Opvolging

Het Nederlands-Belgische spoorbedrijf European Sleeper zal in februari en maart volgend jaar een nachttrein laten rijden tussen Brussel en Venetië. Het is de bedoeling om die trein 2 keer per week te laten rijden. Naast de eindbestemming Venetië zal de nieuwe verbinding ook halt houden in onder meer de Beierse hoofdstad München, de Oostenrijkse stad Innsbruck en het Italiaanse wintersportoord Bolzano. European Sleeper spoort nu al 3 keer per week tussen Brussel en de Tsjechische hoofdstad Praag, via de Duitse hoofdstad Berlijn.

Door de oorlog in Oekraïne raken de bodem, de landbouwgrond en het water voor lange tijd verontreinigd. Na elke granaatinslag sijpelt er een cocktail van chemische stoffen in de grond. Honderden fabrieken waar toxisch afval opgeslagen lag, zijn tot puin herleid. En ook het zeewater dreigt vervuild te raken, al doet de biodiversiteit het in de Zwarte Zee momenteel opvallend goed. "Dit is een grootschalig en bijzonder tragisch experiment."

Volgens nieuw onderzoek van Greenpeace Midden- en Oost-Europa zijn Europese steden nog steeds veel beter verbonden via de lucht dan via het spoor. Hierdoor worden mensen aangemoedigd om te vliegen in plaats van de trein te nemen, ondanks de schadelijke gevolgen van de luchtvaart voor de planeet. Ook België scoort slecht in het onderzoek: rechtstreekse treinen brengen je vanuit onze hoofdstad naar slechts 11 van de 44 andere onderzochte steden, terwijl maar liefst 41 steden bereikbaar zijn met een rechtstreekse vlucht.

Het is niet altijd even gemakkelijk om duurzaam te reizen. Zeker voor verre bestemmingen kan je zelden zonder het vliegtuig, en de trein is vaak duurder. Toch zijn er handige manieren om de prijs te drukken én je reis nog spannender (of net romantischer) te maken, en tegelijk de klimaatimpact te drukken.

Als dagelijks fervent treingebruiker kan ik mezelf meer dan ervaringsdeskundige noemen wat treinreizen betreft. De trein is maatschappelijk gezien de grootste uitvinding ooit van de industriële revolutie. Er is zoveel meer mogelijk met de treinen als de politieke leiding van dit land dat zou willen. Het is treurig om de huidige achteruitgang te aanschouwen. Dit is een heus afbraakbeleid.

Landschapsarchitect Louis De Jaeger begrijpt niet waarom veel mensen klimop willen kortwieken of verwijderen. Klimop is immers een ontzettend waardevolle plant, betoogt hij.

Meer dan 75 organisaties hebben een open brief gepubliceerd aan nationale en Europese politici. In de brief roepen ze op om privévliegtuigen te verbieden en om frequent vliegen te belasten.

Back on Track Belgium is een collectief van burgers die ijveren voor de terugkeer van nachttreinen. Zij stellen vast dat de liberalisering van de trein geen enkele belofte heeft ingevuld. Zij vragen federaal minister van Mobiliteit Gilkinet (Ecolo) om het komende Belgische EU-voorzitterschap te gebruiken als platform voor een echt Europees treinnetwerk, in het bijzonder voor nachttreinen als ecologisch, aangenaam en haalbaar alternatief.

Reizen met de trein is in Europa gemiddeld twee keer duurder dan vliegen, blijkt uit onderzoek door Greenpeace. Op sommige routes en bij last-minute boekingen kan het prijsverschil nog veel groter zijn, en dat heeft veel met het beleid te maken.

‘Vliegschaamte helpt ons duurzamer te reizen, maar enkel daarmee redden we het niet. We moeten niet meer reizen met de trein, maar minder reizen tout court’, schrijven vier onderzoekers van de universiteit van Castilië-La Mancha.

Mobiliteitsexpert Kris Peeters werpt zijn licht op de recente prijsstijgingen van de trein: “De federale en Vlaamse zuinigheid over openbaar vervoer kost ons veel geld. Hogere prijzen leiden tot minder reizigers, blijkt zowel uit onderzoek over prijselasticiteit als uit de praktijk. Lagere prijzen leiden tot meer reizigers. Zie Luxemburg. Zie Duitsland.”

Gekweekte kelp, een zeewier, kan helpen om stikstofverontreiniging in kustwateren aan te pakken. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van de Universiteit van Alaska Fairbanks.

Een brede, kale strook doorklieft de Maya-jungle in de buurt van Izamal, een gemeente in de staat Yucatán in het zuidoosten van Mexico. Het is sectie drie van de 1500 kilometer lange Tren Maya die straks dwars door het oerwoud zal sporen. De Mayatrein is het belangrijkste megaproject van de regering van de linkse president Andrés Manuel López Obrador.

Thomas Siffer en zijn vrouw maakten een reis door Europa over 5600 kilometer spoor: ‘Als geen enkel land de klimaatdoelstellingen haalt, dan doen wij het maar.’

Na jaren van afbouw kiest de federale regering met haar Spoorvisie 2040 voor een radicale heropwaardering van het spoorvervoer. Milieu- en mobiliteitsverenigingen Bond Beter Leefmilieu, Greenpeace, Integrato, Netwerk Duurzame Mobiliteit & TreinTramBus hebben hier jarenlang voor geijverd en reageren tevreden op de beslissing. Wel wijzen ze erop dat de nodige budgettaire middelen vrijgemaakt moeten worden om deze ambities waar te maken.