Quelques propositions de lectures pour cet hiver ?
Pour voir notre liste de livres, cliquez ICI
Un Observatoire en hiver
Nous y voilà. On parle de froidures, de gelées.
C’est l’époque des mangeoires pour aider les oiseaux à passer l’hiver.
L’Observatoire de l’Anthropocène sollicite également quelques graines.
Aidez-nous cet hiver pour que nous puissions grandir au printemps.
Quelques euros suffisent pour nous permettre d’honorer nos frais annuels courants.
D’avance merci.
Le compte bancaire de l’association de fait est
L’Observatoire de l’Anthropocène
Numéro de compte : BE82 1030 7636 8168
BIC : NICA BE BB
Libérons l’eau
A l’initiative du réseau international de l’Agora des Habitants de la Terre et du politologue Riccardo Petrella.
CME Group, premier groupe financier mondial pour les contrats dérivés et qui gère la Bourse de Chicago, a lancé il y a un an les premiers contrats à terme sur le prix de l’eau, dépendant du Nasdaq Veles California Water Index, un indicateur du prix de l’eau lancé en 2018 dans l’État fédéral américain., avec un marché actuel d’environ 1,2 milliard de dollars.
Aux côtés du CME Group opère le fonds d’investissement privé le plus puissant du monde, Black Rock, qui gère aujourd’hui 9,5 trillions de dollars et qui est en fait la troisième puissance financière mondiale après les États-Unis et la Chine. La société Black Rock détient des participations actionnaires dans 18 mille entreprises à travers le monde. En France est présente dans le capital, entre 5 et 7%, de 22 sociétés du CAC40 ! En 2020, Black Rock a produit un rapport sur les risques représentés par la raréfaction croissante de l’eau pour le business des entreprises actives ou étroitement dépendantes de l’eau. Le conseil donné : « sauvez votre business en mettant l’eau (.son prix).. La Bourse de Chicago a suivi.
La décision, donc, a été prise par deux sujets privés financiers, américains USA, d’envergure mondiale, indépendamment de tout contact connu avec les autorités publiques, notamment les parlements. Par ailleurs, pourquoi les autorités publiques sont restées sans réagir ? Pourtant…..les conséquences seront très dévastatrices.
Une décision inacceptable
Soumettre l’eau à la spéculation financière, alors que 2,2 milliards de personnes n’ont toujours pas accès à l’eau potable, que 3 milliards de personnes ne disposent pas d’installations de base pour se laver les mains avec de l’eau et du savon, et que deux millions de décès y sont liés chaque année, ouvre des scénarios encore pires. Cela conduira inévitablement à la marginalisation des territoires, des populations, des petits agriculteurs et des petites entreprises, dans le cadre d’une crise globale des écosystèmes, du climat, de l’économie, de la société et de la santé.
L’eau est la mère de tous les droits, mais sa cotation en bourse rendra en fait inutile la résolution fondamentale de l’Assemblée générale des Nations unies de 2010 sur le droit universel à l’eau.
Le but de la mobilisation internationale des 7-9 décembre
À l’occasion de l’anniversaire de cette triste date, une grande mobilisation mondiale, de Bruxelles à Milan, en passant par Rome, Rio de Janeiro, Rosario, l’Argentine, la Patagonie chilienne, Paris et le Canada, luttera pour la libération de l’eau de la bourse.
Dans certaines villes, comme à Milan, Montréal, Paris, Rio de Janeiro, les manifestations publiques concerneront principalement es groupes économiques et financiers qui ont décidé de mettre l’’eau en bourse et qui font partie, dès lors, des prédateurs de la vie.
On exigera la sortie immédiate et définitive de l’eau de la Bourse.
Dans d’autres, comme Bruxelles, Rome, Rosario, les manifestation s’adresseront, surtout aux institutions publiques, en particulier aux parlements responsables, à ce jour, partout, de leur silence et absence. Pourquoi ne sont-ils pas intervenus pour empêcher la mise en bourse de l’eau ? Sont-ils complices des décisions prises par des entités privées, au mépris des droits à la vie (des humains e des autres espèces vivantes). ?
Au Parlement Européen , au Parlement italien, à la Camera fédéral brésilienne, à la Camera de l’État de Santa Fé en Argentine, ….. nous remettrons une lettre publique aux représentants élus des citoyens pour dénoncer le silence inacceptable des pouvoirs publics et leur incapacité à défendre ce bien commun vital qu’est l’eau et le droit à la vie de tous les habitants et êtres vivants sur Terre.
Nous exigeons :
– L’interdiction des transactions financières sur l’eau. Oui à la vie et non au profit ;
– L’interdiction de la cotation en bourse des entreprises du secteur de l’eau : zéro bourse pour l’eau, un bien commun et un service public mondial ;
– le rejet de la monétisation de la nature et la reconnaissance du droit des rivières, des mers, des lacs, des glaciers et de leurs systèmes écologiques à exister en tant que tels ;
– la substitution du principe « pollueur payeur » par le principe « polluer est interdit ».
– Des actions en justice contre les États qui ne préservent pas et ne garantissent pas la régénération de l’eau et de la vie, et qui laissent la protection du monde naturel à la monétisation de la nature.
– La fin du capitalisme prédateur des terres et des autres ressources de la planète ;
– La création d’un Conseil mondial des citoyens pour la sécurité commune de l’eau de la Terre et l’établissement de l’Assemblée mondiale de l’eau ;
Écrivez avec nous aux élus et aux représentants gouvernements qui doivent prendre des mesures immédiates et définitives pour sortir l’eau des marchés financiers, et éviter de devenir complices d’un crime écologique, social, sanitaire et économique sans précédent
Contact : riseforclimatebelgium@gmail.com
0499.43.93.50
Mes commentaires sur les résultats de la COP26
Pr Jean-Pascal van Ypersele
La COP26 a accouché d’un ensemble de décisions qui vont aider à la mise en œuvre de l’Accord de Paris. C’est un pas dans la bonne direction, c’est bien plus que du bla-bla, mais c’est très insuffisant.
Parmi les points positifs, je vois :
1) une reconnaissance encore plus nette de l’urgence de l’action, couplée à un accueil favorable du dernier rapport du GIEC ;
2) une reconnaissance de l’énorme fossé entre les plans actuels et ce qui serait nécessaire, et un appel à accroître le niveau d’ambition de ces plans annuellement, et pas seulement tous les 5 ans ;
3) la finalisation des règles de mises en œuvre de l’Accord de Paris, notamment pour ce qui concerne les marchés du carbone, qui respecte largement l’intégrité environnementale ;
4) un appel à réduire l’usage du charbon et des subsides aux énergies fossiles ;
5) un début de réponse à la demande des pays vulnérables que les dommages qu’ils subissent suite au dérèglement du climat soient compensés par les pays qui en sont responsables ;
6) des promesses d’augmentation des budgets consacrés au financement des actions climatiques des pays en développement, avec une augmentation de la part consacrée à l’adaptation à la partie des changements climatiques devenue inévitable.
Je voudrais saluer à cet égard le geste symbolique important fait par le gouvernement de Wallonie au dernier jour de la COP26, en promettant de contribuer à raison d’un million d’euros à un fond de financement des pertes et préjudices des pays en développement.
L’ensemble des textes adoptés à Glasgow ne diminue évidemment pas immédiatement les émissions de gaz à effet de serre, mais crée un cadre et des signaux de plus en plus clairs vers la décarbonation pour tous les gouvernements, tous les acteurs économiques et tous les citoyens. Maintenant, au boulot !
Pr Jean-Pascal van Ypersele (UCLouvain), conseiller scientifique dans la délégation belge à la COP26, ancien Vice-président du GIEC
Pour en savoir plus
Klimaatjongeren dienen petitie in bij VN om ‘systeemwijde klimaatnoodtoestand’ af te kondigen
Exclusief: Greta Thunberg is een van de jongeren die een rechtszaak aanspannen om de klimaatcrisis uit te roepen tot wereldwijde noodsituatie van niveau 3
Vertaling : Josette – origineel artikel van Miranda Bryant : https://www.theguardian.com/environment/2021/nov/10/youth-activists-petition-un-to-declare-systemwide-climate-emergency
Greta Thunberg en jonge klimaatactivisten van over de hele wereld dienden een petitie in bij de secretaris-generaal van de VN om een « systeemwijde klimaatnoodtoestand » af te kondigen.
Terwijl Cop26 zijn laatste dagen ingaat, zouden klimaatactivisten woensdag een juridisch document indienen waarin ze António Guterres oproepen om noodbevoegdheden te gebruiken om het niveau van de reactie op de coronaviruspandemie te evenaren door de klimaatcrisis uit te roepen tot een wereldwijde noodsituatie van niveau 3 – de hoogste categorie van de VN.
Naast de Zweedse klimaatactiviste – die de Cop26 vrijdag een « mislukking » en een « greenwashing festival » noemde toen ze zich tot betogers in Glasgow richtte en opriep tot drastische jaarlijkse emissiereducties – bestaat de groep van 14 uit Ranton Anjain en Litokne Kabua van de Marshalleilanden, Ridhima Pandey uit India, Alexandria Villaseñor uit de VS en Ayakha Melithafa uit Zuid-Afrika.
Zij hopen dat een noodverklaring ertoe zal leiden dat middelen en technische deskundigheid met spoed naar landen worden gezonden die door de opwarming van de aarde het meest worden bedreigd, met name kleine eilandstaten en ontwikkelingslanden. Op die manier kunnen de aanpassing aan de klimaatverandering, de analyse van de klimaatwetenschap en de reacties op het gebied van de volksgezondheid worden ondersteund.
Naar verluidt heeft de VN al een ontwerp van de petitie kunnen inkijken en wordt er gesproken over een noodsituatie van niveau 3, maar een woordvoerder van het bureau van de secretaris-generaal weigerde commentaar te geven op de vraag of de petitie ten uitvoer kan worden gelegd.
In een voorontwerp van de petitie, dat de Guardian heeft kunnen raadplegen, roepen de activisten de secretaris-generaal en andere VN-agentschappen op om « een alomvattende VN-respons op de klimaatnoodtoestand in te zetten ». Ze dringen er ook op aan om een crisismanagementteam te benoemen dat « toezicht zal houden op onmiddellijke en alomvattende wereldwijde actie voor het klimaat ».
Verwijzend naar de maatregelen die Guterres en het Inter-Agency Standing Committee (IASC), het humanitair coördinatieforum van de VN, hebben genomen in reactie op Covid-19, stellen zij het volgende: « De klimaatnoodtoestand – die elke persoon op aarde in de nabije toekomst bedreigt – is een minstens even ernstige bedreiging als een wereldwijde pandemie en vereist evenzeer dringende internationale actie. »
Scott Gilmore, mensenrechtenadvocaat bij advocatenkantoor Hausfeld en hoofdadvocaat in deze zaak, zei dat een noodverklaring zou kunnen leiden tot de oprichting van een speciaal orgaan, of een « klimaattsaar », om de inspanningen van de verschillende VN-agentschappen te coördineren.
Hij verklaarde ook nog het volgende: « Dat is een van de grote lessen die we hebben geleerd van de Covid-reactie. De Wereldgezondheidsorganisatie werd belast met de leiding van de reactie maar kreeg de organisatorische steun en een infrastructuur binnen de Verenigde Naties.
De secretaris-generaal heeft de afgelopen jaren echt het voortouw genomen om staten aan te sporen nationale klimaatnoodtoestanden af te kondigen, » voegde hij eraan toe. « De VN heeft die stap nog niet gezet. Het standpunt van de indieners van de petitie in deze zaak is dat het nu tijd is. »
De petitie komt nadat een mijlpaalzaak van dezelfde groep, waarin zij verklaarden dat landen die de klimaatcrisis bestendigen hun mensenrechten schenden, vorige maand werd afgewezen door het VN-kinderrechtencomité.
In hun nieuwste rechtszaak stellen zij dat een alomvattende VN-respons nodig is omdat « klimaatactie niet mag stoppen bij staatsgrenzen » en om de « fundamentele ongelijkheden van klimaatverandering » aan te pakken.
Ze vinden het ook nodig om aan de jongeren van de wereld te laten zien dat de VN « ons niet aan een grimmige toekomst heeft overgelaten ».
Actievoerster Alexandria Villaseñor, 16, die op 13-jarige leeftijd begon te spijbelen voor het klimaat voor het VN-hoofdkwartier in New York, riep op tot onmiddellijke actie.
Ze verklaarde het volgende: « De VN heeft laten zien dat ze in staat is om te mobiliseren tegen onmiddellijke wereldwijde bedreigingen. De klimaatcrisis is de grootste wereldwijde bedreiging die de mensheid ooit heeft gekend … Er rest ons weinig tijd om kinderen en toekomstige generaties te beschermen. We eisen dan ook dat de volwassenen nu in actie komen en een kritisch wereldwijd antwoord op de klimaatcrisis formuleren. »
Stéphane Dujarric, de woordvoerder van de secretaris-generaal, zei: « De secretaris-generaal heeft als voorzitter van de CEB (de Coördinatieraad van de Chief Executives van het VN-systeem) duidelijk gemaakt dat de hele organisatie gemobiliseerd is om aan te dringen op meer en controleerbare klimaatmaatregelen vanwege de lidstaten en de particuliere sector, en om ongelijkheden, desinformatie en gebrek aan solidariteit aan te pakken. »
Des jeunes militants demandent à l’ONU de déclarer « l’urgence climatique à l’échelle du système ».
Exclusif : Greta Thunberg fait partie des jeunes qui intentent une action en justice pour que la crise climatique soit déclarée urgence mondiale de niveau 3.
Traduction Josette – article original de Miranda Bryant : Youth activists petition UN to declare ‘systemwide climate emergency’
Greta Thunberg s’est exprimée lors d’un rassemblement sur le climat à Glasgow vendredi, au cours duquel elle a qualifié la Cop26 d’ « échec » et de « festival de greenwashing ».
Greta Thunberg et de jeunes militants pour le climat du monde entier ont déposé une pétition juridique auprès du secrétaire général des Nations Unies, lui demandant de déclarer une « urgence climatique à l’échelle du système ».
Alors que la Cop26 entre dans ses derniers jours, les défenseurs du climat devaient déposer mercredi un document juridique demandant à António Guterres d’utiliser les pouvoirs d’urgence pour égaler le niveau de réponse adopté pour la pandémie de coronavirus en déclarant la crise climatique comme une urgence mondiale de niveau 3 – la catégorie la plus élevée des Nations Unies.
Outre la militante suédoise pour le climat, qui a déclaré vendredi que la Cop26 était un « échec » et un « festival de greenwashing » alors qu’elle appelait à des réductions annuelles drastiques des émissions en s’adressant aux manifestants à Glasgow, le groupe de 14 personnes comprend Ranton Anjain et Litokne Kabua des îles Marshall, Ridhima Pandey d’Inde, Alexandria Villaseñor des États-Unis et Ayakha Melithafa d’Afrique du Sud.
Ils espèrent qu’une déclaration d’urgence permettra d’envoyer rapidement des ressources et des compétences techniques aux pays les plus menacés par le réchauffement de la planète, en particulier les petits États insulaires et les pays en développement, afin de soutenir l’adaptation au changement climatique, l’analyse de la climatologie et les mesures de santé publique.
Il semblerait que l’ONU ait déjà vu une ébauche de la pétition et qu’une urgence de niveau 3 soit en cours de discussion, mais un porte-parole du bureau du secrétaire général a refusé de commenter l’éventualité de sa mise en œuvre.
Dans un avant-projet de la pétition, que le Guardian a pu consulter, les militants demandent au secrétaire général et aux autres agences des Nations Unies de « mobiliser une réponse globale des Nations Unies à l’urgence climatique ». Ils les exhortent également à nommer une équipe de gestion de crise pour « superviser une action mondiale immédiate et complète sur le climat ».
Citant les mesures prises par M. Guterres et le Comité permanent interorganisations (IASC), le forum de coordination humanitaire des Nations Unies, en réponse à la Covid-19, ils affirment : « L’urgence climatique – qui menace chaque personne sur la planète dans un avenir prévisible – est une menace au moins aussi grave qu’une pandémie mondiale et nécessite de la même manière une action internationale urgente.«
Scott Gilmore, avocat spécialisé dans les droits de l’homme au sein du cabinet Hausfeld et principal conseiller dans cette affaire, a déclaré qu’une déclaration d’urgence pourrait conduire à la création d’un organe spécial, ou d’un « tsar du climat », chargé de coordonner les efforts entre les agences des Nations Unies.
Il a déclaré : « C’est l’une des grandes leçons que l’on a tirées de la réponse à la Covid. L’Organisation mondiale de la santé a été chargée de diriger la réponse, mais elle a reçu le soutien organisationnel et l’infrastructure nécessaires au sein des Nations Unies. Ces dernières années, le secrétaire général a vraiment pris l’initiative de pousser les États à déclarer des urgences climatiques nationales« , a-t-il ajouté. « Les Nations Unies n’ont pas encore franchi cette étape. Le point de vue des pétitionnaires dans cette affaire est que le moment est venu.«
Cette action intervient après que le même groupe ait vu son action, dans laquelle il affirmait que les pays qui perpétuent la crise climatique violent leurs droits de l’homme, rejetée par le Comité des droits de l’enfant des Nations Unies le mois dernier.
Dans leur dernière action en justice, ils affirment qu’une réponse globale des Nations Unies est nécessaire parce que « l’action climatique ne doit pas s’arrêter aux frontières des États » et pour s’attaquer aux « inégalités fondamentales du changement climatique« .
Ils affirment également que cette réponse est nécessaire pour montrer aux jeunes du monde entier que l’ONU « ne nous a pas abandonnés à un avenir sombre« .
La militante Alexandria Villaseñor, 16 ans, qui a commencé à faire grève à l’âge de 13 ans devant le siège de l’ONU à New York, a appelé à une action immédiate.
Elle a déclaré : « L’ONU nous a montré qu’elle était capable de se mobiliser contre des menaces mondiales imminentes, et la crise climatique est la plus grande menace mondiale jamais connue par l’humanité… Nous n’avons plus beaucoup de temps pour protéger les enfants et les générations futures, et nous demandons aux adultes de se mobiliser dès maintenant pour apporter une réponse mondiale critique à la crise climatique. »
Stéphane Dujarric, porte-parole du secrétaire général, a déclaré : « Le secrétaire général, en tant que président du CCS [le Conseil des chefs de secrétariat des organismes des Nations Unies pour la coordination], a clairement indiqué que l’ensemble de l’organisation est mobilisé pour faire pression en faveur d’une action climatique plus importante et vérifiable de la part des États membres et du secteur privé, ainsi que pour faire pression sur les inégalités, la désinformation et le manque de solidarité.«
L’Énergie du déni
Comment la transition énergétique va augmenter les émissions de CO2
Vincent Mignerot
Pour qui ne connaitrait pas encore Vincent Mignerot, ce sont la concision de l’écriture, la richesse des références et l’implacable rigueur des raisonnements qui attireront certainement en premier l’attention.
L’auteur commence par questionner ce phénomène appelé « énergie ». Cette réalité, inexpliquée à ce jour, qui nous permet de déplacer des montagnes pour leur en arracher du minerais. Ou vivre tout simplement.
Rien de ce qui fait la vie n’y échappe. Sans Énergie, la planète Terre serait un astre mort. Le constat vaut bien de s’intéresser aux principes physiques liés à l’usage des ressources énergétiques.
En à peine une centaine de pages, lectrices et lecteurs seront confrontés aux questionnements fondamentaux de la transition énergétique. Sans concession, démonstrations rationnelles à l’appui, le déni des contraintes est analysé. Démonté.
« Sous une communication massive autour de la transition énergétique se cache la triste réalité d’un monde énergivore à une cadence pathologique que dénonce Vincent Mignerot,… » écrit Cédric Lépine dans Médiapart dans un article à lire ici.
Publié chez l’éditeur Rue de l’échiquier le livre se commande en Belgique dans toutes les excellentes librairies à un prix modique de 10 euros.
pour en savoir plus sur l’auteur : https://obsant.eu/vincent-mignerot/
Nous demandons justice pour le climat
Tribune parue dans Le Monde du 31 octobre 2021
Olivier de Schutter
Rapporteur spécial de l’ONU sur l’extrême pauvreté et les droits de l’homme
Alice Mogwe
Présidente de la Fédération internationale pour les droits humains (FIDH), militante et avocate
L’urgence climatique appelle une autre urgence : celle de mettre un terme à l’impunité des entreprises responsables des émissions de gaz à effet de serre, estiment, dans une tribune au « Monde », Alice Mogwe, présidente de la Fédération internationale pour les droits humains, et Olivier de Schutter, rapporteur spécial de l’ONU sur l’extrême pauvreté et les droits de l’homme.
Inondations en Allemagne, en Belgique et en Chine ; mégafeux en Californie (Etats-Unis), en Grèce, en Turquie ou en Sibérie (Russie) ; records de température dans le nord-ouest du continent américain : chronique de l’urgence climatique au fil de l’été. Les populations, et parmi elles les groupes les plus vulnérables, sont en première ligne. Qui en sera tenu responsable ?
Les États ne sont pas à la hauteur, leurs engagements trop modestes. Au regard de l’objectif fixé par la communauté internationale, qui est de demeurer en deçà de la limite de 2 °C d’élévation de la température, le compte n’y est pas. Le Groupe d’experts intergouvernemental sur l’évolution du climat (GIEC) estime, dans son sixième rapport, que les contributions annoncées dans le cadre de l’accord de Paris de 2015 nous placent sur une trajectoire de 2,7 °C d’ici à la fin du siècle. En outre, même peu ambitieuses, ces promesses ne sont pas tenues. Les émissions de gaz à effet de serre continuent de croître, au même rythme où se succèdent les sommets et les tribunes des scientifiques.
Devant les tribunaux
Or, il est frappant de constater qu’une poignée d’entreprises est responsable, pour une part significative, de la machine infernale mise en route. Les géants du pétrole, du gaz, du charbon et du ciment – soit environ 100 entreprises – sont à eux seuls responsables de plus de la moitié des émissions de gaz à effet de serre depuis le début de l’ère industrielle.
Plusieurs d’entre eux placent leur influence au service du statu quo, certains allant jusqu’à financer des « semeurs de doute », qui propagent les thèses du négationnisme climatique. En 2013, environ 900 millions de dollars (environ 773 millions d’euros) étaient consacrés à nier la réalité du changement climatique. La responsabilité de ces acteurs est considérable, mais leur impunité au regard du changement climatique demeure presque complète : c’est un angle mort des politiques environnementales.
Les juges peuvent y contribuer. L’incapacité des gouvernements à l’action décisive explique que, depuis quelques années déjà, les tribunaux entrent en scène : depuis 1986 dans le monde, plus de 1 800 contentieux judiciaires portant sur le climat ont été intentés.
Il y a peu encore, ces procès visaient principalement les États. A l’image de l’« L’Affaire du siècle » en France, de l’affaire Urgenda aux Pays-Bas, ou de l’« Affaire climat » en Belgique, des citoyens ordinaires et des associations dénoncent devant les tribunaux le manque d’ambition des mesures des gouvernants face au changement climatique, compte tenu notamment des impacts considérables du changement climatique sur les droits humains.
Inverser la logique
Un nouveau front s’ouvre à présent, qui vise désormais la responsabilité des pollueurs. Au début de l’année 2020, quatorze collectivités territoriales se joignaient à plusieurs associations, pour dénoncer l’« inaction climatique » de Total. Dans une décision historique du 26 mai, le tribunal de La Haye condamnait la pétrolière Shell à réduire les émissions de CO2 résultant non seulement de ses activités, mais aussi de ses chaînes d’approvisionnement, de manière à atteindre une réduction de 45 % en 2030, par rapport à 2019.
Il est temps d’accélérer. Le changement climatique est, par excellence, un sujet que les mécanismes politiques traditionnels sont mal outillés pour gérer. Le système politique, qui opère souvent sur le temps court en fonction des préoccupations immédiates de l’électorat, n’est pas en mesure de relever le défi qui consiste à prendre des décisions courageuses ayant des effets à moyen voire long terme. Il est temps d’inverser la logique, et de permettre aux communautés affectées par la crise environnementale de saisir la justice, partout où c’est possible, afin de responsabiliser les entreprises pour leur contribution au changement climatique.
En lançant la campagne #SeeYouInCourt, la Fédération internationale pour les droits humains (FIDH), ses organisations membres et les communautés affectées au Chili, au Pérou, en Colombie et ailleurs, écrivent un nouveau chapitre de ce mouvement. Elles lancent une série d’actions judiciaires visant à demander des comptes aux entreprises.
En mettant les populations affectées au centre de ces actions, et en privilégiant une approche axée sur le respect des droits humains, cette campagne vise à rappeler que le changement climatique n’est pas un concept abstrait, qui ne concernerait que les générations futures : elle est une urgence pour les populations vulnérables, qui sont sur la ligne de front.
6 900 milliards de dollars nécessaires
Le droit international peut encore progresser afin d’élargir la gamme des réponses à la menace que constituent les ruptures climatiques, et les acteurs économiques qui s’en font les complices. Le Conseil des droits de l’homme des Nations unies débat ces jours-ci de la reconnaissance du droit à un environnement sain en tant que droit humain internationalement reconnu, comme c’est déjà le cas dans plusieurs constitutions nationales.
Ce dimanche 31 octobre s’ouvre au Royaume-Uni la Conférence des Nations unies sur les changements climatiques COP 26. Elle doit porter, notamment, sur la mobilisation du secteur financier, alors que 6 900 milliards de dollars d’investissement et de financements sont nécessaires pour atteindre les objectifs de l’accord de Paris.
En lançant la campagne #SeeYouInCourt, nous affirmons que l’on ne peut plus attendre. Déjà, de Madagascar au « corridor sec » d’Amérique centrale, les sécheresses causent de l’insécurité alimentaire, et la montée des eaux et des inondations à répétition forcent des migrations de masse. Nous demandons justice pour le climat, et que les entreprises qui sont les premières responsables des ruptures climatiques, enfin, rendent des comptes.
Lire aussi les articles (réservés aux abonnés) :
Responsabilité sociale des entreprises : « Le phénomène d’autocontrôle explique le durcissement progressif de la loi »
Jean-Luc Mélenchon : « La France peut être le fer de lance d’une diplomatie du peuple humain »
Un groupe d’experts élabore une définition internationale du crime d’écocide
Les cinq couleurs du Gaz
Paul Blume
Qu’on se le dise, les gaz à effet de serre sont des gaz à effet de serre. Pas des citrouilles d’Halloween.
D’abord, d’abord, … il y a le Noir.
La couleur du charbon, du pétrole brut.
Des paysages d’Alberta où l’on extrait le gaz de schiste. Des sables bitumineux.
Celle des marées destructrices de paysages côtiers, d’oiseaux englués, des pollutions impayables et non payées par leurs pollueurs.
Celle des percées dramatiques dans les poumons de la Terre. De l’Amazonie ravagée.
Le noir, couleur de climato-sceptiques célèbres. L’un était Président. Un autre l’est encore. D’autres jouent la comédie…
Et puis, il y a l’autre… le Bleu.
La couleur de l’Europe, du Libéralisme, de l’innovation technologique, des fables consuméristes.
Pâle comme le peu de crédibilité d’une croissance économique décarbonée.
Foncé, lisse comme les costumes des communicants spécialisés en Greenwashing.
Bleu comme la promesse d’un nouveau gaz, sans gaz à effet de serre.
Un gaz sécurisant, abondant comme celui de Gazprom …
Bleu comme les océans qui se meurent.
Et puis, il y a les autres … dont le Rouge
A la fibre solidaire, prompt à la révolte sociale, la révolution mondiale.
International dans ses solidarités, aveugle des contraintes environnementales.
Le gaz des sans fins de mois, des démunis, des retraités. L’indispensable gaz de chauffage. Celui de l’électricité pour les déplacements, du fonctionnement des hôpitaux « bien sûr », des aérogares pour la croissance « à partager ».
Le rouge du sang des mammifères disparus.
Des incendies, de la colère des sinistrés.
Sans oublier … le Vert.
Celui du déni, de la trahison. Le vert de la colère des penseurs d’une écologie scientifique.
Vert comme le feu vert donné par deux femmes ministres belges à l’utilisation du gaz … Bleu.
Le vert des environnements qui disparaissent, mais aussi des zones que l’on protège enfin.
Le vert de la collaboration à la croissance mortifère, mais aussi des expériences dites de transition.
Et puis, et puis… il y a le blanc
Le blanc du deuil des autres autres couleurs. Le blanc comme somme des autres couleurs.
Le blanc des abstentions qui préviennent.
Le blanc de la lumière qui viendra, qui vient.
Le blanc violent des soleils trop présents.
Le blanc du drapeau à lever dans cette guerre que nous menons contre la vie.
2024
Het Olympisch vuur, een symbool van hoop, vertrok op 16 april 2024. De priesteressen van Hera staken de olympische fakkel aan met een vuurpot. De fakkel zal door lopers naar Parijs worden gebracht.
Grootouders voor het Klimaat overhandigen ‘olifant in de kamer’ aan de onderhandelaars van de Vlaamse regering om aandacht te vragen voor de klimaatcrisis
Op vrijdag 31 mei verzamelden Vlaamse Grootouders voor het Klimaat (GvK) en Franstalige Grands-Parents pour le Climat (GPC) onder eigen vlag, wimpel en spandoek én onder die van de European Grandparents for Climate (EGC) voor het Europees Parlement in Brussel. Tegelijk kwamen in andere Europese steden leden van EGC op straat. Grootouderverenigingen in Nederland, Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Denemarken, Zweden en Finland betoogden voor hun parlement met hún whistle blowing moment. Het werd een succesvolle eerste gezamenlijke actie van de Europese koepelorganisatie.
Donderdag 21 maart had in Brussel een top over kernenergie plaats, georganiseerd door premier De Croo en het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA). Kernenergie is een erg controversieel onderwerp en dat was die donderdag ook duidelijk.
De eerste klimaatzaak tegen een multinational in ons land is een feit. Ze heet ‘The Farmer Case’ omdat agroecologische boer Hugues Falys de dupe is van de klimaatcrisis waarvoor hij zelf geen verantwoordelijkheid draagt.
Even recapituleren. Op zondag 7 jan 2024 kreeg Ineos – na een verrassend positief advies van ANB – zijn huidige vergunning van de Vlaamse Regering. De vorige was onderuit gehaald op grond van de beroepsprocedure die de provincie Noord-Brabant had aangespannen. VlaReg werd toen door de Raad voor Vergunningenbetwistingen op de vingers getikt voor haar lossepolswerk aangaande de verwachte stikstofdepositie van Project One voorbij de Nederlandse grens. En al stond het in de sterren geschreven dat zowel de provincie Noord-Brabant als de provincie Zeeland opnieuw beroep zouden aantekenen en dat ook Client Earth opnieuw met een beroep ten gronde zou komen, toch startte Ineos op 8 januari full speed de constructiewerken in Lillo. Evident met de bedoeling om de weg van de voldongen feiten te kiezen en om de beroepsprocedures in snelheid te pakken. Mocht er een kink in de kabel komen, dan was er altijd nog de overheidswaarborg van een half miljard, waarvan overigens al 250 miljoen zijn geactiveerd. Poker à la Ratcliffe
Denk aan de kleinkinderen
2023
Die Grootouders waren ronduit inspirerend voor ons allen vandaag!” Mooier kon het niet zijn, dit ferme compliment op X de avond van 3 december! Dat kwam natuurlijk niet uit de lucht vallen. Met drie trekkers van formaat – Jan Stel, Dirk Van der Roost en sinterklaas himself – én onder de ogen van de kersverse European Grandparents for Climate moesten we er wel staan! Dat deden we. Vanzelfsprekend!
20.000 klimaatbetogers hebben de sneeuw en vrieskou in Brussel getrotseerd voor een klimaatmars. De betogers eisen meer daadkracht tegen de klimaatverandering. Ze voeren niet toevallig nu actie, want er loopt momenteel een VN-klimaattop in Dubai.
Heel veel jongeren zijn uitermate bezorgd over de klimaatverandering en willen dat het onderwijs hier meer aandacht aan besteedt. Burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat ondersteunt de verzuchting van de jongeren met een open brief aan alle scholen. ‘Toon uw inzet voor hun toekomst.’
Volgens de Scientists for Global Responsibility, een Britse organisatie die wil dat wetenschap vooral zou bijdragen aan vrede, sociale rechtvaardigheid en duurzaamheid, zullen de door een kernaanval veroorzaakte megabranden gedurende minstens zeven tot tien jaar wereldwijd zware ontwrichtingen van het weer veroorzaken. Stedelijke en industriële doelwitten bevatten immers veel brandbaar materiaal, zoals asfalt, kunststoffen en fossiele brandstoffenvoorraden. Een of meerdere nucleaire vuurballen zouden enorme hoeveelheden roetdeeltjes afkomstig van brandende steden tot hoog in de stratosfeer stuwen. Op een hoogte van 10.000 meter en meer zouden deze partikels het inkomende zonlicht grotendeels reflecteren en een wereldwijde afkoeling van de gemiddelde temperatuur veroorzaken.
Afspraak zondag 3 december, vanaf 13u, station Brussel Noord
Op 14 september 2023 is in het Brusselse Justitiepaleis de beroepsprocedure van de Klimaatzaak van start gegaan, met 60.000 eisers de grootste rechtszaak in de gerechtelijke geschiedenis van België – en zelfs de grootste klimaatzaak wereldwijd. De zittingen – telkens op donderdag en vrijdag – duurden acht dagen over een periode van vier weken. De pleidooien liepen tot 6 oktober 2023. We publiceerden op onze website de updates die David Van Reybrouck vanuit de rechtszaal maakte, hieronder het vierde en laatste verslag.
Op 14 september 2023 is in het Brusselse Justitiepaleis de beroepsprocedure van de Klimaatzaak van start gegaan, met 60.000 eisers de grootste rechtszaak in de gerechtelijke geschiedenis van België – en zelfs de grootste klimaatzaak wereldwijd. De zittingen – telkens op donderdag en vrijdag – zullen acht dagen duren over een periode van vier weken. De pleidooien lopen tot 6 oktober 2023. We publiceren hier de updates die David Van Reybrouck vanuit de rechtszaal maakt, hieronder het tweede verslag van David Van Reybrouck.
In de week van 18 tot 23 september zoeken we met de Grootouders tekenen van hoop in de klimaatcrisis. Elke dag in een andere provincie. Elke dag een boeiend programma, gecoördineerd door de lokale GvK-afdeling.
Vorige maand publiceerden de University of Maryland en de Global Forest Watch, GWP, een overzicht van het verlies aan bos in de afgelopen twintig jaar. De GWP is een initiatief van het World Resources Institute. Het instituut is gevestigd in Washington DC en heeft een bijzonder gedetailleerde en informatieve website. U vindt hem hier. Het overzicht berust op de jaarlijkse gegevens over het bosverlies door brand die door de Universiteit van Maryland worden verzameld en geanalyseerd. De analyses berusten op Landsat-satellietbeelden.
Op 20 juli gaf de Raad voor Vergunningenbetwistingen de Vlaamse Regering een ferme veeg uit de pan omdat ze ‘routinematig en achteloos’ had besloten dat Ineos Project One geen significante milieueffecten door extra stikstofdepositie zou veroorzaken. Niet over de grens en niet bij ons. Natuurlijk had Ineos in zijn vergunningsdossier voorzichtig toegegeven dat er een streepje stikstofdepositie zou zijn, maar de toename zou verwaarloosbaar klein zijn, te klein om ze in rekening te brengen. De framing van Ineos Project One als state of the art paradepaard ging er bij de Vlaamse Regering hoe dan ook in als zoete koek
Je zou het bijna worden als je de ontwikkelingen in vooral het kneuterige Vlaamse en het Belgische politieke landschap vergelijkt wat er in de echte wereld om ons heen aan het gebeuren is. Overal worden de warmterecords bijna dagelijks gebroken, behalve in het mooie Vlaamse land dan. Daar hebben we nog geluk. Ondanks dat dit jaar het warmste jaar ooit zal worden, zijn de weergoden ons gunstig gezind. Maar onze klimaatcrisis ontkennende politici breken voortdurend alle records door hun onverantwoordelijk gedrag en een volstrekt gebrek aan zorg voor de toekomstige generaties.
Met zo’n 2.500 waren ze, de deelnemers aan de Beyond Growth Conferentie in het Europees Parlement, en tel daarbij nog eens bijna het dubbele aantal deelnemers online. Hiermee was de conferentie het grootste evenement ooit over ‘de groei voorbij’, en zelfs het grootste evenement ooit in het Europees Parlement. Het initiatief lag bij een groep van 20 parlementsleden uit 5 grote fracties, met Philippe Lamberts (Ecolo) als stuwende kracht.
Seizoensvoorspellingen zijn al maanden voor de zomer een signaal van wat ons te wachten staat. Tussen maart en mei bleek met toenemende waarschijnlijkheid, dat we een bovennormaal warme zomer zullen krijgen.
In deze bijdrage bekijken we de onderlinge relaties tussen oorlog, milieu en klimaat. Dit artikel wil niet de indruk wekken dat broeikasgassen of milieuschade het hoofdprobleem zijn bij oorlog. De bekommernis om het leven, het welzijn en de gezondheid van de burgers blijven voorop staan. Maar in het huidig perspectief van toenemende bezorgdheid over het klimaat is het goed om ook daarin de rol van militaire operaties, wapens en oorlogsschade onder de loep te nemen. En dan blijkt dat er causale verbanden bestaan in beide richtingen, die belangrijk zijn in het globale beeld en in de preventie.
Dit najaar, vanaf 14 september tot 6 oktober, is de klimaatzaak geagendeerd in het Brusselse hof van beroep. Wat werd alweer geoordeeld in eerste aanleg? Waarom ging men in beroep en waarop is dit gebaseerd? Welke zou de impact kunnen zijn van een positieve uitspraak?
De Vlaamse en de Franstalige Grootouders voor het klimaat en NGO's in België, Frankrijk en Portugal hebben actie gevoerd bij hun centrale banken.
De Vlaamse en de Franstalige Grootouders voor het klimaat en NGO’s in België, Frankrijk en Portugal hebben actie gevoerd bij hun centrale banken. Het doel: lagere rentetarieven verkrijgen voor energierenovatieleningen (1). Renovatie is essentieel om de energie-efficiëntie van gebouwen te verbeteren en de bevolking te beschermen tegen extreme weersomstandigheden en stijgende energieprijzen (2). Nu de recente door de Europese Centrale Bank (ECB) doorgevoerde renteverhogingen investeringen in renovatie duurder maken, roepen activisten en NGO’s de Europese centrale banken op om een mechanisme voor groene leningen op te zetten om renovatieprojecten te ondersteunen.
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief aan hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert enkele van die brieven. Vandaag: de brief van professor Rik Pinxten aan zijn zoon Simon.
Tijdens het pinksterweekend brak er brand uit in de Hoge Venen, meer bepaald nabij de Duitse grens. Het vuur werd gelukkig relatief snel onder controle gebracht, al gingen er zo’n 170 hectare veengras in de vlammen op. Struikgewas en kleinere naaldbomen doorstonden de hitte relatief goed, maar broedende vogels, slangen en kleine knaagdieren kregen het veel harder te verduren. Het had veel erger kunnen zijn indien er geen natte winter aan was voorafgegaan.
De Stemming, een onderzoek in opdracht van De Standaard en de VRT, gepubliceerd op 11 mei is ronduit alarmerend. Het hoofdartikel in de krant, dat bevindingen van dit onderzoek weergeeft, krijgt terecht als titel ‘SOS politiek’. Drie zinnen uit het rapport zeggen genoeg. Een op de drie Vlaamse kiezers vindt België geen democratie. Zes op de tien bevraagde Vlamingen vinden een regering van technocraten een zeer goed idee. En ten slotte ziet een derde zelfs heil in een sterke leider die ons land bestuurt zonder zich druk te moeten maken om het parlement en de verkiezingen.
“De vrijheid van meningsuiting en protest is nochtans zuurstof voor een gezonde democratie en die moeten we dringend beschermen.” Dat is de centrale stelling van onderstaande opinie. Greenpeace nam het initiatief en nodigde o.a. de Grootouders voor het Klimaat uit om de tekst mee te ondertekenen. Co-voorzitter Bernard Hubeau deed dat, naast anderen die je onderaan de brief vindt. De opinie is ook online verschenen bij Knack.be.
Geen weer om een hond door te jagen, maar als de Vlaamse Regering stilletjes een ondermaats klimaatplan goedkeurt, zijn we van de partij.
GvK is blij met de toestemming van hun ambassadeur Jan Mertens en van Dirk Holemans, respectievelijk voorzitter en coördinator van Sociaal-ecologische denktank Oikos, om hun repliek op het klimaatsceptisch discours, op 9 mei verschenen in DM, te mogen publiceren op de GvK-website.
Recensie van De tijd dringt- Brieven van Grootouders voor het Klimaat. Samengesteld door Bernard Hubeau en Marc Cabus.
De Grootouders zoeken voortdurend naar het beste middel om de transitie naar een duurzame samenleving vooruit te helpen, in het belang van die samenleving en de volgende generaties. De term ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’ (in het Engels: civil disobedience) bestaat al eeuwen: opzettelijk de wet of het gezag tarten, openlijk, geweldloos en zonder eigenbelang, om de samenleving op een probleem te wijzen. Deze praktijk wordt in deze cruciale tijden ook gehanteerd door (klimaat)activisten. De Grootouders zoeken naar de beste manier om daarmee om te gaan. Deze pagina gaat over die zoektocht.
De Grootouders voor het Klimaat vinden het prima dat steden en organisaties mensen meer aansporen tot bewegen. Goed voor onze gezondheid. Maar de gezondheid van mens en planeet is niet gediend met multinationals die tegen beter weten in blijven investeren in fossiele activiteiten. Total Energies is zo’n bedrijf. We vinden het samen met partners ongepast dat de 20km van Brussel de sponsoring door deze oliegigant aanvaard. Samen met onze partners willen we het daarover hebben met de organisatoren van de 20km van Brussel. Overigens namen de Grootouders voor het Klimaat deel aan Code Rood voor Total Energies zij het met vooral in ondersteunende functies. Met deze daad van burgerlijke ongehoorzaamheid werden tijdens het weekend van 7-8-9 oktober ’22 de toegangswegen afgesloten tot de vestiging in Feluy. Lees hier het verslag van een van onze deelnemers. Met onderstaande brief vragen we een gesprek aan met de organisatoren van de 20km van Brussel
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief naar hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert enkele van die brieven. Vandaag: de brief van journaliste Alma De Walsche aan haar kleinzoon Wannes.
De Franse ngo Le Relais des Jeunes organiseert een fietstocht l’enRJtour van 1443 km van Brussel tot Toulouse als protest tegen de aanleg van een oliepijpleiding in Oeganda en Tanzania door TotalEnergies. Ziehier het indrukwekkende traject dat die dappere jongeren willen afleggen.
In het boek “De tijd dringt” schrijven 69 Grootouders voor het Klimaat een brief naar hun kleinkinderen, kinderen of beleidsmakers. MO* publiceert de komende weken enkele van die brieven. Vandaag: de brief van wijlen Caroline Pauwels.
De Nederlandse milieuorganisatie Milieudefensie, is al meer dan 50 jaar een baken in het Nederlandse milieu protest. Het is een sterke organisatie die gelooft in de kracht van samenwerkende mensen. Samen sta je nu eenmaal sterker ten opzichte van grote vervuilers, zoals Shell en treuzelende politici, waar er veel te veel van zijn.
In de Verenigde Naties werd met consensus een resolutie aangenomen om het Internationaal Gerechtshof in Den Haag te vragen een adviserende opinie uit te brengen over de klimaatcrisis. Initiatiefnemer was Vanuatu, een eiland in de Stille Oceaan, dat zeer kwetsbaar is voor de effecten van de klimaatcrisis, terwijl het zelf minst bijdraagt aan de oorzaken ervan.
Voor het eerst buigt het Europees hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg zich over klimaatzaken. De eerste zaak werd ingesteld door onze Zwitserse zusterorganisatie KlimaSeniorinnen Schweiz, gesteund door Greenpeace Zwitserland. De klimaatoma’s argumenteren dat zij als oudere vrouwen bijzonder kwetsbaar zijn voor de hittegolven zoals die zich vandaag reeds voordoen. Zij eisen dat Zwitserland door het Hof zou worden veroordeeld, op grond van de art. 2 (recht op leven) en 8 (recht op bescherming van privé- en familiaal leven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), haar “fair share” te doen voor de beperking van de temperaturen onder de 1,5 ° C.
De organisatie Grootouders voor het Klimaat organiseerden op 24 maart een colloquium in Antwerpen over de kwestie 'Burgerlijke Ongehoorzaamheid, een volgende stap in het klimaatactivisme? Voor Grootouders voor het Klimaat meer dan een retorische vraag. Zijn zachte acties nog voldoende om de klimaatcrisis aan te pakken?
Grootouders voor het Klimaat stelt trots haar nieuwe boek voor: De tijd dringt – Brieven van Grootouders voor het Klimaat. Brieven dus, geschreven door 69 GvK-ambassadeurs en actieve Grootouders. Door ons, zeg maar, want elke brief gaat over de klimaatcrisis die ieder van ons aangrijpt. Tenslotte probeert iedereen ermee om te gaan, iedereen voelt de stappen die de samenleving zet om er iets aan te doen, te weinig, te traag, te moeizaam en te hoognodig.
Onlangs stelde weerman Frank Deboosere zijn radioluisteraars gerust wat de zogenaamde ‘chemtrails’ betrof, maar hij dacht er toen niet aan om erop te wijzen dat de condensatiesporen of ‘contrails’ ons zouden moeten verontrusten. In de burgerluchtvaart gaat de meeste aandacht naar de uitstoot van CO2 en NOx, maar in de praktijk blijken contrails een veel grotere klimaatimpact te hebben. Ondertussen blijkt dat een aanpassing van de vliegtuigbrandstof dergelijke condensatiesporen sterk kan doen verminderen. Maar toch zijn alle problemen hiermee niet van de baan.
Boeren, Burgers, Bijen, Bodem, Biodiversiteit, … zijn sleutels voor een leefbare toekomst. Samen uiteraard met de onvermijdelijke Ban op de ontginning en het gebruik van fossiele grondstoffen. Grondstoffen die in de grond horen en niet in de lucht, ons lijf en in het water.
Als titel boven het essay van Joël De Ceulaer in de krant van 11/02/23 staat: “Jawel, het kapitalisme kan het klimaatprobleem helpen oplossen.” De auteur zegt te willen reageren tegenover het beeld dat bestaat over de ‘ecomodernisten’, en haalt daarbij uit naar de ecologisten. Bij dat alles hanteert hij een bepaalde lezing van de moderniteit, op basis waarvan hij zegt over de ecologisten: “Zij willen niet méér moderniteit, maar minder.” Het denken van de ecologisten houdt volgens hem vooruitgang tegen. Het is zinvol op die framing verder in te gaan. Het lijkt alsof er maar één moderniteit of één rationaliteit zou zijn, en dat is niet zo. De ecologisten zitten veeleer in de traditie van de kritische dan in die van de triomferende moderniteit. Mee vanuit het besef van de ‘dialectiek van de Verlichting’ is het hun basisovertuiging dat je ook moet kijken naar de schaduwzijde van een welbepaalde invulling van moderniteit als je de positieve waarden ervan – vrijheid, rechtvaardigheid – overeind wilt houden.
Dr. Sultan Ahmed Al Jabar, groot geworden in de nationale olie-industrie, is door de Verenigde Arabische Emiraten benoemd als voorzitter van COP28 in Dubai. De klimaatbeweging is in rep en roer omdat deze benoeming een signaal van de fossiele industrie kan zijn dat men probeert het roer van de VN-klimaatconferenties over te nemen. Dat is onaanvaardbaar omdat de olie-en gasindustrie in de afgelopen halve eeuw de wereld bewust naar een klimaatcrisis heeft geleid. Big Oil koos voor puur winstbejag ten koste van de toekomst van de wereldbevolking. Hierdoor hebben ze een historische schuld en verantwoordelijkheid opgebouwd, net zoals landen met een historische CO2-uitstoot, zoals België. Die schuld moet worden ingelost.
Denk aan de kleinkinderen
Grootouders voor het Klimaat voert campagne om het spaargeld van 55-plussers in bank- en verzekeringsproducten en in pensioenfondsen te bestemmen voor duurzame projecten om op die manier de klimaatcrisis aan te pakken. De campagne richt zich tot de 55-plussers, de financiële sector en de overheid.
2022
België deed het goed: geen Fossil of the Day award dit keer. Maar dat is dan ook bijna alles.
Klimaatactivisten, klimaatjongeren en veel milieuorganisaties zijn niet te spreken over de toespraak van de Belgische eerste minister Alexander De Croo op de klimaatconferentie in Egypte (COP27). De jonge klimaatactivist Benjamin Van Bunderen Robberechts van “Justice for Rosa” zei dat de premier “vijf minuten verkwist heeft”, Zanna Vanrenthergem van de Klimaatcoalitie noemde het “vijf minuten, nul inhoud” en Greenpeace vond de toespraak “leeg en teleurstellend”.
De schimpscheut van premier De Croo richting klimaatactivisten schiet bij heel wat Grootouders voor het Klimaat in het verkeerde keelgat. Verschillende Grootouders schreven hun verontwaardiging uit in een brief naar de premier. Ze hebben die ook als lezersbrief aangeboden aan de reguliere media. De redactie is heel blij met die initiatieven. We zijn er van overtuigd dat zo’n persoonlijke brieven impact hebben op politici en als lezersbrief op de publieke opinie. Grootouders voor het Klimaat nodigt iedereen uit om van dit eenvoudig actiemiddel meer gebruik te maken
Gematigde activisten halen voordeel uit de acties van hun radicale collega’s, schrijft Dirk Holemans. Wat heet ook radicaal?
Benjamin Van Bunderen Robberechts is op de Klimaattop in Sharm-el-Sheikh. Hij verloor zijn vriendin Rosa tijdens de overstromingen in Wallonië in 2021. Hij kon dit verhaal al vertellen aan Runa Khan uit Pakistan, een land dat ongelooflijk hard getroffen is door overstromingen. Runa heeft veel bewondering voor Ben die in zijn verlies de kracht vindt om zich te verzetten tegen de klimaatcrisis. “In die strijd hebben we meer jongeren zoals hij nodig,” zegt Runa Khan. Met welke ideeën is Ben naar Sharm-el-Sheikh vertrokken?
België moet zich terugtrekken uit het Energiehandvestverdrag (EHV). Dat vragen de Grootouders voor het klimaat samen met de Grands-Parents pour le Climat en Youth for Climate Belgium in een open brief aan de premier, de vice-premiers en de ministers van energie en klimaat.
Total Energies gaat tegen beter weten in voort met de ontginning van fossiele brandstoffen. De multinationale reus incasseert daarmee reuze winsten, terwijl hun spaarcenten moeten aanspreken of in de kou de winter moeten doorbrengen. Die onethische praktijk krijgt een Code Rood van een brede coalitie van burgerbewegingen. Zij gaan zeer gedisciplineerd en geweldloos over tot een massale actie van Burgerlijke Ongehoorzaamheid. Grootouders voor het klimaat maakt deel uit van de coalitie, vooral in een ondersteunende rol. Klimaatoma Nieske Puttaert nam deel aan het hele actieWE. Hierbij haar persoonlijk verslag.
‘Hebben wij de blik niet afgewend van de klimaatverandering? Dat is toch zo comfortabel.’ Deze en andere bedenkingen maakt MO*columnist Geert Van Istendael zich tijdens onderstaande toespraak voor de Grootouders voor het Klimaat, waarin hij vertelt wat hem ’s nachts uit zijn slaap houdt.
Wetenschappers wringen zich in alle bochten om toch nog maar duidelijk te maken dat het kan. Als we NU de knop omdraaien, er echt voor gaan … dan kan het nog. De ‘window of opportunity’ wordt snel kleiner. Volgens het laatste IPPCC-rapport moet het roer drastisch om voor het einde van 2024. Maar wetenschappers beslissen niet. Het is aan de politiek om te beslissen. En dat zullen ze niet doen. Dat is de ontnuchterende mening van de redactie van de New Scientist van 11 juni.
Advocaten van de internationale milieuorganisatie ClientEarth hebben samen met 13 ngo’s de Vlaamse overheid voor de rechter gedaagd. Zij willen zo voorkomen dat de petrochemiereus INEOS in de haven van Antwerpen zijn grootste investering in plastic ooit doet.
Begin juni 1972 en tijdens de afgelopen week was er in Stockholm een VN Earth Summit. De eerste leidde tot een reeks van Earth Summits, de oprichting van het United Nations Environmental Program (UNEP) en een reeks van andere initiatieven, zoals het IPCC. In 1972 maakte men zich grote zorgen over het milieu en de schade die wij veroorzaken. Dat doen we nu, vijftig jaar later nog. We hebben gefaald. De kans op een duurzame en rechtvaardige wereld neemt af, maar die kans bestaat wel degelijk; als we willen. En wie zou dat niet willen?
Jan Rotmans wist een halve eeuw geleden al dat er een klimaatcrisis op til was. En dat die heftig zou worden. Maar er is hoop. ‘De gedragsverandering kan heel snel gaan als het moet.’
Voor Wervel-medewerker Xander Berbe was bodem tot voor kort iets waarop we rondlopen en waar planten in groeien. Welke functies de bodem allemaal heeft en waarom het zo belangrijk is om aan bodemgezondheid te werken, besefte hij maar half. Tot hij agro-ecoloog Jeroen Watté daarover interviewde.
Wereldwijd beïnvloedt klimaatverandering het mentale welzijn. Vooral jongeren hebben last van klimaatangst, maar die angst is niet universeel.” Yara Van Heugten, studente journalistiek, contacteerde onlangs de Grootouders met de vraag of ze enkele leden van Grootouders voor het Klimaat kon interviewen in het kader van een essay dat ze schreef over klimaatangst. Dat essay bleek nadien een knap werkstuk te zijn geworden. Hoe zit dat met die klimaatangst bij onze jongeren? Lees Yara’s bijdrage.
Op de dag dat het VRT-journaal opende met een item over de aanhoudende droogte, kreeg de burgerbeweging Grootouders voor het Klimaat een prijs van de Vlaamse overheid. Bezorgd over de toekomst van hun kleinkinderen pleit de beweging voor een ambitieuzer klimaatbeleid.
Grootouders voor het Klimaat (GvK) ontving op 10 mei de Ultima van de Vlaamse Cultuur in de categorie sociaal-cultureel volwassenenwerk.
Climate justice: brengen rechtvaardige rechters klimaatrechtvaardigheid tot bij ons?
Zestien organisaties van het maatschappelijke middenveld slaan de handen in elkaar voor een gemeenschappelijke oproep tot een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid. De strijd voor het leefmilieu, voor het klimaat en voor sociale rechtvaardigheid zijn volgens hen twee onlosmakelijke onderdelen van één geheel: de strijd voor een menswaardig leven in harmonie met de natuur.
Op deze pagina vind je iets over boeken. Boeken die we in een van onze berichten hebben gesignaleerd of besproken (de lijst staat wat dieper op deze pagina). Omdat we ze relevant vinden voor de klimaat- en systeemcrisis. Zulke boeken zijn er als maar meer, dat is ook nodig, maar daardoor missen we er ook veel, dat beseffen we goed. Je kunt ons daar bij helpen: als je een suggestie hebt, laat het ons weten. Er zijn ook boeken die speciaal voor Grootouders voor het Klimaat werden geschreven, boeken die de doelstellingen van onze beweging een extra zetje geven. Daar besteden we extra aandacht aan en je kunt ze via onze site ook bestellen. Die informatie hebben we op deze pagina bovenaan gegroepeerd.
De Grootouders voor het Klimaat komen na het politieke kerstreces met een scherpe nieuwjaarsboodschap voor de politiek. 'Om te voorkomen dat ons aller blauwe planeet onbewoonbaar wordt voor iedereen, moeten politici nu tot daadwerkelijke actie overgaan.'
2021
Bent u het gejeuzel van onze regeringen met N-VA minister Zuhal Demir op kop, over het klimaat ook zo beu? Komen de steeds maar weer veranderende en soms hoogst onlogische corona-maatregelen, het dan weer wel en dan weer niet aanpakken van de gigantische vervuiling door onze chemische industrie in Antwerpen, het gebrek aan leiderschap van onze politici en de oh zo verstorende ‘macht’ van de niet democratisch verkozen partijvoorzitters, en de vergunning, door de provincie Antwerpen verleend aan de INEOS ethaankraker – het symbool van een oud, achterhaald en zeer vervuilend economisch model – u ook de strot uit?
Kort na de klimaattop in Glasgow stuurden de Teachers for Climate een open brief aan vice-minister president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van onderwijs Ben Weyts. Deze brief verscheen integraal in De Wereld Morgen. Hij werd ondertekend door zo’n 200 mensen uit het onderwijsveld (kleuter-, lager-, secundair-, volwassen-, hoger- en universitair onderwijs), onder wie meerdere Grootouders voor het Klimaat. Ook wij publiceerden de open brief.
De Grootouders voor het Klimaat reageren samen met een rits andere klimaatorganisaties verbijsterd op de vergunning die Ineos Project One vandaag in de wacht sleepte. Deze vergunning staat haaks op de klimaatdoelstellingen waartoe ons land en Vlaanderen zich hebben verbonden.
Grootouders voor het Klimaat is met haar campagne Onze spaarcenten voor hun toekomst (onzecenten.be) de winnaar van de Civil Society Prize 2021 van het Europees Economisch en Sociaal Comité (EESC). De Grootouders zijn verguld dat zij werden geselecteerd uit meer dan 50 inzendingen uit 24 landen van de Europese Unie, en ook nog eens eerste eindigden van de vijf finalisten.
De klimaattop in Glasgow was een mislukking, een zoveelste gemiste kans. Vage beloftes, compromissen, niet-bindende afspraken, gefoefel in de marge. En dat terwijl de werkelijke CO2 uitstoot wereldwijd een stuk hoger is dan wat de officiële cijfers ons vertellen. COP26, op zich al een veeg teken: al zesentwintig jaar lopen de wereldleiders achter de feiten aan.
Grootouders voor het Klimaat is bitter ontgoocheld met de resultaten van de COP26- klimaattop in Glasgow. De dringende oproep (zie verder) van de Grootouders en ouderenverenigingen aan onze regeringen om het tij te keren met een ambitieus klimaatakkoord en meer klimaatrechtvaardigheid werd niet beantwoord met maatregelen die nu dringend nodig zijn. De overheden komen zo hun zorgplicht voor de volgende generaties niet na. De dikwijls scherpe reacties van de ambassadeurs van de Grootouders stromen nu binnen.
De Krantenkop ‘Week voor VN-top nog geen akkoord tussen vier klimaatministers: verdeeld naar Glasgow’, in het Nieuwsblad van zaterdag 23 oktober 2021, trekt mijn aandacht.
NL
Hernieuwbare energie is een succesverhaal – interview met Jos Delbeke - Grootouders voor het Klimaat
- Ingrid
De voorbije zomer was een wake-up call voor het klimaat: overstromingen en bosbranden over de hele wereld, ook in Europa en België. Het laatste rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) bevestigt met nog meer klaarheid de omvang en de urgentie van het klimaatprobleem. Intussen maakt de wereld zich op voor COP26, de jaarlijkse klimaatonderhandeling, die dit jaar in Glasgow plaatsvindt.
Op 29 oktober, bij de start van de Klimaatconferentie COP26 zal in Glasgow een delegatie van twintig Grootouders voor het Klimaat de bekommernis van de ouderen aan de Belgische delegatie overmaken.
Klimaatspijbelaars, activisten en wetenschappers hebben hun angst voor de klimaatcrisis heel duidelijk gemaakt met borden, acties, optochten en vele rapporten. Zal een verstoord klimaat onze hele levenswijze en de toekomst van de jongeren overhoop gooien? Hebben de corona- en de klimaatcrisis een verwante oorzaak? Kunnen beide crisissen samen worden bestreden? Dit ABC van het klimaat wil daarop duidelijke antwoorden geven. En hoop. Mensen zijn vindingrijk en ze werken graag samen. Burgers, bedrijven en een sturende overheid kunnen de totale klimaatontsporing voorkomen en zorgen voor een beter leven voor iedereen.
2020
Het moest ervan komen… de eerste klimaatroman is een feit. Een luchtig boek is het niet geworden. Marc Desmet, die het boek las en het hier ook bespreekt, spreekt van een dystopie, d.w.z. een wereld die verre van ideaal is en vooral veel slachtoffers kent.
2019
Joke van Leeuwen stemde er ook graag mee in om ambassadeur te worden voor de Grootouders voor het Klimaat.
