veille.eu

De klimaattop van dit jaar leverde een tastbare stap vooruit op richting een wereldwijde transitie, maar liet belangrijke kansen liggen op het vlak van financiering en en het stoppen van fossiele brandstoffen. Tien jaar na het belangrijke klimaatakkoord van Parijs, had er een pakket moeten liggen dat het verschil maakt voor de gemeenschappen die de zwaarste klappen opvangen van de klimaatcrisis. Die belofte wordt helaas niet waargemaakt.

In Brazilië is de klimaatconferentie afgelopen. Er is een akkoord gevonden, zij het zonder een concreet plan om het gebruik van fossiele brandstoffen te beëindigen. Volg alle nieuws over de klimaatconferentie in Belém in Brazilië in deze blog.

Het Amazonewoud is vandaag niet alleen een ecosysteem onder druk, maar ook een geopolitieke breuklijn waar klimaat, economie en macht botsen. De klimaattop COP30 toonde aan dat geen enkel klimaatakkoord geloofwaardig is zolang inheemse volkeren geen stem hebben in de zaal. Nato Tupinambá, een spirituele leider uit het gebied, belichaamt die spanning. Zijn aanwezigheid in Belém maakte zichtbaar waar de werkelijke strijd om het woud wordt uitgevochten.

De vooruitgang die door directe diplomatie op een VN-klimaattop kan worden gemaakt, weegt vele keren zwaarder door dan de uitstoot die de verplaatsingen naar zo'n COP veroorzaken. Dat blijkt uit een analyse van wat er na het klimaatakkoord van Parijs is verschoven op klimaatvlak. "Er is ruimte om het aantal deelnemers te verkleinen, maar het blijft belangrijk om er fysiek aanwezig te zijn, dit gaat om diplomatie."

De Amerikaanse president Donald Trump wil zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, en meer inzetten op fossiele brandstoffen. Ze gaan ook niet meer bijdragen aan klimaatfinanciering. Duizenden klimaatprojecten zijn gesneuveld. In het Afrikaanse Malawi hielpen ze met het herbebossen, want ontbossing is daar een gigantisch probleem. Dat project is van de ene op de andere dag gestopt.

Terwijl in Brazilië volop wordt onderhandeld over een nieuw klimaatakkoord, probeert in eigen land Elise Descheemaeker (26) op haar manier haar steentje bij te dragen. Ze woont in 1 van de 3 Vlaamse ecodorpen, een gemeenschap die grotendeels zelfvoorzienend is. Het is haar manier om om te gaan met klimaatangst.

Dankzij het klimaatakkoord van Parijs stevent onze planeet niet meer af op 4 graden opwarming, maar op 2,6 graden extra. Concreet kunnen we daarmee gemiddeld 57 extreem warme dagen per jaar vermijden. Dat hebben klimaatspecialisten van World Weather Attribution en Climate Central berekend. "Dankzij Parijs en de jaren daarna hebben we een worstcasescenario kunnen vermijden", zegt VUB-professor Wim Thiery. "Klimaattoppen hebben wel degelijk hun nut."

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

In december is het tien jaar geleden dat het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Christiana Figueres stond toen aan het hoofd van het VN-Klimaatverdrag en mag dat historische moment mee op haar palmares zetten. De wereld is de afgelopen tien jaar drastisch veranderd en klimaatbeleid zit, ondanks de ontelbare alarmsignalen, in het slop, maar Figueres blijft geloven in de mogelijkheid om het tij te keren, als een morele plicht.

Om de tiende verjaardag van het klimaat­akkoord van Parijs (° 2015) te “vieren” bedacht Groot­ouders voor het Klimaat de campagne Klimaat­samen­spraak: “klimaat” omdat de klimaat­crisis een majeure bedreiging is voor het welzijn van onze nakome­lingen; “spraak” omdat er, hoewel (bijna) iedereen het probleem erkent, veel te weinig over gesproken wordt, en “samen” omdat we dat samen willen doen, in de eerste plaats met de senioren. We reiken daartoe de hand naar andere geledingen van onze samen­leving: ouderen­verenigingen, maar ook andere sociale organisaties en het brede middenveld.

Een nationale noodtoestand voor energie, een stop op windmolenparken op zee, zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen en "we drill baby, drill": de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump houdt woord en wil zo snel mogelijk het klimaatbeleid van voorganger Joe Biden afbouwen. Maar gaat dat zomaar lukken?

Nu Donald Trump de volgende president van de Verenigde Staten wordt, verkleint de kans dat de VN-klimaatconferentie deze maand een ambitieus resultaat oplevert. Maar ook de kans dat de klimaatopwarming beperkt blijft tot 2 graden, wordt er weer wat kleiner door. President Trump zal wellicht opnieuw uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, wil volop inzetten op fossiele brandstoffen en zal Amerikaans klimaatbeleid proberen uit te kleden.

Europa zag in 2023 bijna elke maand boven gemiddelde temperaturen, met daarbij een recordhitte in september. De noodzaak voor een standvastig klimaatbeleid lijkt echter steeds minder aandacht te krijgen. Zal Europa onder de grens van 1.5C kunnen blijven, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs of geven we toe aan klimaatpragmatisme?

Op de 28ste klimaattop beloofde voorzitter Al-Jaber in zijn toespraak na het klimaatakkoord vol trots “een betere toekomst voor de mensheid en de planeet”. Opvallend is dat hij hier mens en planeet apart benoemd. Deze scheiding tussen ‘natuur’ en ‘mens’ op COP28 is kenmerkend voor het antropocentrisme, een denkwijze waarin de mens centraal staat. Deze ideologie domineert niet alleen het taalgebruik van de klimaattop, maar ook dat van de media. In zijn boek ‘We Have Never Been Modern’ legt de bekende denker Bruno Latour, een socioloog, antropoloog en filosoof, uit wat de gevolgen zijn van deze loskoppeling: het geeft de mens de mogelijkheid om boven de natuur uit te stijgen, deze te beheersen en te manipuleren.