Jean Jouzel

Vandaag begint in Genève een 10-daagse VN-top over het aanpakken van plasticvervuiling. De top, waaraan ongeveer 180 landen deelnemen, wordt wel eens die van de laatste kans genoemd na de mislukte onderhandelingen in Zuid-Korea, vorige herfst. Ook deze top kondigt zich als moeilijk aan. Nochtans, zeggen experts, is plasticvervuiling verantwoordelijk voor ruim 1.300 miljard euro aan economische verliezen elk jaar.

Het Internationaal Gerechtshof heeft een revolutionaire uitspraak gedaan: landen kunnen juridisch vervolgd worden voor het niet halen van hun klimaatdoelen. Dit betekent dat de grootste historische vervuilers nu het risico lopen op forse schadeclaims, en dat er een nieuwe, keiharde stok achter de deur is voor klimaatactie.

België heeft op de Oceaanconferentie van de Verenigde Naties officieel het internationale VN-Oceaanverdrag bekrachtigd. Minister van de Noordzee Annelies Verlinden gaat er ook pleiten om het internationale secretariaat voor het verdrag naar België te halen. Wereldleiders bespreken in Nice de hele week hoe ze de oceaan beter kunnen beschermen, wat is nodig om de diensten die ze levert te vrijwaren. Die diensten lopen van zuurstof en CO2-opslag over warmteregulatie voor de planeet tot nieuwe geneesmiddelen.

Meer dan honderd leden van de koepelorganisatie voor duurzame afvalverwerking hebben een brief aan de VN geschreven. Ze roepen op om afvalverbranding voor de opwekking van energie niet langer als duurzame oplossing te promoten.

De Net Zero Banking Alliance, een VN-coalitie van klimaatbewuste banken, is aan het wankelen. Nu zes grote Amerikaanse banken hun lidmaatschap hebben opgezegd, overweegt het verbond belangrijke deelnemers-eisen te verslappen. Wat is de NZBA dan eigenlijk nog waard?

Wobec zapowiedzi administracji Donalda Trumpa, że warto postawić na reset relacji z Rosją, przypominane są kontakty obecnego prezydenta USA z ludźmi Kremla w przeszłości. W ten sposób nową odsłonę zyskał przekaz, jakoby w latach 80. Trump miał zostać zwerbowany przez radzieckie KGB. Wyjaśniamy, ile w tym prawdy.

Een lang applaus en veel tevreden gezichten: op de VN-top over natuurbescherming en biodiversiteit in Rome is in de verlengingen een akkoord uit de bus gekomen over de financiering van de doelstellingen voor 2030, én over de opvolging. "Een echt succes", zegt de Belgische delegatieleider Ines Verleye aan VRT NWS. Ook het wereldnatuurfonds WWF is tevreden, maar zegt dat er nog heel wat werk op de plank ligt.

Steeds grotere delen van onze bodem blijken aangetast door verzilting. Meer dan een tiende van het totale landoppervlak op aarde is al te zout, en nog veel meer land is in gevaar, blijkt uit cijfers van de VN.

COP29 is afgelopen met een akkoord waar heel wat landen ontevreden mee zijn. De grote verliezer is het klimaat zelf, zo lijkt het. Het was weer bijzonder moeilijk om tot een moeizaam (en uiteindelijk zwak) akkoord te komen, nadat weer verlengingen moesten worden gespeeld. Is het format van een klimaattop stilaan voorbijgestreefd? De meningen zijn verdeeld: "Vergelijk het met een snelkookpan voor bepaalde kwesties, met snel een goede focus en druk om iets te bereiken".

Ontwikkelingslanden kunnen zich onvoldoende aanpassen aan de nieuwe klimaatrealiteit. De kloof in financiering blijft enorm. Dat stelt het VN-milieubureau UNEP in een nieuw rapport aan de vooravond van COP29, de VN-klimaattop in Azerbeidzjan. Een en ander heeft vaak heel concrete gevolgen, bijvoorbeeld voor de teelt van koffiebonen, stelde VRT NWS vast in Kenia. Na de verkiezingsoverwinning van Donald Trump in de VS lijkt het er bovendien niet op dat de financieringskloof gedicht zal raken, integendeel zelfs.