Opvolging

De ongelijkheid in onze wereld is torenhoog. Bovendien heeft ze een enorme economische, ecologische en menselijke kost. In het nieuwe boek Kantelen! toont Eva Smets aan dat een andere aanpak van onze economie, klimaat en zorg niet alleen broodnodig, maar ook mogelijk is. Als we kantelen naar een donuteconomie, dan ligt een rechtvaardige toekomst voor het grijpen.

Groene elektriciteit heeft de wereldeconomie in 2023 een boost van 10 procent gegeven. Dit komt door de investeringen in de productie van schone energie en de verkoop van elektrische auto’s zeggen analisten van het Internationaal Energieagentschap (IEA).

Gezinnen gooiden in 2022 wereldwijd meer dan een miljard maaltijden per dag weg. Tegelijk zijn 783 miljoen mensen getroffen door honger en een derde van de wereldbevolking kampt met voedselonzekerheid. Voedselverspilling schaadt de wereldeconomie en bedreigt klimaat en milieu.

In plaats van te investeren in de verduurzaming van de economie, kiest de Europese Unie steeds meer voor investeringen in het leger. Dat ziet ook onze minister van Financiën. Na de coronacrisis “was er een enorme focus op groen en digitaal. Nu zien we die focus een beetje verschuiven”, aldus Van Peteghem …

Wat als onze economie niet hoeft te groeien? Dit is misschien moeilijk om voor te stellen. De groei-economie moet groeien, omdat ze structureel afhankelijk is van groei. Maar deze groeidwang staat niet in steen gebeiteld. We kunnen onze economie anders en beter vormgeven.

Wat wensen ouders hun pasgeboren kind? Dat het gezond is, dat het opgroeit tot een fijne tiener en uitgroeit tot een volwassen persoon. Er zijn geen ouders bekend die verlangen dat hun kind groeit en blijft groeien, en dus steeds groter wordt. Dat lijkt eerder iets voor een sprookje of beter een griezelverhaal. En toch is dit laatste verlangen de overheersende wens als het over onze economie gaat. Die moet groeien, en blijven groeien. Een land gaat zogezegd achteruit als het bruto binnenlands product niet groeit, als we niet steeds, jaar na jaar na jaar, meer producten en diensten produceren. En terwijl we ons goed kunnen voorstellen hoe onwezenlijk het zou als een kind zou blijven groeien – het huis, de stoelen, het eten, het zou allemaal te klein of te weinig zijn – lukt dat dus niet als het over de groei van de economie gaat in het huis van de mens, onze aarde. Terwijl die ook niet groeit. Sterker nog, ons leven gedijt enkel in die dunne laag boven en net in de aardkorst, de kwetsbare zone van de biosfeer,

Bij de recyclage van plastic kunnen giftige stoffen zich op drie manieren opstapelen. Dat blijkt uit een rapport dat milieubeweging Greenpeace uitbracht in de aanloop naar onderhandelingen over een wereldwijd verdrag om plasticvervuiling te stoppen.

Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’

Terwijl politieke leiders bijeenkomen voor een tweede conferentie in het Europese Parlement over hoe we “voorbij groei” gaan, pleit een groep academici en maatschappelijke organisaties om de geopolitieke crisis aan te grijpen als een kans om in Europa van onze groeiafhankelijkheid los te komen.

Studenten over de hele wereld zullen als onderdeel van de internationale campagne 'End Fossil: Occupy! vanaf 2 mei scholen en universiteiten bezetten om een einde te maken aan de fossiele economie en te strijden voor klimaatrechtvaardigheid. Met deze bezettingen willen zij de business-as-usual verstoren en onderwijsinstellingen onder druk zetten om te handelen en klimaatactie te ondernemen.

Klimaatverandering symptoom van een zieke economie

Afrikaanse economieën lonken steeds meer naar goedkope productie in plaats van de vaak schadelijke winning van grondstoffen, omdat het gezien wordt als gunstiger voor de ontwikkeling. Professor Internationale Ontwikkeling Niamh Gaynor waarschuwt dat die verschuiving risico’s inhoudt voor vrouwen.

Goudwinning is een van de meest destructieve industrieën ter wereld. Maar gelukkig kan de wereld gerust zonder, schrijft onderzoeker Stephen Lezak van de Universiteit van Cambridge.

Wereldwijd zijn bijna negen op de tien grote havens blootgesteld aan klimaatgevaren, waarschuwen onderzoekers van de universiteit van Oxford. Ook de haven van Antwerpen is kwetsbaar. De potentiële impact op de wereldeconomie is enorm.

De wereld is een theater voor de aandachtseconomie geworden, ten koste van het klimaat, stelt oud-hoofdredacteur Gie Goris vast. Politici én klimaatklevers weten: spektakel werkt altijd. ‘En dat wordt beloond door de media, ook al staat de cassante mening los van gevoerd beleid.’