La veille

Na twee weken van onderhandelingen op de klimaattop in Bakoe zijn de landen tot een akkoord gekomen. Het resultaat is een financieel plan dat niet meer voorstelt dan een druppel op een gloeiende (wereld)plaat.

Een nieuw rapport van Oxfam wijst op de enorme emissiekloof tussen de superrijken en de gemiddelde burger.

De koolstofvoetafdruk van een superrijke Europeaan, na bijna een week gebruik te hebben gemaakt van superjachten en privévliegtuigen, komt overeen met de levenslange koolstofvoetafdruk van iemand in de armste 1 procent van de wereld, zo onthult een nieuw Oxfam-rapport vandaag. Het eerste onderzoek in zijn soort, “Carbon Inequality Kills,” volgt de uitstoot van privéjets, superjachten en vervuilende investeringen en komt uit aan de vooravond van COP29 in Baku, Azerbeidzjan.

De helft van de 75 meest kwetsbare landen ter wereld ziet de kloof met rijke landen opnieuw groeien, blijkt uit een nieuw rapport van de Wereldbank. Nochtans beschikken de landen vaak over een jonge bevolking, grote natuurlijke rijkdommen en een groot potentieel aan energie.

Een land dat onvoldoende doet om zijn eigen klimaatdoelstellingen waar te maken, schendt de mensenrechten van zijn burgers. Dat zegt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vandaag, in zijn uitspraak over een Zwitserse klimaatzaak. Het is de eerste keer dat een internationale rechtbank een arrest velt over klimaatverandering. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor volgende klimaatzaken, maar ook voor de Belgische die nog steeds loopt.

Onder de uitgestrekte zoutvlaktes van Jujuy in Argentinië zitten gigantische hoeveelheden lithium. Tientallen mijnbouwbedrijven staan te trappelen om die te ontginnen, maar de bewoners van de zoutvlaktes vechten terug. ‘Er is veel water voor nodig. En water is leven.’

Hoewel ze grotendeels verantwoordelijk zijn voor de verergerende klimaatcrisis in Oost-Afrika, betaalden de rijke landen Ethiopië, Kenia, Somalië en Zuid-Soedan in 2021 slechts 2,4 miljard dollar aan klimaatgerelateerde ontwikkelingsfinanciering, in schril contrast met de 53,3 miljard dollar die Oost-Afrika jaarlijks nodig zegt te hebben om zijn klimaatdoelen voor 2030 te halen.

Rijke landen zijn bijna 180.000 miljard euro verschuldigd aan ontwikkelingslanden, stelt een studie in Nature. Ze zijn immers verantwoordelijk voor een in verhouding hogere CO2-uitstoot, terwijl arme landen het zwaarst worden getroffen door de gevolgen daarvan.

Welvarende landen zijn iets minder dan 180.000 miljard euro verschuldigd aan ontwikkelingslanden, stelt een studie in Nature. Ze zijn immers verantwoordelijk voor een disproportioneel hoge CO2-uitstoot, terwijl arme landen het zwaarst worden getroffen door de gevolgen daarvan.

Welvarende landen zijn al drie jaar te laat met het nakomen van hun belofte om jaarlijks 100 miljard dollar te mobiliseren voor arme landen om de gevolgen van de klimaatverandering aan te pakken. Dat stelt Oxfam vandaag in een rapport.

Om de ergste gevolgen van de klimaatverandering tegen te gaan, moet er het komende decennium een ingrijpende economische transformatie plaatsvinden, schrijft Owen Gaffney (Earth4all). Dat is zowel mogelijk als betaalbaar – als we ervoor zorgen dat de rijksten in de wereld hun deel betalen.

De Vlaamse regering heeft eindelijk knopen doorgehakt in het stikstofdossier. Natuurpunt, Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Dryade en West-Vlaamse Milieufederatie reageren tevreden dat het akkoord de druk van landbouw op natuur erkent. Positief zijn de extra middelen voor natuurherstel en de afbouw van de varkensstapel. Maar blind optimisme in technologische oplossingen pakt de grondoorzaak van het stikstofprobleem niet aan en blijft een risicovol toekomstpad voor landbouwers.

Omdat de zon niet altijd schijnt en er niet steeds wind is, is een van de belangrijkste vraagstukken voor de komende energietransitie het kunnen bufferen van opgewekte groene energie. Zopas is op dat vlak een doorbraak gerealiseerd in China door de productie van waterstof uit zeewater.

De VN-klimaattop COP27 in Sharm-el-Sheikh Egypte liep zondag 20 november op zijn einde. De bijna tweehonderd deelnemende landen kwamen afgelopen weekend tot een slotakkoord. De brede klimaatbeweging reageert, wij bundelden de reacties van de Klimaatcoalitie, 11.11.11, Greenpeace, en Oxfam. ‘COP27 vergeet de oorzaak van de klimaatcrisis aan te pakken. De uitstap uit alle fossiele brandstoffen heeft de tekst niet gehaald.’

Veel rijke landen gebruiken boekhoudkundige trucs om hun bijdrage aan klimaatfinanciering voor ontwikkelingslanden groter voor te stellen dan ze in werkelijkheid is, stelt de ngo Oxfam in een nieuw rapport. Voor 2020 zou zo maar liefst 225 procent meer gerapporteerd zijn dan er effectief naar steun is gegaan.

Brazilië trekt binnenkort een tweede keer naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Behaalt de linksgeoriënteerde Luiz Lula da Silva, beter bekend als ‘Lula’, de overwinning? Hij gebruikt het dramatische milieubeleid van huidig president Jair Bolsonaro om stemmen te winnen. ‘Maar voor de meerderheid van de Braziliaanse bevolking heeft het milieu geen invloed op het stemgedrag.’

In een opmerkelijk interview pleit een topman van de Europese Centrale Bank voor een rijkentaks om de energiecrisis aan te pakken. Dat zelfs al zo’n gevestigd instituut oproept om de rijken te belasten toon aan hoe ernstig de crisis is waar we voor staan.

Een groep van institutionele beleggers, met een gezamenlijke portefeuille van ongeveer 9600 miljard euro, gaat zijn invloed aanwenden om multinationals aan te sporen om duurzamer om te gaan met water.

De voorbije maanden explodeerden de energieprijzen. Ook in ons land. Dat heeft grote budgettaire gevolgen voor de gezinnen. Toch wordt niet iedereen gelijk getroffen. Een studie van Mathias Somers voor denktank Minerva “Elektriciteitsverbruik in Vlaanderen. Wie verbruikt hoeveel?” onderzoekt de link tussen inkomen en verbruik. Daar vallen heel wat lessen uit te trekken, zowel naar financieel ondersteunend beleid naar koopkracht als voor een duurzaam energiebeleid. Allebei zaken met een hoge prioriteit in de samenleving.

Onze arbeidsmarkt schreeuwt om extra circulaire vaardigheden. Iedereen is het er over eens dat hierbij een belangrijke rol is weggelegd voor de overheid. Maar het wordt minder belicht dat ook bedrijven nog veel meer kunnen doen om alle bestaande competenties maximaal te benutten, meent Zeronautblogger Joren Verschaeve.