XR Belgium

Nadat een recente hittegolf Europa van Portugal tot Turkije teisterde komt er in augustus een tweede meer intense golf aan die zich volgens voorspellingen zal uitstrekken tot heel Frankrijk, de Benelux en ook Noordelijk Europa treft. De onwil om deze klimaatcrisis ernstig te nemen dreigt onomkeerbare gevolgen te hebben.

Het Internationaal Gerechtshof heeft een revolutionaire uitspraak gedaan: landen kunnen juridisch vervolgd worden voor het niet halen van hun klimaatdoelen. Dit betekent dat de grootste historische vervuilers nu het risico lopen op forse schadeclaims, en dat er een nieuwe, keiharde stok achter de deur is voor klimaatactie.

Terwijl milieurampen steeds frequenter en dodelijker worden, blijft de Vlaamse regering falen in het uittekenen van een serieus klimaatbeleid. Donderdag 10 juli trekken Grootouders voor het Klimaat, Bond Beter Leefmilieu en de Klimaatcoalitie naar het Martelaarsplein met een duidelijke boodschap: dit klimaatplan is een kaakslag voor jong én oud.

Terug van weggeweest? Het publieke debat over klimaat, smelten van de hitte, experten op praatprogramma’s. Klimaatangst bij veel jonge mensen ebt echter niet periodiek weg, maar kruipt net in de kleren en sluimert al jaren. Maar we moeten beseffen dat net die angst een breekbare luxe is in een wereld vol onzekerheid.

Meer dan een jaar na de deadline, presenteert de Vlaamse regering vandaag haar finale energie- en klimaatplan. Bond Beter Leefmilieu reageert teleurgesteld. Enkele goede maatregelen, zoals de langverwachte taxshift van elektriciteit naar aardgas en bijkomend sociaal renovatiebeleid, nemen niet weg dat dit plan zwaar onder de lat duikt.

De Vlaamse overheid kent 2 miljoen euro strategische 'ecologie'steun toe aan het omstreden plastiekproject van Ineos. Milieuorganisaties reageren woedend: publieke middelen worden ingezet voor een fossiel project dat haaks staat op klimaatdoelstellingen.

Vergeet de beloftes van politici: de kosten van levensonderhoud zullen blijven stijgen, en de schuldige is dichterbij dan je denkt. Dit artikel onthult hoe de klimaatcrisis – van smeltende gletsjers tot extreme weersomstandigheden – nu al direct je portemonnee raakt en waarom de prijzen zullen blijven pieken.

Terwijl Europa zucht onder recordhittegolven, lijkt de politiek de kop in het zand te steken en blijven concrete klimaatplannen uit. Hoe is het mogelijk dat, terwijl de aarde steeds sneller opwarmt, er minder actie wordt ondernomen dan ooit tevoren?

Het idee van het ‘militair-industrieel complex’, bedacht door Eisenhower in zijn afscheidsrede in 1961, was bedoeld als een waarschuwing voor de ongecontroleerde macht van wapenfabrikanten en hun invloed op het buitenlands beleid. Vandaag de dag is dat complex gemuteerd. Het beschrijft niet langer alleen de innige relatie tussen wapenfabrikanten en politici. Het omvat nu ook een andere machtige, planeetvernietigende industrie: fossiele brandstoffen.

Terwijl het mondiale Zuiden opstaat en samenwerking zoekt, kiest het Westen via de NAVO voor herbewapening en militaire druk. Deze koers bedreigt niet alleen de wereldvrede, maar ondermijnt ook elke kans op een rechtvaardige wereldorde.

Terwijl we nog eens een hittegolf beleven in de Lage Landen, leert het Wereld Meteorologisch Instituut ons dat die, samen met veel te lange droogtes en anderzijds veel te veel water op korte tijd, tot het nieuwe normaal behoren.

Volgens sommige denkers zou onbehagen het centrale gevoel van onze tijd zijn. Paul Verhaeghe las het boek 'Eigen planeet eerst' van Roxane van Iperen. Hij denkt dat onmacht veel hoger op de ranglijst staat. Onmacht om te begrijpen wat er aan de hand is en – vooral – waarom er niks aan gedaan wordt. Tekort aan kindercrèches, aan woonzorgcentra, aan leerkrachten, aan magistraten, aan betaalbare huisvesting.

Wie de grote media volgt krijgt al snel de indruk dat er geen alternatief is voor de toenemende militarisering van Europa. In dit dossier gaan we samen met experten en de vredesbeweging op zoek naar wat er aan de basis ligt van de toenemende oorlogskoorts en wat we eraan kunnen doen.

“Scholen dagenlang gesloten wegens hittegolf”? In de grote treinstations van het land kon je gisteren de voorpagina’s van de kranten van morgen lezen.

Op onze planeet wordt genoeg voedsel geproduceerd om 11 miljard mensen te voeden. Toch lijden honderden miljoenen honger. Hoe valt dat te rijmen?

Als we willen dat iedereen zich kan aanpassen aan klimaatverandering, zijn technische ‘ingenieursoplossingen’ alleen niet voldoende. Daarvoor is ook een sterke sociale infrastructuur nodig. Juist nu de overheid het maatschappelijke middenveld onder druk zet, verschijnt er een studie van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) die hier dieper op ingaat.

Migratie is niet het probleem, het is de oplossing. Dat is de stelling van milieujournaliste Gaia Vinci in haar boek ‘De eeuw van de nomade – Hoe we de klimaatramp kunnen overleven’. Rik Pinxten las het: “Als recensent voel ik me ongelukkig omdat ik slechts heel summier kan aangeven dat dit een heel belangrijk, want een zeer nuttig, boek is”.

De opwarming van de aarde doet meer dan ijskappen smelten. Wetenschappers waarschuwen: we staan aan de vooravond van een wereldwijde opmars van dodelijke schimmelinfecties.

Nepal organiseert een symbolische begrafenisceremonie voor de snel smeltende Yala-gletsjer. Er nemen monniken, wetenschappers, functionarissen en leden van de gemeenschap aan deel. Wetenschappers luiden de alarmklok over de escalerende temperatuurstijging van de voorbije 22 maanden.

Terwijl Gaza onder vuur ligt en het dodental stijgt, blijft het Westen grotendeels zwijgen. Acteurs, diplomaten en religieuze leiders roepen op tot actie, maar worden vaak genegeerd.

De Wereldbank toont graag zijn goede klimaatintenties. In werkelijkheid maakt ze de klimaatcrisis nog erger. In Ghana financiert de Wereldbank projecten voor nog meer fossiele brandstoffen, die het land opzadelen met grote schulden voor dure energie, terwijl de bank de toegang tot betaalbare duurzame energie tegenwerkt.

1 op de 2 geteste inwoners in Zwijndrecht, waar de 3M-fabriek staat, heeft een te hoog PFAS-gehalte in het lichaam. Dat blijkt uit het bloedonderzoek georganiseerd door de Vlaamse regering. Burgercollectief DARKWATER3M vindt dit al alarmerend. Bovendien zijn hier volgens hen nog oude normen gehanteerd en wekt de regering zo de indruk dat het de verontreiniging en de effecten op de volksgezondheid wil minimaliseren.

Waarom ecologisten op 1 mei meestappen – voor mensen, klimaat en democratie.

De mensenrechtenbeweging staat op een kantelpunt. Volgens Amnesty International duwt het beleid van president Trump de wereld sneller richting autoritair misbruik, oorlog en klimaatchaos.

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

Historicus Jacques Pauwels benadrukt het cruciale belang van geschiedenis om het waarom van hedendaagse conflicten te kennen. Media en politici verkopen een simplistisch zwart-wit-verhaal van goeden tegen slechten, zonder oorzaken uit te leggen. Oekraïne, Gaza of de toenemende sociale ongelijkheid: voor wie de échte geschiedenis niet kent is oorlog iets dat zomaar, plots gebeurt, zonder dat je daar iets aan kan doen. Niets is minder waar.

Het internationaal afgesproken klimaatdoel van maximaal 2° C opwarming is "dood". Dat zegt de gerenommeerde klimaatwetenschapper James Hansen. Volgens hem is de snelheid waarmee de Aarde opwarmt zwaar onderschat en dreigen we versneld af te stevenen op extreme weerfenomenen en klimaatrampen.

Terwijl grote banken onder politieke druk hun klimaatambities afzwakken, kiest duurzame pionier Triodos Bank resoluut voor de planeet en stapt uit de Net-Zero Banking Alliance. Winstbejag prevaleert kennelijk boven de noodzakelijke urgentie in de strijd tegen de klimaatcrisis.

Grondstoffen zijn een erg gevoelig thema. Het gaat over bedrijfswinsten, mensenrechten, milieuschade, corruptie en levensonderhoud. Hoe mis het soms kan lopen werd bij de annulatie van een Docville-debat duidelijk.

Onderzoek en rechtspraak bewijzen dat het systeem van CO2-compensatie (ETS) faalt. Twee door de industrie gesteunde rapporten beweren dat die ruilhandel de bedrijven helpt om koolstofvrij te worden. SOMO en Data Desk vonden acht systemische fouten in deze rapporten: “Dit is niet alleen slecht onderzoek, het is gevaarlijke afleiding”.

Greenpeace is veroordeeld tot het betalen van 667 miljoen dollar aan het bedrijf achter de Dakota Access Pipeline. Dit vonnis vormt een gevaarlijk precedent dat het recht op protest en vrije meningsuiting bedreigt.

Wie wint bij de lithiumwinning in Chili of de ontbossing voor biobrandstoffen in Indonesië? Volgens Shivant Jhagrou in 'Voorbij Duurzaamheid' is de vraag niet alleen hoe we verduurzamen, maar wie bepaalt wat duurzaam is. Hij roept op om ‘duurzame’ initiatieven in vraag te stellen.

AI wordt vaak aangeprezen als een heilige graal die het leven makkelijker maakt. Hoera! Je moet geen teksten meer schrijven. Je moet geen video’s meer maken. Je moet geen foto’s meer trekken. Is dit nog normaal?

Terwijl Europa zich steeds dieper in een oorlogshysterie stort, stelt professor Tom Sauer fundamentele vragen bij de NAVO en de militaire strategie van Europa. Hij hekelt de eenzijdige analyses en de toenemende militarisering van het continent.

In november zal de COP30 plaatsvinden in Belém, Brazilië. Braziliaanse minister van Milieu- en Klimaatverandering Marina Silva wil dat er resultaten geboekt worden op de volgende COP. Het mag volgens haar niet uitdraaien op een feestelijk spektakel.

Andrew Barto en Richard Sutton, hebben de prestigieuze Turing Award ontvangen voor hun baanbrekende werk in reinforcement learning dat de basis vormt voor veel AI-systemen. Maar ze gebruiken dit moment om de noodklok te luiden over de gevaren van de huidige AI-industrie, omdat voor veel AI-bedrijven winst belangrijker is dan veiligheid.

Afgelopen weekend trokken meer dan 500 klimaatactivisten van Code Rood naar de Gentse haven, recht naar de terreinen van Cargill, ‘s werelds grootste graanhandelaar. Niet zomaar een protest, maar een belangrijke boodschap: de agro-industrie vernietigt niet alleen de planeet, maar ook de mensen die haar voeden.

Het gevaar van Artificiële Intelligentie is niet dat robots steeds meer op mensen zouden gaan lijken. Het gevaar is dat mensen steeds meer op robots gaan lijken, dat we onze vrijheid om zelf onze doelen te stellen te grabbel gooien in de naam van een marktgedreven robotisch efficiëntie denken.

"We moeten ons als humanisten verzetten tegen deze onmiskenbare afglijding naar de jaren dertig", zo schrijft moraalfilosoof, auteur van Dagboek 1933 en KZ-syndroom en winnaar van de Prijs Vrijzinnig Humanisme 2025.