La veille

Shell hoeft dan toch zijn uitstoot niet verder terug te dringen dan het zelf wil om de klimaatopwarming te beperken. Dat heeft een Nederlandse rechter in Den Haag vandaag in beroep beslist. De rechter vindt dat Shell wel degelijk een verantwoordelijkheid draagt in de klimaatcrisis, maar dat het bedrijf geen specifieke reductiedoelstellingen opgelegd kunnen worden.

Nu Donald Trump de volgende president van de Verenigde Staten wordt, verkleint de kans dat de VN-klimaatconferentie deze maand een ambitieus resultaat oplevert. Maar ook de kans dat de klimaatopwarming beperkt blijft tot 2 graden, wordt er weer wat kleiner door. President Trump zal wellicht opnieuw uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, wil volop inzetten op fossiele brandstoffen en zal Amerikaans klimaatbeleid proberen uit te kleden.

De Europese Commissie zal een inbreukprocedure starten om België ertoe te bewegen eindelijk het finale Energie- en Klimaatplan in te dienen. Dat zegt een vertegenwoordiger van het Directoraat-generaal Klimaat. Ons land had in juni zijn Klimaatplan moeten indienen, maar de toenmalige Vlaamse regering blokkeerde dat. De inbreukprocedure kan uiteindelijk leiden tot boetes.

De Europese lidstaten slagen er al sinds 2010 amper in om de kwaliteit van het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, te verbeteren. Dat blijkt uit een nieuwe, uitgebreide doorlichting door het Europees Milieuagentschap. Tegen 2027 moeten alle Europese waterlichamen in goede staat zijn, maar momenteel haalt slechts 1 op de 3 rivieren en meren de lat. In België is de toestand bovendien extra prangend: de landbouw pompt veel grondwater op én veroorzaakt vervuiling.

Zelfs in de meer gematigde klimaatscenario's bestaat de kans dat de klimaatopwarming slechts zeer moeizaam terug te draaien valt, of zelfs helemaal niet. Daarvoor waarschuwen 30 klimaatwetenschappers uit Europa en Australië. Ze dringen erop aan dat regeringen wereldwijd dat risico ernstiger nemen dan nu het geval is. De uitstoot van broeikasgassen moet zo snel mogelijk naar beneden, en er moet veel meer infrastructuur voor koolstofafvang gebouwd worden, zeggen ze.

De oppervlakte van het Antarctisch Schiereiland waar planten groeien, is vandaag minstens 12 keer groter dan in 1986. Dat blijkt uit satellietfoto's. De vergroening van de Zuidpool, door de klimaatverandering, gaat steeds sneller. Daardoor zou Antarctica er binnen enkele decennia wel eens heel anders kunnen uitzien.

Als Vlaanderen evenveel regen over zich heen zou krijgen als Oost-Europa deze week, zouden hele woonwijken in steden en gemeenten als Denderleeuw, Dendermonde en Deinze onder water komen te staan. Taferelen zoals die uit Polen of Tsjechië zouden zich hier dan ook kunnen voordoen. Bovendien stijgt de kans op zulke waterbommen door de klimaatverandering. Hydroloog Patrick Willems waarschuwt dat die klimaatverandering sneller om zich heen grijpt dan we ons aanpassen aan de risico's.

Een waterbom zoals die in Centraal- en Oost-Europa kan ook in België toeslaan. En ook bij ons zou dat onvermijdelijk veel schade veroorzaken. We kunnen die schade wel zoveel mogelijk proberen in te perken, zeggen twee deskundigen. Dat kan door onze dammen aan te passen aan de nieuwe klimaatrealiteit, ruimte te creëren voor water en overstromingsplannen op te stellen.

Het gat in de ozonlaag is zich pas begin deze maand beginnen vormen, later dan normaal. Dat meldt de Europese aardobservatiedienst Copernicus. Het gat is daardoor ook kleiner dan de voorgaande jaren. Dat heeft vooral te maken met de temperatuur van de stratosfeer boven Antarctica, die deze zomer bokkensprongen maakte.

Al sinds gisteren stort cycloon Boris regen uit boven Centraal- en Oost-Europa, en er wordt pas morgen een beetje beterschap verwacht. Dat de neerslagzone zo lang blijft hangen, heeft verschillende oorzaken. De afzwakkende straalstroom, het abnormaal warme zeewater, een lagedrukgebied en de bergen veroorzaken samen de 'perfecte storm'.