La veille

Niet-fossiele energie was vorig jaar goed voor meer dan 40% van de wereldwijde stroomproductie. Vooral zonne-energie breekt alle records: de productie uit zon is verdubbeld in amper drie jaar tijd.

De regering-De Wever staat voor de aartsmoeilijke opdracht om de uitstoot van broeikasgassen te doen dalen, de energiemix duurzamer te maken én tegelijk de energievoorziening te garanderen. De nieuwe regering zet daarvoor volop in op kernenergie, maar ook op warmtepompen. Tegelijk mag de factuur voor de gezinnen en de industrie niet stijgen. Het blijft echter wachten op een echte taxshift die elektriciteit goedkoper maakt.

Ook al zou de federale regering àl haar accijnzen op elektriciteit verschuiven naar fossiele brandstoffen, dan nog blijven klimaatvriendelijke warmtepompen duurder in gebruik dan aardgas. Zo blijkt uit een nieuwe analyse van onze federale overheidsdiensten. Een volledige verschuiving van de accijnzen - samen met een extra Europese CO2-heffing - zou elektriciteit per jaar 170 euro goedkoper maken en aardgas ruim 300 euro duurder.

Westerse landen die de woningen en het verkeer willen verduurzamen, doen dat het best door gunstregelingen voor fossiele brandstoffen te verschuiven naar elektriciteit, warmtepompen en elektrische wagens. Zo kunnen ze de grootste klimaatwinst maken. Dat blijkt uit nieuw, grootschalig onderzoek.

Groene elektriciteit heeft de wereldeconomie in 2023 een boost van 10 procent gegeven. Dit komt door de investeringen in de productie van schone energie en de verkoop van elektrische auto’s zeggen analisten van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

In hun zoektocht naar groene energie dreigen de Balkanlanden hun grootste natuurlijke en toeristische rijkdom op te offeren: unieke bergrivieren en ravijnen, vissoorten die je alleen hier nog vindt. MO* ging in Bosnië en Herzegovina kijken wat de gevolgen van deze blauwe goudkoorts zijn.

De federale regering heeft vandaag een beslissing genomen over de hervorming van de energiefactuur. De btw op gas en elektriciteit blijft permanent op 6 procent, het sociaal tarief is enkel voor personen met bepaalde uitkeringen of tegemoetkomingen, zoals een leefloon, een tegemoetkoming voor personen met een handicap of de inkomensgarantie voor ouderen. Over het algemeen zullen we de factuur met 20 euro zien stijgen. “Het Netwerk tegen Armoede is bezorgd over de vele gezinnen die nu al onder de armoedegrens leven en in de kou blijven staan”, aldus algemeen coördinator Heidi Degerickx.

De gevreesde comeback van steenkoolcentrales in Europa is op een sisser geëindigd. Vooral wind en zon hebben vleugels gekregen door de energiecrisis, en halen aardgas in als belangrijkste bron van elektriciteit.

COP27-gastland Egypte gaat meer van de vervuilende zware stookolie mazout gebruiken in twintig elektriciteitscentrales om gas vrij te maken voor uitvoer naar Europa.

De hausse in elektriciteitsprijzen op de Europese kortetermijnmarkt heeft de terugverdientijd van wind- en zonneprojecten op sommige plaatsen teruggebracht tot een jaar. Daardoor zit de sector volgens analist Rystad op schema om dit jaar voor de eerste keer meer investeringen aan te trekken dan olie en gas.

abs_empty

De voorbije maanden explodeerden de energieprijzen. Ook in ons land. Dat heeft grote budgettaire gevolgen voor de gezinnen. Toch wordt niet iedereen gelijk getroffen. Een studie van Mathias Somers voor denktank Minerva “Elektriciteitsverbruik in Vlaanderen. Wie verbruikt hoeveel?” onderzoekt de link tussen inkomen en verbruik. Daar vallen heel wat lessen uit te trekken, zowel naar financieel ondersteunend beleid naar koopkracht als voor een duurzaam energiebeleid. Allebei zaken met een hoge prioriteit in de samenleving.

Elektriciteitsproductie vandaag neemt maar weinig landoppervlakte in beslag. Dat dreigt dramatisch om te slaan door de shift naar een koolstofarme energieproductie. Hernieuwbare energiebronnen vragen immers wel behoorlijk wat land.

Enkele maanden geleden besliste de regering om toch twee kernreactoren te verlengen. Het gaat dan om de minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3. Sommigen zijn niet verlegen om waarheden op hun kop te zetten. Gascentrales zouden bijvoorbeeld zelfs minder betrouwbaar zijn. Ten minste als men feiten verzwijgt of buiten zijn context zet. Met twee oude kernreactoren zou er meer leveringszekerheid komen, de elektriciteit zou dan goedkoper zijn, omdat de staat – jawel! – een deel van de lasten zou moeten dragen. Opnieuw dreigen werknemers en gewone mensen de rekening te mogen betalen.

China heeft een nieuw vijfjarenplan bekendgemaakt voor de hernieuwbare energiesector. Tegen 2025 moet 33 procent van de elektriciteit van het land opgewekt worden uit hernieuwbare bron.