La veille

Het afgelopen orkaanseizoen in de Filipijnen was heviger dan normaal. En dat is te wijten aan de klimaatverandering, stellen twee afzonderlijke analyses.

Een inferno van bosbranden teistert de Boliviaanse laagvlaktes. Dat heeft met de klimaatverandering te maken, en met kleine boeren die hun akkertjes jaarlijks traditioneel afbranden. Maar de voornaamste oorzaak is economisch van aard. Achter de vlammen schuilt een verdienmodel.

In Den Haag buigt het Internationaal Gerechtshof zich over de 'grootste klimaatzaak ter wereld'. De zaak komt er op initiatief van enkele studenten van de eilandstaat Vanuatu, die de gevolgen van de klimaatverandering aan den lijve ondervinden. Ze willen dat grote vervuilende landen zich voor de rechtbank verantwoorden. "We willen dat het hof bevestigt dat de verwoesting van het klimaat onrechtmatig is", zegt de Nederlandse Margaretha Wewerinke-Singh, die het juridische team leidt.

Een week voor het einde van de klimaattop in Bakoe publiceerde de Nationale Bank van België (NBB) een rapport over de impact van de klimaatverandering op de stijgende voedselprijzen. Een aantal experts van ngo’s vinden dat de bank in haar analyse blind blijft voor een aantal structurele economische oorzaken van deze voedselinflatie, namelijk speculatie, graaiflatie en monopolievorming. Ze pleiten dan ook voor een alomvattend beleid dat de diepere oorzaken van voedselinflatie aanpakt.

‘De klimaatverandering wakkert een migratiecrisis aan met miljoenen mensen die van huis en haard worden verdreven. Alleen al in het afgelopen jaar waren ze met 26 miljoen’, zegt Ugochi Daniels van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) op de klimaattop in Bakoe. Zij ziet migratie enkel nog toenemen.

De zelfmoordcijfers onder Indiase boeren zijn al jaren torenhoog. Het toont hoe precair de situatie voor hen is, en daar komt de klimaatverandering nog bovenop. Het leidt tot een crisis die de voedselzekerheid van India in het gedrang kan brengen.

Het noodweer in Spanje is het meest recente voorbeeld van de rechtstreekse impact die de klimaatverandering heeft op het weer en bijgevolg op ons dagelijkse leven. Klimaatwetenschappers analyseren deze extreme weersituaties die nu al vaker voorkomen. Als er geen actie ondernomen wordt, wordt de kans op deze klimaatextremen groter. Toch zijn er oplossingen om de opwarming in te perken en het risico op deze dodelijke overstromingen dus te verkleinen.

De gevolgen van de opwarmende aarde worden steeds tastbaarder en treffen steeds grotere groepen mensen. In toenemende mate worden bedrijven en overheden aangeklaagd voor hun rol in de klimaatverandering. Jozef Seghers, student aan de Universiteit Gent, schreef er een thesis over.

De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.

De klimaatverandering draagt wereldwijd bij tot een toename van natuurbranden. Dat blijkt uit een nieuw internationaal onderzoek waaraan de VUB deelnam. Dat klinkt logisch, maar dat is het niet per se, omdat door menselijke activiteiten heel wat bosgebied versnipperd raakt, waardoor natuurbranden zich minder makkelijk verspreiden. De Afrikaanse savanne is zo'n gebied met een dubbele impact.