Transition énergétique ?

Smeltende gletsjers dreigen niet alleen tot overstromingen en drinkwatertekorten te leiden, maar ook tot meer frequente en explosieve vulkaanuitbarstingen. Dat blijkt uit onderzoek van vulkanen in de Andes.

Wat hadden de wereldleiders weer beloofd in 2015 in de Franse hoofdstad? Ze zouden de opwarming van de aarde veroorzaakt door onze uitstoot van broeikasgassen beperken. Tot twee graden en liefst tot anderhalve graad. Daarvoor moesten ze doortastende én rechtvaardige maatregelen nemen. Ze hebben dat niet gedaan. Dat zien we op onze tv-schermen. De bosbranden, overstromingen en hittegolven worden talrijker en heviger. Met veel menselijke slachtoffers en schade voor alle leven op de planeet.

Rampen hebben in het voorbije decennium 264,8 miljoen mensen op de vlucht gedwongen in 210 landen en gebieden. Stormen en overstromingen zijn veruit de belangrijkste oorzaak, goed voor 89% van de gedwongen verplaatsingen.

Een overstroming eist niet alleen onmiddellijke slachtoffers, blijkt uit wereldwijd onderzoek. Ook als het water al lang is weggetrokken, blijft het aantal ziekenhuisopnames veel hoger dan normaal.

Bijna één op de vijf grootste steden ter wereld heeft te maken met een ‘climate whiplash’: een combinatie van zowel droogte als toenemende neerslag.

Extreem weer heeft in 2024 meer dan 240 miljoen leerlingen en studenten minstens tijdelijk zonder onderwijs gezet. Hittegolven, cyclonen en overstromingen troffen kinderen op alle continenten.

In België dreigen woningen door klimaatrampen nog niet onverzekerbaar te worden, zoals dat in de Verenigde Staten wel al het geval is. Maar de klimaatverandering stelt verzekeringsmaatschappijen wel voor andere uitdagingen. Zo is nog steeds niet duidelijk wie de factuur van een volgende waterramp zou moeten dragen, en in hoeverre de overheid daarbij tussenbeide zou komen, klagen de verzekeringsmaatschappijen aan.

We moeten wetlands herstellen als barrière tussen steden en de zee, schrijven Francisco García Sánchez en Dhanapal Govindarajulu. De onderzoekers trekken lessen voor Valencia en andere kuststeden uit eerdere grote overstromingen in de Indiase steden Chennai en Kochi.

De klimaatverstoring heeft het voorbije jaar 41 extra hittedagen veroorzaakt. Die extra opwarming was de motor voor een reeks hitte- en droogtegolven, tropische stormen en overstromingen die minstens duizenden doden veroorzaakten. "We zijn niet goed voorbereid op een leven met deze opwarming", waarschuwt een internationaal team van klimaatwetenschappers.

In deze record minnende wereld kon de mensheid het voorbije anderhalf jaar heel wat records op zijn palmares schrijven: de warmste dag ooit gemeten, de warmste week, de heetste zomer, de hoogste zeewatertemperatuur, het natste jaar in België, het dodelijkste orkaanseizoen in Amerika, … Het was ook het eerste jaar waarin we door de barrière van 1,5 graad opwarming braken en we blijken met 2024 nu ook onderweg naar een nieuw warmste jaar ooit, … Terwijl al deze fenomenen en de gevolgen ervan het leven van miljoenen mensen op zijn kop zetten of zelfs ontnemen, blijven politici milieu-onvriendelijke, biodiversiteit bedreigende, droogte- en hittebestendigende … keuzes en beslissingen nemen. Een steeds grotere groep van de bevolking is gefrustreerd en geëmotioneerd over hoe politici klimaatverandering telkens weer negeren.