Opvolging

We beginnen de sociale en ecologische crises steeds meer te voelen, en dus valt “degrowth” of ‘ontgroei’ niet langer weg te denken uit het debat. Maar helaas circuleren er hardnekkige misverstanden over die ontgroei. Hoog tijd om die definitief uit de wereld te helpen, vindt econoom Jonas Van der Slycken.

Na de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de steeds sluimerende opstoten van migratiecrises, komt stilaan weer de meest omvangrijke van alle crises, de klimaatproblematiek, bovenaan de belangstelling van de media.

Wat wensen ouders hun pasgeboren kind? Dat het gezond is, dat het opgroeit tot een fijne tiener en uitgroeit tot een volwassen persoon. Er zijn geen ouders bekend die verlangen dat hun kind groeit en blijft groeien, en dus steeds groter wordt. Dat lijkt eerder iets voor een sprookje of beter een griezelverhaal. En toch is dit laatste verlangen de overheersende wens als het over onze economie gaat. Die moet groeien, en blijven groeien. Een land gaat zogezegd achteruit als het bruto binnenlands product niet groeit, als we niet steeds, jaar na jaar na jaar, meer producten en diensten produceren. En terwijl we ons goed kunnen voorstellen hoe onwezenlijk het zou als een kind zou blijven groeien – het huis, de stoelen, het eten, het zou allemaal te klein of te weinig zijn – lukt dat dus niet als het over de groei van de economie gaat in het huis van de mens, onze aarde. Terwijl die ook niet groeit. Sterker nog, ons leven gedijt enkel in die dunne laag boven en net in de aardkorst, de kwetsbare zone van de biosfeer,

Tijdens de legendarische coronalente van 2020 herontdekte MO*columniste Virginie Platteau de weldaden van tuinieren. Het voelde aan als een welgekomen pauze, maar niet op de manier zoals eerste minister De Croo dat ziet.

Klimaatactiviste Anuna De Wever en filosoof Maarten Boudry mochten met elkaar in discussie gaan in De Afspraak afgelopen dinsdagavond (23 mei) op Eén. Mocht je Maarten niet kennen, moet je je nu niet schuldig voelen. In tegenstelling tot Anuna die haar mening verkondigt aan iedereen en dit op een vurige manier ter harte neemt, zal je Maarten niet tegenkomen op de straat.

Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’

Ondanks alle IPCC-rapporten over de klimaatcrisis stevenen we tegen 2100 nog steeds af op een opwarming van de aarde van 3 graden Celsius. Volgens de degrowth-beweging kan alleen een ander economisch model het tij keren. Ng Sauw Tjhoi praat hierover met economen Irma Emmery en Jonas Van der Slycken.

Op 15 mei organiseert Denktank Oikos in samenwerking met Kunstencentrum 404 in Gent een debat met de belangrijkste 'degrowth'-denker van het moment, Jason Hickel. Oikos-hoofdredacteur Dirk Holemans daarover: “'Ontgroei' (degrowth) is een filosofisch concept: het toont dat we een heel ander maatschappelijk verhaal nodig hebben dan het blinde groeidenken.”

Tien jaar na Rana Plaza is er het boek “Kleerkastvasten” van journaliste en fairfashionexperte Sarah Vandoorne. Het is een wereldwijde zoektocht naar de processen, impact en verduurzaming van de kledingindustrie.

Jan Rotmans wist een halve eeuw geleden al dat er een klimaatcrisis op til was. En dat die heftig zou worden. Maar er is hoop. ‘De gedragsverandering kan heel snel gaan als het moet.’

Centraal in dit boek staat de vaststelling dat het kapitalisme niet in staat is de klimaatverandering en ecologische ineenstorting op te lossen. Het schetst een duidelijke weg naar een postkapitalistische economie.

Hans Demeyer las 'Minder is Meer' van Jason Hickel en vergeleek dit boek met 'Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat (als we het hoofd koel houden)' van Maarten Boudry.