Opvolging

In alledaagse graanproducten zoals brood en speculaas is PFAS teruggevonden. Steekproeven door de Bond Beter Leefmilieu en PAN Europe vinden hoge concentraties trifluorazijnzuur (TFA), een afbraakproduct van pesticiden.

Chili kampt al vijftien jaar met een megadroogte die de gletsjers in het land onder zware druk zet. Wetenschappers adviseren de overheid om werk te maken van beter waterbeheer.

De helft van de hiv-diagnoses en -behandelingen in Europa komen te laat. ‘Dit brengt de strijd tegen aids in gevaar’, zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Van zeldzaam optimisme naar collectieve teleurstelling, zo vat MO*columnist Benjamin Van Bunderen Robberechts de klimaattop in Belém samen. ‘De teleurstelling na deze COP was harder dan de drie vorige. We zien hoe de wereld opnieuw buigt voor de fossiele industrie.’

De wereld heeft in de afgelopen dertig jaar een enorme vooruitgang geboekt in de strijd tegen extreme armoede. Maar vandaag ziet het er naar uit dat daaraan een einde komt, zegt data-analyse.

De wereld schuift, en Washington slaat om zich heen: van sancties tot proxy-oorlogen, van Venezuela tot Iran, van Oekraïne tot Taiwan. Dit is geen reeks losse crisissen, maar één grote strijd om macht, winst en wereldorde. Dit is de clash van de 21ste eeuw.

‘Het waarderen en beschermen van eeuwenoude kennis is de sleutel tot het veerkrachtig voedselsysteem van de toekomst’, stellen Anthony Denayer van Dierenartsen Zonder Grenzen en etnobotanicus Emiel De Meyer. Maar multinationals en overheden dreigen dat voedselsysteem te verstoren door van zaden handelswaar te maken.

"We weten dat sommigen van jullie grotere ambities hadden." COP-voorzitter André Corrêa do Lago drukte het tijdens de slotmeeting nog zachtjes uit. De klimaatconferentie in Brazilië, die heel ambitieus was begonnen en de COP van de waarheid werd genoemd, heeft al bij al een zwakke slottekst opgeleverd. Wat moeten we onthouden van deze COP30?

Géén stappenplan om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen, en geen stappenplan tegen ontbossing. Wél meer geld voor kwetsbare landen om zich beter te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Er klonk applaus toen de slotverklaring van de 30e VN-klimaatconferentie werd aangenomen, want COP30 is dan toch afgesloten met een akkoord. Maar er is ook veel ontgoocheling, want het slotakkoord is al bij al zwak. Dit staat er (niet) in.

Het Amazonewoud is vandaag niet alleen een ecosysteem onder druk, maar ook een geopolitieke breuklijn waar klimaat, economie en macht botsen. De klimaattop COP30 toonde aan dat geen enkel klimaatakkoord geloofwaardig is zolang inheemse volkeren geen stem hebben in de zaal. Nato Tupinambá, een spirituele leider uit het gebied, belichaamt die spanning. Zijn aanwezigheid in Belém maakte zichtbaar waar de werkelijke strijd om het woud wordt uitgevochten.

Politici ratelen tijdens verkiezingsbijeenkomsten of in interviews vaak over het belang van economische groei voor onze welvaartsstaat. Maar, voor wie groeit onze economie precies? Deze complexe vraag proberen Anuna De Wever en Lena Hartog te beantwoorden in hun nieuwe film ‘The Cost of Growth’.

Met het vliegtuig op vakantie gaan lijkt voor veel Belgen een evidentie. Toch vliegt slechts 2 à 4% van de wereldbevolking één keer per jaar of meer naar het buitenland. Paradoxaal genoeg zorgt net die kleine groep voor een enorme uitstoot: geen enkele andere manier van reizen heeft zo’n grote klimaatimpact.

De vooruitgang die door directe diplomatie op een VN-klimaattop kan worden gemaakt, weegt vele keren zwaarder door dan de uitstoot die de verplaatsingen naar zo'n COP veroorzaken. Dat blijkt uit een analyse van wat er na het klimaatakkoord van Parijs is verschoven op klimaatvlak. "Er is ruimte om het aantal deelnemers te verkleinen, maar het blijft belangrijk om er fysiek aanwezig te zijn, dit gaat om diplomatie."

De groene transitie heeft een donkere keerzijde, schrijven Nancy Govaerts en Jennifer Van Driessche van WSM. ‘Terwijl Europa inzet op elektrische auto's en hernieuwbare energie, worden de benodigde grondstoffen gewonnen in mensonterende omstandigheden in DR Congo. Achter onze duurzame toekomst schuilt een schrijnende realiteit van uitbuiting, kinderarbeid en milieuvernietiging.’

De abrupte besparingen op ontwikkelingshulp door de VS en andere donorlanden kunnen meer dan 22 miljoen mensenlevens kosten tegen 2030, onder wie 5,4 miljoen kinderen. ‘Decennia aan vooruitgang dreigen teniet gedaan te worden’, zeggen onderzoekers.