Veille 2.1

We beginnen de sociale en ecologische crises steeds meer te voelen, en dus valt “degrowth” of ‘ontgroei’ niet langer weg te denken uit het debat. Maar helaas circuleren er hardnekkige misverstanden over die ontgroei. Hoog tijd om die definitief uit de wereld te helpen, vindt econoom Jonas Van der Slycken.

Na de coronapandemie, de oorlog in Oekraïne en de steeds sluimerende opstoten van migratiecrises, komt stilaan weer de meest omvangrijke van alle crises, de klimaatproblematiek, bovenaan de belangstelling van de media.

Wat wensen ouders hun pasgeboren kind? Dat het gezond is, dat het opgroeit tot een fijne tiener en uitgroeit tot een volwassen persoon. Er zijn geen ouders bekend die verlangen dat hun kind groeit en blijft groeien, en dus steeds groter wordt. Dat lijkt eerder iets voor een sprookje of beter een griezelverhaal. En toch is dit laatste verlangen de overheersende wens als het over onze economie gaat. Die moet groeien, en blijven groeien. Een land gaat zogezegd achteruit als het bruto binnenlands product niet groeit, als we niet steeds, jaar na jaar na jaar, meer producten en diensten produceren. En terwijl we ons goed kunnen voorstellen hoe onwezenlijk het zou als een kind zou blijven groeien – het huis, de stoelen, het eten, het zou allemaal te klein of te weinig zijn – lukt dat dus niet als het over de groei van de economie gaat in het huis van de mens, onze aarde. Terwijl die ook niet groeit. Sterker nog, ons leven gedijt enkel in die dunne laag boven en net in de aardkorst, de kwetsbare zone van de biosfeer,

Tijdens de legendarische coronalente van 2020 herontdekte MO*columniste Virginie Platteau de weldaden van tuinieren. Het voelde aan als een welgekomen pauze, maar niet op de manier zoals eerste minister De Croo dat ziet.

Klimaatactiviste Anuna De Wever en filosoof Maarten Boudry mochten met elkaar in discussie gaan in De Afspraak afgelopen dinsdagavond (23 mei) op Eén. Mocht je Maarten niet kennen, moet je je nu niet schuldig voelen. In tegenstelling tot Anuna die haar mening verkondigt aan iedereen en dit op een vurige manier ter harte neemt, zal je Maarten niet tegenkomen op de straat.

Wie vandaag vasthoudt aan de achterhaalde logica dat “groene groei” het klimaatprobleem zal oplossen, staat buiten de vakgebieden van de ecologische economie en klimaatwetenschap, schrijft onderzoeker Nick Meynen. ‘Toch nodigt VRT zulke “experts” uit. Het resultaat? Erudiet verpakte desinformatie.’

Ondanks alle IPCC-rapporten over de klimaatcrisis stevenen we tegen 2100 nog steeds af op een opwarming van de aarde van 3 graden Celsius. Volgens de degrowth-beweging kan alleen een ander economisch model het tij keren. Ng Sauw Tjhoi praat hierover met economen Irma Emmery en Jonas Van der Slycken.

We’re sharing the open letter published to accompany the start of the “Beyond Growth” conference at the European Parliament, and signed by members of the Zagreb Degrowth Conference team.

Op 15 mei organiseert Denktank Oikos in samenwerking met Kunstencentrum 404 in Gent een debat met de belangrijkste 'degrowth'-denker van het moment, Jason Hickel. Oikos-hoofdredacteur Dirk Holemans daarover: “'Ontgroei' (degrowth) is een filosofisch concept: het toont dat we een heel ander maatschappelijk verhaal nodig hebben dan het blinde groeidenken.”

An open-access academic journal on degrowth

Tien jaar na Rana Plaza is er het boek “Kleerkastvasten” van journaliste en fairfashionexperte Sarah Vandoorne. Het is een wereldwijde zoektocht naar de processen, impact en verduurzaming van de kledingindustrie.

Letters: I risked prison to stand up against an system that will lead to ecological and societal collapse – we must look for alternative economic models, writes Zoe Cohen

We need to break free from the capitalist economy. Degrowth gives us the tools to bend its bars.

Degrowth offers perspectives that should be integrated into the Green New Deal, argue the authors of a new book, The Future Is Degrowth.

Degrowth is a radical economic theory born in the 1970s. It broadly means shrinking rather than growing economies, to use less of the world’s dwindling resources. Detractors of degrowth say economic growth has given the world everything from cancer treatments to indoor plumbing. Supporters argue that degrowth doesn’t mean “living in caves with candles” – but just living a bit more simply.

On degrowth in general

Jan Rotmans wist een halve eeuw geleden al dat er een klimaatcrisis op til was. En dat die heftig zou worden. Maar er is hoop. ‘De gedragsverandering kan heel snel gaan als het moet.’

Centraal in dit boek staat de vaststelling dat het kapitalisme niet in staat is de klimaatverandering en ecologische ineenstorting op te lossen. Het schetst een duidelijke weg naar een postkapitalistische economie.

Hans Demeyer las 'Minder is Meer' van Jason Hickel en vergeleek dit boek met 'Waarom ons klimaat niet naar de knoppen gaat (als we het hoofd koel houden)' van Maarten Boudry.

It took me a while but I finally digested the 107 pages of Chapter 5: Demand, services and social aspects of mitigation in the last IPCC report on Mitigation of climate change. This chapter is worth the read if only because it’s the first one fully dedicated to demand-side strategies. What I find remarkable is its conceptual width, including a few ideas that are usually considered too radical in these kind of venues. But just like the rest of the report, it is long and – as academic writing too often is – full of abstract jargon and somnolent prose. What I want to do in this article is to explain why Chapter 5 is more radical (in the good sense of the term) that you may think.

The fundamental assumption underlying these beliefs is that economic growth can be “decoupled” from resource and ecological demands and impacts. That is, it is claimed that the rate of production and consumption can continue to increase while the resources needed to do this can be reduced to sustainable levels, along with the environmental damage it causes. It is disturbing that this tech-fix faith persists despite the mountain of evidence that it is wrong.

Some economists have long argued that to really save the planet – and ourselves – from the climate crisis, we need a fundamental overhaul of the way our economies work. In this episode of The Conversation Weekly, we explore the ideas of the degrowth movement and their calls for a contraction in the world’s consumption of energy and resources. We also compare degrowth to other post-growth proposals for governments to reduce their fixation with economic growth.

The “degrowth” movement to fight the climate crisis offers a romantic, utopian vision. But it’s not a policy agenda.

“A powerfully disruptive book for disrupted times. Jason Hickel takes all we've been told about growth and development and turns it inside out, offering instead a radically possible vision of a post-growth future. If you’re looking for transformative ideas, this book is for you.” — Kate Raworth, economist and author of Doughnut Economics

New research suggests social transformations that prompt “degrowth” could cut humanity’s climate footprint in time to meet the Paris climate agreement target.

A new report, published on 14 March, 2021 in the Royal Swedish Academy of Sciences’ journal Ambio, points out that humanity is hurtling towards destruction unless we have the collective wisdom to change course quickly.