Justice & Paix

Wat hadden de wereldleiders weer beloofd in 2015 in de Franse hoofdstad? Ze zouden de opwarming van de aarde veroorzaakt door onze uitstoot van broeikasgassen beperken. Tot twee graden en liefst tot anderhalve graad. Daarvoor moesten ze doortastende én rechtvaardige maatregelen nemen. Ze hebben dat niet gedaan. Dat zien we op onze tv-schermen. De bosbranden, overstromingen en hittegolven worden talrijker en heviger. Met veel menselijke slachtoffers en schade voor alle leven op de planeet.

Nog maar 2 jaar geleden keurden de Europese lidstaten en het Europees Parlement de wet goed die autofabrikanten feitelijk verplicht om vanaf 2035 alleen nog nieuwe auto's op de markt te brengen die geen CO2 uitstoten. Maar vorige week kondigde Duitse bondskanselier Friedrich Merz aan dat hij er alles aan zal doen om zo'n "hard einde" voor de benzine- en dieselauto's te voorkomen. Ook vanuit de Europese auto-industrie groeit de druk op de Europese Commissie om de wet, een belangrijk onderdeel van de Green Deal, bij te sturen.

Op donderdag 16 oktober gingen Vlaamse en Brusselse scholieren massaal aan het werk op de YOUCA Action Day. Dat deden ze om geld in te zamelen voor een jongerenproject uit Peru dat het Amazonewoud wil beschermen.

De zeespiegel stijgt precies zoals voorspeld door de – toen nog relatief rudimentaire – klimaatmodellen uit de jaren 1990. Het toont dat de modellen betrouwbaar zijn, met name voor mensen in kustgebieden.

Hoe gebruiken we het beschikbare land in onze eigen regio, en welke impact heeft dat elders? Die vraag is van cruciaal belang voor onze voedselvoorziening, armoedebestrijding, natuurbehoud en de strijd tegen klimaatverandering. Maar helaas bestaan er veel misverstanden over landgebruik.

Voor het eerst is er wereldwijd meer elektriciteit geproduceerd uit wind en zon dan uit steenkool. Dat blijkt uit cijfers voor de eerste helft van dit jaar. Bovendien volstond hernieuwbare groei om de stijgende vraag naar elektriciteit te beantwoorden. De verdere uitrol van duurzame energie loopt wel klappen op door het beleid van de Amerikaanse regering-Trump.

Gisteren liepen 30.000 mensen in de klimaatmars door Brussel met op kop een grote delegatie van de Grootouders voor het Klimaat en haar ambassadeurs. De klimaatcrisis blijft een pertinente en acute crisis en de mars liet weer eens zien dat de burger zich daarvan bewust is.

Door de klimaatverandering zijn de Zwitserse gletsjers de voorbije 10 jaar een kwart van hun volume verloren. Bovendien versnelt het smelten. Dit jaar alleen al zijn ze met 3 procent gekrompen, door een gebrek aan sneeuw de voorbije winter en hittegolven in juni en augustus. Tegen het einde van deze eeuw dreigen zo goed als alle Zwitserse gletsjers helemaal verdwenen te zijn.

Tienduizenden mensen komen 5 oktober de straat op voor een nieuwe klimaatmars. Hun boodschap is duidelijk: we hebben geen tijd meer voor halve maatregelen, de energietransitie moet nú écht gebeuren. Daarin kan waterstof een sleutelrol spelen, als we eindelijk durven breken met de logica van de markt.

Er dreigt voor een tweede keer uitstel voor de Europese ontbossingswet. Volgens de Europese Commissie is het bijhorende computersysteem niet klaar. Daarom wil de Commissie de ontbossingswet pas eind volgend jaar in voege laten treden. Daarmee zaagt de Commissie verder aan een van de pijlers van de Green Deal.

De Europese milieuministers komen vandaag samen in Brussel om over de Europese klimaatambities te praten. Ze zullen er niet de Europese doelstelling van 90 procent minder uitstoot tegen 2040 goedkeuren, want Europa is nog te verdeeld over de kwestie. Het zal wél gaan over de doelstelling voor 2035 die de EU binnenkort aan de VN moet voorleggen voor de belangrijke VN-klimaattop. Het zal wellicht een bescheidener doel worden dan voorzien. Of hoe de EU zijn internationale voortrekkersrol voor het klimaat zelf verzwakt ziet.

Wilde vis in Europese wateren bevat tot tienduizend keer meer PFAS dan de Europese veiligheidsvoorschriften toelaten. Dat blijkt uit onderzoek door het Europees Milieubureau (EEB).

Voortaan moeten producenten van textiel, zoals kledij en schoenen, ook zorgen voor een goede inzameling en recyclage ervan. Dat heeft het Europees Parlement beslist. Bedoeling is om de gigantische textielafvalberg te verkleinen: Nu komt er namelijk in de Europese Unie jaarlijks 12,6 miljoen ton textielafval bij, waarvan 5,2 miljoen ton kleren en schoenen.

De oorlog tussen de Amerikaanse president Trump en de sector van windmolenparken op zee bereikt een nieuw hoogtepunt, nu Trump een groot project voor de kust van Rhode Island laat stopzetten. Zowel energiegigant Ørsted als de staten Rhode Island en Connecticut zijn tegen de beslissing naar de rechtbank gestapt.

De voorbije nacht, om half 3 Belgische tijd, werd in Frans-Guyana een nieuwe Europese weersatelliet gelanceerd. De nieuwe satelliet MetOp-SG A1 zal elke dag opnieuw de hele wereld in kaart brengen. Dat moet een hele waaier aan belangrijke informatie opleveren die belangrijk is voor weersvoorspellingen, stormwaarschuwingen en klimaatonderzoek. Zo zal de nieuwe satelliet Europa wat minder afhankelijk maken van de VS voor wetenschappelijk onderzoek.

Spanje zet kuddes geiten in om het gras en de struiken aan de rand van het bos op te eten. Het is een vorm van brandpreventie, want zo kunnen die grassen of struiken minder snel vuur vatten of het vuur verspreiden. Het project is een "succes" en een "blijvertje", klinkt het. Het maakt deel uit van een groter project dat gefinancierd wordt door de Europese Unie.

Terwijl natuurrampen toenemen in aantal en omvang, kiezen media en politiek ervoor om weg te kijken.

Vandaag begint in Genève een 10-daagse VN-top over het aanpakken van plasticvervuiling. De top, waaraan ongeveer 180 landen deelnemen, wordt wel eens die van de laatste kans genoemd na de mislukte onderhandelingen in Zuid-Korea, vorige herfst. Ook deze top kondigt zich als moeilijk aan. Nochtans, zeggen experts, is plasticvervuiling verantwoordelijk voor ruim 1.300 miljard euro aan economische verliezen elk jaar.

De regering-Trump wil 2 belangrijke CO2-meetstations in de ruimte uitzetten. De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft alvast de opdracht gekregen om zich daarop voor te bereiden. Dat meldt de Amerikaanse publieke omroep NPR. Daardoor dreigt de wereld een minder goed zicht te krijgen op de uitstoot van CO2. Ook populaire weerapps zoals Buienradar zouden er gevolgen van ondervinden.

Het Internationaal Gerechtshof heeft een revolutionaire uitspraak gedaan: landen kunnen juridisch vervolgd worden voor het niet halen van hun klimaatdoelen. Dit betekent dat de grootste historische vervuilers nu het risico lopen op forse schadeclaims, en dat er een nieuwe, keiharde stok achter de deur is voor klimaatactie.