Flux continu

Slechts één land ter wereld produceert genoeg voedsel om zijn bevolking volledig te voeden volgens moderne voedingsrichtlijnen: het Zuid-Amerikaanse Guyana. Dat blijkt uit een grootschalige analyse van de productiecapaciteit van 186 landen, gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift Nature Food. De studie, geleid door onderzoekers van de Universiteit van Göttingen, toont aan dat de meeste landen ver achterblijven in het realiseren van een gezond voedingspatroon op basis van eigen productie.

Gifstoffen uit schimmels op voedingsproducten als granen, maïs of rijst dreigen een groter gezondheidsprobleem te worden in Europa. Naarmate het continent opwarmt en vochtiger wordt door de klimaatverandering, zullen die zich beter kunnen verspreiden. We houden daar beter nu al rekening mee, waarschuwt het Europees Milieuagentschap.

Enkele honderden klimaatactivisten van Code Rood hebben vandaag de toegang tot voedingsbedrijf Cargill geblokkeerd in de haven van Gent. Ze voerden actie tegen de agro-industrie. Cargill is een grote producent van voedsel- en landbouwproducten, onder andere uit Brazilië. De politie arresteerde een 100-tal activisten. De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg was ter plaatse om de boodschap van Code Rood kracht bij te zetten.

Als een donderslag bij heldere hemel bracht een recente studie aan het licht dat bepaalde ultrabewerkte voedingsmiddelen gezond zijn. Hoe kan je als consument nog weten welke producten je met een gerust gemoed mag eten en wat je beter mijdt?

We zijn al twee weken in het nieuwe jaar. Wellicht ben je, zoals zovelen, het goede voornemen gestart om wat gezonder te eten. Maar dat is nog knap lastig blijkt na het lezen van het boek ‘Dit slik ik niet meer!’ van arts Staf Henderickx, want tegenwoordig is bijna alles wat we eten ultrabewerkte voeding en dat heeft een grote impact op onze gezondheid.

“Wij geven wél een zak om goed eten.” Met die slogan lanceert Rikolto haar campagne de Week voor Goed Eten (10 tot 19 januari). Rikolto-ambassadeurs verkopen in heel Vlaanderen zakken vol goed eten met producten van lokale handelaars en boeren. Daarmee roepen ze op om van gezonde, duurzame voeding een prioriteit te maken in het beleid.

Mogen lokale besturen ingrijpen om de vloedgolf aan nieuwe fastfoodzaken tegen te gaan? De aankondiging van minister Hilde Crevits om de mogelijkheden daartoe te onderzoeken, lokte vorige week veel reactie uit. In De Morgen noemde Bart Eeckhout het ‘micromoralisme’: de neiging van politici om voortdurend in te grijpen in hoe burgers hun persoonlijke leven inrichten’, en hij ziet meer brood in betere gezondheidspreventie. Volgens Maarten Corten van Rikolto zijn er een aantal kanttekeningen te maken bij deze lezing van de feiten.

Door weerfenomeen El Niño viel er dit jaar bijzonder weinig regen in Zuidelijk Afrika.

Jongeren die vaker biovoeding eten, hebben meer gifstoffen in hun bloed en urine. Die opmerkelijke vaststelling komt uit een nog te verschijnen studie van kankerexpert Nick Van Larebeke. Het probleem ligt vooral bij eieren, zuivel en zaden en noten - niet zozeer bij aardappelen, groente en fruit. Betekent dat dan dat biovoeding ongezond is? Wel, om antwoord op die vraag te geven is verder onderzoek nodig. Wat onderzoeker Van Larebeke sterk bepleit.

Al jaren doen wetenschappers onderzoek naar de gezondheidseffecten van biologische landbouwproducten. Zeker is dat er veel minder pesticiden op zitten dan op voeding uit conventionele producten, althans in Europa. En doorgaans zijn bio-eters ook gezonder. Toch is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe gezond biovoeding echt is.

In deze reeks vergelijken we de partijprogramma's van verschillende politieke partijen met de standpunten van sociale bewegingen. Van armoedebestrijding tot klimaatactie, ontdek hoe partijprogramma's zich verhouden tot de eisen van vakbonden, de vredesbewegingen en het brede middenveld.

Als de wereld gezonder gaat eten, is dat een enorme boost voor de strijd tegen de klimaatverandering, blijkt uit Duits onderzoek. De impact is zo groot dat er minder ingrijpende reducties nodig zijn in het energie- of transportsysteem.

Vlees- en zuivelgroepen hebben advertenties gefinancierd waarin veganistische producten als ongezond, onnatuurlijk en ultrabewerkt worden afgeschilderd. Een nieuw rapport stelt dat de landbouwsector miljoenen dollars heeft uitgegeven om plantaardige diëten in diskrediet te brengen.

Voedzame stoffen in kleine visjes zoals ansjovis of sardines gaan grotendeels verloren als ze eindigen als voer voor kweekzalm. ‘Het is veel slimmer en duurzamer om deze vissoorten rechtsreeks te eten’, zeggen wetenschappers in het vakblad Nature.

‘Voedsel is te goedkoop’, noteert landschapsarchitect en auteur Louis De Jaeger tijdens een gesprek tussen boeren en mensen uit de retail en de voedingsindustrie. ‘Als we de landbouw eerlijk willen maken, moeten we de hele maatschappij aanpakken.’

Het gebruik van chemicaliën met PFAS is in tien jaar tijd enorm toegenomen in de EU, waardoor consumenten ook via hun voeding steeds vaker blootgesteld worden aan PFAS. Dat blijkt uit onderzoek van groenten en fruit. België hoort bij de landen met de hoogste concentraties.

Door de klimaatverandering nemen de visbestanden verder af. Daardoor zullen arme landen minder toegang hebben tot vis, een relatief goedkope bron van gezonde voeding. Een hervorming van de visserij dringt zich op, schrijven biologen Stefanie Colombo en Aaron MacNeil.

Ons voedselsysteem bleek de voorbije jaren rampzalig kwetsbaar. Het is niet gebouwd om iedereen toegang tot voedsel en gezonde voeding te garanderen. Speciaal VN-rapporteur Olivier De Schutter schetst hoe we van crisis naar veerkracht kunnen gaan.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft nieuwe richtlijnen uitgevaardigd om kinderen beter te beschermen tegen “agressieve” marketing voor ongezonde voeding.

Tijs Boelens, groentekweker in het Pajottenland, legt uit hoe hij samenwerkt met een veeteeltbedrijf voor een duurzame landbouw die tegelijkertijd gezonde voeding produceert én de natuur laat herleven. Het kan, maar dit is niet de visie die de Vlaamse regering met zijn stikstofplan uitdraagt.

Het noorden van Italië krijgt steeds meer te kampen met extreme droogte. Dat is slecht nieuws voor de boeren, maar ook voor liefhebbers van Italiaanse ham en kaas. Ook de helft van de Europese rijst komt uit de regio. ‘Zonder water kan hier niks groeien.’

De grootste agro- en voedingsbedrijven ter wereld hebben sinds 2020 miljardenwinsten gemaakt, dankzij de corona-pandemie en de oorlog in Oekraïne. Dat blijkt uit een nieuw rapport in opdracht van Greenpeace. De milieuorganisatie roept internationale, nationale en lokale beleidsmakers op om mee een einde te maken aan de controle en het monopolie van dit soort bedrijven, en maatregelen te nemen die zorgen voor transparantie en strengere regelgeving voor de activiteiten van deze sector.

In Brazilië komt de vorige regering onder vuur te liggen nadat de overheid de noodtoestand heeft uitgeroepen voor het Yanomami-volk in het Amazonewoud. Door de opmars van de illegale mijnindustrie zou de inheemse stam lijden onder extreme ondervoeding en besmettelijke ziekten.

Verschillende milieuorganisaties hebben de Franse voedingsgroep Danone voor de rechter gesleept voor haar overtollige gebruik van plastic in heel de toeleveringsketen. Danone doet volgens de eisers niet genoeg om het gebruik van wegwerpplastic te beperken en milieuvervuiling te voorkomen.

Supermarkten kunnen meer inspanningen leveren om plantaardige en duurzame voeding te stimuleren en om ontbossing en voedselverspilling te verminderen. Dat blijkt uit Superlijst Milieu België, een onderzoek naar de vijf grootste warenhuisketens in België.

Burgers en organisaties voor armoedebestrijding en hun bondgenoten mobiliseerden zich op 17 oktober, Werelddag van Verzet tegen Armoede, in een 'Parade van Honger' in de straten van Anderlecht. Hun doel? Samen het recht op toegang tot gezonde voeding opeisen. In een context waarin steeds meer mensen in België honger lijden, willen de betogers de aandacht vestigen op de noodzaak van een structureel antwoord op een realiteit die alleen maar erger wordt.

Sinds het begin van de pandemie raakten meer dan 200 miljoen mensen ondervoed en dreigt een decennium van armoedebestrijding te worden weggevaagd. Ook de VN trekt loeihard aan de alarmbel. Voor het eerst sinds haar oprichting daalt de ‘human development index’ – de index die op basis van inkomen, levensverwachting en alfabetisme de stand van ‘ontwikkeling’ van landen aangeeft – al twee jaar op rij.

Ongecontroleerde visserij in de Amazone bedreigt de biodiversiteit in het stroomgebied en daarmee ook de visserij zelf, de belangrijkste bron van eiwitten en essentiële voedingsstoffen voor de lokale bevolking. Dat blijkt uit een analyse van visvoorraden in de afgelopen dertig jaar.

Een vijfde van alle CO2-uitstoot gelinkt aan de productie van voeding is te wijten aan transport. Die impact ligt beduidend hoger dan tot nu toe werd aangenomen. Dat is de conclusie van een nieuwe studie die alle transport in de productieketen in kaart bracht.

Steeds meer bedrijven beginnen hun producten te labelen om de klimaatimpact ervan te laten zien. Maar hebben consumenten - en vooral het klimaat - daar een boodschap aan?

Steeds meer bedrijven beginnen hun producten te labelen om de klimaatimpact ervan te laten zien. Maar hebben consumenten - en vooral het klimaat - daar een boodschap aan?

abs_empty

Zwaar bewerkte voeding – denk aan snoep, chips, snacks en frisdrank – levert een steeds groter aandeel van ons dieet. Dat is niet alleen schadelijk voor onze gezondheid, maar ook voor de planeet, schrijven vier Australische voedingswetenschappers. Tijd om rigoureus te minderen met ultrabewerkt voedsel.

De wereldwijde voedselproductie is goed voor een derde van de totale menselijke uitstoot, blijkt uit een grootschalige nieuwe studie in Nature. Vlees en zuivel zijn dubbel zo vervuilend als plantaardige producten.