Opvolging

Bernard Mazijn, oud-beleidsdirecteur duurzame ontwikkeling en sociale economie herinnert zich hoe moeilijk overheidsbeleid tot stand komt in ons gefederaliseerd land. Nu de Europese Unie de klimaatdoelstellingen bepaalt en geld aan de lidstaten geeft om die te realiseren, zal België dit keer wel beleid uitwerken voor de man en vrouw in de straat?

Met de klimaatconferentie in Belém in zicht bereikte de EU eindelijk een akkoord over haar uitstootdoel voor 2040. Maar België onthield zich opnieuw. Joanna Wils en Caroline Herman, VN-jongerenvertegenwoordigers voor duurzame ontwikkeling bij de Vlaamse Jeugdraad, vragen zich af waarom ons land halsstarrig afzijdig blijft in een tijd waarin klimaatactie dringender is dan ooit.

De EU is het eens geworden over klimaatdoelen in aanloop naar de klimaattop in Brazilië (COP30). Milieu- en klimaatorganisaties zijn blij dat er een deal is, maar vinden die inhoudelijk ‘lauw’.

Meer dan 400 voormalige ministers, ambassadeurs en hoge ambtenaren van de EU en de lidstaten zijn blij met de eerste resultaten van het vredesplan van Donald Trump voor Israël en Palestina. Maar ze waarschuwen dat het werk pas begint. In hun gezamenlijke oproep vragen zij dat de EU, de VN en de internationale gemeenschap nu alles op alles zetten voor een duurzame, rechtvaardige vrede.

Opnieuw dient België een nationaal energie- en klimaatplan in waarvan het weet dat het niet voldoet aan wat Europa vraagt. In 2030 zal ons land 42,7 procent minder CO2 uitstoten dan in 2005. Nochtans liet de Europese Commissie ons land anderhalf jaar geleden al weten dat dat niet volstaat. Toch vermijdt België wellicht boetes door enkele boekhoudkundige meevallers, met dank aan de corona- en energiecrisis.

Er dreigt voor een tweede keer uitstel voor de Europese ontbossingswet. Volgens de Europese Commissie is het bijhorende computersysteem niet klaar. Daarom wil de Commissie de ontbossingswet pas eind volgend jaar in voege laten treden. Daarmee zaagt de Commissie verder aan een van de pijlers van de Green Deal.

De voorbije hittezomer heeft naar schatting minstens 24.400 Europese hittedoden veroorzaakt. 16.500 van die doden, of 7 op de 10, zouden niet gevallen zijn zonder de klimaatopwarming. Dat berekende een team van 11 klimaatwetenschappers. Ze waarschuwen dat veel van die hittedoden niet in de statistieken belanden. Vooral ouderen en mensen met onderliggende gezondheidsproblemen zijn kwetsbaar.

Wilde vis in Europese wateren bevat tot tienduizend keer meer PFAS dan de Europese veiligheidsvoorschriften toelaten. Dat blijkt uit onderzoek door het Europees Milieubureau (EEB).

Zo goed als alle Europese autobouwers liggen op schema om te voldoen aan de Europese emissiedoelstellingen voor 2025-2027. Dat heeft milieu-ngo Transport & Environment (T&E) berekend. Enkel Mercedes-Benz - een prominente tegenstander van de EU-klimaatnormen – hinkt achterop.

De Verenigde Naties vragen de landen die in november deelnemen aan de VN-klimaatconferentie om "zo snel mogelijk" hun klimaatplannen in te dienen. Die zijn nodig om de onderhandelingen voor te bereiden. Tot nu toe hebben echter slechts 30 landen hun plannen ingediend. Ook de Europese Unie sleept met de voeten. Onder andere Frankrijk ligt dwars over de goedkeuring van de Europese klimaatdoelstelling voor 2040.

Wat doorgaat voor de 'klimaatactie' van de EU-Commissie is een Trojaans paard volledig ten bate van de privésector. De EU breekt daarmee al haar klimaatbeloften. Ze garandeert maximale winsten voor de privésector met Europees belastinggeld als waarborg, zonder openbare controle en vooral, zonder enige positieve klimaatimpact, volgens een onderzoek van SOMO.

De staatssteun die België geeft aan fossiele brandstoffen is "economisch inefficiënt", verlengt de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, helpt niet om de energiearmoede aan te pakken en brengt de Belgische klimaatdoelstellingen niet dichterbij. Dat zegt de Europese Commissie. Die raadt België aan om te snoeien in die staatssteun.

Carbon Capture and Storage (CCS), het afvangen en opslaan van CO2, wordt voorgesteld als een belangrijke stap in het vergroenen van de industrie. Volgens critici belooft de technologie echter veel meer dan die eigenlijk kan geven, terwijl de kosten ervan veel hoger liggen. Door te hard in te zetten op CCS dreigen we de boot te missen om onze samenleving duurzaam te hervormen.

In 2024 hadden banken en andere vermogensbeheerders beleggingen ter waarde van meer dan 33 miljard dollar in de grootste oliemaatschappijen die verantwoordelijk zijn voor 18% van de jaarlijkse wereldwijde uitstoot van broeikasgassen via zogenaamde “groene” fondsen die zogenaamd een duurzame economie bepleiten, zo blijkt uit een onderzoek van Voxeurop en The Guardian. De betreffende fondsen worden op de markt gebracht door grote spelers zoals JP Morgan, DWS/Deutsche Bank en BlackRock.

België zal ook op 12 mei geen nationaal klimaatplan indienen bij de Europese Commissie. Nochtans loopt dan het uitstel af dat ons land had verkregen van de Commissie. Federaal minister van Klimaat Jean-Luc Crucke (Les Engagés) maakt zich sterk dat er deze zomer wel een klimaatplan zal zijn.