Opvolging

In Nederland is opschudding ontstaan nu blijkt dat een fabriek in de stad Helmond minstens 15 jaar lang de giftige chemische stof PFOA in het riool loosde. Dat is een type van de forever chemical PFAS. De gemeente Helmond eist nu een schadevergoeding van minstens 10 miljoen euro en hoopt dat er zo snel mogelijk een bloedonderzoek kan worden georganiseerd voor de omwonenden.

1 op de 2 geteste inwoners in Zwijndrecht, waar de 3M-fabriek staat, heeft een te hoog PFAS-gehalte in het lichaam. Dat blijkt uit het bloedonderzoek georganiseerd door de Vlaamse regering. Burgercollectief DARKWATER3M vindt dit al alarmerend. Bovendien zijn hier volgens hen nog oude normen gehanteerd en wekt de regering zo de indruk dat het de verontreiniging en de effecten op de volksgezondheid wil minimaliseren.

Een steekproef van wijnen uit tien Europese landen toont opvallend hoge concentraties van trifluorazijnzuur (TFA), een PFAS-variant. De enige geteste Vlaamse wijn bevat zelfs de op een na hoogste concentratie.

Toen asbest in 1998 verboden werd, zat het levensgevaarlijke goedje al in alle hoeken en kieren van onze samenleving. Regering en producenten zijn nog steeds verwikkeld in een gevecht om de morele en financiële verantwoordelijkheid vast te pinnen. De parallellen met de huidige PFAS-crisis zijn duidelijk, maar overheden en bedrijven lijken exact dezelfde fouten te maken. De dringendste keuze is glashelder: de PFAS-kraan moet zo snel mogelijk dicht.

Nederlanders zouden geen eieren van hobbykippen meer mogen eten. Dat is een advies van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Uit onderzoek blijkt dat de eieren PFAS kunnen bevatten, en dat is mogelijk schadelijk voor de gezondheid. Het instituut raadt aan om eieren in de winkel of op de markt te kopen. In ons land blijft het bestaande advies van kracht om maximaal 2 eieren van eigen kippen per week te eten.

Trekvogels in Azië hebben tot 180 keer meer PFAS in de lever dan vroeger. Wetenschappers ontdekten dit aan de hand van betere detectiemethoden, en dat is op zich goed nieuws.

PFAS zijn overal, maar nergens zo geconcentreerd als in onze regio. Ze vervuilen lucht, water en bodem en stapelen zich permanent op in ons lichaam. Dat ze een gevaar vormen voor onze gezondheid en milieu staat vast, maar toch worden ze nog volop gebruikt in consumentenproducten en industrie. Elke dag zonder verbod, maakt de de oplossingen zwaarder en duurder. 39 mutualiteiten, milieuorganisaties en burgerverenigingen vragen daarom de overheid: grijp vandaag in, en voorkom verdere schade.

De Europese Commissie vraagt België meer te doen om de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater te verbeteren. Ons land zit helemaal niet op koers om de Europese doelstellingen te halen, zo blijkt uit een evaluatie van de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water in de lidstaten.

Recente metingen van De Watergroep hebben uitgewezen dat de concentraties van het schadelijke TFA, een stof uit de groep PFAS, erg hoog zijn in Vlaams drinkwater. PAN Europe, Bond Beter Leefmilieu, Velt en Natuurpunt vragen een onmiddellijk verbod op het gebruik van dit soort pesticiden.

PFAS, of per- en polyfluoralkylstoffen, zijn een groep synthetische chemicaliën die veel worden gebruikt vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Ze staan bekend als forever chemicals omdat ze zeer moeilijk afbreekbaar zijn en zich ophopen in het milieu en in het menselijk lichaam, wat mogelijke gezondheidsrisico’s met zich meebrengt.

Nederland heeft het meest vieze water van Europa. De 'forever chemicals' PFAS zijn al gevonden in bloed, sperma en moedermelk. Maar een algeheel verbod is vrijwel kansloos, zien Sophie Groenewegen en Kiet Versluys.

Niet-afbreekbare PFAS-stoffen zijn overal te vinden: in onze spullen, in ons voedsel, in ons drinkwater. Het dringt onze lichamen binnen, zit al in ons sperma, moedermelk, bloed. En toch lukt het de PFAS-industrie om het Europese PFAS-verbod te omzeilen. Wat moeten we doen?

De minister van Leefmilieu heeft gedurende twee jaar de gelegenheid gehad om de uitstoot van PFAS via de lucht te reguleren. Tot op heden is echter bekend dat er PFAS in de lucht terechtkomen zonder dat hiervoor vergunningen zijn verleend, en we kennen nog steeds niet volledig de impact van deze uitstoot op het milieu en de omgeving. "Dit is onverantwoord", zo schrijft Climaxi, en komt samen met buurtbewoners in actie.

Midden april kwam aan het licht dat 1 op de 6 Vlaamse drinkwaterstalen ongezond veel pfas bevat. Voor minister Demir (N-VA) is er geen vuiltje aan de lucht, omdat ons drinkwater de Europese Drinkwaterrichtlijn haalt. Maar volstaat die richtlijn wel?, vraagt econoom Jonas Van der Slycken zich af.

Tot 80% van ons vlees en zuivel zou microplastics bevatten en dankzij pesticiden die we doodleuk op ons voedsel spuiten, eten we dagelijks PFAS. Geen enkel zinnig mens kan dat goedpraten, meent landschapsarchitect Louis de Jaeger. Hoe kan het dan dat we dat toch blijven doen?