Rise for climate belgium

Stijn Vercruysse: "Akkoord is geen grote vooruitgang, maar ook geen stilstand"

De klimaattop van dit jaar leverde een tastbare stap vooruit op richting een wereldwijde transitie, maar liet belangrijke kansen liggen op het vlak van financiering en en het stoppen van fossiele brandstoffen. Tien jaar na het belangrijke klimaatakkoord van Parijs, had er een pakket moeten liggen dat het verschil maakt voor de gemeenschappen die de zwaarste klappen opvangen van de klimaatcrisis. Die belofte wordt helaas niet waargemaakt.

"We weten dat sommigen van jullie grotere ambities hadden." COP-voorzitter André Corrêa do Lago drukte het tijdens de slotmeeting nog zachtjes uit. De klimaatconferentie in Brazilië, die heel ambitieus was begonnen en de COP van de waarheid werd genoemd, heeft al bij al een zwakke slottekst opgeleverd. Wat moeten we onthouden van deze COP30?

In Brazilië is de klimaatconferentie afgelopen. Er is een akkoord gevonden, zij het zonder een concreet plan om het gebruik van fossiele brandstoffen te beëindigen. Volg alle nieuws over de klimaatconferentie in Belém in Brazilië in deze blog.

Géén stappenplan om het gebruik van fossiele brandstoffen af te bouwen, en geen stappenplan tegen ontbossing. Wél meer geld voor kwetsbare landen om zich beter te wapenen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Er klonk applaus toen de slotverklaring van de 30e VN-klimaatconferentie werd aangenomen, want COP30 is dan toch afgesloten met een akkoord. Maar er is ook veel ontgoocheling, want het slotakkoord is al bij al zwak. Dit staat er (niet) in.

Het Amazonewoud is vandaag niet alleen een ecosysteem onder druk, maar ook een geopolitieke breuklijn waar klimaat, economie en macht botsen. De klimaattop COP30 toonde aan dat geen enkel klimaatakkoord geloofwaardig is zolang inheemse volkeren geen stem hebben in de zaal. Nato Tupinambá, een spirituele leider uit het gebied, belichaamt die spanning. Zijn aanwezigheid in Belém maakte zichtbaar waar de werkelijke strijd om het woud wordt uitgevochten.

De vooruitgang die door directe diplomatie op een VN-klimaattop kan worden gemaakt, weegt vele keren zwaarder door dan de uitstoot die de verplaatsingen naar zo'n COP veroorzaken. Dat blijkt uit een analyse van wat er na het klimaatakkoord van Parijs is verschoven op klimaatvlak. "Er is ruimte om het aantal deelnemers te verkleinen, maar het blijft belangrijk om er fysiek aanwezig te zijn, dit gaat om diplomatie."

De Amerikaanse president Donald Trump wil zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, en meer inzetten op fossiele brandstoffen. Ze gaan ook niet meer bijdragen aan klimaatfinanciering. Duizenden klimaatprojecten zijn gesneuveld. In het Afrikaanse Malawi hielpen ze met het herbebossen, want ontbossing is daar een gigantisch probleem. Dat project is van de ene op de andere dag gestopt.

Terwijl in Brazilië volop wordt onderhandeld over een nieuw klimaatakkoord, probeert in eigen land Elise Descheemaeker (26) op haar manier haar steentje bij te dragen. Ze woont in 1 van de 3 Vlaamse ecodorpen, een gemeenschap die grotendeels zelfvoorzienend is. Het is haar manier om om te gaan met klimaatangst.

De EU is het eens geworden over klimaatdoelen in aanloop naar de klimaattop in Brazilië (COP30). Milieu- en klimaatorganisaties zijn blij dat er een deal is, maar vinden die inhoudelijk ‘lauw’.

Dankzij het klimaatakkoord van Parijs stevent onze planeet niet meer af op 4 graden opwarming, maar op 2,6 graden extra. Concreet kunnen we daarmee gemiddeld 57 extreem warme dagen per jaar vermijden. Dat hebben klimaatspecialisten van World Weather Attribution en Climate Central berekend. "Dankzij Parijs en de jaren daarna hebben we een worstcasescenario kunnen vermijden", zegt VUB-professor Wim Thiery. "Klimaattoppen hebben wel degelijk hun nut."

Meer dan veertig internationale hulporganisaties die in Gaza werkzaam zijn, roepen de Israëlische regering op hen hun werk te laten doen zoals overeengekomen in het staakt-het-vuren-akkoord. Israël weigert willekeurig zendingen met levensreddende hulp voor Gaza, zeggen onder meer Oxfam, Plan International en Artsen zonder Grenzen.

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

De Chinese president Xi Jinping heeft wereldleiders laten weten dat zijn land vol voor het Klimaatakkoord van Parijs blijft gaan. Er komt dit jaar nog een nieuw en ambitieuzer klimaatplan voor de hele Chinese economie - een groot contrast met het afbraakbeleid onder de Amerikaanse president Donald Trump.

Bedrijven die kleine plastic korrels produceren of vervoeren, zullen extra maatregelen moeten aannemen om hun (onbedoelde) vervuiling zoveel mogelijk te verminderen. Dat heeft het Europees Parlement samen met de lidstaten beslist. De nieuwe maatregelen houden rekening met zowel het belang van de industrie als dat van het milieu.

In december is het tien jaar geleden dat het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Christiana Figueres stond toen aan het hoofd van het VN-Klimaatverdrag en mag dat historische moment mee op haar palmares zetten. De wereld is de afgelopen tien jaar drastisch veranderd en klimaatbeleid zit, ondanks de ontelbare alarmsignalen, in het slop, maar Figueres blijft geloven in de mogelijkheid om het tij te keren, als een morele plicht.

Om de tiende verjaardag van het klimaat­akkoord van Parijs (° 2015) te “vieren” bedacht Groot­ouders voor het Klimaat de campagne Klimaat­samen­spraak: “klimaat” omdat de klimaat­crisis een majeure bedreiging is voor het welzijn van onze nakome­lingen; “spraak” omdat er, hoewel (bijna) iedereen het probleem erkent, veel te weinig over gesproken wordt, en “samen” omdat we dat samen willen doen, in de eerste plaats met de senioren. We reiken daartoe de hand naar andere geledingen van onze samen­leving: ouderen­verenigingen, maar ook andere sociale organisaties en het brede middenveld.

Een lang applaus en veel tevreden gezichten: op de VN-top over natuurbescherming en biodiversiteit in Rome is in de verlengingen een akkoord uit de bus gekomen over de financiering van de doelstellingen voor 2030, én over de opvolging. "Een echt succes", zegt de Belgische delegatieleider Ines Verleye aan VRT NWS. Ook het wereldnatuurfonds WWF is tevreden, maar zegt dat er nog heel wat werk op de plank ligt.

De Klimaatcoalitie reageert scherp op het federale regeerakkoord. Met het afgesproken beleid zal België zijn Europese doelstellingen niet halen, geen uitvoering geven aan de veroordeling in de Klimaatzaak, en geen koers zetten naar klimaatneutraliteit zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs. Tegelijkertijd worden de meest kwetsbaren het hardst getroffen, en zal Arizona besparen op internationale solidariteit. Dat is onrechtvaardig.

In dit uitgebreide dossier analyseren we het federale regeerakkoord tot op het bot. In dit artikel gaat Greenpeace dieper in op - het gebrek aan - klimaatbeleid.

Hier zijn we weer: een paar maanden verder, met een nieuwe federale regering in het zadel. Maar van een frisse wind in het klimaatbeleid is amper sprake. De retoriek is er wel: we lezen in het regeerakkoord dat het Akkoord van Parijs gerespecteerd zal worden, maar er staat geen beleid klaar om deze belofte waar te maken. Integendeel. De fossiele subsidiekraan blijft gul openstaan (€15 miljard per jaar), de elektrificatie van bedrijfswagens wordt uitgesteld en de vergroening van de fiscaliteit blijft uit. Op een paar sprokkels na, ja de BTW op warmtepompen wordt verlaagd en de regering zal een combiticket voor het openbaar vervoer invoeren, is het vruchteloos zoeken naar de broodnodige hervormingen om de uitstoot drastisch te verminderen en ons land fossielvrij en klimaatneutraal te maken.

Bond Beter Leefmilieu reageert onthutst op het federale regeerakkoord. Arizona bewijst lippendienst aan duurzaam klimaat- en natuurbeleid, maar laat in de feiten alle ambitie los. “Het regeerakkoord biedt geen antwoord op de dramatische toestand van onze biodiversiteit en het klimaat", stelt Danny Jacobs, directeur bij Bond Beter Leefmilieu. “De hefboom van energie- en milieufiscaliteit blijft onbenut. De elektrificatie van bedrijfswagens wordt afgezwakt. Cruciale hervormingen worden een zoveelste maal onderzocht en op de lange baan geschoven. €15 miljard aan fossiele subsidies blijven onaangeroerd. Het regeerakkoord is een bloemlezing van gemiste kansen.

Een nationale noodtoestand voor energie, een stop op windmolenparken op zee, zo snel mogelijk uit het klimaatakkoord van Parijs stappen en "we drill baby, drill": de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump houdt woord en wil zo snel mogelijk het klimaatbeleid van voorganger Joe Biden afbouwen. Maar gaat dat zomaar lukken?

Na twee weken van onderhandelingen op de klimaattop in Bakoe zijn de landen tot een akkoord gekomen. Het resultaat is een financieel plan dat niet meer voorstelt dan een druppel op een gloeiende (wereld)plaat.

Rijke landen zullen tegen 2035 minstens 300 miljard dollar per jaar vrijmaken voor ontwikkelingslanden, zodat die zich beter kunnen wapenen tegen de gevolgen van de klimaatcrisis. Dat nieuwe financieringsdoel is op de valreep vastgelegd in het slotakkoord op de VN-klimaattop in Bakoe (COP29).

Wat staat er nu precies in het akkoord dat onverhoopt uit de bus is gekomen op de VN-klimaatconferentie in Bakoe? Het werd erg verdeeld onthaald. Er is dan wel een nieuw bedrag van 300 miljard dollar afgeklopt dat het Westen zal moeten betalen aan de ontwikkelingslanden om hun klimaatkosten te dekken. Maar er vallen heel wat kanttekeningen bij te maken. 5 vragen en antwoorden.

COP29 is afgelopen met een akkoord waar heel wat landen ontevreden mee zijn. De grote verliezer is het klimaat zelf, zo lijkt het. Het was weer bijzonder moeilijk om tot een moeizaam (en uiteindelijk zwak) akkoord te komen, nadat weer verlengingen moesten worden gespeeld. Is het format van een klimaattop stilaan voorbijgestreefd? De meningen zijn verdeeld: "Vergelijk het met een snelkookpan voor bepaalde kwesties, met snel een goede focus en druk om iets te bereiken".

Nu Donald Trump de volgende president van de Verenigde Staten wordt, verkleint de kans dat de VN-klimaatconferentie deze maand een ambitieus resultaat oplevert. Maar ook de kans dat de klimaatopwarming beperkt blijft tot 2 graden, wordt er weer wat kleiner door. President Trump zal wellicht opnieuw uit het klimaatakkoord van Parijs stappen, wil volop inzetten op fossiele brandstoffen en zal Amerikaans klimaatbeleid proberen uit te kleden.

Volgens critici drukt de nieuwe Vlaamse regering de pauzeknop in van het klimaatbeleid, volgens de regering zelf ligt de lat hoog. "Vlaanderen zou de problemen onder ogen moeten zien en oplossingen bieden voor klimaatbeleid", zegt de Bond Beter Leefmilieu. "Wij zijn wel ambitieus", klinkt het bij de regering. Het doel halen voor het afbouwen van broeikasgassen lijkt alvast heel moeilijk. Een balans.

Patricia Popelier is gewoon hoogleraar grondwettelijk recht (UAntwerpen). Samen met dertien hoogleraren in de rechten vindt ze het onbegrijpelijk dat er in het Vlaams regeerakkoord amper iets staat over het klimaat.

Europa zag in 2023 bijna elke maand boven gemiddelde temperaturen, met daarbij een recordhitte in september. De noodzaak voor een standvastig klimaatbeleid lijkt echter steeds minder aandacht te krijgen. Zal Europa onder de grens van 1.5C kunnen blijven, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs of geven we toe aan klimaatpragmatisme?

De Vlaamse regering werd vandaag opnieuw veroordeeld voor haar falend mestbeleid, op straffe van een dwangsom van 1000 euro per dag. De waterkwaliteit in Vlaanderen is en blijft barslecht. Deze uitspraak volgt op een eerdere veroordeling in de Nitraatzaak, die de regering zonder gevolg liet. Het nieuwe Vlaamse regeerakkoord moet sluitende maatregelen — zoals de afbouw van de veestapel — bevatten om de belabberde waterkwaliteit te herstellen. Een effectief en ambitieus mestbeleid is nu absoluut onvermijdelijk.

Op de 28ste klimaattop beloofde voorzitter Al-Jaber in zijn toespraak na het klimaatakkoord vol trots “een betere toekomst voor de mensheid en de planeet”. Opvallend is dat hij hier mens en planeet apart benoemd. Deze scheiding tussen ‘natuur’ en ‘mens’ op COP28 is kenmerkend voor het antropocentrisme, een denkwijze waarin de mens centraal staat. Deze ideologie domineert niet alleen het taalgebruik van de klimaattop, maar ook dat van de media. In zijn boek ‘We Have Never Been Modern’ legt de bekende denker Bruno Latour, een socioloog, antropoloog en filosoof, uit wat de gevolgen zijn van deze loskoppeling: het geeft de mens de mogelijkheid om boven de natuur uit te stijgen, deze te beheersen en te manipuleren.

Het Nederlandse Milieudefensie is een proces gestart tegen grootbank ING, omdat die haar investeringsbeleid niet genoeg in lijn brengt met het Klimaatakkoord van Parijs. Eerder won de milieuorganisatie al een gelijkaardige zaak tegen Shell.

Historisch of een gemiste kans? MO*journalist John Vandaele fileert het slotakkoord van de COP28 in Dubai. Hij stelt vast dat veel zal afhangen van wat met het akkoord zal gebeuren en van de strijd die op allerlei manieren en niveaus wordt gevoerd.

Bijna tweehonderd landen hebben woensdagochtend na nachtelijke vergaderingen de slottekst van de VN-klimaattop in Dubai goedgekeurd, zonder harde belofte over de uitfasering van olie, aardgas en steenkool. De reacties die we sprokkelden bij delegatieleden lopen uiteen: van 'historische koersverandering' tot 'ronduit teleurstellend'.

De VN-klimaattop in Dubai opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de ‘historische beslissing’ toe.

Veertig jaar geleden was de klimaatopwarming vooral voor insiders een kwestie. Sinds het Akkoord van Parijs is ze meer op het voorplan gekomen. ‘Eindelijk’, zegt bioloog en klimaatblogger Sara Vicca. Een interview over extreem weer, de window of opportunity, en werken aan oplossingen.

De COP28-klimaattop opent al meteen met een doorbraak: de goedkeuring van een langverwacht fonds voor verlies en schade. Milieu- en ontwikkelingsorganisaties juichen de “historische beslissing” toe.

Het stikstofakkoord richt zich hoofdzakelijk op de nefaste effecten op natuurgebieden van de uitstoot van de landbouw. Maar is er ook voldoende aandacht voor dierenwelzijn? MO* sprak met mensen op en naast het veld.