Transition énergétique ?

Een stuk van 13 kilometer beschermd Amazone-regenwoud is gekapt om plaats te maken voor een nieuwe snelweg met 4 rijvakken. De reden? De klimaattop COP30 die in november plaatsvindt in de Braziliaanse stad Belém. Of hoe de klimaattop haar eigen ecologische voetafdruk achterlaat.

Bomen kunnen steden aanzienlijk verkoelen, maar nieuw onderzoek stelt nu dat boomkruinen ook warmte kunnen vasthouden om die 's nachts weer af te geven. De onderzoekers willen hiermee stadsplanners helpen bij het kiezen van de meeste geschikte bomen om hittestress tegen te gaan.

In Duitsland werden ongeveer een half miljoen bomen geveld voor de bouw van de nieuwe gigafabriek van de Amerikaanse autofabrikant Tesla. Dat blijkt uit de analyse van satellietbeelden. Tussen maart 2020 en mei 2023 werd er ongeveer 329 hectare aan bos gerooid, een oppervlakte van ruim 650 voetbalvelden.

Na meer dan een jaar van recordhitte nadert het hoogtepunt van het bosbrandseizoen in grote delen van onze groene planeet. Wat betekent dat voor mens en natuur? “Zelfs bomen stoppen met ademen als reactie op de rook”, zeggen experts.

Bomen slaan jaarlijks minstens 25 miljoen ton methaan op in hun boomschors, zo blijkt uit nieuw onderzoek. Dat is verrassend, want tot nu toe werd aangenomen dat planten vooral een bron waren van het krachtige broeikasgas. Reden te meer om bomen te planten en de bossen die nog overblijven te beschermen, zeggen de wetenschappers.

Als er te veel CO2 in de atmosfeer zit, waarom halen we die er dan niet gewoon uit? Bomen en planten kunnen dat, dus moet het toch ook mogelijk zijn met technologie? Het kan inderdaad met Direct Air Captioning (DAC). Critici menen dat er efficiëntere manieren zijn om het opwarmen van de aarde te beperken tot 1,5°C. Binnen de plannen van de EU is de techniek wel een middel om in 2050 netto nul uitstoot te bereiken.

Bomen in warmere en drogere klimaten hebben meer moeite om CO2 op te slaan. ‘Ze “hoesten” eerder dan ze ademen’, stellen Amerikaanse onderzoekers, en worden zo minder dienstbaar als oplossing voor het klimaatprobleem.

In het Zoniënwoud bevindt zich een reservaat waar bomen sinds 1983 in alle rust oud en dik mogen worden. Elke boom die omvalt, elk dier dat sterft, blijft liggen. Dat is bijzonder, want eeuwenlang haalden mensen alles van vlees en hout uit het bos. We gingen praten met de oudste en dikste boom in het reservaat. Samen blikken we terug op veertig jaar Belgische bosgeschiedenis.

In Europa zijn ‘verborgen bomen’ goed voor maar liefst een miljard ton aan extra biomassa. Het zijn bomen in steden en landelijke gebieden die eerder niet meegerekend werden in inventarisaties omdat ze niet in een bos groeien.

De Verenigde Staten willen miljarden bomen aanplanten in de strijd tegen de klimaatverandering. De wil is er, het geld ook, maar er nauwelijks boompjes voorhanden.