Opvolging

De klimaatverandering veroorzaakt door de mens heeft de zware overstromingen door storm Boris in Centraal-Europa dubbel zo waarschijnlijk gemaakt. Nooit is in het getroffen gebied zwaardere regenval opgemeten. Dat zegt World Weather Attribution, een groep van klimaatexperts die de gevolgen van de huidige klimaatverandering afzet tegenover een scenario zonder klimaatverandering.

Als Vlaanderen evenveel regen over zich heen zou krijgen als Oost-Europa deze week, zouden hele woonwijken in steden en gemeenten als Denderleeuw, Dendermonde en Deinze onder water komen te staan. Taferelen zoals die uit Polen of Tsjechië zouden zich hier dan ook kunnen voordoen. Bovendien stijgt de kans op zulke waterbommen door de klimaatverandering. Hydroloog Patrick Willems waarschuwt dat die klimaatverandering sneller om zich heen grijpt dan we ons aanpassen aan de risico's.

Vorige week zagen we op het nieuws een miljardair een wandelingetje in de ruimte maken. Deze week zagen we hoe Cycloon Boris voor enorme overstromingen zorgt in Europa en tientallen mensen het leven kost. Wat het nieuws ons echter niet laat zien, is het verband tussen die twee gebeurtenissen.

Het noodweer dat eerder Centraal- en Oost-Europa teisterde, is opgeschoven naar Italië. In de regio Emilia-Romagna zijn er overstromingen na hevige regenval. Meer dan 1.000 mensen zijn geëvacueerd. Nog de hele dag en morgen wordt intense regen verwacht, vooral langs de hele Adriatische kust, van noord tot zuid.

Cycloon Boris, die de afgelopen week Centraal- en Oost-Europa in zijn greep hield, lijkt uitgeraasd. Naast de talloze overstromingen en vernielingen, is er ook een hoge menselijke tol betaald: in totaal zijn 22 mensen overleden. In Oostenrijk en Tsjechië lijkt de situatie intussen onder controle. Stroomafwaarts, onder meer in Polen en Hongarije, wordt nog gevreesd voor overstromingen.

Een waterbom zoals die in Centraal- en Oost-Europa kan ook in België toeslaan. En ook bij ons zou dat onvermijdelijk veel schade veroorzaken. We kunnen die schade wel zoveel mogelijk proberen in te perken, zeggen twee deskundigen. Dat kan door onze dammen aan te passen aan de nieuwe klimaatrealiteit, ruimte te creëren voor water en overstromingsplannen op te stellen.

Al sinds gisteren stort cycloon Boris regen uit boven Centraal- en Oost-Europa, en er wordt pas morgen een beetje beterschap verwacht. Dat de neerslagzone zo lang blijft hangen, heeft verschillende oorzaken. De afzwakkende straalstroom, het abnormaal warme zeewater, een lagedrukgebied en de bergen veroorzaken samen de 'perfecte storm'.

Nadat het VN-klimaatpanel IPCC maandagochtend haar rapport naar buiten bracht, stromen de eerste reacties binnen. Onder andere Brits premier Boris Johnson en klimaatactiviste Greta Thunberg lieten hun bezorgdheid al blijken en riepen op tot actie. De meesten richten het vizier al op Glasgow, waar dit najaar een ‘cruciale’ klimaattop plaatsvindt.

Het alarmerende VN-klimaatrapport weekt heel wat reacties los. Van VN-baas Antonio Guterres over Boris Johnson tot federaal klimaatminister Zakia Khattabi (Ecolo), Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) en EU-vicepresident Frans Timmermans: een overzicht. "Niets doen zou misdadig zijn." De Klimaatcoalitie vraagt intussen een "Green New Deal" van de Belgische beleidsmakers.