Veille 2.1

Lena Bulckaert en Sébastien Hendrickx zijn vrijwilliger bij ‘Meer dan genoeg’. We spraken met hen over hun manifest dat pleit voor diepgaande politieke en economische veranderingen.

Na zeven jaar van valse beschuldigingen, lasterlijke uitspraken en een flagrante criminaliseringscampagne tegen organisaties die zoek- en reddingsoperaties op zee uitvoeren, werd het onderzoek dat eind 2016 door het openbaar ministerie in Trapani, Sicilië, werd gestart, op 19 april 2024 afgewezen. Zeven jaar van onwaarheden zijn weggevaagd, maar de aanvallen gaan door. Levens redden is geen misdaad.

Op woensdag 10 april 2024 stemde een meerderheid van de leden van het Europees Parlement voor een Migratiepact dat mensen die veiligheid zoeken aan de grenzen van de EU met geweld terugdringt, NGO's die hen willen helpen criminaliseert en het grensbeheer toevertrouwt aan onveilige landen, aldus Artsen Zonder Grenzen.

De gretigheid waarmee sommigen de Green Deal zo snel mogelijk willen afbreken, is beangstigend, schrijft MO*columnist Jan Mertens. Hardnekkig proberen problemen op te lossen met dezelfde logica die ze veroorzaakt heeft, leidt alleen tot een snellere vernietiging van je eigen bestaansgrond.

‘Waarom naar Calais gaan als hier al hulp nodig is?’, vroegen Riet, Christiane en Mia zich in 2015 af. Ze waren net terug van een bezoek aan het vluchtelingenkamp in Noord-Frankrijk, en zagen aan Dienst Vreemdelingenzaken in Brussel dagelijks een rij van honderden vluchtelingen die asiel wilden aanvragen. Ze besloten hier drie dagen per week ontbijt aan te bieden: Vriendschap Zonder Grenzen was geboren. Nu vieren ze hun achtste verjaardag, al hebben ze de situatie enkel zien verergeren. 

Artsen zonder Grenzen, Vluchtelingenwerk Vlaanderen, Caritas International, Ciré en Dokters van de Wereld brengen in een gezamenlijk rapport de verontrustende gevolgen van de opvangcrisis op mensen die internationale bescherming zoeken aan het licht. Volgens de zes organisaties zijn de maatregelen van het federale akkoord over migratie, bedoeld om deze crisis op te lossen, ontoereikend gebleken. De bevindingen van het rapport zijn alarmerend en roepen op tot dringende aanvullende acties.

In een gloednieuw 'Crisis Info'-rapport over migratie naar Europa geeft de internationale medisch-humanitaire organisatie Artsen Zonder Grenzen (AZG) een overzicht van de belangrijkste en meest zorgwekkende effecten van het Europese migratiesysteem en roept ze opnieuw op tot oplossingen die mensenlevens beschermen en de waardigheid van iedereen hooghouden. Europese staten kondigen opnieuw een 'crisis' aan de Europese grenzen af, maar hun prioriteit blijft het stimuleren van meer institutionele steun voor meer opsluiting, meer grensmuren en meer deportaties, in plaats van zinvolle hulp en bescherming. De crisis van vandaag is er bovenal een van institutionalisering van het geweld in de hele EU.

De toenemende bevolkingsomvang is niet de voornaamste reden waarom de mensheid de planetaire grenzen overschrijdt. Tot die vaststelling kwamen Beniamo Callegari en Per Espen Stoknes na onderzoek. Wat wél een probleem is, is de luxe-consumptie van koolstof en het uitputten van de biosfeer.

Pushbacks, het gewelddadig terugdringen van mensen die asiel willen aanvragen, vormen de basis van het Europees buitengrenzenbeleid. We telden er in 2022 maar liefst 225.533. Mensen worden systematisch uitgebuit. De Europese pushbacks zijn illegaal wanbeleid met doden tot gevolg.

Alleen al onze voedselproductie is genoeg om de klimaatgrenzen te overschrijden, waarschuwt een nieuwe studie in wetenschappelijk vakblad Nature . Maar er zijn ook oplossingen: schonere energie, een gezonder dieet en technologie.

Als titel boven het essay van Joël De Ceulaer in de krant van 11/02/23 staat: “Jawel, het kapitalisme kan het klimaatprobleem helpen oplossen.” De auteur zegt te willen reageren tegenover het beeld dat bestaat over de ‘ecomodernisten’, en haalt daarbij uit naar de ecologisten. Bij dat alles hanteert hij een bepaalde lezing van de moderniteit, op basis waarvan hij zegt over de ecologisten: “Zij willen niet méér moderniteit, maar minder.” Het denken van de ecologisten houdt volgens hem vooruitgang tegen. Het is zinvol op die framing verder in te gaan. Het lijkt alsof er maar één moderniteit of één rationaliteit zou zijn, en dat is niet zo. De ecologisten zitten veeleer in de traditie van de kritische dan in die van de triomferende moderniteit. Mee vanuit het besef van de ‘dialectiek van de Verlichting’ is het hun basisovertuiging dat je ook moet kijken naar de schaduwzijde van een welbepaalde invulling van moderniteit als je de positieve waarden ervan – vrijheid, rechtvaardigheid – overeind wilt houden.

In Noordwest-Europa en delen van India en China ligt het stikstofverbruik te hoog. Maar in Afrika en Zuid-Amerika is er nog ruimte voor een hoger stikstofgebruik, stelt Nederlands onderzoek dat verschenen is in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

1,5°C opwarming is een harde planetaire grens, zo waarschuwt internationaal gerenommeerd wetenschapper Johan Rockström in een wereldwijd druk bijgewoonde webinar vorige week. Overschrijden we die grens, dan treden grote zichzelf versterkende mechanismen in werking die het klimaat op hol kunnen doen slaan. We moeten dus snel en drastisch onze uitstoot reduceren en natuurherstel kan daar een belangrijke rol in spelen, aldus nog de wetenschapper. We moeten er dus alles aan doen om de ambitieuze doelen van de Europese Commissie voor natuurherstel te steunen.

Op 24 oktober 2021 sprak Jason Hickel, auteur van Minder is Meer (EPO, 2021), op Ecopolis in Brussel. Zijn toespraak publiceren we hier naar aanleiding van het 50-jarig jubileum van het rapport De Grenzen aan de Groei van de Club van Rome. “Wat we de komende tien jaar doen zal de toekomst van de mensheid bepalen”.