Réseau Transition be

Opnieuw dient België een nationaal energie- en klimaatplan in waarvan het weet dat het niet voldoet aan wat Europa vraagt. In 2030 zal ons land 42,7 procent minder CO2 uitstoten dan in 2005. Nochtans liet de Europese Commissie ons land anderhalf jaar geleden al weten dat dat niet volstaat. Toch vermijdt België wellicht boetes door enkele boekhoudkundige meevallers, met dank aan de corona- en energiecrisis.

Te lange en herhaalde beroepsprocedures belemmeren de uitrol van meer windenergie in België. Dat zegt het Europees Milieuagentschap in een nieuw rapport, waarin ook ons land wordt doorgelicht. Nochtans hebben we die extra windenergie nodig als we de Europese klimaatdoelen willen halen. En ons voedselsysteem, met intensieve en hoogtechnologische landbouw, botst dan weer op zijn grenzen, zowel voor het milieu als voor de boer.

De Belgische klimaatkosten kunnen tegen 2050 oplopen tot 4 à 8,5 miljard euro per jaar. Tenminste, als er geen verdere maatregelen uitgerold worden om de impact van regen, stormen en overstromingen te verzachten. Daarvoor waarschuwt het Federaal Planbureau vandaag. Dat zou niet alleen een stevige impact hebben op de economie, maar ook op de Belgische schuldgraad.

De Belgische industrie kan minstens 90 procent van zijn CO2-uitstoot terugdringen tegen 2050. Dat kan bovendien met technologieën die nu al bestaan, of ten laatste tegen 2040 uitgerold kunnen worden, zoals industriële warmtepompen en CO2-opslag. Maar dan moet elektriciteit wel goedkoper worden voor grootverbruikers, en moet er dringend meer werk gemaakt worden van groenestroomcapaciteit. De volgende 5 jaar worden cruciaal.

In naam van 125.000 Belgische burgers die zich inzetten voor lokale en hernieuwbare energie schreven 32 Belgische burgerenergiecoöperaties, verenigd in SeaCoop, een open brief aan de federale regering. Hun boodschap: laat burgers participeren aan het grootste offshore windenergieproject van ons land.

België heeft op de Oceaanconferentie van de Verenigde Naties officieel het internationale VN-Oceaanverdrag bekrachtigd. Minister van de Noordzee Annelies Verlinden gaat er ook pleiten om het internationale secretariaat voor het verdrag naar België te halen. Wereldleiders bespreken in Nice de hele week hoe ze de oceaan beter kunnen beschermen, wat is nodig om de diensten die ze levert te vrijwaren. Die diensten lopen van zuurstof en CO2-opslag over warmteregulatie voor de planeet tot nieuwe geneesmiddelen.

De staatssteun die België geeft aan fossiele brandstoffen is "economisch inefficiënt", verlengt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, helpt niet om de energiearmoede aan te pakken en brengt de Belgische klimaatdoelstellingen niet dichterbij. Dat zegt de Europese Commissie. Die raadt België aan om te snoeien in die staatssteun.

België zal ook op 12 mei geen nationaal klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Nochtans loopt dan het uitstel af dat ons land had verkregen van de Commissie. Federaal minister van Klimaat Jean-Luc Crucke (Les Engagés) maakt zich sterk dat er deze zomer wel een klimaatplan zal zijn.

Als België zijn deel wil doen om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken, dan zal er elk jaar 11 tot 25 miljard euro méér geïnvesteerd moeten worden dan nu het geval is. Dat geld hoeft niet alleen van de overheid te komen, maar kan ook uit privaat kapitaal komen. De keuzes die de overheid maakt, zullen wel bepalen hoe hoog de kosten worden.

De FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu heeft de eerste Biodiversiteitsbarometer gelanceerd, een grootschalige representatieve enquête die het bewustzijn en de bezorgdheid van de Belgische bevolking over biodiversiteit in kaart brengt. Dit gebeurde in samenwerking met Indiville en Bpact.

Hier zijn we weer: een paar maanden verder, met een nieuwe federale regering in het zadel. Maar van een frisse wind in het klimaatbeleid is amper sprake. De retoriek is er wel: we lezen in het regeerakkoord dat het Akkoord van Parijs gerespecteerd zal worden, maar er staat geen beleid klaar om deze belofte waar te maken. Integendeel. De fossiele subsidiekraan blijft gul openstaan (€15 miljard per jaar), de elektrificatie van bedrijfswagens wordt uitgesteld en de vergroening van de fiscaliteit blijft uit. Op een paar sprokkels na, ja de BTW op warmtepompen wordt verlaagd en de regering zal een combiticket voor het openbaar vervoer invoeren, is het vruchteloos zoeken naar de broodnodige hervormingen om de uitstoot drastisch te verminderen en ons land fossielvrij en klimaatneutraal te maken.

De Europese Commissie vraagt België meer te doen om de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater te verbeteren. Ons land zit helemaal niet op koers om de Europese doelstellingen te halen, zo blijkt uit een evaluatie van de uitvoering van de Kaderrichtlijn Water in de lidstaten.

Bond Beter Leefmilieu reageert onthutst op het federale regeerakkoord. Arizona bewijst lippendienst aan duurzaam klimaat- en natuurbeleid, maar laat in de feiten alle ambitie los. “Het regeerakkoord biedt geen antwoord op de dramatische toestand van onze biodiversiteit en het klimaat", stelt Danny Jacobs, directeur bij Bond Beter Leefmilieu. “De hefboom van energie- en milieufiscaliteit blijft onbenut. De elektrificatie van bedrijfswagens wordt afgezwakt. Cruciale hervormingen worden een zoveelste maal onderzocht en op de lange baan geschoven. €15 miljard aan fossiele subsidies blijven onaangeroerd. Het regeerakkoord is een bloemlezing van gemiste kansen.

Ondanks aanzienlijke inspanningen en strikte uitvoering van maatregelen blijft de toestand van het milieu in België verslechteren. "Deze paradox wijst op de complexiteit van de uitdagingen waar we voor staan", stelt het nieuwe federaal milieurapport. Vooral de toestand op vlak van biodiversiteit en klimaat scoren slecht. "Hoewel er in de vorige legislatuur maatregelen zijn genomen, is de uitvoering ervan vaak onvolledig of vertraagd. We moeten onze inspanningen opdrijven om het huidig beleid nog doeltreffender te maken", luidt het.

Ondanks aanzienlijke inspanningen en strikte uitvoering van maatregelen blijft de toestand van het milieu in België verslechteren. "Deze paradox wijst op de complexiteit van de uitdagingen waar we voor staan", stelt het nieuwe federaal milieurapport. Vooral de toestand op vlak van biodiversiteit en klimaat scoren slecht. "Hoewel er in de vorige legislatuur maatregelen zijn genomen, is de uitvoering ervan vaak onvolledig of vertraagd. We moeten onze inspanningen opdrijven om het huidig beleid nog doeltreffender te maken", luidt het.

In België dreigen woningen door klimaatrampen nog niet onverzekerbaar te worden, zoals dat in de Verenigde Staten wel al het geval is. Maar de klimaatverandering stelt verzekeringsmaatschappijen wel voor andere uitdagingen. Zo is nog steeds niet duidelijk wie de factuur van een volgende waterramp zou moeten dragen, en in hoeverre de overheid daarbij tussenbeide zou komen, klagen de verzekeringsmaatschappijen aan.

De rijkste 1 procent heeft zijn deel van het jaarlijkse mondiale koolstofbudget - de hoeveelheid CO2 die aan de atmosfeer kan worden toegevoegd zonder dat de opwarming van de aarde de 1,5°C overschrijdt - al in de eerste 10 dagen van 2025 opgebruikt, zo blijkt uit een nieuwe analyse van Oxfam.

De volgende 20 jaar zal het aantal natuurbranden ook in België stijgen, maar ons land is niet klaar voor die uitdaging. Daarvoor waarschuwt het Belgische Klimaatrisicocentrum CERAC. Er zijn dringend investeringen nodig in brandbestrijding, waarschuwingssystemen en wetenschappelijk onderzoek.

Tegen alle wetenschappelijke, ecologische en sociale bezwaren in wil Frankrijk de grootste kerncentrale ter wereld bouwen in Gravelines aan de Noordzeekust op enkele tientallen kilometer van de Belgische grens. De kernlobby en de kernwapenlobby zetten alle middelen in om de bevolking te desinformeren. De 11 maart beweging geeft de tegenargumenten.

Een week voor het einde van de klimaattop in Bakoe publiceerde de Nationale Bank van België (NBB) een rapport over de impact van de klimaatverandering op de stijgende voedselprijzen. Een aantal experts van ngo’s vinden dat de bank in haar analyse blind blijft voor een aantal structurele economische oorzaken van deze voedselinflatie, namelijk speculatie, graaiflatie en monopolievorming. Ze pleiten dan ook voor een alomvattend beleid dat de diepere oorzaken van voedselinflatie aanpakt.