No collapswashing

Grondstoffen zijn een erg gevoelig thema. Het gaat over bedrijfswinsten, mensenrechten, milieuschade, corruptie en levensonderhoud. Hoe mis het soms kan lopen werd bij de annulatie van een Docville-debat duidelijk.

Een van ‘s werelds grootste herverzekeraars berekende dat natuurrampen in 2024 wereldwijd voor 310 miljard schade hebben aangericht. Daarmee komt 2024 in het lijstje van jaren waarin natuurrampen de grootste schade veroorzaakten. Op het moment dat deze jaarcijfers gepubliceerd werden, bestreden brandweerkorpsen in Los Angeles met man en macht branden die grote gebieden rondom de metropool in de as legden. De ontembaarheid van het vuur werd veroorzaakt door de combinatie van een maandenlange droogte en sterke seizoenswinden. De klimaatverandering doet economische en sociale risico’s stijgen. En de modellen die verzekeringsmaatschappijen gebruiken om die risico’s vooraf in te schatten, blijken niet opgewassen tegen de onvoorspelbaarheid van de effecten van de klimaatcrisis. Een Amerikaanse krant vatte de situatie onverbloemd samen als: “De wereld wordt onverzekerbaar.”

Drie jaar geleden begon de oorlog in Oekraïne. Die eist niet alleen mensenlevens, maar hakt ook stevig in op de natuur. Die milieuschade is vaak geen neveneffect van de oorlog, maar een wapen op zich. Milieuambtenaren proberen zicht te krijgen op de gevolgen van de ene milieuramp na de andere.

De tien grootste klimaatrampen afgelopen jaar hebben samen meer dan 230 miljard dollar aan schade veroorzaakt. En dat zijn enkel de verzekerde verliezen: de werkelijke tol aan schade en mensenlevens ligt nog veel hoger.

De dag nadat orkaan Milton over de Amerikaanse staat Florida is getrokken, wordt de omvang van de schade duidelijk. Tot nu toe zijn er zeker 17 doden geteld, maar dat aantal zal waarschijnlijk nog stijgen. De storm zal verzekeraars naar verwachting minstens 50 miljard dollar kosten. Toch is een doemscenario, waar veel experts voor vreesden, uitgebleven.

Het is perfect mogelijk om aan de wereldwijd groeiende vraag naar palmolie te voldoen zonder bossen te kappen, zeggen Nederlandse experten. En de milieu-impact van de bestaande productie kan flink naar beneden. ‘We moeten grote en kleine boeren helpen om de bestaande plantages duurzamer en efficiënter te gebruiken.’

Een waterbom zoals die in Centraal- en Oost-Europa kan ook in België toeslaan. En ook bij ons zou dat onvermijdelijk veel schade veroorzaken. We kunnen die schade wel zoveel mogelijk proberen in te perken, zeggen twee deskundigen. Dat kan door onze dammen aan te passen aan de nieuwe klimaatrealiteit, ruimte te creëren voor water en overstromingsplannen op te stellen.

Meer dan 70 procent van de inwoners uit de G20-landen is voorstander om milieuschade strafbaar te maken. Bedrijven of regeringen die de natuur of het klimaat beschadigen zouden zo voor de rechter gebracht kunnen worden.

Reisorganisaties in Nederland mogen midden in de klimaatcrisis reclame blijven maken voor vliegvakanties, ondanks de klimaatschade van vliegen. Dat oordeelt de Nederlandse Stichting Reclame Code (SRC) vandaag in het hoger beroep over een klacht over reclame van TUI voor vliegvakanties naar de Turkse Rivièra. Indiener van de klacht, Reclame Fossielvrij, is teleurgesteld en spreekt van een gemiste kans om milieu en gezondheid te beschermen.

Door de oorlog in Oekraïne raken de bodem, de landbouwgrond en het water voor lange tijd verontreinigd. Na elke granaatinslag sijpelt er een cocktail van chemische stoffen in de grond. Honderden fabrieken waar toxisch afval opgeslagen lag, zijn tot puin herleid. En ook het zeewater dreigt vervuild te raken, al doet de biodiversiteit het in de Zwarte Zee momenteel opvallend goed. "Dit is een grootschalig en bijzonder tragisch experiment."

Extinction Rebellion voerde vandaag actie op de Grote Markt om de aanwezigheid van de cruiseschepen in het stadscentrum aan te kaarten. De schepen mogen met bunkerolie tot in het centrum varen, terwijl er voor auto’s strikte regels gelden binnen de lage-emissiezone. Deze maand meerden al 3 grote zeecruises aan en dagelijks liggen er riviercruises aan de Scheldekaai, wat voor overlast en gezondheidsschade voor omwonenden zorgt. De actievoerders klaagden dit discrepante beleid aan met een ludieke performance over cruises. De politie heeft de niet-verstorende performance gedoogd.

Een grote overwinning in de strijd tegen klimaatverandering. Voor het eerst moeten grote fossiele brandstofbedrijven betalen voor de klimaatschade die ze aanrichten. In de Amerikaanse staat Vermont is een wet goedgekeurd die olie- en gasbedrijven financieel verantwoordelijk houdt voor hun deel van de broeikasuitstoot in de regio en hen opdraagt te betalen voor de veroorzaakte klimaatkosten.

Ernstige bodem- water en luchtvervuiling schaadt volksgezondheid en omgeving voor vele jaren.

De vervuiling met twaalf persistente en schadelijke stoffen, waaronder DDT, is wereldwijd gedaald, blijkt uit cijfers van de VN. Maar de chemicaliën die ervoor in de plaats zijn gekomen, vormen vaak nieuwe risico’s.

Een boer uit Henegouwen daagt TotalEnergies voor de rechter vanwege de impact van het bedrijf op de klimaatcrisis. Extreme weersomstandigheden hebben zijn boerderij aanzienlijke schade berokkend, zegt hij. Het is de eerste klimaatzaak tegen een multinational in België.

Een bioboer uit Henegouwen daagt energiereus TotalEnergies voor de rechter. Het is de eerste Belgische klimaatzaak tegen een bedrijf, en de eerste keer dat een boer een bedrijf aanklaagt voor geleden klimaatschade. Eerder werd in Nederland energiereus Shell veroordeeld in een vergelijkbare zaak.

De skisector in de VS alleen al heeft de afgelopen twintig jaar meer dan vijf miljard dollar misgelopen door de klimaatverandering. Het is voor het eerst dat een studie zich buigt over de economische schade van de opwarming van de aarde voor de ski-industrie.

De VN-klimaattop in Dubai opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de ‘historische beslissing’ toe.

De COP28-klimaattop opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de “historische beslissing” toe.

Olie- en gasbedrijf Shell heeft voor het Hooggerechtshof in Londen een enorme schadeclaim geëist van Greenpeace, tenzij de organisatie al haar verdere protesten tegen het bedrijf wereldwijd stopzet. De milieuorganisatie spreekt van intimidatie.