Opvolging

Hoog in het noorden van Nederland woedt een offensief in de transitie naar nieuwe vormen van industrie. De gaswinning verschuift er van land naar zee. Milieuactivisten kunnen afremmen, maar de projecten stoppen lukt hen niet.

Gifstoffen uit schimmels op voedingsproducten als granen, maïs of rijst dreigen een groter gezondheidsprobleem te worden in Europa. Naarmate het continent opwarmt en vochtiger wordt door de klimaatverandering, zullen die zich beter kunnen verspreiden. We houden daar beter nu al rekening mee, waarschuwt het Europees Milieuagentschap.

De Europese Unie kan haar doelstellingen voor luchtkwaliteit tegen 2030 halen zonder dat er uitstel dient te worden gevraagd, zegt een rapport in opdracht van het Europees Milieubureau (EEB). Meer nog: de doelstellingen leveren ‘een drievoudig voordeel’ op: voor de volksgezondheid, het milieu en het klimaat.

Drie jaar geleden begon de oorlog in Oekraïne. Die eist niet alleen mensenlevens, maar hakt ook stevig in op de natuur. Die milieuschade is vaak geen neveneffect van de oorlog, maar een wapen op zich. Milieuambtenaren proberen zicht te krijgen op de gevolgen van de ene milieuramp na de andere.

Bond Beter Leefmilieu reageert onthutst op het federale regeerakkoord. Arizona bewijst lippendienst aan duurzaam klimaat- en natuurbeleid, maar laat in de feiten alle ambitie los. “Het regeerakkoord biedt geen antwoord op de dramatische toestand van onze biodiversiteit en het klimaat", stelt Danny Jacobs, directeur bij Bond Beter Leefmilieu. “De hefboom van energie- en milieufiscaliteit blijft onbenut. De elektrificatie van bedrijfswagens wordt afgezwakt. Cruciale hervormingen worden een zoveelste maal onderzocht en op de lange baan geschoven. €15 miljard aan fossiele subsidies blijven onaangeroerd. Het regeerakkoord is een bloemlezing van gemiste kansen.

Ondanks aanzienlijke inspanningen en strikte uitvoering van maatregelen blijft de toestand van het milieu in België verslechteren. "Deze paradox wijst op de complexiteit van de uitdagingen waar we voor staan", stelt het nieuwe federaal milieurapport. Vooral de toestand op vlak van biodiversiteit en klimaat scoren slecht. "Hoewel er in de vorige legislatuur maatregelen zijn genomen, is de uitvoering ervan vaak onvolledig of vertraagd. We moeten onze inspanningen opdrijven om het huidig beleid nog doeltreffender te maken", luidt het.

Ondanks aanzienlijke inspanningen en strikte uitvoering van maatregelen blijft de toestand van het milieu in België verslechteren. "Deze paradox wijst op de complexiteit van de uitdagingen waar we voor staan", stelt het nieuwe federaal milieurapport. Vooral de toestand op vlak van biodiversiteit en klimaat scoren slecht. "Hoewel er in de vorige legislatuur maatregelen zijn genomen, is de uitvoering ervan vaak onvolledig of vertraagd. We moeten onze inspanningen opdrijven om het huidig beleid nog doeltreffender te maken", luidt het.

Plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel zijn niet alleen goed voor het milieu en het klimaat, maar ook voor het microbioom in de darmen, blijkt uit onderzoek in Nature. Zelfs kleine verschuivingen kunnen al een impact hebben.

Recente metingen van De Watergroep hebben uitgewezen dat de concentraties van het schadelijke TFA, een stof uit de groep PFAS, erg hoog zijn in Vlaams drinkwater. PAN Europe, Bond Beter Leefmilieu, Velt en Natuurpunt vragen een onmiddellijk verbod op het gebruik van dit soort pesticiden.

Ontwikkelingslanden kunnen zich onvoldoende aanpassen aan de nieuwe klimaatrealiteit. De kloof in financiering blijft enorm. Dat stelt het VN-milieubureau UNEP in een nieuw rapport aan de vooravond van COP29, de VN-klimaattop in Azerbeidzjan. Een en ander heeft vaak heel concrete gevolgen, bijvoorbeeld voor de teelt van koffiebonen, stelde VRT NWS vast in Kenia. Na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump in de VS lijkt het er bovendien niet op dat de financieringskloof gedicht zal raken, integendeel zelfs.

Meer dan de helft van het Brussels Gewest is inmiddels ondoorlatend, blijkt uit nieuwe gegevens van Leefmilieu Brussel. Dat heeft nefaste gevolgen voor de leefbaarheid in de stad.

Veel Europese landen treden steeds harder op tegen milieuactivisten. De politie arresteert eerder en vaker, en grijpt sneller naar het waterkanon. Rechters straffen langer en met name het Verenigd Koninkrijk introduceert draconische nieuwe wetgeving.

De Europese landbouw staat op een kantelpunt. Terwijl klimaatverandering, strikte milieuregels en economische druk het leven van boeren bemoeilijken, dreigt een veel ernstiger crisis: voedseltekorten. “Honger is dichterbij dan we denken,” waarschuwt boer Tijs Boelens.

Nieuw onderzoek onthult een gebrek aan gericht beleid bij de meeste banken om iets te doen aan het groeiende plasticprobleem in ons leefmilieu. ‘De wereld vergaat van de plastics en toch blijven banken de productie ervan financieren.’

De Europese lidstaten slagen er al sinds 2010 amper in om de kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, te verbeteren. Dat blijkt uit een nieuwe, uitgebreide doorlichting door het Europees Milieuagentschap. Tegen 2027 moeten alle Europese waterlichamen in goede staat zijn, maar momenteel haalt slechts 1 op de 3 rivieren en meren de lat. In België is de toestand bovendien extra prangend: de landbouw pompt veel grondwater op én veroorzaakt vervuiling.