No collapswashing

Robrecht Vanderbeeken las het boek 'Klimaatverandering als klassenoorlog' van Matt Huber en schreef onderstaande recensie die eerder verscheen op De Reactor.

Wetenschappers waarschuwen voor de grote risico’s van het creëren van spiegelbacteriën. Dat zijn hypothetische organismen die volledig zijn opgebouwd uit spiegelbeeldige biologische moleculen. In plaats van de normale moleculen die in alle bekende levensvormen voorkomen, zouden deze organismen bijvoorbeeld “rechtsdraaiende” eiwitten en “linksdraaiend” DNA bevatten.

Spiegelmicroben zijn kunstmatig vervaardigde bacteriën die spiegelbeelden zijn van natuurlijke microben. In de synthetische biologie wordt daar momenteel volop onderzoek naar gedaan, maar dat is allesbehalve zonder risico.

De metafoor van het 'tipping point' of 'kantelpunt' is contraproductief in de context van de klimaatopwarming, argumenteert een groep wetenschappers in het vakblad Nature. Het concept kan mensen in verwarring brengen en actie in de weg staan, denken de onderzoekers.

In Den Haag buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de 'grootste klimaatzaak ter wereld'. De zaak komt er op initiatief van enkele studenten van de eilandstaat Vanuatu, die de gevolgen van de klimaatverandering aan den lijve ondervinden. Ze willen dat grote vervuilende landen zich voor de rechtbank verantwoorden. "We willen dat het hof bevestigt dat de verwoesting van het klimaat onrechtmatig is", zegt de Nederlandse Margaretha Wewerinke-Singh, die het juridische team leidt.

In het Zuid-Koreaanse Busan leggen delegaties uit 175 landen de laatste hand aan een nieuw verdrag tegen plasticvervuiling, ondanks tegenstand van olieproducerende landen.

Wat staat er nu precies in het akkoord dat onverhoopt uit de bus is gekomen op de VN-klimaatconferentie in Bakoe? Het werd erg verdeeld onthaald. Er is dan wel een nieuw bedrag van 300 miljard dollar afgeklopt dat het Westen zal moeten betalen aan de ontwikkelingslanden om hun klimaatkosten te dekken. Maar er vallen heel wat kanttekeningen bij te maken. 5 vragen en antwoorden.

COP29 is afgelopen met een akkoord waar heel wat landen ontevreden mee zijn. De grote verliezer is het klimaat zelf, zo lijkt het. Het was weer bijzonder moeilijk om tot een moeizaam (en uiteindelijk zwak) akkoord te komen, nadat weer verlengingen moesten worden gespeeld. Is het format van een klimaattop stilaan voorbijgestreefd? De meningen zijn verdeeld: "Vergelijk het met een snelkookpan voor bepaalde kwesties, met snel een goede focus en druk om iets te bereiken".

‘De klimaatverandering wakkert een migratiecrisis aan met miljoenen mensen die van huis en haard worden verdreven. Alleen al in het afgelopen jaar waren ze met 26 miljoen’, zegt Ugochi Daniels van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) op de klimaattop in Bakoe. Zij ziet migratie enkel nog toenemen.

Meer dan de helft van het Brussels Gewest is inmiddels ondoorlatend, blijkt uit nieuwe gegevens van Leefmilieu Brussel. Dat heeft nefaste gevolgen voor de leefbaarheid in de stad.

2024 zal vrijwel zeker worden uitgeroepen tot het warmste jaar sinds het begin van de metingen en wordt ook voor het eerst 1,5 graad Celsius warmer dan gemiddeld. Dat zegt het Europees Centrum voor Weersvoorspellingen Copernicus (C3S).

De gevolgen van de opwarmende aarde worden steeds tastbaarder en treffen steeds grotere groepen mensen. In toenemende mate worden bedrijven en overheden aangeklaagd voor hun rol in de klimaatverandering. Jozef Seghers, student aan de Universiteit Gent, schreef er een thesis over.

De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.

Vanaf 30 december zou elke koffieboon die de Europese markt binnenkomt ‘ontbossingsvrij’ moeten zijn. Maar haast niemand lijkt daar klaar voor. ‘We zijn zo klaar als we kunnen zijn’, was zowat het beste antwoord dat MO* in Kenia kon optekenen, op een reis langs de koffieketen. Gevolg: kosten voor de kleine boer, en duurdere koffie voor de Europeaan.

Op 9 oktober organiseerde de KlimaatCoalitie een flashmob in Brussel. Op initiatief van 11.11.11/CNCD, Greenpeace en Amnesty International kwam een groep activisten van verschillende Vlaamse, Waalse en Brusselse organisaties (waaronder Grootouders voor het Klimaat en Grand-parents pour le Climat) ‘s ochtends samen op het Sint-Katelijneplein. Gewapend met aftrekkers, emmers en dweilen stapten ze het water in, om het klimaatbeleid van de Belgische overheid aan te klagen: massale investeringen in fossiele brandstoffen en karige investeringen in duurzame energie en de klimaattransitie, betekent dweilen met de kraan open! De klimaatactivisten eisen dat de geldkraan voor fossiele brandstof wordt toegedraaid, en dat in plaats daarvan de duurzame transitie wordt gefinancierd.

40 procent van de projecten die ons moeten voorbereiden op een veranderend klimaat, heeft eigenlijk weinig tot geen effect. Dat blijkt uit een steekproef van de Europese Rekenkamer in Frankrijk, Oostenrijk, Polen en Estland. De Rekenkamer is kritisch en ziet nog "grote uitdagingen". De Europese Unie loopt het risico zich onvoldoende aan te passen aan de realiteit van de klimaatverandering, is het besluit.

De Europese lidstaten slagen er al sinds 2010 amper in om de kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, te verbeteren. Dat blijkt uit een nieuwe, uitgebreide doorlichting door het Europees Milieuagentschap. Tegen 2027 moeten alle Europese waterlichamen in goede staat zijn, maar momenteel haalt slechts 1 op de 3 rivieren en meren de lat. In België is de toestand bovendien extra prangend: de landbouw pompt veel grondwater op én veroorzaakt vervuiling.

Vandaag hebben de Europese ministers van Milieu de herziene richtlijn voor luchtkwaliteit goedgekeurd. Die brengt de normen in lijn met de meest recente aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

In de komende dertig jaar zal de zeespiegel bij Fiji, Kiribati en andere eilanden in de Stille Oceaan minstens 15 centimeter stijgen. Een team van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is formeel: deze stijging zal sowieso plaatsvinden, of we de uitstoot van broeikasgassen nu nog kunnen beperken in de komende jaren of niet.

Voor het eerst hebben Vlaamse wetenschappers uit verschillende vakgebieden hun krachten gebundeld om de cruciale link tussen de gezondheid van de oceaan en die van de mens in kaart te brengen. Deze zogenaamde 'Ostend Working Group on Ocean and Human Health' vat hun bevindingen en praktische aanbevelingen voor beleidsmakers nu samen in een nieuw rapport.