Flux continu

Volgens sommige denkers zou onbehagen het centrale gevoel van onze tijd zijn. Paul Verhaeghe las het boek 'Eigen planeet eerst' van Roxane van Iperen. Hij denkt dat onmacht veel hoger op de ranglijst staat. Onmacht om te begrijpen wat er aan de hand is en – vooral – waarom er niks aan gedaan wordt. Tekort aan kindercrèches, aan woonzorgcentra, aan leerkrachten, aan magistraten, aan betaalbare huisvesting.

Op onze planeet wordt genoeg voedsel geproduceerd om 11 miljard mensen te voeden. Toch lijden honderden miljoenen honger. Hoe valt dat te rijmen?

De afgelopen 3 lentemaanden waren veel droger dan gemiddeld. Er viel slechts 54,4 mm neerslag in Ukkel, veruit de laagste neerslaghoeveelheid voor dit seizoen voor de huidige referentieperiode. Alleen in 1893 viel er minder neerslag sinds het begin van de waarnemingen in 1833, meldt het KMI in een algemeen klimatologisch overzicht.

Sinds het aantreden van Donald Trump is al een tiende van het personeel van het Amerikaanse Oceanografisch en Klimatologisch Agentschap NOAA ontslagen of vrijwillig opgestapt. Nog eens 1.000 nieuwe ontslagen dreigen. Dat is een klap voor de klimaatwetenschap, want wereldwijd hangen onderzoekers af van de gegevens die het agentschap verzamelt. VRT NWS sprak met meteoroloog Tom Di Liberto, een van de ontslagen onderzoekers.

Nog voor het einde van het jaar hervormt spoorwegmaatschappij NMBS haar tarieven. Dat heeft de raad van bestuur van de NMBS beslist. Grosso modo wordt sporen tijdens de daluren en de weekends goedkoper. Voor senioren, jongeren en wie recht op een verhoogde tegemoetkoming heeft, worden de forfaitaire tarieven vervangen door een korting van 40 procent op de gewone treintickets, eventueel aan te vullen met nog eens 40 procent korting als je een voordeelkaart hebt aangekocht. Op die manier wil de NMBS meer reizigers aantrekken.

De belofte van duurzaamheid wordt vaak gepresenteerd als oplossing voor klimaatproblemen. Maar wat als die duurzaamheid slechts een nieuwe verpakking is van oude neokoloniale en kapitalistische structuren? 'Groene' alternatieven, zoals de elektrische auto, versterken in werkelijkheid de ongelijke machtsverhoudingen tussen het Globale Noorden en het Globale Zuiden.

De sneeuwval in de Alpen is tussen 1920 en 2020 met een derde afgenomen. Dat blijkt uit een studie van onderzoekscentrum Eurac in Bolzano.

De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen stijgt nog altijd, maar daaraan komt binnenkort wellicht een einde. Dat zegt de energiedenktank Ember. De helft van alle economieën verbruikt nu al minder fossiele brandstoffen dan 5 jaar geleden, en ook China lijkt op de goede weg. Toch is het belangrijk dat de wereld op de COP in Bakoe vasthoudt aan de uitstap uit fossiele brandstoffen als hij de klimaatverstoring wil afremmen, zegt Ember.

Grote banken investeren nog steeds veel geld in steenkool en activiteiten die veel broeikasgassen uitstoten, ondanks beloften om hun impact op het klimaat te verkleinen. Dat schrijft een internationaal onderzoekscentrum aan de London School of Economics. "Op dit moment is het nog wat ondermaats en is er zeker ruimte voor verbetering", reageert econoom Hans Degryse (KU Leuven).

Sympathiek uitgedragen of niet, de boodschap dat de uitstoot van broeikasgassen onverminderd naar omlaag moet, blijft urgent.