de toekomst van duurzame waterstof, al zijn niet alle obstakels van de baan.