Jean Jouzel

Er is in de Vlaamse landbouw nog veel winst te maken voor het klimaat door meer koolstof op te slaan in de bodem. 'Carbon farming' of koolstoflandbouw kan voor landbouwers extra zakgeld betekenen, terwijl de bodem van hun akkers er beter van wordt. Minister van Landbouw Jo Brouns (CD&V) wil er deze legislatuur verder op inzetten, met 25 miljoen euro rechtstreekse steun per jaar. Hoe werkt het systeem? En wat is het potentieel?

De snel krimpende gletsjers van de Andes bedreigen de watervoorziening van 90 miljoen mensen op het Zuid-Amerikaanse continent, waarschuwen experten. Ook landbouw en veeteelt zijn er sterk van afhankelijk.

Vorig jaar steeg de gemiddelde temperatuur voor het eerst boven 1,5 graad Celsius vergeleken met het pre-industriële niveau. Wat betekent dat wereldwijd voor de landbouw en voor ons voedsel?

De voedselprijzen worden stevig opgedreven door maatregelen die de landbouw schoner moeten maken en moeten aanpassen aan een warmere wereld. Vooral arme landen zijn daarvan de dupe, blijkt uit nieuw onderzoek in Nature.

De zelfmoordcijfers onder Indiase boeren zijn al jaren torenhoog. Het toont hoe precair de situatie voor hen is, en daar komt de klimaatverandering nog bovenop. Het leidt tot een crisis die de voedselzekerheid van India in het gedrang kan brengen.

De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.

De Europese lidstaten slagen er al sinds 2010 amper in om de kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, te verbeteren. Dat blijkt uit een nieuwe, uitgebreide doorlichting door het Europees Milieuagentschap. Tegen 2027 moeten alle Europese waterlichamen in goede staat zijn, maar momenteel haalt slechts 1 op de 3 rivieren en meren de lat. In België is de toestand bovendien extra prangend: de landbouw pompt veel grondwater op én veroorzaakt vervuiling.

Ontwikkelingslanden pompen elk jaar meer dan 600 miljard dollar aan subsidies in sectoren waarvan ze zelf veel schade ondervinden: fossiele brandstoffen en industriële landbouw. Beide sectoren jagen de klimaatcrisis aan waar de ontwikkelingslanden zélf de zwaarste gevolgen van dragen.

Het gaat al even niet goed met insecten, en dat heeft gevolgen voor de landbouw. Heel wat gewassen zijn immers afhankelijk van bestuivende insecten zoals bijen of zweefvliegen. Het tekort aan bestuivers maakt dat wereldwijd de opbrengst van gevoelige teelten onder het potentieel blijft.

De milieuverenigingen Dryade, Bond Beter Leefmilieu en Greenpeace trekken naar het Grondwettelijk Hof en vragen de gedeeltelijke vernietiging van het Stikstofdecreet. De Vlaamse regering verzuimde het decreet te baseren op de meest recente wetenschappelijke kennis. Het decreet hanteert achterhaalde cijfers en slaagt er niet in de overbelasting door stikstof voldoende snel weg te werken. Het stuwt de landbouwsector verder richting schaalvergroting, weg van een gezonde leefomgeving en een leefbaar inkomen voor de landbouwer.