XR Belgium

Met veel trompetgeschal werd begin juli 2023 de nucleaire deal aangekondigd, het akkoord tussen de federale regering en de Franse energiegigant Engie - of is het andersom? De 11 maart beweging is niet overtuigd, integendeel. Een goede maatstaf om dergelijke akkoorden te beoordelen is hoe de financiële markten erop reageren. Het aandeel van Engie schoot na de aankondiging van het akkoord de hoogte in. Duidelijker kan niet.

De ene technologie, artificiële intelligentie (AI), leidt dezer dagen tot grote zorg: politiek, journalistiek en zelfs CEO’s van betrokken tech-bedrijven waarschuwen voor de grote risico’s. Des te opvallender is het grenzeloze optimisme over die andere technologie: kernenergie. Die krijgt, in tijden van klimaatverandering en energieschaarste, een nieuw leven toegeschreven. Vooral kleine modulaire reactoren, ‘small modular reactors’, SMR’s in het jargon, krijgen veel optimistische steun van politiek, journalistiek en betrokken bedrijfsleven. Ze zouden goedkoop, veilig en duurzaam zijn. Dat optimisme is onterecht, soms stuitend oppervlakkig en vaak misleidend. Ook deze technologie behoort kritischer benaderd te worden.

abs_empty

De kernlobby overstelpt de maatschappij met peptalk over de schitterende toekomst die kleine kerncentrales tegemoet gaan. Tegelijk weten ze beter dan wie ook dat kleine kerncentrales nu al te kampen hebben met ernstige problemen, nog voor ze werkelijk bestaan. Eén ervan is het probleem van de bevoorrading met speciale nucleaire brandstof. Het enige land dat dit op dit moment kan doen is Rusland. Waarmee meteen de leugen van kernenergie maakt ons onafhankelijk doorprikt wordt. Met als pikant detail: kleine kernreactoren vergroten de kans op verspreiding van kernwapens.

Het was groot nieuws op 11 oktober, toen in de pers het bericht werd verspreid dat een studie van een gerenommeerd studiebureau aanbeveelt kleine kerncentrales te bouwen. Het heet dan dat de investeringskost voor de nodige energieomslag kleiner zou zijn met kleine kerncentrales dan zonder. Maar het uitgangspunt van vergelijking trekt de reële situatie scheef. Erger nog, ze draait de werkelijkheid om: energiebesparingen, energieopslag, hernieuwbare en klimaatpositieve energie komen er beter uit als alle kosten en risico’s van de kleine kernreactoren in rekening worden gebracht.

Op vrijdag 23 september wordt Doel 3 als eerste van zeven Belgische kernreactoren onvermijdelijk en definitief stilgelegd. Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu en Canopea grijpen dit moment aan om te pleiten voor meer sereniteit in het energiedebat en roepen alle overheden op om eindelijk meer vaart te maken met energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en flexibiliteit in het energiesysteem.

De definitieve stillegging van Doel 3 is gepland op 23 september 2022. Sommige onverantwoorde politici willen zelfs deze gevaarlijke reactor “in reserve houden”. En twee andere reactoren zouden verlengd worden. In verschillende landen worden plannen voor nieuwe reactoren opgedrongen, waardoor de afhankelijkheid van Russisch en buitenlands uranium zou toenemen.

Het project van looptijdverlenging van twee oude kernreactoren, Tihange 3 en Doel 4, mag om verschillende redenen niet doorgaan. De Vivaldi-regering moet gestopt worden.

De regering en Engie hebben een principeakkoord bereikt over de verlenging van de twee minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3. De bevolking loopt het risico het kind van de rekening te worden. En er gaan stemmen op om de twee gevaarlijkste scheurtjesreactoren eveneens (al dan niet beperkt) te verlengen. Veiligheid en kosten worden op de tweede plaats gezet. En bovenal: het houdt ons afhankelijk van Rusland.

Vandaag stelde de federale regering het princiepsakkoord met Engie over de verlenging van Doel 4 en Tihange 3 voor. Milieuorganisaties Greenpeace en Bond Beter Leefmilieu en Canopea (IEW) reageren: “Al in maart waarschuwden we dat de burger 3 maal zou betalen voor deze rampzalige beslissing. Dit akkoord bevestigt dit: de Belgische staat neemt hiermee een enorm financieel risico.”

Enkele maanden geleden besliste de regering om toch twee kernreactoren te verlengen. Het gaat dan om de minst oude reactoren Doel 4 en Tihange 3. Sommigen zijn niet verlegen om waarheden op hun kop te zetten. Gascentrales zouden bijvoorbeeld zelfs minder betrouwbaar zijn. Ten minste als men feiten verzwijgt of buiten zijn context zet. Met twee oude kernreactoren zou er meer leveringszekerheid komen, de elektriciteit zou dan goedkoper zijn, omdat de staat – jawel! – een deel van de lasten zou moeten dragen. Opnieuw dreigen werknemers en gewone mensen de rekening te mogen betalen.

De regering heeft beslist om de twee minst oude kernreactoren langer open te houden. De oorlog in Oekraïne en de afhankelijkheid van Russisch gas worden daarbij als alibi gebruikt. Tegelijk worden twee gascentrales gepland en is er 1,2 miljard voorzien voor hernieuwbare energie. Deze cocktail van tegenstrijdige elementen is geen veilige garantie voor een duurzame energietoekomst.

De regering beslist op 18 maart over de kernuitstap. Zal ze kernachtig ja zeggen aan de volledige kernuitstap? Of haalt de nucleaire lobby een slag thuis door enkele reactoren toch langer open te laten? Nochtans toont de oorlog in Oekraïne aan hoe gevaarlijk kerncentrales kunnen zijn, zelfs in stilstand. En hoe onredelijk duur gas geworden is. Er rest ons toch nog een uitweg: een versnelling hoger gaan voor een sociaal rechtvaardige transitie naar 100 % hernieuwbare en klimaatpositieve energie.

De nucleaire lobby beweert dat een “nieuwe generatie” van kleine kernreactoren (SMR’s) alle problemen van kernenergie én het klimaatprobleem zou oplossen. Marc Alexander van de 11 maart-beweging heeft daar zijn vragen bij. Wie en wat schuilt er achter deze campagne?

Na zovele zwakke golven van 'heropstanding van kernenergie', probeert de nucleaire lobby nog eens om haar waar aan de man te brengen. Een 'nieuwe generatie' van kleine kernreactoren (SMR’s) zou alle problemen van de bestaande kernenergie oplossen. En tegelijk ook nog eens het klimaatprobleem. Wie en wat schuilt achter deze desinformatiecampagne?