Veille 2.1

FairFin heeft de nieuwe BankWijzer gepubliceerd, waarin scores worden gegeven op maatschappelijk relevante thema's zoals klimaatverandering, mensenrechten en belastingontduiking. Wat opvalt? Grote banken scoren slechter, en vooral Belfius.

In een historische uitspraak heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vastgesteld dat landen die nalatig zijn in het uitvoeren van effectief klimaatbeleid, de mensenrechten van hun burgers schenden.

Een land dat onvoldoende doet om zijn eigen klimaatdoelstellingen waar te maken, schendt de mensenrechten van zijn burgers. Dat zegt het Europees Hof voor de Rechten van de Mens vandaag, in zijn uitspraak over een Zwitserse klimaatzaak. Het is de eerste keer dat een internationale rechtbank een arrest velt over klimaatverandering. De uitspraak kan grote gevolgen hebben voor volgende klimaatzaken, maar ook voor de Belgische die nog steeds loopt.

Wereldwijd zijn er 2.300 klimaatzaken aangespannen tegen overheden en bedrijven. Die zaken gaan de wereld veranderen. Dit is hoe.

Onder de uitgestrekte zoutvlaktes van Jujuy in Argentinië zitten gigantische hoeveelheden lithium. Tientallen mijnbouwbedrijven staan te trappelen om die te ontginnen, maar de bewoners van de zoutvlaktes vechten terug. ‘Er is veel water voor nodig. En water is leven.’

De haastige uitbreiding van kobalt- en kopermijnen in de DR Congo leidt tot gedwongen uitzettingen en ernstige mensenrechtenschendingen zoals seksueel geweld, brandstichting en mishandeling. Dat blijkt uit onderzoek door Amnesty International in het zuiden van het land.

De productie en verkoop van elektrische voertuigen (EV) raakt in verschillende delen van de wereld in een stroomversnelling. Maar de daarbij behorende mijnbouw van nikkel bedreigt de rechten en de natuur van mensen in Indonesië en de Filipijnen, zo waarschuwt een nieuw rapport.

De Verenigde Naties publiceerden eind maart een vernietigend rapport over mensenrechtenschendingen door Libië, in het bijzonder tegen migranten. Amper twee maanden eerder heeft de Italiaanse overheid haar samenwerking met Libië verlengd. Dat de mensenrechten van migranten en vluchtelingen steeds geschonden worden, is geen noodlottig toeval. Het is een rechtstreeks gevolg van die samenwerking, en het wordt gefinancierd door de Europese Unie.

Meer dan 100 mensen voeren vandaag actie aan de aandeelhoudersvergadering van Fluxys in Brussel. Samen met Vredesactie, Greenpeace, Tegengas|Dégaze en Bond Beter Leefmilieu (BBL) klagen ze aan dat Fluxys blijft investeren in fossiel gas, en zo de oorlog in Oekraïne in stand houdt en de gezondheid schaadt van gemeenschappen in de VS. “Wij eisen dat Fluxys uit fossiel gas stapt - voor het klimaat, de mensenrechten en de vrede.”

Precies 10 jaar geleden stortte de Rana Plaza-kledingfabriek in Bangladesh in. De enorme ramp bracht aan het licht in welke onmenselijke omstandigheden kledingarbeiders werken. Is er intussen iets verbeterd? Documentairemaakster Lies Van der Auwera en ACV-persmedewerker Patrick Van Looveren gingen kijken.

Tien jaar na Rana Plaza is er het boek “Kleerkastvasten” van journaliste en fairfashionexperte Sarah Vandoorne. Het is een wereldwijde zoektocht naar de processen, impact en verduurzaming van de kledingindustrie.

Een nieuw onderzoek van Oxfam België brengt ernstige mensenrechtenschendingen aan het licht in de Belgische toeleveringsketen van bio-ethanol uit Braziliaans en Peruaans suikerriet. ‘Ondanks duidelijk bewijs blijft België mensenrechten schenden door de import van biobrandstoffen.’

Voor het eerst buigt het Europees hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg zich over klimaatzaken. De eerste zaak werd ingesteld door onze Zwitserse zusterorganisatie KlimaSeniorinnen Schweiz, gesteund door Greenpeace Zwitserland. De klimaatoma’s argumenteren dat zij als oudere vrouwen bijzonder kwetsbaar zijn voor de hittegolven zoals die zich vandaag reeds voordoen. Zij eisen dat Zwitserland door het Hof zou worden veroordeeld, op grond van de art. 2 (recht op leven) en 8 (recht op bescherming van privé- en familiaal leven) van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM), haar “fair share” te doen voor de beperking van de temperaturen onder de 1,5 ° C.

De Europese Unie laat toe dat lidstaten hun doelstellingen voor hernieuwbare energie op verschillende manieren halen. België blijft dat doen door in te zetten op biobrandstoffen die gegenereerd worden uit voedingsgewassen, zegt Oxfam in een nieuw rapport. Volgens dat onderzoek importeert België ook steeds meer bio-ethanol uit suikerriet voor gemotoriseerd transport. Terwijl …

In 2020 en 2021 zagen wereldwijd bijna 500 klimaatzaken het licht, het summum van een aanhoudende stijging in de afgelopen tien jaar. Steeds meer burgers maken zich ongerust over het klimaat en willen hun grondrechten via de rechter doen beschermen.