Veille 2.1

De klimaatverandering vormt een steeds grotere bedreiging voor het vermogen van bossen om CO2 uit de lucht te halen, blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek.

De bosbranden dit jaar in Canada hebben niet alleen lokaal, maar wereldwijd ernstige gevolgen gehad voor de luchtkwaliteit. Nieuw onderzoek toont aan dat het volledige noordelijk halfrond, inclusief Europa en China getroffen werd.

Rijke landen reduceren geleidelijk hun CO²-uitstoot, maar dat is bij lange na niet genoeg om klimaatrampen te stoppen, zoals de hittegolven, extreme regenval en bosbranden die de planeet deze zomer teisterden. De staat moet drastische maatregelen nemen om onze economieën snel CO²-neutraal te maken.

Vorige maand publiceerden de University of Maryland en de Global Forest Watch, GWP, een overzicht van het verlies aan bos in de afgelopen twintig jaar. De GWP is een initiatief van het World Resources Institute. Het instituut is gevestigd in Washington DC en heeft een bijzonder gedetailleerde en informatieve website. U vindt hem hier. Het overzicht berust op de jaarlijkse gegevens over het bosverlies door brand die door de Universiteit van Maryland worden verzameld en geanalyseerd. De analyses berusten op Landsat-satellietbeelden.

In de Verenigde Staten hebben zestien jongeren gelijk gekregen in een rechtszaak tegen de staat Montana. De jongeren vochten een regel aan die verbood om de impact van wetten op het klimaat te bestuderen. De staat moet voortaan rekening houden met de CO₂-uitstoot en de gevolgen ervan op droogte, bosbranden en andere klimaatrisico’s. Het was de eerste Amerikaanse klimaatzaak die het tot in de rechtbank schopte.

Volgens de Argentijnse professor sociale wetenschappen José Seoane is de klimaatcatastrofe waarvan wordt beweerd dat ze in de komende jaren op de mensheid afkomt in feite al volop bezig. Het ongeziene recordaantal bosbranden in Canada zijn slechts één van de bewijzen van de ineenstorting van het voor de mens leefbare klimaat. "De oproepen tot verandering, geïnspireerd door klimaat- en sociale rechtvaardigheid, worden steeds dwingender en dringender."

Je zou het bijna worden als je de ontwikkelingen in vooral het kneuterige Vlaamse en het Belgische politieke landschap vergelijkt wat er in de echte wereld om ons heen aan het gebeuren is. Overal worden de warmterecords bijna dagelijks gebroken, behalve in het mooie Vlaamse land dan. Daar hebben we nog geluk. Ondanks dat dit jaar het warmste jaar ooit zal worden, zijn de weergoden ons gunstig gezind. Maar onze klimaatcrisis ontkennende politici breken voortdurend alle records door hun onverantwoordelijk gedrag en een volstrekt gebrek aan zorg voor de toekomstige generaties.

‘We moeten echt stilstaan bij wie al gestorven is door de klimaatverandering én over hoe we nog meer doden voorkomen’, stelt de 16-jarige Benjamin. Hij doet wat hij kan om de klimaatslachtoffers te herdenken. ‘Het is heel erg dat we het nog niet begrepen hadden van de slachtoffers in andere landen.’

De gevolgen van de klimaatcrisis dringen steeds regelmatiger ons leven binnen. Toch komen we niet in actie. We zijn net zo verlamd als de beschavingen in het verleden die geconfronteerd werden met catastrofale vernietiging.

Alles is er, schrijft MO*columniste Virginie Platteau, om onze hedendaagse universele uitdagingen aan te pakken. Maar dan moet wel het hele systeem op de schop. ‘Het kapitalisme loslaten betekent een existentiële crisis.’

Extreme milieufenomenen zoals bosbranden en droogtes zetten ecosystemen zodanig onder druk dat ze steeds moeilijker terug evenwicht vinden. Dat leidt dan tot een zogeheten tipping point voor ecologisch verval. En die kantelpunten komen steeds sneller, zegt een nieuwe studie in Nature.

Twee grote bosbranden teisteren delen van Canada en Midden- en Oost-Rusland. De branden zijn deels normaal voor deze tijd van het jaar, maar experts uiten toch hun bezorgdheid omdat droogte het vuur extra aanwakkert. Op 8 mei kende de CO2-uitstoot uit deze branden de hoogste piek sinds 2019.

Rook uit bosbranden is nefast voor de ozonlaag, blijkt uit onderzoek in Nature. De enorme bosbranden in Australië in 2020 hebben het gat boven Antarctica met 10 procent doen groeien.

Onze bossen hebben steeds vaker te lijden onder natuurlijke verstoringen, gaande van branden tot schorskevers en schimmels, blijkt uit onderzoek in de hele EU. De oorzaak ligt bij de klimaatverandering.

De rook van bosbranden leidt tot lagere leerresultaten bij scholieren, volgens een studie van Stanford University. De blootstelling kan later zelfs invloed hebben op hun inkomsten.

In 2017 was de EU verantwoordelijk voor 16% van de ontbossing via de internationale handel. Na opnieuw een seizoen van helse droogte, bosbranden en natuurvernietiging, nemen bijna 195.000 burgers dit niet langer. Ze eisen van onze vertegenwoordigers in het Europees Parlement een ​​krachtige Europese wet tegen geïmporteerde ontbossing. Dinsdag 13 september stemt het parlement over het bestaande wetsvoorstel.

Bossen vol vuur, platteland zonder mensen. Deze twee apocalyptisch aandoende uitzichten zijn altijd aanwezig, op de achtergrond én akelig dichtbij, tijdens de vakantie van Pieter Stockmans in Portugal deze zomer en zijn fietstocht van de Spaanse naar de Portugese hoofdstad.

De meest vernietigende branden worden straks routine als we niet ingrijpen in het landschap en in ons eigen gedrag, schrijft de Spaanse onderzoeker Juli Pausas.

Sinds het begin van de eeuw zijn bosbranden in de VS aanzienlijk groter en frequenter geworden. Bovendien verspreiden ze zich steeds vaker naar gebieden waar het vroeger niet brandde.Wetenschappers van de Universiteit van Colorado analyseerden meer dan 28.000 bosbranden in de VS tussen 1984 en 2018. Ze combineerden overheidsgegevens met satellietfoto’s en -metingen.

Bos- en natuurbranden zullen deze eeuw snel toenemen in aantal en intensiteit. Al tegen 2030 zien de VN een toename met 14 procent, als overheden niet dringend actie ondernemen.

Zorgvuldig gecontroleerde natuurbranden kunnen helpen om onze CO2-uitstoot te compenseren, stelt nieuw onderzoek in Nature. Ze vermijden grotere branden en kunnen meer CO2 opslaan in de bodem.

De voorbije zomer was een wake-up call voor het klimaat: overstromingen en bosbranden over de hele wereld, ook in Europa en België. Het laatste rapport van het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) bevestigt met nog meer klaarheid de omvang en de urgentie van het klimaatprobleem. Intussen maakt de wereld zich op voor COP26, de jaarlijkse klimaatonderhandeling, die dit jaar in Glasgow plaatsvindt.

Bij de Australische Black Summer-bosbranden van 2019 is veel meer CO2-vrijgekomen dan tot nog toe werd aangenomen. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek op basis van satellietmetingen.

Dit jaar zien we wereldwijd enorme branden die land, bos en gemeenschappen verwoesten. Waarom komen deze catastrofale branden steeds vaker voor en wat zijn de gevolgen? Hoogleraar Fire and Global Change Victor Resco de Dios: ‘Welkom in een nieuw tijdperk van bosbranden.’

Watervoorraden in Mexico nemen snel af nu het land wordt geteisterd door droogte en bosbranden, die al tienduizenden hectare grond hebben vernietigd. Geen van de 210 waterreservoirs is vol en 19 daarvan bergen op dit moment minder dan de helft van wat ze normaal bevatten, hebben de bevoegde autoriteiten dinsdag medegedeeld.

Watervoorraden in Mexico nemen snel af nu het land wordt geteisterd door droogte en bosbranden, die al tienduizenden hectare grond in de as hebben gelegd. Geen van de 210 waterreservoirs is vol en 19 daarvan bergen op dit moment minder dan de helft van wat ze normaal bevatten, hebben waterschappen dinsdag medegedeeld.